Δεν Υπάρχει Καμία Ελπίδα... | Οδύσσεια: Ραψωδία ε | Το Επικό Podcast (S02E06)

Τον θυμάστε τον Οδυσσέα;

Ναι, εκείνον που προσπαθεί απεγνωσμένα
να γυρίσει στην Ιθάκη.

Ξέρετε, εκείνον που περνάει
όλες αυτές τις περιπέτειες;

Η αλήθεια είναι ότι μέχρι το σημερινό
επεισόδιο τον είχαμε ξεχάσει κάπως.

Επιτέλους όμως ήρθε η ώρα να
πρωταγωνιστήσει στη δικιά του Οδύσσεια.

Καλώς ήρθατε λοιπόν φίλες και φίλοι μου
για ακόμα μια φορά στο επικό podcast,

στο podcast στο οποίο αυτή τη σεζόν
ταξιδεύουμε μαζί με τον Οδυσσέα

σε θάλασσες και ακτές και τον συνοδεύουμε
στην προσπάθειά του να γυρίσει

στο σπίτι του, στην Ιθάκη.

Πριν μπούμε όμως στα της σημερινής
ραψωδίας, επιτρέψτε μου, όπως πάντα,

να καλωσορίσω και αυτή την εβδομάδα
τα νέα μέλη του καναλιού στο patreon

τα οποία αποφάσισαν να στηρίξουν και
το επικό podcast, αλλά και το κανάλι

the Mythologist.

Pan86, Φλώρα Ιωαννίδου, Greek Freak Show,
Artur Travel, Sam S και Έλλη Κωστάκη,

καλώς ήρθατε και επίσημα στην παρέα μας
εδώ στο youtube, στο επικό podcast,

αλλά κυρίως στο patreon, στο οποίο
θα σας δω μετά το σημερινό βίντεο

για την ανάλυση της ραψωδίας.

Για μια ακόμα φορά ευχαριστώ όσους
και όσες από εσάς στηρίζετε αυτή

την προσπάθεια και βοηθάτε στο
να μεγαλώσει το όλο πρότζεκτ.

Λοιπόν, στα προηγούμενα επεισόδια
παρακολουθήσαμε τις προσπάθειες

του Τηλέμαχου (του γιου του Οδυσσέα,
για όσους έρχεστε τώρα στην παρέα μας)

να μάθει πληροφορίες για την τύχη του
πατέρα του και γι' αυτό έφτασε στην Πύλο

και στο Νέστωρα, γι' αυτό έφτασε αργότερα
και στην Σπάρτη και στο Μενέλαο, όπου είδε

και την Ωραία Ελένη, όπως είδαμε στο
προηγούμενο επεισόδιο, και τελικά όντως

από τον Μενέλαο έμαθε ότι ο πατέρας του
μάλλον είναι ακόμα ζωντανός.

Τι κάνει όμως ο ζωντανός Οδυσσέας;

Πώς περνά τις μέρες του
ο πρωταγωνιστής της Οδύσσειας;

Επιτέλους σήμερα ήρθε η ώρα του.
Ήρθε η ώρα του να πρωταγωνιστήσει

και, όπως καταλαβαίνετε, είμαι και εγώ
κάπως ενθουσιασμένος που θα ασχοληθούμε

επιτέλους με αυτόν.

Ο Οδυσσέας, καλά μου παιδιά, στην
ραψωδία ε της Οδυσσέας, με την οποία

ασχολούμαστε σήμερα, βρίσκεται στην
Ωγυγία, στο νησί της Καλυψούς,

αυτής της θεάς, μάγισσας...
δεν ξέρουμε ακριβώς τι ήτανε.

Αυτό που ξέρουμε όμως σίγουρα είναι
ότι τον είχε μαγέψει τον Οδυσσέα

και ο Οδυσσέας καθόταν εκεί για πάρα πολύ
καιρό και είχε σχεδόν ξεχάσει το ταξίδι

της επιστροφής του.

Η Καλυψώ τον θέλει κοντά της για πάντα,
μέχρι ο Οδυσσέας να πεθάνει εκεί.

Έλα μου όμως που οι θεοί του Ολύμπου
έχουν αντίθετη γνώμη!

