< Return to Video

Gever Tulley: Çocuklar için 5 tehlikeli şey

  • 0:00 - 0:05
    Çocuklarınızın Yapması için İzin Vermeniz Gereken 5 Tehlikeli Şey!
  • 0:05 - 0:07
    Benim çocuğum yok.
  • 0:07 - 0:09
    Ben arkadaşlarımın 'çocuklarını' ödünç alıyorum-
  • 0:09 - 0:12
    (Kahkaha)
  • 0:13 - 0:15
    Önerilerime biraz ihtiyatla yaklaşın.
  • 0:15 - 0:18
    Ben Gever Tulley.
  • 0:18 - 0:22
    Çekirdekten yetişme bilgisayar mühendisiyim
  • 0:22 - 0:27
    ama Tinkering School(Tamircilik Okulu) kurucusuyum.
  • 0:27 - 0:30
    Bu, çocukların hayal ettikleri şeyleri yapmasına
  • 0:30 - 0:33
    yardımcı olmayı amaçlayan bir yaz okulu programı.
  • 0:33 - 0:35
    Dolayısıyla birçok şey yapıyoruz.
  • 0:35 - 0:38
    Ve ikinci sınıfa giden çocukların eline elektrikli aletler veriyorum.
  • 0:38 - 0:42
    Bu nedenle eğer çocuklarınızı Tinkering Okulu'na göndermeyi düşünüyorsanız,
  • 0:42 - 0:45
    eve yara bere ve kan içinde döndüklerini bilin.
  • 0:47 - 0:49
    Bildiğiniz gibi çocuk güvenliğine yönelik düzenlemelerin
  • 0:49 - 0:53
    çok daha sıkı bir hale geldiği bir dünyada yaşıyoruz.
  • 0:53 - 0:59
    Çocuk güvenliğine yönelik kuralların ulaşabileceği
  • 0:59 - 1:01
    çılgınlık seviyesinin sınırı yok gibi görünüyor.
  • 1:01 - 1:06
    ABD'de üretilen ya da satışa sunulan
  • 1:06 - 1:08
    herşeyi kaplayan plastik kılıfa
  • 1:08 - 1:10
    çocuklarda boğulmaya yolaçabileceği uyarısı koyuyoruz.
  • 1:10 - 1:13
    Kahve fincanlarının üzerine
  • 1:13 - 1:16
    içeriğinin sıcak olabileceğini bildiren uyarılar koyuyoruz.
  • 1:16 - 1:20
    Golf topundan daha keskin görünen her nesnenin
  • 1:20 - 1:22
    10 yaşından küçük çocuklar için
  • 1:22 - 1:24
    kesici olduğunu düşünüyor gibiyiz.
  • 1:24 - 1:28
    Peki bu akım nerede sona erecek?
  • 1:28 - 1:33
    Tüm köşeleri yuvarladığımızda ve her keskin objeyi
  • 1:33 - 1:35
    dünyadaki sivri uçlu her şeyi ortadan kaldırdığımızda,
  • 1:36 - 1:40
    çocuk keskin herhangi birşeyle karşı karşıya geldiği ilk anda
  • 1:40 - 1:43
    veya yuvarlak plastikten oluşmayan herhangi birşeyle
  • 1:43 - 1:45
    kendilerini yaralayacaktır.
  • 1:46 - 1:52
    Bu sebeple güvenli olarak blirlediğimiz bölgenin sınırları
  • 1:52 - 1:58
    daraldıkça, çocuklarımızın içinde yaşadığı dünyayla nasıl ilişki kuracağını
  • 1:58 - 2:00
    öğrenme fırsatını yok ediyoruz.
  • 2:01 - 2:05
    Ve her türlü çabamıza ve iyi niyetimize rağmen
  • 2:05 - 2:06
    çocuklar her seferinde
  • 2:06 - 2:09
    yapabilecekleri en tehlikeli şeyi yapmak için bir yol bulacaklar,
  • 2:09 - 2:11
    nerede yapabilirlerse.
