Elements and atoms | Atoms, compounds, and ions | Chemistry | Khan Academy
-
0:00 - 0:02Wij mensen weten al duizenden jaren
-
0:02 - 0:05alleen maar door naar onze omgeving te kijken
-
0:05 - 0:08dat er verschillende stoffen bestaan en dat deze verschillende stoffen
-
0:08 - 0:10verschillende eigenschappen hebben.
-
0:10 - 0:11Niet alleen hebben ze verschillende eigenschappen,
-
0:11 - 0:13ze kunnen licht op een bepaalde manier wel of niet reflecteren
-
0:13 - 0:17of een bepaalde kleur hebben of bij een bepaalde temperatuur vast, vloeibaar of
-
0:17 - 0:23gasvormig zijn. Maar we gaan ook zien hoe ze met elkaar reageren
-
0:23 - 0:26in bepaalde omstandigheden. Hier zijn beelden
-
0:26 - 0:31van sommige van deze stoffen. Dit hier is koolstof in zijn grafietvorm.
-
0:31 - 0:35Dit hier rechts is lood en dit hier is goud.
-
0:35 - 0:38Dat vond ik allemaal
-
0:38 - 0:41op deze website daar bovenaan.
-
0:41 - 0:44Deze zijn in hun vaste vorm, maar we weten ook dat
-
0:44 - 0:48ze bestaan uit bepaalde typen
-
0:48 - 0:51deeltjes en afhankelijk van het type deeltjes
-
0:51 - 0:55of het nu koolstof, zuurstof of stikstof is, heeft de stof
-
0:55 - 0:58verschillende eigenschappen. Andere stoffen
-
0:58 - 1:01kunnen vloeibaar zijn. Als je de temperatuur genoeg verhoogt,
-
1:01 - 1:05kunnen ze smelten. Ook goud of lood.
-
1:05 - 1:10Als je koolstof verbrandt,
-
1:10 - 1:13krijg je een gasvormige stof.
-
1:13 - 1:14Je kan de structuur ervan veranderen.
-
1:14 - 1:17Dit neemt de mensheid al
-
1:17 - 1:20duizenden jaren lang waar.
-
1:20 - 1:23Vroeger bleef dat een filosofische vraag,
-
1:23 - 1:26maar nu kunnen we ze een beetje beter beantwoorden.
-
1:26 - 1:31Die vraag is: als je koolstof blijft opdelen
-
1:31 - 1:35in steeds kleinere stukjes, is er dan een kleinste stuk
-
1:35 - 1:39van dit spul, van deze stof
-
1:39 - 1:43dat nog steeds de eigenschappen van koolstof heeft?
-
1:43 - 1:45Als je daarna op een of andere manier nog verder zou doorgaan met opdelen
-
1:45 - 1:47zou je dan de eigenschappen van koolstof kwijtraken?
-
1:47 - 1:49Het antwoord is: ja.
-
1:49 - 1:54Deze zuivere stoffen
-
1:54 - 1:58noemen we dan 'enkelvoudige stoffen'.
-
1:58 - 2:02Ze bevatten slechts één soort atomen.
-
2:02 - 2:05Dat noemen we een element.
-
2:05 - 2:08Koolstof is een element, lood is een element, goud is een element.
-
2:08 - 2:11Je zou kunnen denken dat water een element is en in de loop van de geschiedenis
-
2:11 - 2:15hebben mensen water een element genoemd, maar nu weten we
-
2:15 - 2:18dat water is opgebouwd uit meerdere elementen.
-
2:18 - 2:20Het is gemaakt van zuurstof en waterstof.
-
2:20 - 2:27Alle elementen worden vermeld in het periodiek systeem der elementen.
-
2:27 - 2:30C staat voor koolstof - ik doorloop even
-
2:30 - 2:33de zeer relevante voor de mensheid - maar na verloop van tijd zul je waarschijnlijk
-
2:33 - 2:35ook vertrouwd raken met de meeste andere.
-
2:35 - 2:39Dit is zuurstof, dit is stikstof, dit is silicium.
-
2:39 - 2:42Dit is goud (Au). Dat is lood.
-
2:42 - 2:49De fundamentele eenheid van deze elementen is het atoom.
-
2:51 - 2:54Als je zou kunnen blijven opdelen in steeds
-
2:54 - 2:58kleinere en kleinere stukjes houd je uiteindelijk
-
2:58 - 2:59één koolstofatoom over.
-
2:59 - 3:02Met goud zou je eindigen met één goudatoom
-
3:02 - 3:04Met dit
-
3:04 - 3:07zou je één looddeeltje
-
3:07 - 3:09of loodatoom krijgen.
