[Script Info]
Title: 
[Events]
Format: Layer, Start, End, Style, Name, MarginL, MarginR, MarginV, Effect, Text
Dialogue: 0,0:00:06.82,0:00:08.00,Default,,0000,0000,0000,,Przez tysiące lat
Dialogue: 0,0:00:08.00,0:00:12.41,Default,,0000,0000,0000,,Brytyjczycy używali brązu\Ndo wyrobu narzędzi i biżuterii
Dialogue: 0,0:00:12.41,0:00:15.06,Default,,0000,0000,0000,,oraz jako waluty do handlu.
Dialogue: 0,0:00:15.06,0:00:19.10,Default,,0000,0000,0000,,Około 800 roku przed naszą erą\Nzaczęło się to zmieniać.
Dialogue: 0,0:00:19.10,0:00:25.12,Default,,0000,0000,0000,,Wartość brązu spadła, powodując\Nwrzenie społeczne i kryzys gospodarczy,
Dialogue: 0,0:00:25.12,0:00:28.77,Default,,0000,0000,0000,,co dziś nazywamy recesją.
Dialogue: 0,0:00:28.77,0:00:30.65,Default,,0000,0000,0000,,Co powoduje recesje?
Dialogue: 0,0:00:30.65,0:00:35.07,Default,,0000,0000,0000,,To pytanie jest od dawna przedmiotem\Nżywej debaty wśród ekonomistów,
Dialogue: 0,0:00:35.07,0:00:36.55,Default,,0000,0000,0000,,nie bez powodu.
Dialogue: 0,0:00:36.55,0:00:39.87,Default,,0000,0000,0000,,Recesja może być łagodnym\Nspadkiem aktywności gospodarczej
Dialogue: 0,0:00:39.87,0:00:42.60,Default,,0000,0000,0000,,w jednym kraju, który trwa miesiącami,
Dialogue: 0,0:00:42.60,0:00:47.41,Default,,0000,0000,0000,,wieloletnim spowolnieniem\Nz globalnymi konsekwencjami
Dialogue: 0,0:00:47.41,0:00:49.85,Default,,0000,0000,0000,,lub czymś pośrodku.
Dialogue: 0,0:00:49.85,0:00:51.38,Default,,0000,0000,0000,,Komplikując sprawy,
Dialogue: 0,0:00:51.38,0:00:55.03,Default,,0000,0000,0000,,istnieją niezliczone zmienne,\Nktóre wpływają na zdrowie gospodarki,
Dialogue: 0,0:00:55.03,0:00:59.03,Default,,0000,0000,0000,,co utrudnia wskazanie\Nkonkretnych przyczyn.
Dialogue: 0,0:00:59.03,0:01:01.67,Default,,0000,0000,0000,,Zacznijmy od całościowego obrazu:
Dialogue: 0,0:01:01.67,0:01:05.65,Default,,0000,0000,0000,,recesje występują podczas\Nnegatywnego zakłócenia równowagi
Dialogue: 0,0:01:05.65,0:01:07.64,Default,,0000,0000,0000,,między podażą a popytem.
Dialogue: 0,0:01:07.64,0:01:11.12,Default,,0000,0000,0000,,Zachodzi rozbieżność między tym,\Nile ludzie chcą kupić,
Dialogue: 0,0:01:11.12,0:01:14.26,Default,,0000,0000,0000,,liczbą produktów i usług\Noferowaną przez producentów.
Dialogue: 0,0:01:14.26,0:01:16.84,Default,,0000,0000,0000,,a ceną sprzedawanych towarów i usług,
Dialogue: 0,0:01:16.84,0:01:19.97,Default,,0000,0000,0000,,co powoduje spadek gospodarczy.
Dialogue: 0,0:01:19.97,0:01:23.16,Default,,0000,0000,0000,,Zależność gospodarki\Nmiędzy podażą a popytem
Dialogue: 0,0:01:23.16,0:01:27.24,Default,,0000,0000,0000,,odzwierciedlają stopy inflacji\Ni stopy procentowe.
Dialogue: 0,0:01:27.24,0:01:28.45,Default,,0000,0000,0000,,Inflacja jest wtedy,
Dialogue: 0,0:01:28.45,0:01:31.69,Default,,0000,0000,0000,,gdy towary i usługi stają się droższe.
Dialogue: 0,0:01:31.69,0:01:35.08,Default,,0000,0000,0000,,Innymi słowy, wartość pieniądza spada.
Dialogue: 0,0:01:35.08,0:01:38.95,Default,,0000,0000,0000,,Jednak inflacja niekoniecznie jest zła.
Dialogue: 0,0:01:38.95,0:01:41.70,Default,,0000,0000,0000,,W rzeczywistości uważa się,\Nże niski wskaźnik inflacji
Dialogue: 0,0:01:41.70,0:01:43.57,Default,,0000,0000,0000,,zachęca do działalności gospodarczej.