Όπως είχαμε δει στο πρώτο επεισόδιο της
ραψωδίας α εδώ αυτή τη σεζόν του επικού

podcast, οι θεοί κάνανε ένα συμβούλιο και
με την παρέμβαση της Αθηνάς ο Δίας

πείστηκε ότι είχε έρθει η ώρα ο Οδυσσέας
να επιστρέψει στην πατρίδα του και αυτό

το σχέδιο είχε 2 άξονες:
πρώτον, να πάει η Αθήνα στην Ιθάκη,

όπως και είδαμε, για να βρει τον Τηλέμαχο
και, δεύτερον, να πάει ο Ερμής στο νησί

της Καλυψούς για να φανερώσει στην Καλυψώ
το θέλημα των θεών: ότι είχε έρθει όντως

η ώρα ο Οδυσσέας να φύγει από το νησί της
και να πάει στην Ιθάκη.

Πράγματι λοιπόν ο φτερωτός μας θεός
φτάνει στο νησί της Ωγυγίας,

ψάχνει την Καλύψω, την βρίσκει (δεν είναι
παρών ο Οδυσσέας σε αυτήν την συνάντηση)

και, όπως καταλαβαίνετε, η Καλυψώ δεν
είναι και ιδιαίτερα χαρούμενη

με αυτά τα οποία ακούει από τον Ερμή.

Όντως ο Ερμής τής λέει ότι είναι θέλημα
του Δία να αφήσει επιτέλους τον Οδυσσέα

να γυρίσει στο σπίτι του.

Όσο και αν ήθελε η Καλυψώ να τον κρατήσει
εκεί, όσο και αν νευρίασε,

όσο κι αν στεναχωρήθηκε, δεν μπορούσε
να πάει κόντρα στο θέλημα του Δία.

Ο Δίας ήταν ο ισχυρότερος θεός.
Θα μπορούσε να την καταστρέψει κατευθείαν

και γι' αυτό, παρά την οργή της, την
ενόχλησή της, την γκρίνια της -πείτε το

όπως θέλετε- αναγκάστηκε να συμφωνήσει.
Ήταν εκεί και ο Ερμής που σαν αγγελιοφόρος

των θεών είχε αυτόν τον άχαρο ρόλο
να μεταφέρει τα μηνύματα τους.

Προσπάθησε να κατευνάσει κάπως την οργή
της Καλυψούς, λέγοντάς της ότι, εντάξει,

κι αυτός δεν είναι ότι ήταν σύμφωνος,
απλά μεταφέρει αυτό το μήνυμα.

Είναι αυτή η φράση που έχουν οι Άγγλοι,
που λένε "don't shoot the messenger",

δηλαδή μην πυροβολείτε αυτό που
φέρνει το μήνυμα γιατί απλά αυτή

είναι η δουλειά του.

Άλλος πήρε την απόφαση,
άλλoς ουσιαστικά έχει την ευθύνη.

Τα ακούει αυτά η Καλυψώ και
συνειδητοποιεί βέβαια (το γνώριζε

άλλωστε) ότι κάθε αντίδρασή της
θα ήταν μάταια.

Παρόλα αυτά οργίζεται πραγματικά.
Ουσιαστικά ενοχλείται πάρα πολύ

με τους θεούς, γιατί για πρώτη φορά,
λέει, είναι ευτυχισμένη και έχει βρει

έναν ικανότατο και όμορφο άνδρα για
να περάσει τα χρόνια της μαζί του και

οι θεοί αποφασίζουν να
της τον πάρουν μακριά.

Όπως είπαμε όμως και πριν, δεν μπορεί
να αλλάξει την ροή των γεγονότων και

γι' αυτό πρέπει να τον αφήσει να φύγει.
Έτσι, πηγαίνει στην ακρογιαλιά εκεί που

κάθεται ο δύσμοιρος ο Οδυσσέας
και πετάει βότσαλα στη θάλασσα, ας πούμε,

και τον ενημερώνει.
Μόνο που ο Οδυσσέας είναι λίγο δύσπιστος.

Έχουν παρ' όλα αυτά αλλάξει τα δεδομένα.

Μιλώντας για δεδομένα, είμαι στην
ευχάριστη θέση να σας ανακοινώσω ότι

χάρη στην αγάπη που δείχνετε στο podcast
θα έχουμε για το σημερινό και για κάποια

από τα επόμενα επεισόδια
μαζί μας το NORD VPN.

Τα πράγματα είναι πολύ απλά και θα
σας τα εξηγήσω πάρα πολύ γρήγορα.

Ας πούμε ότι βλέπετε NETFLIX (όπως όλος
ο κόσμος, ειδικά τώρα που πλησιάζουν

οι γιορτές) και θέλετε να δείτε μια
σειρά, ας πούμε, μια ταινία που όμως

δεν είναι διαθέσιμη για
το NETFLIX στην Ελλάδα.