-
3:09 - 3:11Dat kan je niet verder opdelen
-
3:11 - 3:16terwijl het toch nog de eigenschappen van lood zou behouden.
-
3:16 - 3:19Alleen maar om je eenidee te geven - dit is echt iets waar ik moeite mee heb
-
3:19 - 3:24om het me voor te stellen - is dat atomen ongelooflijk klein zijn.
-
3:24 - 3:27Echt, onvoorstelbaar klein. Bijvoorbeeld koolstof.
-
3:27 - 3:31Mijn haar bevat ook koolstof. Heel veel van mij
-
3:31 - 3:32bestaat uit koolstof.
-
3:32 - 3:36Ook alle andere levende wezens bevatten veel koolstof.
-
3:36 - 3:40Ook mijn haar.
-
3:40 - 3:42Mijn haar bevat veel koolstof.
-
3:42 - 3:44Mijn haar is niet geel,
-
3:44 - 3:46maar het contrasteert mooi met zwart.
-
3:46 - 3:49Mijn haar is zwart, maar als ik het zo tekende, zag je het niet
-
3:49 - 3:50op het scherm.
-
3:50 - 3:52Maar hoeveel koolstofatomen
-
3:52 - 3:55gaan er nu in de breedte van mijn haar?
-
3:55 - 3:58In een dwarsdoorsnede van mijn haar, niet de lengte,
-
3:58 - 4:02maar in de breedte van mijn haar: hoeveel koolstof atomen gaan erin?
-
4:02 - 4:07Je zou kunnen denken: "Ach, Sal heeft mij al verteld dat het heel klein is,
-
4:07 - 4:09dus misschien kunnen er een duizend koolstofatomen in,
-
4:09 - 4:10of tienduizend of honderdduizend."
-
4:10 - 4:14Dan zeg ik: "Nee! Er gaan een miljoen koolstofatomen in.
-
4:14 - 4:18Een miljoen koolstofatomen over de hele breedte
-
4:18 - 4:21van een gemiddeld menselijk haar.
-
4:21 - 4:23Natuurlijk een benadering, het is niet precies
-
4:23 - 4:25een miljoen. Maar dat geeft je een gevoel van hoe klein
-
4:25 - 4:28een atoom is. Trek een haar uit je hoofd
-
4:28 - 4:31en stel je een miljoen dingen naast elkaar voor
-
4:31 - 4:37over het haar, niet over de lengte, maar over de breedte van het haar.
-
4:37 - 4:39Het is zelfs moeilijk de breedte van één haar te zien.
-
4:39 - 4:40En daar kan je een miljoen koolstofatomen
-
4:40 - 4:42op plaatsen.
-
4:42 - 4:46Dat is al cool op zichzelf -
-
4:46 - 4:50te weten dat deze meest elementaire bouwsteen
-
4:50 - 4:53van koolstof of enig ander element bestaat.
-
4:53 - 4:57Maar wat nog straffer is, is dat die fundamentele bouwstenen
-
4:57 - 5:00aan elkaar verwant zijn. Elk koolstofatoom is gemaakt van
-
5:00 - 5:02nog fundamentelere deeltjes.
-
5:02 - 5:07Een goudatoom is opgebouwd uit nog fundamentelere deeltjes.
-
5:07 - 5:11Ze zijn in feite bepaald door het aantal
-
5:11 - 5:14fundamentelere deeltjes, en als je het aantal ervan
-
5:14 - 5:16zou wijzigen, kon je
-
5:16 - 5:18de eigenschappen van dat element wijzigen, hoe het zou reageren.
-
5:18 - 5:22Het zou een ander element zijn geworden.
-
5:22 - 5:24Om dit een beetje beter te begrijpen,
-
5:24 - 5:27gaan we praten over die fundamentelere deeltjes.
-
5:27 - 5:32Daar heb je het proton.
-
5:32 - 5:36Het aantal
-
5:36 - 5:39protonen in de kern van een atoom - straks heb ik het
-
5:39 - 5:42over de kern - bepaalt het element.
-
5:42 - 5:44Dat is wat een element definieert.
-
5:44 - 5:47In het periodiek systeem hier zijn de elementen eigenlijk
-
5:47 - 5:51geschreven in de volgorde van het atoomnummer en het atoomnummer is
-
5:51 - 5:54letterlijk het aantal protonen van het element.
-
5:54 - 5:58Waterstof heeft één proton.
-
5:58 - 6:02Helium heeft er twee. Koolstof zes.