Dialogue: 0,0:01:43.57,0:01:46.77,Default,,0000,0000,0000,,Ale wysoka inflacja,\Nktórej nie towarzyszy wysoki popyt,
Dialogue: 0,0:01:46.77,0:01:49.11,Default,,0000,0000,0000,,może zarówno być problemem dla gospodarki,
Dialogue: 0,0:01:49.11,0:01:52.52,Default,,0000,0000,0000,,jak i ostatecznie doprowadzić do recesji.
Dialogue: 0,0:01:52.52,0:01:54.02,Default,,0000,0000,0000,,Tymczasem stopy procentowe
Dialogue: 0,0:01:54.02,0:01:58.39,Default,,0000,0000,0000,,odzwierciedlają koszt zaciągnięcia długu\Nprzez osoby fizyczne i firmy.
Dialogue: 0,0:01:58.39,0:02:01.60,Default,,0000,0000,0000,,Stawka stanowi zazwyczaj\Nroczny procent pożyczki,
Dialogue: 0,0:02:01.60,0:02:05.72,Default,,0000,0000,0000,,którą należy płacić wierzycielom\Naż do momentu spłaty pożyczki.
Dialogue: 0,0:02:05.72,0:02:07.34,Default,,0000,0000,0000,,Niskie stopy procentowe oznaczają,
Dialogue: 0,0:02:07.34,0:02:09.79,Default,,0000,0000,0000,,że firmy mogą sobie pozwolić\Nna większe pożyczki,
Dialogue: 0,0:02:09.79,0:02:12.49,Default,,0000,0000,0000,,które mogą zainwestować\Nw więcej projektów.
Dialogue: 0,0:02:12.49,0:02:16.06,Default,,0000,0000,0000,,Tymczasem wysokie stopy procentowe\Nzwiększają koszty producentów
Dialogue: 0,0:02:16.06,0:02:17.29,Default,,0000,0000,0000,,i konsumentów,
Dialogue: 0,0:02:17.29,0:02:19.56,Default,,0000,0000,0000,,spowalniając działalność gospodarczą.
Dialogue: 0,0:02:19.56,0:02:22.56,Default,,0000,0000,0000,,Wahania inflacji i stóp procentowych
Dialogue: 0,0:02:22.56,0:02:25.38,Default,,0000,0000,0000,,mogą dać nam wgląd w kondycję gospodarki,
Dialogue: 0,0:02:25.38,0:02:29.38,Default,,0000,0000,0000,,ale co przede wszystkim\Npowoduje te wahania?
Dialogue: 0,0:02:29.38,0:02:32.96,Default,,0000,0000,0000,,Najbardziej oczywistymi przyczynami\Nsą wstrząsy, takie jak klęska żywiołowa,
Dialogue: 0,0:02:32.96,0:02:35.72,Default,,0000,0000,0000,,wojna i czynniki geopolityczne.
Dialogue: 0,0:02:35.72,0:02:37.24,Default,,0000,0000,0000,,Na przykład trzęsienie ziemi
Dialogue: 0,0:02:37.24,0:02:40.74,Default,,0000,0000,0000,,może zniszczyć infrastrukturę niezbędną\Ndo produkcji ważnych towarów,
Dialogue: 0,0:02:40.74,0:02:42.25,Default,,0000,0000,0000,,takich jak ropa naftowa.
Dialogue: 0,0:02:42.25,0:02:44.66,Default,,0000,0000,0000,,Zmusza to stronę podażową gospodarki
Dialogue: 0,0:02:44.66,0:02:47.56,Default,,0000,0000,0000,,do pobierania wyższych opłat\Nza produkty wykorzystujące ropę,
Dialogue: 0,0:02:47.56,0:02:51.94,Default,,0000,0000,0000,,co kurczy popyt i może wywołać recesję.
Dialogue: 0,0:02:51.94,0:02:55.62,Default,,0000,0000,0000,,Ale niektóre recesje mają miejsce\Nw czasach dobrobytu gospodarczego,
Dialogue: 0,0:02:55.62,0:02:59.04,Default,,0000,0000,0000,,być może nawet z ich powodu.
Dialogue: 0,0:02:59.04,0:03:01.73,Default,,0000,0000,0000,,Niektórzy ekonomiści uważają,\Nże działalność biznesowa
Dialogue: 0,0:03:01.73,0:03:06.61,Default,,0000,0000,0000,,związana z ekspansją rynku może czasem\Nosiągnąć niezrównoważony poziom.
Dialogue: 0,0:03:06.61,0:03:10.55,Default,,0000,0000,0000,,Przykładowo korporacje i konsumenci\Nmogą pożyczać więcej pieniędzy,
Dialogue: 0,0:03:10.55,0:03:12.37,Default,,0000,0000,0000,,zakładając, że wzrost gospodarczy
Dialogue: 0,0:03:12.37,0:03:14.83,Default,,0000,0000,0000,,pomoże im poradzić sobie\Nz dodatkowym obciążeniem.
