0:00:00.607,0:00:02.229
Videonu dayandırın və üçbucağın

0:00:02.229,0:00:04.633
sahəsini tapmağa çalışın.

0:00:04.633,0:00:06.583
Sizə 2 ipucu verəcəm.

0:00:06.583,0:00:09.375
Birincisi, nəzərə alın ki, bu [br]bərabəryanlı üçbucaqdır.

0:00:09.375,0:00:12.033
İkincisi, Pifaqor teoremi sizə

0:00:12.033,0:00:13.366
kömək ola bilər.

0:00:14.254,0:00:16.762
Gəlin birgə baxaq.

0:00:16.762,0:00:20.042
Xatırlayaq ki, üçbucağın sahəsi onun [br]oturacağı və

0:00:20.042,0:00:24.701
hündürlüyünün hasilin yarısına[br]bərabərdir.

0:00:24.701,0:00:25.945
Oturacağı məlumdur.

0:00:25.945,0:00:28.430
Oturacağı buradır,

0:00:28.430,0:00:29.680
10 - dur.

0:00:31.207,0:00:32.859
Bəs hündürlüyü neçədir?

0:00:32.859,0:00:34.200
Hündürlüyünü başqa rənglə

0:00:34.200,0:00:35.901
işarələyəcəm.

0:00:35.901,0:00:40.011
Hündürlüyü buradakı xəttin uzunluğuna [br]bərabərdir.

0:00:40.011,0:00:41.715
Hündürlüyü tapsaq,

0:00:41.715,0:00:44.858
oturacaq, yəni 10 - la hündürlüyün[br]yarısını hesablayıb

0:00:44.858,0:00:46.498
sahəni bilə bilərik.

0:00:46.498,0:00:49.154
Bəs hündürlüyü necə tapaq?

0:00:49.154,0:00:51.484
Burada yada salmaq lazımdır ki,

0:00:51.484,0:00:53.995
üçbucaq bərabəryanlıdır.

0:00:53.995,0:00:57.521
Bərabəryanlı üçbucağın yan tərəfləri[br]bərabərdir.

0:00:57.521,0:01:01.688
Həmçinin, oturacağa bitişik bucaqlar da[br]bərabərdir.

0:01:02.529,0:01:06.174
Əgər bura bir xətt çəksək, hansı ki

0:01:06.174,0:01:08.197
üçbucağın hündürlüyüdür,

0:01:08.197,0:01:12.090
bilirik ki, bu bucaqlar düz bucaq olacaq.

0:01:12.090,0:01:14.134
Və əgər bizim 2 bucağı bərabər olan

0:01:14.134,0:01:15.808
2 üçbucağımız varsa, onda

0:01:15.808,0:01:18.173
üçüncü bucaq da eyni olacaq.

0:01:18.173,0:01:21.196
Beləliklə uyğun üçbucaqlar alınır.

0:01:21.196,0:01:23.660
Digər tərəfdən, əgər bizim 2 üçbucağımız [br]varsa,

0:01:23.660,0:01:26.620
məlumdur ki,

0:01:26.620,0:01:29.006
2 ortaq bucağımız var və

0:01:29.006,0:01:31.566
onlar arasındakı tərəf ortaqdır,

0:01:31.566,0:01:33.697
və eyni uzunluqdadır, bu o deməkdir ki, bu

0:01:33.697,0:01:35.730
üçbucaqlar

0:01:35.730,0:01:37.829
uyğun üçbucaqlardır.

0:01:37.829,0:01:39.672
Bilməyimiz yaxşı olar ki,

0:01:39.672,0:01:41.543
bu uyğun üçbucaqların,

0:01:41.543,0:01:43.635
hər ikisinin bir tərəfi 13 - dür və

0:01:43.635,0:01:46.397
bu mavi rəngdəki tərəf ortaq tərəfdir.

0:01:46.397,0:01:49.234
Beləliklə, hər ikisi yan tərəfi buradakı[br]oturacağın,

0:01:49.234,0:01:51.151
yəni 10 - un yarısına bərabər olacaq.

0:01:52.571,0:01:55.383
Bu hissə və bu hissə 5 olacaq.