-
6:02 - 6:05Je kunt geen koolstof hebben met zeven protonen.
-
6:05 - 6:08Dan zou het stikstof zijn, geen koolstof.
-
6:08 - 6:11Zuurstof heeft acht protonen. Als je er
-
6:11 - 6:14een ander proton zou aan toevoegen, zou het geen zuurstof,
-
6:14 - 6:18maar fluor zijn. Het definieert het element.
-
6:18 - 6:20Het definieert het element.
-
6:20 - 6:22Het atoomnummer,
-
6:22 - 6:26het aantal protonen - dat is het getal
-
6:26 - 6:28dat hier boven elk van de
-
6:28 - 6:31elementen in het periodiek systeem staat geschreven - het aantal protonen
-
6:31 - 6:34is gelijk aan het atoomnummer.
-
6:34 - 6:36is gelijk aan het atoomnummer.
-
6:36 - 6:38Dat getal staat hier bovenaan
-
6:38 - 6:41omdat het het bepalende kenmerk van een element is.
-
6:41 - 6:46De andere twee bestanddelen van een atoom -
-
6:46 - 6:50ik denk dat we ze zo mogen noemen - zijn het elektron
-
6:50 - 6:53en het neutron.
-
6:55 - 6:57Zo kunnen we ons een idee vormen van een atoom.
-
6:57 - 7:00Het model dat we in de chemie zullen hanteren,
-
7:00 - 7:03zal een beetje abstract en moeilijk
-
7:03 - 7:06voor te stellen zijn. Stel je
-
7:06 - 7:08de protonen en de neutronen voor
-
7:08 - 7:09in het midden van het atoom.
-
7:09 - 7:11Zij zijn de kern van het atoom.
-
7:11 - 7:14Koolstof heeft bijvoorbeeld zes protonen.
-
7:14 - 7:19Dus: één, twee, drie, vier, vijf, zes.
-
7:19 - 7:23Koolstof-12, dat is één versie van koolstof, zal ook
-
7:23 - 7:24zes neutronen hebben.
-
7:24 - 7:26Je kunt versies van koolstof hebben die
-
7:26 - 7:27een ander aantal neutronen hebben.
-
7:27 - 7:29Het aantal neutronen kan veranderen, het aantal elektronen kan veranderen,
-
7:29 - 7:31maar dan blijft het nog wel hetzelfde element.
-
7:31 - 7:33Het aantal protonen mag niet veranderen.
-
7:33 - 7:35Verander je het aantal protonen, dan heb je een ander element.
-
7:35 - 7:39Ik teken een koolstof-12 kern.
-
7:39 - 7:43Zo één, twee, drie, vier, vijf, zes.
-
7:43 - 7:46Dit hier is de kern van koolstof-12.
-
7:46 - 7:48Soms zo geschreven.
-
7:48 - 7:51Soms schrijven we het aantal
-
7:51 - 7:53protonen ook.
-
7:53 - 7:56De reden waarom we koolstof-12 schrijven -
-
7:56 - 7:58je weet dat ik zes neutronen telde -
-
7:58 - 8:02is dat dit het totaal is - het totale
-
8:02 - 8:04aantal - we zullen dat later
-
8:04 - 8:07wat meer nuanceren - is dat dit het totale
-
8:07 - 8:11aantal protonen en neutronen in de kern van het atoom is.
-
8:11 - 8:14Koolstof heeft per definitie een atoomnummer van zes,
-
8:14 - 8:18maar we kunnen het hier ook schrijven zodat we het ons kunnen herinneren.
-
8:18 - 8:21In het midden van het koolstofatoom hebben we de kern.
-
8:21 - 8:24Koolstof-12 heeft zes protonen en zes neutronen.
-
8:24 - 8:27Een andere versie van koolstof, koolstof-14, zal nog steeds
-
8:27 - 8:30zes protonen hebben, maar met acht neutronen.
-
8:30 - 8:32Het aantal neutronen kan veranderen,
-
8:32 - 8:34maar dit hier is koolstof-12.
-
8:34 - 8:38Als koolstof-12 neutraal is - ik zal dat
-
8:38 - 8:40later uitleggen -
-
8:40 - 8:43als het neutraal is, zal het ook zes elektronen hebben.
-
8:43 - 8:45Ik teken die zes elektronen.
-
8:45 - 8:49Eén, twee, drie, vier, vijf, zes.
-
8:49 - 8:52Je moet je vooreerst voorstellen
-
8:52 - 8:55dat die elektronen
-
8:55 - 8:58rond de kern
-
8:58 - 9:02draaien.