Με το NORD VPN δεν έχει
καμία σημασία αυτό.

Με το πάτημα πραγματικά ενός κουμπιού
μπορείτε εικονικά να αλλάξετε

την τοποθεσία σας με πάνω από 5000
επιλογές και να δείτε πραγματικά

ό,τι προσφέρει το NETFLIX
και το κάθε NETFLIX.

Σας το λέω και εγώ που δεν είμαι
τόσο της τεχνολογίας αυτής,

αλλά το χρησιμοποίησα και
πραγματικά μου λύθηκαν τα χέρια.

Επίσης, το πιο σημαντικό και αυτό που
απασχολεί τους περισσότερους και τις

περισσότερες: είμαστε σε μια εποχή όπου
στο διαδίκτυο τα δεδομένα μας και τα

στοιχεία μας είναι
εκτεθειμένα από παντού.

Και αυτό το πρόβλημα όμως έχω να
σας πω με το NORD VPN τελειώνει.

Τα δεδομένα μας και η παρουσία μας
στο διαδίκτυο κωδικοποιούνται και

αποκρυπτογραφούνται με κάποιους
τρόπους που δεν γνωρίζω,

αλλά δεν με ενδιαφέρει κιόλας.

Το σημαντικό είναι ότι κανένας περίεργος
τύπος που θέλει να μάθει πράγματα για

μένα χωρίς να έχει την άδειά
μου δεν μπορεί να το κάνει.

Και το ίδιο συμβαίνει και με την
αποτελεσματική αντιμετώπιση κακόβουλων

λογισμικών και περίεργων site που
προσπαθούν και αυτά, ύπουλα, να μπούνε

στους υπολογιστές μας και να πάρουν
πολύτιμα στοιχεία γιατί τώρα το NORD VPN

προσφέρει και Fred Protection.
Αντικειμενικά (τελείως αντικειμενικά)

είναι κάτι πάρα πολύ χρήσιμο
και το είδα από πρώτο χέρι.

Αν θέλετε και εσείς να το
χρησιμοποιήσετε ή να το τσεκάρετε,

πηγαίνετε στην περιγραφή του βίντεο,
ακολουθείτε το σύνδεσμο που έχει και

το κουπόνι "epiko", έτσι για να
στηρίξετε το κανάλι, και κάνετε

τη συνδρομή σας.

Αν δεν σας αρέσει ή αν το μετανιώσετε,
κανένα πρόβλημα:

το NORD VPN προσφέρει επιστροφή χρημάτων
για τις πρώτες 30 μέρες.

Τι σημαίνει αυτό;

Κανένα απολύτως ρίσκο για τα χρήματά σας
με αντάλλαγμα σίγουρη προστασία

αν αποφασίσετε να το έχετε
στον υπολογιστή σας.

Και έχοντας πει αυτά, πάμε τώρα να δούμε
πώς αντέδρασε ο Οδυσσέας σε αυτά που είχε

να του πει η Καλυψώ.
Βρίσκει λοιπόν η Καλυψώ τον Οδυσσέα,

όπως είπαμε, εκεί στην ακρογιαλιά και,
παιδιά, είναι με βαριά καρδιά πραγματικά.

Δεν θέλει να το κάνει αυτό
όμως είναι και πονηρή.

Παρουσιάζεται στον Οδυσσέα και του λέει
αυτά που έχει να του πει (ότι δηλαδή θα

τον αφήσει να φύγει) σαν να είναι
δική της απόφαση, σαν να μην της

το έχουν επιβάλλει οι θεοί.

Ο Οδυσσέας τα ακούει αυτά.
Είναι καχύποπτος.

Αντικειμενικά, έτσι;
Δηλαδή το καταλαβαίνουμε.

Τόσο καιρό είναι στην Ωγυγία,
στο νησί της Καλυψούς και ξαφνικά

η γυναίκα η οποία τον κρατά εκεί
εμφανίζεται και του λέει ότι τώρα

θα τον αφήσει να φύγει.
Γιατί;

Προφανώς είναι καχύποπτος Οδυσσέας και
έχει κάθε δικαίωμα να είναι καχύποπτος.

Η Καλυψώ ορκίζεται ότι
του λέει την αλήθεια.

Εμείς βέβαια ξέρουμε το τι πραγματικά
συμβαίνει και ποιος την έκανε

να το κάνει αυτό.
Εκείνη αρχίζει τα κομπλιμέντα και να τον

μαλακώνει για να του δείξει ότι όντως
είναι αυτό το πράγμα και, όντως, από ένα

σημείο και μετά ο Οδυσσέας
πείθεται από την Καλυψώ.

