-
Fərz edək ki, bizə 5 verilib və soruşulur
ki,
-
5 - in üzərinə neçə gəlsək, 0 edər.
-
Artıq cavabı bilirsiz,
amma mən yenə də izah edəcəm.
-
Belə bir ədəd oxu çəkək.
-
0 - ı burada qeyd edək.
-
5 burada olacaq.
-
5 - dən 0 - a getmək üçün 5 vahid sola
addımlamalıyıq.
-
Və əgər biz 5 vahid sola gediriksə,
-
bu o deməkdir ki, biz - 5 əlavə edirik.
-
Beləliklə, əgər buraya - 5 əlavə etsək,
-
0 - a çatacağıq.
-
0 - a, yəni buraya.
-
Böyük ehtimalla artıq bunu bilirsiz.
-
Riyaziyyatda bu qaydanın
-
xüsusi adı var.
-
Toplamanın
əks xassəsi.
-
Buraya yazıram.
-
Həqiqətən belə asan bir ifadə üçün
-
xüsusi bir qayda tətbiq olunması qəribədir.
-
Yazıram, toplamanın əks xassəsi.
-
Bu xassə onu bildirir ki, əgər əlimizdə
-
hər hansı bir ədəd varsa, və bu ədədi
-
əksi ilə, yəni mənfisi və ya müsbətiylə
-
toplayırıqsa, onda
-
biz cavabda 0 alacağıq. Çünki bir-birinin
-
əksi olan bu rəqəmlər eyni böyüklükdədir.
-
İkisi də 5 böyüklüyündədir amma müsbət
olan sağ,
-
mənfi olan isə sol tərəfdə qeyd olunur.
-
Başqa nümunəyə baxaq.
-
Ədəd oxunu çəkirəm. - 3 - ü burada
qeyd ediriksə,
-
- 3 - ü burada qeyd ediriksə,
-
deməli, artıq 3 vahid sol tərəfdəyik.
-
Bəs - 3 - dən 0 - a doğru getmək üçün
-
nə əlavə etməliyik?
-
Sağa doğru 3 vahid getsək, cavabı
taparıq.
-
Və bu 3 vahid sağ, müsbət tərəfə doğru
olacaq.
-
Belə ki, mən müsbət 3 əlavə etməliyəm.
-
Əgər mən müsbət 3 əlavə etsəm, 0 alacam.
-
Deyək ki, əlimizdə bir ədəd var, məsələn,
1,725,314. Bu ədədə nə əlavə etsək,
-
0 alınar?
-
Öyrəndiklərimizə görə əks tərəfə
getməliyik.
-
Mən sol tərəfə gedəcəm, çünki ədəd
müsbətdir.
-
Yəni eyni ədədi çıxacam ya da toplama
-
qaydasına görə, əksini, yəni mənfisini
-
əlavə edəcəm.
-
Bu isə, ədədə
-
- 1,725,314 əlavə etməklə eynidir.
-
Bəs indi 0 almaq üçün mənfi 7 - ə
-
neçə əlavə etməliyik?
-
- 7 - dəyəm və 0 almaq üçün sağa doğru
getmək,
-
yəni müsbət 7 əlavə etmək lazımdır.
-
- 7 + 7 = 0.
-
Və bunların hamısı yuxarıdakı qaydaya
əsaslanır.
-
5 üstəgəl mənfi 5, 5 üstəgəl 5 - in
mənfisi,
-
5 üstəgəl 5 - in əksi, bunlar hamısı
eynidir.
-
Sadəcə - 5 - in müxtəlif deyilişləridir.
-
Əlimizdə bir şeydən 5 dənə
-
varsa, və bu 5 -in hamısını çıxsaq,
-
0 qalacaq.
Khan Academy