0:01:55.383,0:01:57.112
Bunu necə bilə bildim?

0:01:57.112,0:01:59.293
Deyə bilərsiniz ki, baxıb düz tapmaq olar.

0:01:59.293,0:02:00.650
Amma diqqətli olmaq[br]lazımdır.

0:02:00.650,0:02:03.420
Dediyim kimi bu üçbucaqlar

0:02:03.420,0:02:06.143
uyğun üçbucaqlardır, ona görə də

0:02:06.143,0:02:07.736
10 - u

0:02:07.736,0:02:09.515
yarıya bölürlər.

0:02:09.515,0:02:12.283
Əla! İndi isə Pifaqor teoremindən istifadə[br]edərək

0:02:12.283,0:02:16.072
mavi rənglə işarələdiyim bu tərəfi, yəni[br]hündürlüyü tapaq.

0:02:16.072,0:02:19.658
Hündürlüyü h ilə işarə etsək, Pifaqor [br]teoreminə əsasən

0:02:19.658,0:02:23.221
h kvadratı + 5 - in kvadratı = 13 - ün[br]kvadratına.

0:02:23.221,0:02:25.554
h kvadratı + 5 - in kvadratı

0:02:27.131,0:02:31.589
bərabərdir 13 - ün kvadratına, yəni

0:02:31.589,0:02:33.191
ən uzun tərəfin, yəni

0:02:33.191,0:02:35.472
hipotenuzun kvadratına.

0:02:35.472,0:02:36.387
Gəlin, hesablayaq.

0:02:36.387,0:02:37.970
5 - in kvadratı 25 edir.

0:02:40.444,0:02:41.944
13 - ün kvadratı 169.

0:02:44.491,0:02:47.808
Sol tərəfdə təkcə h - ın qalması üçün

0:02:47.808,0:02:49.949
biz hər iki tərəfdən 25 - i çıxa bilərik.

0:02:49.949,0:02:51.599
Gəlin, edək.

0:02:51.599,0:02:53.728
Nə qaldı?

0:02:53.728,0:02:57.420
h kvadratı bərabərdir, bunlar ixtisar olunur,

0:02:57.420,0:03:00.753
169 - 25, yəni 144 - ə.

0:03:03.483,0:03:04.843
Sadə hesablama ilə deyə

0:03:04.843,0:03:07.017
bilərik ki, bu mənfi müsbət 12 edir.

0:03:07.017,0:03:08.322
Amma söhbət məsafədən gedir

0:03:08.322,0:03:10.598
deyə cavab müsbət olmalıdır.

0:03:10.598,0:03:15.298
Yəni, h = kökaltı 144 - ün həqiqi kökünə [br]bərabərdir.

0:03:15.298,0:03:17.084
Beləliklə, h = 12.

0:03:17.084,0:03:18.043
Amma hələ bitirmədik.

0:03:18.043,0:03:19.149
Bizə verilən sual

0:03:19.149,0:03:20.307
hündürlüyü yox,

0:03:20.307,0:03:22.472
sahəni tapmaq idi.

0:03:22.472,0:03:25.389
Sahə hündürlük və oturacağın hasilinin[br]yarısına bərabərdir.

0:03:26.289,0:03:27.430
Bilirik ki,

0:03:27.430,0:03:31.052
buradakı oturacaq 10 - a bərabərdir,

0:03:31.052,0:03:32.809
başqa rənglə işarələyəcəm,

0:03:32.809,0:03:36.309
oturacaq 10 - dur,

0:03:37.443,0:03:39.533
hündürlüyü isə bilirik.

0:03:39.533,0:03:40.950
hündürlük 12 - ə bərabərdir.

0:03:42.328,0:03:45.925
Sadəcə 10 vur 12 böl 2 ifadəsini[br]hesablamalıyıq.

0:03:45.925,0:03:47.875
Cavab,

0:03:47.875,0:03:50.096
10 böl 2 = 5,

0:03:50.096,0:03:52.072
5 dəfə 12 = 60 edir.

0:03:52.072,0:03:55.947
Sahə 60 -dır.

0:03:55.947,0:03:57.364
Cavabı tapdıq.