Οι δύο τους θα έχουν μια τελευταία
όμορφη ρομαντική ερωτική σκηνή

στο τελευταίο τους δείπνο στο νησί
της Ωγυγίας, εκεί όπου η Καλυψώ

θα εκνευριστεί βέβαια γιατί
συνειδητοποιεί (ρωτώντας και τον Οδυσσέα)

ότι όντως και εκείνος θέλει πάρα
πολύ να την αφήσει και η Καλυψώ

δεν μπορεί να το δεχτεί γιατί
θέλει να την αφήσει για μια θνητή,

για μια απλή γυναίκα.

"Τι το παραπάνω", λέει,
"έχει Πηνελόπη από μένα;"

Βέβαια ο Οδυσσέας παρατηρεί εκείνη την
ώρα ότι αρχίζουν κάπως και τις γυρνάνε

τα μυαλά και δεν θέλει να διακινδυνεύσει
το γεγονός ότι πριν λίγο ήταν έτοιμη

να τον αφήσει να φύγει.
Για αυτό το λόγο, σπεύδει πάρα πολύ

γρήγορα να της πει ότι δεν συγκρίνεται
καν σαν γυναίκα και σαν ομορφιά

η Καλυψώ με την Πηνελόπη.
Αυτό που τον απασχολεί είναι η γενικότερη

νοσταλγία του, όχι για την Πηνελόπη τόσο
όσο για την πατρίδα του, την Ιθάκη.

Καημένη Πηνελόπη,
έχω να πω εγώ!

Όπως και νά 'χει, αυτό το ερωτικό δείπνο
ολοκληρώνεται και ο Οδυσσέας πρέπει

επιτέλους να φύγει από την Ωγυγία.
Γι' αυτό θα φτιάξει μια εξαιρετικά

ποιοτική και στιβαρή σχέδια με τη βοήθεια
και του νησιού, ας πούμε, της Καλυψούς

που παρείχε αυτά τα υλικά και θα πλεύσει
για μια ακόμα φορά, όπως τόσες φορές

στην Οδύσσεια, σε αυτό το επικίνδυνο
και αχανές πέλαγος.

Να σας θυμίσω όμως εγώ, φίλες και φίλοι,
ότι εκεί έξω στο αχανές πέλαγος υπάρχει

ένας θεός ο οποίος δεν θέλει
ο Οδυσσέας να γυρίσει στο σπίτι του.

Δεν ξέρω αν έχετε καλή μνήμη.

Αν έχετε καλή μνήμη, θα θυμάστε ότι στη
ραψωδία α, σε αυτό το πολυσυζητημένο

συμβούλιο των θεών, οι θεοί είχαν πάρει
την απόφαση να βοηθήσουν τον Οδυσσέα

όταν ο Ποσειδώνας έλειπε στην Αιθιοπία.
Ο Ποσειδώνας επέστρεψε από την Αιθιοπία,

είδε τον Οδυσσέα μέσα στη θάλασσα,
πάνω σε μια σχεδία εκτεθειμένο.

Νομίζετε ότι του πέρασε η οργή;

Νομίζετε ότι θα τον άφηνε
έτσι απλά να γυρίσει στην Ιθάκη;

Όχι!

Η οργή του Ποσειδώνα είναι
πάρα πολύ μεγάλη.

Μην ξεχνάτε: ο Οδυσσέας έχει τυφλώσει
το γιο του, τον Πολύφημο.

Θα μιλήσουμε γι' αυτό αργότερα.

Θαλασσοταραχή, κύματα αέρας και για μια
ακόμα φορά ο Οδυσσέας είναι έρμαιο

της φύσης (ή του Ποσειδώνα,
για να το πούμε καλύτερα)

και είναι έτοιμος ακόμα μια φορά να
πνιγεί και να γίνει τροφή για τα ψάρια.

Για μία ακόμα φορά δεν είναι ούτε η μοίρα
του (του Οδυσσέα) καλή, ούτε ημέρα του

εν πάση περιπτώσει, καλή και ο Ποσειδώνας
κάνει ό,τι μπορεί για να τον καταστρέψει

για μια ακόμα φορά.

Η αλήθεια είναι ότι αυτή η φορά
ίσως είναι η χειρότερη από όλες.

Όχι μόνο λόγω του κινδύνου που διέτρεχε
η ζωή του Οδυσσέα, αλλά και λόγω

της ψυχολογικής κούρασης που ένιωθε
πλέον ο βασιλιάς της Ιθάκης.