  • 2:12 - 2:18
    Dolayısıyla kışkırtıcı başlığın aksine, bu konuşma
  • 2:19 - 2:23
    çocuklarımızın güvenliği ve onların yaratıcı, özgüvenli
  • 2:23 - 2:29
    ve içinde bulunduğu çevreyi kontrol edebilmelerini sağlayabilmek için
  • 2:29 - 2:31
    yapabileceğimiz basit şeylerle ilgili.
  • 2:32 - 2:37
    Şimdi size aktaracağım alıntı, yazım süreci devam eden bir kitaptan.
  • 2:38 - 2:40
    Kitabın adı "50 Tehlikeli Şey."
  • 2:40 - 2:42
    Bu da ilk beş tehlike.
  • 2:42 - 2:45
    Birincisi--ateşle oyna.
  • 2:45 - 2:50
    Doğanın en temel güçlerinden birisini kontrol edebilmeyi öğrenmek
  • 2:50 - 2:54
    çocukluk dönemine ait en önemli andır.
  • 2:54 - 2:56
    Hatırlasak da hatırlamasak da,
  • 2:56 - 2:59
    bu -- bu kontrol edebildiğimiz
  • 2:59 - 3:02
    gizemli şeylerden ilkidir.
  • 3:02 - 3:04
    Bu gizemler sadece
  • 3:04 - 3:06
    onunla oynama fırsatını yakalayanlar tarafından görüldü.
  • 3:06 - 3:09
    İşte ateşle oynamak.
  • 3:09 - 3:15
    Ateş, keşfettiğimiz en önemli şeylerden biri.
  • 3:15 - 3:18
    Ateşle oynayarak hava girişi, yanma ve yanık gaz
  • 3:18 - 3:22
    gibi ateş hakkındaki temel prensipleri öğreniyorlar.
  • 3:22 - 3:24
    Bunlar kontrollü bir ateş yakabilmek için gereken
  • 3:24 - 3:27
    üç işlevsel öğedir.
  • 3:27 - 3:32
    Ocakbaşını bir laboratuvar gibi düşünebilirsiniz.
  • 3:32 - 3:34
    Onunla oynarken neler öğreneceğini kestiremezsiniz.
  • 3:34 - 3:39
    Bilirsiniz işte, kendi istedikleri gibi ateşle oynamalarına izin verin.
  • 3:40 - 3:42
    Birşeyler öğreneceklerinden emin olabilirsiniz.
  • 3:42 - 3:47
    Hem de Dora the Explorer oyuncaklarından öğrenemeyecekleri kadar.
  • 3:48 - 3:51
    İki numara --bir çakı alın.
  • 3:51 - 3:55
    Çakılar sanki kültürel hafızamızdan yok oluyor gibi.
  • 3:56 - 3:58
    ve bu bence çok berbat birşey.
  • 3:58 - 4:01
    (Kahkaha)
  • 4:02 - 4:07
    İlk çakınız, size verilmiş olan ilk çok amaçlı alet gibi.
  • 4:07 - 4:10
    Bildiğiniz gibi, o hem bir spatula, bir tornavida,
  • 4:10 - 4:13
    hem de bir bıçak.
  • 4:13 - 4:18
    Ve çok etkili ve yetkinlik kazandıran bir alettir.
  • 4:18 - 4:21
    Ve birçok kültürde --neredeyse yürümeye başlar başlamaz
  • 4:21 - 4:23
    çocuklara bıçak verilir.
  • 4:23 - 4:27
    Bunlar balina yağlarını kesen Inuit çocukları.
  • 4:27 - 4:31
    Bunu ilk olarak 10 yaşındayken Kanada Film Kurulu'nun bir filminde gördüm,
  • 4:31 - 4:35
    ve bıçakla oynayan bebekler görmek bende kalıcı bir etki bıraktı.
  • 4:35 - 4:39
    Ve bu çocukların bir alet aracılığıyla
  • 4:39 - 4:41
    daha üst seviyede bir benlik algısı geliştirebildiklerini gösteriyor.