Dialogue: 0,0:03:14.83,0:03:18.38,Default,,0000,0000,0000,,Ale jeśli gospodarka nie rośnie\Nzgodnie z przewidywaniami,
Dialogue: 0,0:03:18.38,0:03:21.39,Default,,0000,0000,0000,,dług może przerosnąć ich możliwości.
Dialogue: 0,0:03:21.39,0:03:25.05,Default,,0000,0000,0000,,Aby go spłacić, będą musieli\Nprzekierować środki z innych działań,
Dialogue: 0,0:03:25.05,0:03:27.47,Default,,0000,0000,0000,,ograniczając działalność biznesową.
Dialogue: 0,0:03:27.47,0:03:30.39,Default,,0000,0000,0000,,Psychologia też może\Nprzyczynić się do recesji.
Dialogue: 0,0:03:30.39,0:03:34.55,Default,,0000,0000,0000,,Strach przed recesją może stać się\Nsamospełniającą się przepowiednią,
Dialogue: 0,0:03:34.55,0:03:38.55,Default,,0000,0000,0000,,jeśli spowoduje wycofanie się\Nz inwestycji i wydatków.
Dialogue: 0,0:03:38.55,0:03:41.85,Default,,0000,0000,0000,,W odpowiedzi producenci mogą\Nobniżyć koszty operacyjne,
Dialogue: 0,0:03:41.85,0:03:44.93,Default,,0000,0000,0000,,aby przetrwać oczekiwany spadek popytu.
Dialogue: 0,0:03:44.93,0:03:49.81,Default,,0000,0000,0000,,Może to prowadzić do błędnego koła,\Nbo cięcie kosztów obniża zarobki,
Dialogue: 0,0:03:49.81,0:03:52.80,Default,,0000,0000,0000,,co prowadzi do jeszcze niższego popytu.
Dialogue: 0,0:03:52.80,0:03:57.61,Default,,0000,0000,0000,,Nawet polityka mająca zapobiec recesji\Nmoże być jej powodem.
Dialogue: 0,0:03:57.61,0:04:01.74,Default,,0000,0000,0000,,W trudnych czasach rządy i banki centralne\Nmogą drukować pieniądze,
Dialogue: 0,0:04:01.74,0:04:05.50,Default,,0000,0000,0000,,zwiększać wydatki i obniżać\Nstopy procentowe banków centralnych.
Dialogue: 0,0:04:05.50,0:04:08.96,Default,,0000,0000,0000,,Mali pożyczkodawcy mogą z kolei\Nobniżyć stopy procentowe,
Dialogue: 0,0:04:08.96,0:04:12.47,Default,,0000,0000,0000,,przez co dług "tanieje",\Nwspomagając wydatki.
Dialogue: 0,0:04:12.47,0:04:16.62,Default,,0000,0000,0000,,Jednak takie działania\Ntrzeba w końcu odwrócić,
Dialogue: 0,0:04:16.62,0:04:18.82,Default,,0000,0000,0000,,żeby zapobiec nadmiernej inflacji.
Dialogue: 0,0:04:18.82,0:04:20.16,Default,,0000,0000,0000,,To może spowodować recesję,
Dialogue: 0,0:04:20.16,0:04:23.27,Default,,0000,0000,0000,,jeśli ludzie zbyt się uzależnili\Nod tanich pożyczek
Dialogue: 0,0:04:23.27,0:04:25.20,Default,,0000,0000,0000,,i bodźców ze strony rządu.
Dialogue: 0,0:04:25.20,0:04:28.30,Default,,0000,0000,0000,,Recesja brązu w Wielkiej Brytanii\Nostatecznie zakończyła się,
Dialogue: 0,0:04:28.30,0:04:30.04,Default,,0000,0000,0000,,gdy wprowadzenie żelaza
Dialogue: 0,0:04:30.04,0:04:33.26,Default,,0000,0000,0000,,pomogło zrewolucjonizować\Nrolnictwo i produkcję żywności.
Dialogue: 0,0:04:33.26,0:04:35.42,Default,,0000,0000,0000,,Współczesne rynki są bardziej złożone,
Dialogue: 0,0:04:35.42,0:04:39.17,Default,,0000,0000,0000,,przez co dzisiejsze recesje\Nsą znacznie trudniejsze.
Dialogue: 0,0:04:39.17,0:04:41.46,Default,,0000,0000,0000,,Ale każda recesja dostarcza nowych danych,
Dialogue: 0,0:04:41.46,0:04:44.89,Default,,0000,0000,0000,,które pomagają przewidywać kolejne recesje
Dialogue: 0,0:04:44.89,0:04:46.50,Default,,0000,0000,0000,,i skuteczniej na nie reagować.