China Banked EVERYTHING On This

Các hãng xe điện Trung Quốc đã đã cạnh tranh khốc liệt suốt nhiều năm..

Giờ đây, họ đang tiến đến một cuộc thảm sát.

Và không phải là kiểu thảm sát mà Trung Cộng mong muốn.

Chào mừng đến với Trung Quốc Không Kiểm Duyệt. Tôi là Matt Gnaizda,

thay mặt cho Chris Chappell hôm nay

người vừa gặp sự cố với xe đua Mario Kart trên đường Rainbow Road

và hiện vẫn chưa “tái xuất”.

Nhưng trước khi tôi nói về mức độ điên rồ của ngành công nghiệp ô tô Trung Quốc,

hãy để tôi nói về mức độ “điên rồ” của YouTube.

Từ ít nhất là tháng 11 năm ngoái,

kênh của chúng tôi đã bị kiểm duyệt mạnh tay.

Khảo sát riêng của chúng tôi cho thấy YouTube đã âm thầm huỷ đăng ký của hơn 1/4 số người theo dõi.

YouTube cũng đã âm thầm xóa nhiều bình luận của các bạn,

và không thông báo khi chúng tôi đăng video mới.

Nhưng bạn vẫn có cách để đứng lên và phản kháng.

Hãy đăng ký nhận bản tin miễn phí hàng tuần của chúng tôi qua email

trong đó có liên kết đến tất cả các tập mới trong tuần,

cùng nhiều nội dung không thể tìm thấy trên YouTube.

Càng nhiều người đăng ký, chúng tôi càng có thể tiếp tục cuộc chiến này

bất chấp mọi rào cản từ YouTube.

Hãy nhấp vào liên kết bên dưới.

Còn chờ gì nữa?

Bạn đang định mua xe điện?

Nhưng không thích Tesla cho lắm vì…

lý do nào đó?

Vậy thì bạn có thể làm như Vua Charles của Anh — mua một chiếc xe điện “made in China”.

Bởi vì khi bạn không muốn tài trợ cho người

có quan điểm đạo đức và chính trị đối lập với bạn…

thì giải pháp hợp lý là chuyển sang Trung Quốc.

Theo tờ báo nhà nước Trung Quốc mà tôi “ưa thích”, Global Times:

“Nhiều người xem lựa chọn của Vua Charles như một sự ủng hộ gián tiếp cho mô hình phát triển của Trung Quốc.”

Điều đó chắc chắn cho thấy ngành công nghiệp xe điện Trung Quốc đang phát triển rực rỡ.

Nếu bạn nghe truyền thông nhà nước Trung Quốc,

thì dường như cả thế giới

từ Indonesia đến châu Phi

đều đang “thèm muốn” xe điện Trung Quốc.

Và tại thị trường nội địa, ngành này cũng đang phát triển “như diều gặp gió”.

Ít nhất, đó là điều mà báo chí nhà nước muốn bạn tin.

Thế nhưng, thời gian gần đây, hàng loạt dấu hiệu cho thấy ngành xe điện Trung Quốc

đang lao đầu vào một thảm họa.

Và hình ảnh minh họa sẽ trông… như thế này

tất nhiên là ẩn dụ.

Một trong những dấu hiệu đó đến từ công ty xe điện hàng đầu Trung Quốc — BYD.

Vào tháng 5 vừa rồi, BYD thông báo một đợt giảm giá mạnh cho nhiều mẫu xe của mình

lên đến 34%.

Chiếc hatchback chạy pin rẻ nhất của BYD

giảm từ 10.000 USD xuống còn chưa đến 7.800 USD.

Đó là một mức giảm điên rồ, từ một mức giá vốn đã cực thấp.

Tôi từng thấy... bồn rửa vệ sinh còn đắt hơn thế.

Tuyên bố này lập tức khiến cổ phiếu ngành ô tô Trung Quốc lao dốc

có mã giảm gần 10%.

Cũng trong thời gian đó, Wei Jianjun,

CEO của hãng xe Great Wall Motor,

đã cảnh báo trong một cuộc phỏng vấn rằng ngành công nghiệp ô tô Trung Quốc đang ở trong tình trạng bất ổn nghiêm trọng.