  • 4:41 - 4:43
    Birkaç temel kural koymanız gerekiyor --
  • 4:44 - 4:49
    her zaman vücudundan uzak tutarak kes, bıçağı keskin tut, hiçbir zaman zorlama
  • 4:49 - 4:52
    --bunlar çocukların anlayabileceği ve uygulayabileceği şeyler.
  • 4:52 - 4:53
    Ve evet bir yerlerini de kesecekler.
  • 4:53 - 4:56
    Bacağımda çok fena bıçak yaraları var.
  • 4:57 - 4:59
    Ama biliyorsunuz, onlar genç ve çabuk iyileşirler.
  • 4:59 - 5:03
    (Kahkaha)
  • 5:03 - 5:05
    Üç numara --ok atmak.
  • 5:06 - 5:10
    Görülüyor ki beynimiz birşeyler fırlatmak üzere tasarlanmış
  • 5:10 - 5:15
    ve tıpkı kaslar gibi, beynimizin de belli bölümlerini kullanmadığınızda
  • 5:15 - 5:17
    körelmeye meyilli.
  • 5:18 - 5:21
    Ama çalıştırdığınız zaman
  • 5:21 - 5:23
    bilinen her kas sistemin bütününe güç katar
  • 5:23 - 5:25
    ve bu beyin için de geçerlidir.
  • 5:26 - 5:30
    Bu nedenle bir şeyleri atma çalışmalarının
  • 5:30 - 5:33
    görüş keskinliği, 3 boyutlu kavrama,
  • 5:33 - 5:38
    ve yapısal problem çözmeyle ilintili olan
  • 5:38 - 5:43
    ön ve yan lobları harekete geçirir, böylece
  • 5:43 - 5:47
    görsel becerilerini ve tahmin yeteneğini geliştirmeye yardımcı olur.
  • 5:48 - 5:53
    Ve birşeyleri fırlatmak, analitik ve fiziksel becerilerin bileşimi olduğundan
  • 5:53 - 5:57
    bütün vücudun çalıştırılması açısından yararlıdır.
  • 5:57 - 6:03
    Bu tür hedef odaklı çalışmalar, çocukların
  • 6:03 - 6:08
    dikkat ve konsantrasyon becerilerinin geliştirmesine de yardımcı olur.
  • 6:08 - 6:10
    Bundan dolayı çok yararlı.
  • 6:10 - 6:14
    Dört numara --aletleri parçalara ayırmak.
  • 6:14 - 6:18
    Bulaşık makinenizin içinde bir dolu ilginç şey var.
  • 6:18 - 6:23
    Bir dahaki sefere bir aleti atmak üzere olduğunuzda, atmayın
  • 6:23 - 6:26
    Çocuğunuzla birlikte onu parçalara ayırın, veya onu benim okuluma gönderin
  • 6:26 - 6:28
    biz birlikte parçalayalım.
  • 6:28 - 6:30
    İçindeki parçaların ne olduğunu bilmeseniz bile
  • 6:30 - 6:33
    ne işe yaradıklarını çözmeye çalışmak
  • 6:33 - 6:36
    çocukların, nesnelerin parçalara ayrılabileceğini
  • 6:36 - 6:42
    anlamaları için çok yararlı bir çalışmadır.
  • 6:42 - 6:44
    ve ne kadar karmaşık olursa olsun,
  • 6:44 - 6:48
    parçaları tanıyabildikleri için
  • 6:48 - 6:50
    bütünü kavrayacaklardır.
  • 6:50 - 6:53
    Bu bilinebilme hissi yani herşeyin öğrenilebileceği.
  • 6:54 - 6:57
    Öyle ki bu birlikte yaşadığımız ve olduğu gibi kabul ettiğimiz kara kutular
  • 6:57 - 7:01
    başkaları tarafından yapılmış ve oldukça karmaşık şeyler.
  • 7:01 - 7:03
    ve bunları öğrenebiliriz.
  • 7:03 - 7:07
    Beş numara --iki şeyden oluşuyor.