-
9:02 - 9:05Een manier van denken is hen zien als in een baan
-
9:05 - 9:08rond de kern, maar dat is niet helemaal juist.
-
9:08 - 9:10Ze hebben geen baan zoals een planeet
-
9:10 - 9:11die rond de zon draait.
-
9:11 - 9:13Maar het is een goed uitgangspunt.
-
9:13 - 9:16Een andere manier is dat ze een soort zwerm rond de kern
-
9:16 - 9:18vormen.
-
9:18 - 9:21De werkelijkheid wordt erg vreemd
-
9:21 - 9:23op dit niveau en we zullen
-
9:23 - 9:26kwantumfysica nodig hebben om echt te begrijpen wat het elektron aan het doen is.
-
9:26 - 9:30Maar in een voorlopig eerste mentale model zit de kern midden
-
9:30 - 9:32in dit atoom,
-
9:32 - 9:34dit koolstof-12 atoom.
-
9:34 - 9:36Daar heb je de kern.
-
9:36 - 9:40De elektronen springen rond deze kern.
-
9:40 - 9:44De reden waarom deze elektronen niet gewoon wegvliegen
-
9:44 - 9:47van deze kern, waarom ze gebonden zijn aan deze kern
-
9:47 - 9:50en zij deel uitmaken van dit atoom, komt doordat protonen
-
9:50 - 9:51een positieve lading hebben.
-
9:51 - 9:58En elektronen hebben een negatieve lading.
-
9:58 - 10:02Het is een van de eigenschappen van deze fundamentele
-
10:02 - 10:03deeltjes. Wanneer je begint na te denken over wat lading is,
-
10:03 - 10:05wordt het
-
10:05 - 10:06wat ingewikkelder.
-
10:06 - 10:08Maar één ding
-
10:08 - 10:10over elektro-magnetische kracht kennen we.
-
10:10 - 10:13En dat is dat tegengestelde ladingen elkaar aantrekken.
-
10:13 - 10:16De beste manier om hier over na te denken is: protonen en elektronen
-
10:16 - 10:18trekken elkaar aan
-
10:18 - 10:20omdat ze verschillende ladingen hebben.
-
10:20 - 10:23Neutronen zijn neutraal, ze zitten gewoon hier
-
10:23 - 10:26in de kern en ze hebben op een bepaald niveau invloed op de eigenschappen
-
10:26 - 10:33van de atomen van bepaalde elementen.
-
10:33 - 10:36Maar de reden waarom de elektronen niet wegvliegen,
-
10:36 - 10:38is dat ze worden aangetrokken.
-
10:38 - 10:42Ze worden aangetrokken door de kern.
-
10:42 - 10:45ze hebben ook een ongelooflijk hoge snelheid -
-
10:45 - 10:48Hier komen we weer
-
10:48 - 10:51op een heel vreemd deel van de natuurkunde als we eenmaal beginnen te praten over
-
10:51 - 10:55wat een elektron eigenlijk aan het doen is.
-
10:55 - 10:57Ik denk dat je zou kunnen zeggen dat het rondspringt
-
10:57 - 11:00omdat het niet in de kern wil vallen.
-
11:00 - 11:02Zo moeten we er voorlopig over denken.
-
11:02 - 11:08Ik zei dat koolstof-12 gedefinieerd werd
-
11:08 - 11:10door het atoomnummer of het aantal protonen.
-
11:10 - 11:12Zuurstof heeft acht protonen.
-
11:12 - 11:16Maar nogmaals, elektronen kunnen met andere elektronen interageren.
-
11:16 - 11:18Ze kunnen door andere atomen worden overgenomen.
-
11:18 - 11:23Dat vormt de basis van ons begrip van de chemie.
-
11:23 - 11:26Het is gebaseerd op het aantal elektronen dat een atoom
-
11:26 - 11:27of een bepaald element heeft.
-
11:27 - 11:29Hoe die elektronen geconfigureerd zijn
-
11:29 - 11:33en hoe de elektronen van andere elementen of misschien andere atomen
-
11:33 - 11:36van dezelfde element zijn geconfigureerd.
-
11:36 - 11:41Daardoor kunnen we voorspellen hoe een atoom van een element
-
11:41 - 11:43kan reageren met een ander atoom van hetzelfde element.
-
11:43 - 11:46Of hoe een atoom van een element zou kunnen reageren,
-
11:46 - 11:49of hoe het zou kunnen worden gebonden of niet gebonden of aangetrokken
-
11:49 - 11:52of afgestoten door een atoom van een ander element.
-
11:52 - 11:55Daar zullen we later veel meer over leren.