Ông thậm chí còn so sánh ngành ô tô với thị trường bất động sản đang khủng hoảng của Trung Quốc,

nói rằng: “Giờ đây, phiên bản Evergrande của ngành ô tô đã tồn tại,

chỉ là chưa sụp đổ.”

Vậy có nghĩa là, ngoài “thành phố ma”, Trung Quốc sắp có cả “xe ma”?

Evergrande từng là tập đoàn bất động sản lớn nhất Trung Quốc,

nhưng đã sụp đổ vào năm 2021 do gánh nặng nợ khổng lồ,

kéo theo toàn bộ thị trường bất động sản điêu đứng.

Và nếu ngành xe điện đang đi theo con đường tương tự,

thì viễn cảnh đó chẳng mấy lạc quan.

Thật trớ trêu, ngành xe “điện” lại đang… “cạn pin”.

Nhưng phát biểu chấn động nhất của Wei lại là cụm từ

“xe cũ chưa từng lăn bánh”.

Ông đang nói đến một hiện tượng kỳ lạ trên thị trường xe cũ Trung Quốc:

Nghe có vẻ vô lý

làm sao xe “cũ” lại chưa từng được sử dụng?

Có phải ai đó bê nó vào garage rồi để nguyên

như một món đồ chơi chưa bóc tem?

Thực tế, đúng là như vậy.

Đây là một chiêu trò, nơi các nhà sản xuất

và đại lý xe điện cố “dọn kho” bằng cách

chuyển xe không bán được xuống chuỗi phân phối tiếp theo,

sau đó đăng ký những xe này là đã “bán”.

Tức là doanh số lại tiếp tục tăng! Ít nhất là trên giấy tờ.

Nếu điều đó khiến bạn thấy có gì đó “mờ ám”,

thì… đúng vậy.

Chiêu trò này tạo cảm giác rằng thị trường đang bán được rất nhiều xe,

trong khi thực chất chỉ là

xe tồn kho đang được tái phân phối sang thị trường xe cũ.

Đây là một dấu hiệu nữa cho thấy ngành công nghiệp xe điện Trung Quốc đang mất cân bằng nghiêm trọng.

Thông thường, những tuyên bố kiểu này từ một đại gia ngành ô tô Trung Quốc

nên được xem với thái độ dè dặt

hoặc với một “núi muối” đi kèm.

Các nhân vật trong ngành này thường công kích nhau không thương tiếc.

Ngay sau đó, BYD cũng đã nhanh chóng bác bỏ nhận định của Wei, cho rằng ông đang “gây hoang mang”.

Tuy nhiên, lần này, những gì Wei nói ra lại gây chấn động

đến mức Bộ Thương mại Trung Quốc đã phải triệu tập một cuộc họp chỉ vài ngày sau đó.

Và điều đó chưa bao giờ là dấu hiệu tốt.

Trung Cộng không bao giờ triệu tập cuộc họp chỉ để nói:

“Làm tốt lắm! Hãy tiếp tục khiến chúng ta tự hào!”

Các hiệp hội thương mại và các hãng xe, bao gồm cả BYD, đã được yêu cầu tham dự cuộc họp.

Theo các nguồn tin, nội dung cuộc họp xoay quanh vấn đề “xe cũ chưa từng lăn bánh”

và hàng loạt rắc rối khác đang làm tổn hại đến ngành công nghiệp xe điện.

Và càng gần đến ngày họp,

tình hình càng tồi tệ.

Ngay trong ngày cuộc họp được công bố,

cổ phiếu của các hãng xe Trung Quốc lại tiếp tục lao dốc.

Cũng trong tuần đó, một đại lý lớn của BYD ở miền Đông Trung Quốc bất ngờ phá sản,

đóng cửa ít nhất 20 cửa hàng và khiến hơn 1.000 khách hàng rơi vào tình trạng mơ hồ, không biết phải làm gì tiếp theo..

Chưa dừng lại ở đó, các đại lý ô tô Trung Quốc đồng loạt lên tiếng

yêu cầu các nhà sản xuất ngừng “xả hàng” xuống cho họ.