  • 7:07 - 7:09
    Dijital Dönem Telif Hakları Yasasının İhlali
  • 7:09 - 7:12
    (Kahkaha)
  • 7:12 - 7:15
    Güvenlik yönetmeliklerinin ötesinde
  • 7:15 - 7:18
    sahip olduğumuz şeyleri nasıl kullanacağımızı sınırlamayı amaçlayan
  • 7:18 - 7:20
    kanunlar var --dijital medya.
  • 7:21 - 7:28
    Çok basit bir alıştırma --Itunes'dan bir şarkı satın alın, bir CD'ye yazdırın,
  • 7:28 - 7:31
    CD'yi MP3'e dönüştürüp aynı bilgisayarda çalın.
  • 7:31 - 7:33
    İşte bir yasayı çiğnediniz.
  • 7:33 - 7:37
    Teknik olarak Amerikan Plakçılar Birliği canınızı yakabilir.
  • 7:37 - 7:39
    Bu çocukları öğrenmesi gereken önemli bir ders--
  • 7:39 - 7:43
    bazı yasalar kazara ihlal edilebilir
  • 7:43 - 7:45
    ve bazıları yorumlanmak zorundadır.
  • 7:45 - 7:48
    Bu aslında, birşeyleri söküp parçalara ayırıp oynarken
  • 7:48 - 7:52
    veya çıkardığımız parçaları başka şeyler için kullanırken
  • 7:52 - 7:55
    çocuklarla çok sık konuştuğumuz bir konu--
  • 7:55 - 8:00
    aynı şekilde dışarı çıkıp araba kullandığımızda da böyle.
  • 8:01 - 8:05
    Araba kullanmak bir çocuğun sorumluluk aldığı
  • 8:05 - 8:07
    en son nokta.
  • 8:07 - 8:09
    (Kahkaha)
  • 8:09 - 8:13
    Yasayı çiğnemek konusunda rahatsızlık duyuyorsanız
  • 8:13 - 8:16
    arabayı onunla birlikte sürebilirsiniz.
  • 8:16 - 8:19
    Bu çocuğunuzun için büyük bir aşamadır.
  • 8:19 - 8:21
    Bu, dış dünyada yer alan
  • 8:21 - 8:24
    dinozorlar gibi büyük nesnelere ilgi duydukları
  • 8:24 - 8:26
    ve anlamaya çalıştıkları
  • 8:26 - 8:28
    aynı döneme denk gelir.
  • 8:28 - 8:33
    Araba da benzer bir nesnedir, arabaya binebilir ve onu sürebilirler.
  • 8:33 - 8:37
    Ve bu şey gibi --genelde erişemeyecekleri bir dünyaya
  • 8:37 - 8:42
    yaşama fırsatını verir.
  • 8:42 - 8:44
    Bu yüzden --tamamen yasal.
  • 8:44 - 8:46
    Büyük boş bir alan bulun, üzerinde hiçbir şey olmamasına
  • 8:46 - 8:50
    ve özel mülk olmasına dikkat edin ve arabanızı kullanmasına izin verin.
  • 8:50 - 8:52
    Bu aslında gerçekten de güvenli.
  • 8:52 - 8:54
    Ve tüm aileniz için oldukça eğlenceli.
  • 8:54 - 8:56
    (kahkaha)
  • 8:56 - 8:58
    Peki, bir bakalım.
  • 8:58 - 9:01
    Sanırım hepsi bu. Bu da beş buçuk numara. Tamam.
Title:
Gever Tulley: Çocuklar için 5 tehlikeli şey
Speaker:
Gever Tulley
Description:

Tinkering Okulu'nun kurucusu, çocuklarınızın yapmasına izin vermeniz gereken 5 tehlikeli şeyi ayrıntılarıyla açıklıyor. TED Üniversitesi 2007

more » « less
Video Language:
English
Team:
closed TED
Project:
TEDTalks
Duration:
09:01
Esra Sagol Rehill added a translation

Turkish subtitles

Revisions