Έχει περάσει όλον αυτό τον καιρό εκεί
στο νησί της Ωγυγίας, αφού έχει περάσει

προηγουμένως τα πάνδεινα με τους
συντρόφους, από τους οποίους

δεν του έχει μείνει κανένας
(θα τα πούμε αυτά αργότερα

σε άλλες ραψωδίες) αλλά την τελευταία
στιγμή έχει μια τελευταία ελπίδα.

Η Καλυψώ τον αφήνει επιτέλους
να φύγει, αλλά όχι!

Με το που πατάει στη θάλασσα, γίνεται
ο χαμός εξαιτίας του Ποσειδώνα.

Φτάνει σε σημείο ο Οδυσσέας,
μονολογώντας, να πει ότι θα προτιμούσε

1000 φορές να έχει πεθάνει στην Τροία.
Θα είχε, λέει, τουλάχιστον έναν ένδοξο

θάνατο, παρά να τραβάει εδώ και
τόσα χρόνια αυτό το μαρτύριο.

Και αυτό δεν είναι κάτι απλό,
αυτό που λέει.

Είχε απέναντί του έναν πολύ ισχυρό θεό
όμως, για καλή του τύχη, είχε και δίπλα

του για μια ακόμα φορά θεϊκή βοήθεια.

Δεν ήταν αρχικά η Αθήνα αυτή που τον
βοήθησε όμως σε αυτή την περίπτωση.

Ήταν η Ινώ η Λευκοθέα, που με τον
κεφαλόδεσμό της τον έλυσε και του

τον πέταξε για να πιαστεί και να σωθεί.
Κάπως τα κατάφερε.

Πιάστηκε από τον κεφαλόδεσμο.
Ακούμπησε σε βράχους.

Ο Ποσειδώνας τον έβλεπε και γελούσε,
είναι η αλήθεια, αλλά αποφάσισε κάποια

στιγμή να φύγει γιατί έβλεπε ότι
τον είχε ταλαιπωρήσει αρκετά.

Του είχε καταστρέψει και τη σχέδια και
τα όνειρα και την ελπίδα και τα πάντα.

Για 3 ολόκληρες μέρες, λέει ο Όμηρος ότι
ο Οδυσσέας παλεύει με τα κύματα,

μέχρι να τον βοηθήσει και η Αθηνά,
να του δείξει το δρόμο με το κολύμπι

για να ξεβραστεί για ακόμα
μια φορά σε άγνωστη στεριά.

Λίγο πριν αφήσει λοιπόν την τελευταία
του πνοή, με τη βοήθεια της Αθηνάς και

της Λευκοθέας, ο Οδυσσέας θα σωθεί από
την τρικυμία και τη θαλασσοταραχή

του Ποσειδώνα και θα κοιμηθεί.

Εκεί θα τον αφήσουμε και
εμείς για αυτή την εβδομάδα.

Θα τον συναντήσουμε και πάλι στο επόμενο
επεισόδιο του επικού podcast,

στην επόμενη ραψωδία και πριν σας αφήσω,
θα σας πω μόνο ότι η στεριά στην οποία

ξεβράστηκε δεν είναι άλλη από
τη στεριά του νησιού των Φαιάκων.

Εκεί θα τον πιάσουμε λοιπόν την επόμενη
φορά, στο νησί των Φαιάκων.

Θα τον δούμε να γνωρίζει νέα μυθολογικά
πρόσωπα, νέους ήρωες, βασιλείς,

πριγκίπισσες και θα μιλήσει κιόλας
για τις παλιές του πολύ σημαντικές

περιπέτειες πριν έρθει η ώρα να βιώσει
τις νέες του περιπέτειες,

τις πιο κομβικές,
τις πιο συγκλονιστικές

(γιατί δεν τις έχει ζήσει ακόμα),

αλλά και τις τελευταίες
της μεγάλης του Οδύσσειας.

Αυτά είχα να σας πω λοιπόν
και αυτή την εβδομάδα.

Περιμένω κάποιους και κάποιες από εσάς
στο patreon να τα συζητήσουμε λίγο

περισσότερο και, όπως πάντα, μέχρι
το επόμενό μας ταξίδι στην αρχαία

ελληνική ή και παγκόσμια μυθολογία και
αρχαιολογία, εύχομαι σε όλους και σε όλες

να είστε καλά.

Επιμέλεια υποτιτλισμού στα ελληνικά:
Νίκος Ντενισλής