Một động thái chẳng khác nào McDonald’s lên tiếng với nông dân rằng:

“Làm ơn đừng giao thêm thịt bò và khoai tây nữa”.

Rõ ràng, đó là dấu hiệu cho thấy...

McDonald’s đang rất không ổn.

Và ngành xe điện Trung Quốc cũng vậy — bất chấp hình ảnh long lanh từ chiếc xe mà Vua Charles mới mua.

Vậy vì sao ngành xe điện Trung Quốc lại rơi vào tình cảnh doanh số bị nghi ngờ,

và lãnh đạo ngành phải cảnh báo về một cuộc sụp đổ kiểu Evergrande?

Câu trả lời — như rất nhiều vấn đề khác ở Trung Quốc

chính là Trung cộng vĩ đại, huy hoàng và luôn đúng đắn.

Không lâu sau khi ông Tập Cận Bình lên nắm quyền vào năm 2012,

Trung Cộng bắt đầu công khai kế hoạch biến Trung Quốc thành

cường quốc công nghệ và sản xuất trong hàng loạt lĩnh vực hiện đại.

Xe năng lượng mới, bao gồm xe hybrid và xe điện, nằm gần đầu danh sách ưu tiên đó.

Để phát triển ngành công nghiệp này, chính quyền trung ương và các địa phương

đã ồ ạt tung ra các gói trợ cấp và ưu đãi,

khuyến khích mọi người nhảy vào thị trường.

Và đúng như dự đoán — ai cũng lao vào.

Ngay cả những công ty chưa từng sản xuất ô tô, hoặc không hề có kinh nghiệm gì,

cũng tham gia để tranh phần “bánh trợ cấp”.

Bao gồm cả Xiaomi (hãng điện thoại),

Baidu (công cụ tìm kiếm),

và thậm chí cả tập đoàn bất động sản Evergrande.

Ước tính đến năm 2023,

chính phủ Trung Quốc đã chi ít nhất 230 tỷ USD để xây dựng ngành công nghiệp xe điện.

Một con số khổng lồ

và có thể cũng “sáng suốt” như việc

mua một bồn rửa cao cấp hay một món đồ chơi cổ vẫn còn trong bao bì.

Công bằng mà nói, nỗ lực này cũng đem lại một số kết quả.

Trung Quốc hiện là quê hương của hãng sản xuất pin lớn nhất thế giới (CATL),

và hãng xe điện lớn nhất thế giới hiện tại (BYD).

Nhưng đồng thời, Trung Quốc đang có tổng cộng 169 hãng sản xuất ô tô,

phần lớn trong số đó chiếm chưa tới 0,1% thị phần.

Không có quốc gia nào khác sở hữu số lượng hãng xe nhiều như vậy.

Và lý do thì đơn giản:

đó là một mô hình không bền vững

ngay cả với quy mô thị trường khổng lồ như Trung Quốc.

Chuyện như thế này chỉ xảy ra ở những thị trường bị bóp méo nghiêm trọng.

Khi mà người ta lập công ty xe không phải để phục vụ khách hàng,

mà để tranh trợ cấp từ chính phủ.

Để “giải quyết” vấn đề sản xuất dư thừa do chính mình tạo ra,

chính phủ Trung Quốc nghĩ ra một chiến lược khác:

Xuất khẩu xe điện ra nước ngoài với giá siêu rẻ!

Bạn không thấy chúng xuất hiện tại Mỹ

là vì chính quyền Biden đã áp thuế rất cao để ngăn chặn.

Nhưng xe điện Trung Quốc đang tràn ngập châu Âu,

và cả Anh Quốc — dù không rõ giờ còn được tính là châu Âu hay không.

Vào năm 2023, Trung Quốc trở thành nước xuất khẩu ô tô lớn nhất thế giới.

Nhưng đến năm 2025, xuất khẩu xe điện của Trung Quốc bắt đầu chững lại.

Lý do là gì? Làn sóng phản ứng dữ dội từ quốc tế.

Giám đốc điều hành hãng tư vấn ô tô JSC Automotive nói:

“Thị trường Mỹ đã hoàn toàn đóng cửa.

