< Return to Video

Geri dönüşüm için plastik üreticileri para ödemeli mi?

  • 0:03 - 0:05
    Bir plastik kirliliği krizindeyiz.
  • 0:05 - 0:08
    Peki bu kirliliğin sorumlusu kim
    ve bunu nasıl düzeltebiliriz?
  • 0:08 - 0:09
    İzin verin sizi bilgilendireyim.
  • 0:09 - 0:12
    Şimdiye kadar imal edilen
    tüm plastiklerin yarısından çoğu
  • 0:12 - 0:13
    son on yıl içerisinde üretildi
  • 0:13 - 0:17
    ve bu plastiklerin yalnızca
    %9 kadarı geri dönüştürüldü.
  • 0:17 - 0:18
    Siz tembel komşunuzu
  • 0:18 - 0:20
    bu üzücü geri dönüşüm oranı
    yüzünden suçlamadan önce,
  • 0:20 - 0:22
    belki de bir an durup düşünmeli
  • 0:22 - 0:24
    ve başta bu aşamaya nasıl
    geldiğimizi görmeliyiz.
  • 0:24 - 0:26
    Bu soruya cevap vermek için çok öncelere,
  • 0:26 - 0:29
    plastiğin başladığı döneme gitmeliyiz.
  • 0:29 - 0:31
    Hayır, o kadar da uzağa değil.
  • 0:31 - 0:32
    Böyle daha iyi.
  • 0:32 - 0:34
    Bunlar hidrolik kuyular,
  • 0:34 - 0:36
    çevreye yayılmış olarak
    gördüğümüz plastiklerin çoğu
  • 0:36 - 0:38
    serüvenlerine burada başlıyorlar.
  • 0:38 - 0:39
    Geçtiğimiz on yıllık sürede
  • 0:39 - 0:42
    hükûmetler yağ ve doğalgaz
    gelişimini teşvik için
  • 0:42 - 0:44
    çevre kurallarını hiçe sayarak
  • 0:44 - 0:47
    milyarlarca dolarlık vergi
    indirimleri dağıttılar.
  • 0:47 - 0:48
    Bu durum,
  • 0:48 - 0:50
    ortaya o kadar çok ucuz yağ
    ve doğalgaz çıkmasına neden oldu ki
  • 0:50 - 0:53
    Dow ve Exxon gibi şirketler
    plastik üretimine yöneldiler.
  • 0:53 - 0:54
    Başka bir deyişle,
  • 0:54 - 0:56
    ucuz yağ ve gaz ne kadar çoksa
  • 0:56 - 0:58
    ucuz plastik de o kadar çok oluyor.
  • 0:58 - 1:00
    Öyle ki plastik,
    karbondioksit ve metan gibi
  • 1:00 - 1:03
    en hızlı büyüyen sera gazı
    kaynağı haline geldi.
  • 1:03 - 1:06
    Sonrasında büyük tüketim malları
    şirketleri, bu ucuz plastikleri
  • 1:06 - 1:09
    paketlere ya da genelde yalnızca
    bir kere kullanıldıktan sonra
  • 1:09 - 1:12
    geri dönüştürülemeyen
    veya dönüşmeyen ürünlere çevirdiler.
  • 1:12 - 1:14
    Üreticileri ürettikleri
    plastik atıklar için
  • 1:14 - 1:16
    sorumlu tutacak yasalar olmadığından
  • 1:16 - 1:18
    tahmin edin bu atıkların
    faturası kimlere kesildi?
  • 1:18 - 1:21
    Doğru bildiniz! Biz vergi mükelleflerine.
  • 1:21 - 1:24
    Bu tür tek kullanımlık plastikleri
    üreten ve kullanan şirketler
  • 1:24 - 1:27
    sizi geri dönüşümün tüm sorunları
    çözeceğine inandırmak istiyorlar.
  • 1:27 - 1:29
    Oysa genelde bir şeyi geri dönüştürmek,
  • 1:29 - 1:32
    yeni plastik üretmekten
    daha pahalıya mal oluyor.
  • 1:32 - 1:33
    Bazı şehir ve kasabalar,
  • 1:33 - 1:36
    geri dönüşüm programlarını tamamen
    ortadan kaldırmayı dahi düşünüyorlar.
  • 1:36 - 1:37
    Örneğin Maine’de,
  • 1:37 - 1:40
    eyalet sakinleri doğru olanı
    yapmak istiyorlar
  • 1:40 - 1:43
    fakat ürünler ziyankâr şekilde
    paketlenmeye devam ediyor
  • 1:43 - 1:46
    ve kasabalar çöpe giden bu atıklarla
    ne yapacaklarını bilemiyorlar.
  • 1:46 - 1:49
