Τολμώντας να μορφώσουμε τα κορίτσια στο Αφγανιστάν

Φανταστείτε μία χώρα όπου τα κορίτσια πρέπει να πηγαίνουν κρυφά στο σχολείο με θανάσιμες συνέπειες αν τις συλλάβουν να μορφώνονται. Κάπως έτσι ήταν το Αφγανιστάν με τους Ταλιμπάν και ίχνη αυτού του κινδύνου υπάρχουν μέχρι σήμερα. Η 22χρονη Σαμπάνα Μπάσιχ-Ρασίκχ διαχειρίζεται ένα σχολείο για κορίτσια στο Αφγανιστάν. Εξυμνεί την δύναμη των οικογενειών που αποφασίζουν να πιστέψουν στις κόρες τους και μας λέει την ιστορία ενός γενναίου πατέρα που αντιστάθηκε σε απειλές. (Κινηματογραφήθηκε στο TEDxWomen)

Όταν ήμουν 11,

Θυμάμαι πως ξύπνησα ένα πρωί με ήχους χαράς στο σπίτι.

Ο πατέρας μου άκουγε τα Νέα του BBC

στο μικρό γκρι ραδιόφωνό του.

Είχε ένα τεράστιο χαμόγελο, πράγμα περίεργο για την εποχή,

γιατί συνήθως τα νέα του έφερναν κατάθλιψη.

«Έφυγαν οι Ταλιμπάν!» φώναξε ο πατέρας μου.

Δεν ήξερα τι σήμαινε αυτό,

αλλά έβλεπα πως ο πατέρας μου ήταν πολύ, πολύ χαρούμενος.

«Μπορείς να πας σε αληθινό σχολείο τώρα», είπε.

Ένα πρωινό που δεν θα ξεχάσω ποτέ.

Ένα πραγματικό σχολείο.

Βλέπετε, ήμουν έξι όταν οι Ταλιμπάν κατέλαβαν το Αφγανιστάν

και το σχολείο ήταν πλέον παράνομο για τα κορίτσια.

Έτσι για τα επόμενα πέντε χρόνια, ντυνόμουν σαν αγόρι

για να συνοδεύω την μεγαλύτερη αδερφή μου, επειδή δεν επιτρεπόταν πλέον

να είναι έξω μόνη, σε ένα κρυφό σχολείο.

Ήταν ο μόνος τρόπος να μορφωθούμε και οι δύο.

Κάθε μέρα, πηγαίναμε από διαφορετική διαδρομή

έτσι ώστε κανείς να μην υποψιάζεται που πηγαίνουμε.

Κρύβαμε τα βιβλία σε τσάντες για ψώνια

ώστε να φαίνεται ότι απλά βγήκαμε στην αγορά.

Το σχολείο ήταν σε ένα σπίτι,

ήμασταν πάνω από 100 σε ένα μικρό καθιστικό.

Ήταν άνετο το χειμώνα αλλά πολύ ζεστό το καλοκαίρι.

Ξέραμε όλοι πως ρισκάρουμε τις ζωές μας --

ο δάσκαλος, οι μαθητές και οι γονείς μας.

Πού και πού, το σχολείο ξαφνικά έκλεινε για μία εβδομάδα

επειδή οι Ταλιμπάν το υποπτεύονταν.

Πάντα αναρωτιόμασταν τι ήξεραν για μας.

Μας ακολουθούσαν;

Ξέρουν πού μένουμε;

Φοβόμασταν,

αλλά και πάλι, θέλαμε να είμαστε στο σχολείο.

Ήμουν πολύ τυχερή που μεγάλωσα σε μία οικογένεια

που εκτιμούσε την εκπαίδευση και θεωρούσε τις κόρες πολύτιμες.

Ο παππούς μου ήταν εξαιρετικός άνδρας για την εποχή του.

Ένας αμετανόητος αποστάτης από μια απομακρυσμένη επαρχία του Αφγανιστάν,

επέμενε πως η κόρη του, η μαμά μου,

έπρεπε να πάει σχολείο, και γι' αυτό ο πατέρας του τον αποκλήρωσε.

Όμως η μορφωμένη μου μητέρα έγινε δασκάλα.

Εδώ την βλέπετε.

Αποσύρθηκε πριν δύο χρόνια, και μετέτρεψε το σπίτι

σε σχολείο για κορίτσια και γυναίκες της γειτονιάς μας.

Και ο πατέρας μου -- να 'τος --

ήταν ο πρώτος που μορφώθηκε στην οικογένειά του.

Δεν υπήρχε αμφιβολία πως τα παιδιά του

θα μορφωνόταν, όπως και οι κόρες του,

παρά τους Ταλιμπάν, παρά το ρίσκο.

Γι' αυτόν, ήταν μεγαλύτερο ρίσκο να μην μορφώσει τα παιδιά του.

Στα χρόνια των Ταλιμπάν, θυμάμαι

πως υπήρχαν στιγμές που απογοητευόμουν τόσο πολύ από τη ζωή μας

από το να είμαι φοβισμένη και να μην βλέπω μέλλον.

Ήθελα να παραιτηθώ,

αλλά ο πατέρας μου,

έλεγε,

«Άκου, κόρη μου,

μπορεί να χάσεις τα πάντα στη ζωή σου.

Μπορεί να σου κλέψουν τα λεφτά. Ν' αναγκαστείς να εγκαταλείψεις το σπίτι σου στον πόλεμο.

Όμως το μόνο πράγμα που θα σου μείνει για πάντα

είναι ό,τι έχεις εδώ,

και αν χρειαστεί να πουλήσουμε το αίμα μας για να πας στο σχολείο,

θα το κάνουμε.