Nhật Bản và Hàn Quốc có thể sẽ làm tương tự nếu họ chứng kiến sự xâm nhập ồ ạt của xe Trung Quốc.”

Ông cũng nói thêm:
“Nga, thị trường xuất khẩu lớn nhất năm ngoái,

giờ cũng đang trở nên rất khó khăn.

Tôi cũng không còn thấy Đông Nam Á là cơ hội nữa.”

Thật ngạc nhiên khi việc bán ra một sản phẩm rẻ tiền, chất lượng thấp, không ai ưa lại khiến nhu cầu sụt giảm.

Phải chi họ học qua một khóa kinh tế cơ bản nào đó...

Khi gặp khó khăn ở nước ngoài,

các hãng xe Trung Quốc buộc phải tìm chỗ đứng tại thị trường nội địa nếu muốn tồn tại.

Nhưng thị trường trong nước không đủ chỗ cho tất cả.

Chính phủ Trung Quốc đã công khai thừa nhận rằng

họ có quá nhiều công ty xe điện.

Hiện Trung Quốc còn có nhiều hãng xe điện hơn cả số phần phụ của series NCIS.

Điều đó đặt ra câu hỏi sinh tử cho 169 hãng xe:

Ai sẽ sụp đổ?

Ai sẽ sống sót và leo lên đỉnh?

Ngành xe điện Trung Quốc đã rơi vào một vòng xoáy tử thần khốc liệt

đến mức nhiều người gọi đây là cuộc chiến sống còn.

Trong cuộc chiến đó, các hãng như BYD

sẵn sàng cắt giá thẳng tay để bóp nghẹt đối thủ.

Cũng trong cuộc chiến đó, nhiều công ty được cho là đã làm méo mó số liệu doanh số,

với hy vọng khiến nhà đầu tư yên tâm

và đối thủ thì tuyệt vọng.

Cuộc chiến này đã thành công trong một điều:
Làm cho cả Trung Quốc và các nhân viên bán xe trông... càng thêm thiếu đáng tin.

Thành thật mà nói — đó là một “thành tích” cũng khá ấn tượng.

Ngay chính cơ quan hoạch định kinh tế của Trung Quốc cũng phải lên tiếng cảnh báo: tình hình đang trở nên quá nóng.

Các công ty đang bán xe dưới cả giá thành sản xuất

lại còn tặng thêm hàng loạt tính năng và nâng cấp miễn phí.

Trong môi trường như vậy, việc các hãng xe điện không hề có lãi cũng không phải là điều bất ngờ.
Nó giống như đi phỏng vấn xin việc mà khi đến phần thỏa thuận lương, bạn nói:
“Tôi sẽ trả tiền để được làm việc ở đây!”,
rồi sau đó tự hỏi tại sao mình luôn thấy đói.
Xpeng báo lỗ 90 triệu USD chỉ riêng trong quý đầu năm nay, trong khi Nio lỗ gần 1 tỷ USD.
Ngay cả “con cưng” của Trung Quốc là BYD cũng đang gánh khoản nợ khoảng 45 tỷ USD.
Tuy nhiên, theo các chuyên gia trong ngành, đây mới chỉ là “khai vị” cho những gì sắp diễn ra.
Một lãnh đạo của BYD phát biểu hồi tháng 1 rằng, năm nay sẽ là vòng “knock-out” cuối cùng.
Giám đốc một hãng tư vấn ô tô nói với Reuters rằng diễn biến gần đây cho thấy một “cuộc tắm máu” đang tới gần.
Mà nhìn ở góc độ tích cực, ít nhất lần này cụm từ “tắm máu” xuất hiện trong một câu chuyện về Trung Quốc mà không liên quan đến đàn áp chính trị.
Cuộc chiến giá xe điện đang trở nên khốc liệt đến mức các chuyên gia dự đoán rằng:
Bất kỳ hãng xe nào bán dưới 2 triệu chiếc mỗi năm sẽ không thể tồn tại.
Đó là con số tương đương với doanh số toàn cầu của Mercedes-Benz trong năm ngoái.