    Plastik paketleri üretenler
    kendi atıklarıyla uğraşmaktan
  • 1:49 - 1:51
    ve parasını ödemekten
    sorumlu tutulmadığında
  • 1:51 - 1:53
    kötü şeyler meydana geliyor.
  • 1:53 - 1:55
    Hem de oldukça kötü şeyler.
  • 1:55 - 1:58
    Bu nedenle çoğu kişi paketlemeyi
    ve atıkların yönetimi konusunu
  • 1:58 - 2:00
    yeniden değerlendiriyor.
  • 2:00 - 2:01
    Bunu yapmanın bir yolu,
  • 2:01 - 2:04
    Genişletilmiş Üretici Sorumluluğu (ÜS)
    adlı bir sistemden geçiyor.
  • 2:04 - 2:07
    Buna ayrıca kirleten öder
    veya “harika bir fikir” de diyebiliriz.
  • 2:07 - 2:08
    ÜS sistemi,
  • 2:08 - 2:12
    tüketime sunulan ürünlerin paketlemeleri
    konusunda şirketleri sorumlu tutuyor.
  • 2:12 - 2:14
    Örneğin geri dönüştürülemez
    malzeme kullandıklarında
  • 2:14 - 2:15
    daha çok ödüyorlar.
  • 2:15 - 2:18
    ABD’de atık yönetimi konusunda
    üreticilerin desteği beklenmese de
  • 2:18 - 2:20
    Kanada’nın çeşitli bölgeleri
  • 2:20 - 2:22
    ve AB ülkelerinin tamamı da
    dahil olmak üzere
  • 2:22 - 2:24
    daha pek çok yerde bu destek bekleniyor.
  • 2:24 - 2:26
    Bu yasaların bazıları 30 yıldır devrede
  • 2:26 - 2:30
    ve bu yerlerin çoğu %80’e varan
    geri dönüşüm oranlarını görüyorlar.
  • 2:30 - 2:33
    Daha da iyisi, şirketler ürettikleri
    kirlilikten sorumlu tutulduklarında
  • 2:33 - 2:35
    büyülü şeyler ortaya çıkabiliyor.
  • 2:35 - 2:37
    Paketleri azaltmanın
    temizlik için verecekleri paradan
  • 2:37 - 2:39
    daha aza mal olacağını anlıyorlar.
  • 2:39 - 2:42
    Gerçek kirleticilerin sorumluluk
    almasının güzelliği de bu.
  • 2:42 - 2:45
    ÜS, plastik atıkların azaltılması
    başta olmak üzere
  • 2:45 - 2:48
    daha temiz bir atık akışı yaratarak
    geri dönüşümü geliştirebilir
  • 2:48 - 2:50
    ve tabii iklim değişikliğini de çözebilir.
  • 2:50 - 2:53
    Poşet ve plastik köpüklerin
    yasaklanması gibi
  • 2:53 - 2:55
    gereksiz plastik kullanımını
    azaltmaya yönelik
  • 2:55 - 2:57
    diğer yöntemlerle de birleştirildiğinde
  • 2:57 - 3:00
    ÜS sistemi kullanarak geri dönüşüm yapmak
    dünyanın tam ihtiyaç duyduğu şey.
  • 3:00 - 3:03
    Siz ÜS hakkında ne düşünüyorsunuz?
    Yorumlara yazabilirsiniz.
  • 3:03 - 3:05
    İzlediğiniz için teşekkürler.
  • 3:05 - 3:08
    Bu video hoşunuza gittiyse
    lütfen beğenin ve abone olun.
Title:
Geri dönüşüm için plastik üreticileri para ödemeli mi?
Description:

Başta bu kirliliğin oluşmasına biz sebep olmamışken vergi mükellefleri olarak geri dönüşüm masraflarını neden biz karşılamak zorundayız?

BİZİ TAKİP EDİN:
Facebook: https://www.facebook.com/storyofstuff/
Twitter: https://twitter.com/storyofstuff
Instagram: https://www.instagram.com/storyofstuff/

PROJEYE DESTEK VERİN:
https://action.storyofstuff.org/donate/social_donations/

Videolara alt yazı eklememize ve çevirmemize yardım edin:
https://amara.org/v/CZxjC/
more » « less
Video Language:
English
Team:
Amplifying Voices
Project:
Environment and Climate Change
Duration:
03:11

Turkish subtitles

Revisions Compare revisions

Our website uses cookies for analysis purposes.