Ακόμη λοιπόν δεν θέλεις να συνεχίσεις;»

Σήμερα είμαι 22.

Μεγάλωσα σε μία χώρα που έχει καταστραφεί

από πολέμους δεκαετιών.

Λιγότερο από το έξι τοις εκατό των γυναικών στην ηλικία μου τελείωσαν το γυμνάσιο,

και αν η οικογένειά μου δεν είχε τέτοια αφοσίωση στην μόρφωση,

θα ήμουν μία από αυτές.

Αντ' αυτού είμαι εδώ, μία περήφανη απόφοιτος του πανεπιστημίου του Μίντλμπερι.

(Χειροκρότημα)

Όταν επέστρεψα στο Αφγανιστάν, ο παππούς μου,

αυτός που διώχθηκε από το σπίτι του επειδή τόλμησε να μορφώσει τις κόρες του,

ήταν από τους πρώτους που μου έδωσε συγχαρητήρια.

Όχι μόνο καυχιέται για το πτυχίο μου,

αλλά και που ήμουν η πρώτη γυναίκα,

και είμαι η πρώτη γυναίκα

που τον πηγαίνει βόλτες με το αυτοκίνητο στους δρόμους της Καμπούλ.

(Χειροκρότημα)

Η οικογένειά μου πιστεύει σε μένα.

Έχω μεγάλα όνειρα, αλλά η οικογένειά μου έχει ακόμα μεγαλύτερα όνειρα για μένα.

Γι' αυτό έγινα παγκόσμια πρέσβειρα του 10x10,

μίας παγκόσμιας εκστρατείας για τη μόρφωση των γυναικών.

Γι' αυτό είμαι συν-ιδρύτρια του SOLA,

του πρώτου και ίσως μοναδικού οικοτροφείου

για κορίτσια στο Αφγανιστάν,

μίας χώρας στην οποία είναι ακόμα επικίνδυνο για τα κορίτσια να πηγαίνουν σχολείο.

Είναι συναρπαστικό να βλέπω μαθήτριες του σχολείο μου

με φιλοδοξίες, να αρπάζουν τις ευκαιρίες.

Βλέπω τους γονείς και τους πατεράδες

που, όπως ο δικός μου, τις υποστηρίζουν,

ενάντια στις αποθαρρυντικές αντιρρήσεις.

Σαν τον Αχμέτ. Δεν είναι το πραγματικό του όνομα,

και δεν μπορώ να σας δείξω το πρόσωπό του,

αλλά ο Αχμέτ είναι πατέρας μίας μαθήτριάς μου.

Σχεδόν ένα μήνα πριν, αυτός και η κόρη του

πήγαιναν από το SOLA στο χωριό τους,

και κυριολεκτικά γλίτωσαν το θάνατο

από βόμβα, για λίγα λεπτά.

Όταν έφτασε σπίτι, χτύπησε το τηλέφωνο,

και μία φωνή τον προειδοποίσε

πως αν ξαναστείλει την κόρη του στο σχολείο,

θα προσπαθήσουν πάλι.

«Σκοτώστε με τώρα, αν θέλετε», είπε,

«αλλά δεν θα καταστρέψω το μέλλον της κόρης μου

με τις δικές σας παλιές αναχρονιστικές ιδέες».

Αυτό που έχω καταλάβει για το Αφγανιστάν,

είναι κάτι που συχνά παραβλέπει η Δύση,

ότι πίσω από τις περισσότερες πετυχημένες γυναίκες

κρύβεται ένας πατέρας που αναγνωρίζει την αξία της κόρης του

και που βλέπει στην επιτυχία της, την δική του επιτυχία.

Αυτό δεν σημαίνει βέβαια πως οι μητέρες δεν αποτελούν κλειδί στην επιτυχία.

Στην πραγματικότητα, είναι συχνά οι αρχικοί πειστικοί διαπραγματευτές

για ένα λαμπρό μέλλον για τις κόρες τους,

αλλά σε μία κοινωνία σαν του Αφγανιστάν,

χρειαζόμαστε την υποστήριξη των ανδρών.

Με τους Ταλιμπάν, τα κορίτσια που πήγαν στο σχολείο

αριθμούσαν μερικές εκατοντάδας --

θυμηθείτε, ήταν παράνομο.

Σήμερα όμως, πάνω από 3 εκατομμύρια κορίτσια πηγαίνουν σε σχολείο στο Αφγανιστάν.

(Χειροκρότημα)

Το Αφγανιστάν μοιάζει τόσο διαφορετικό από την Αμερική.

Θεωρώ ότι Αμερικανοί βλέπουν πόσο εύθραυστες είναι οι αλλαγές.

Φοβάμαι πως οι αλλαγές δεν θα κρατήσουν για πολύ

μετά την αποχώρηση των Αμερικάνικων στρατευμάτων.

Όποτε όμως επιστρέφω στο Αφγανιστάν,

όταν βλέπω τις μαθήτριες στο σχολείο μου

και τους γονείς που τις υποστηρίζουν,

που τις ενθαρρύνουν, βλέπω ένα πολλά υποσχόμενο μέλλον

και μια αλλαγή που θα κρατήσει.

Για μένα, το Αφγανιστάν είναι μία χώρα ελπίδας και απεριόριστων δυνατοτήτων,

και κάθε μέρα

τα κορίτσια του SOLA μου το θυμίζουν.

Όπως κι εγώ, έχουν μεγάλα όνειρα.

Ευχαριστώ.

(Χειροκρότημα)