-
11:55 - 11:59Hoe het is mogelijk voor een ander atoom
-
11:59 - 12:02om een elektron weg te nemen van een koolstofatoom.
-
12:02 - 12:06We zullen later uitleggen
-
12:06 - 12:11waarom bepaalde neutrale atomen een grotere
-
12:11 - 12:13affiniteit (bindingsneiging) voor elektronen hebben dan andere.
-
12:13 - 12:16Zo kan een dergelijk atoom een elektron wegpikken
-
12:16 - 12:19van koolstof, waarna deze koolstof minder
-
12:19 - 12:22elektronen dan protonen zal hebben. Dus vijf elektronen
-
12:22 - 12:25en zes protonen.
-
12:25 - 12:27Dan houden we een netto positieve lading over.
-
12:27 - 12:30Koolstof-12
-
12:30 - 12:34had zes protonen en zes elektronen, de ladingen hieven elkaar op.
-
12:34 - 12:36Als ik één elektron verlies, hou ik er slechts vijf over.
-
12:36 - 12:38Dan zal ik een netto positieve lading hebben.
-
12:38 - 12:41We gaan daar nog veel meer over praten,
-
12:41 - 12:42doorheen de hele chemie,
-
12:42 - 12:44maar hopelijk voel je nu al aan
-
12:44 - 12:46dat dit echt cool gaat worden.
-
12:46 - 12:51We krijgen nu al vat op deze fundamentele bouwsteen,
-
12:51 - 12:52het atoom.
-
12:52 - 12:55Nog knapper is dat deze fundamentele
-
12:55 - 12:57bouwsteen is opgebouwd uit nog fundamentelere
-
12:57 - 12:58bouwstenen.
-
12:58 - 13:00Deze dingen kunnen worden uitgewisseld
-
13:00 - 13:03om de eigenschappen van een atoom te veranderen of zelfs overgaan
-
13:03 - 13:09van het ene atoom naar het andere.
- Title:
- Elements and atoms | Atoms, compounds, and ions | Chemistry | Khan Academy
- Description:
-
Converting fractions to decimals sometimes requires us to brush up on our long division skills. We'll walk you through it.
Practice this lesson yourself on KhanAcademy.org right now: https://www.khanacademy.org/math/pre-algebra/decimals-pre-alg/decimal-to-fraction-pre-alg/e/converting_fractions_to_decimals?utm_source=YT&utm_medium=Desc&utm_campaign=PreAlgebra
Watch the next lesson: https://www.khanacademy.org/math/pre-algebra/decimals-pre-alg/decimal-to-fraction-pre-alg/v/decimals-and-fractions?utm_source=YT&utm_medium=Desc&utm_campaign=PreAlgebra
Missed the previous lesson?
https://www.khanacademy.org/math/pre-algebra/decimals-pre-alg/decimal-to-fraction-pre-alg/v/converting-fractions-to-decimals?utm_source=YT&utm_medium=Desc&utm_campaign=PreAlgebraPre-Algebra on Khan Academy: No way, this isn't your run of the mill arithmetic. This is Pre-algebra. You're about to play with the professionals. Think of pre-algebra as a runway. You're the airplane and algebra is your sunny vacation destination. Without the runway you're not going anywhere. Seriously, the foundation for all higher mathematics is laid with many of the concepts that we will introduce to you here: negative numbers, absolute value, factors, multiples, decimals, and fractions to name a few. So buckle up and move your seat into the upright position. We're about to take off!
About Khan Academy: Khan Academy offers practice exercises, instructional videos, and a personalized learning dashboard that empower learners to study at their own pace in and outside of the classroom. We tackle math, science, computer programming, history, art history, economics, and more. Our math missions guide learners from kindergarten to calculus using state-of-the-art, adaptive technology that identifies strengths and learning gaps. We've also partnered with institutions like NASA, The Museum of Modern Art, The California Academy of Sciences, and MIT to offer specialized content.
For free. For everyone. Forever. #YouCanLearnAnything
Subscribe to KhanAcademy’s Pre-Algebra channel:: https://www.youtube.com/channel/UCIMlYkATtXOFswVoCZN7nAA?sub_confirmation=1
Subscribe to KhanAcademy: https://www.youtube.com/subscription_center?add_user=khanacademy - Video Language:
- English
- Team:
Khan Academy
- Duration:
- 13:09
![]() |
Fran Ontanaya edited Dutch subtitles for Elements and atoms | Atoms, compounds, and ions | Chemistry | Khan Academy | |
![]() |
Fran Ontanaya edited Dutch subtitles for Elements and atoms | Atoms, compounds, and ions | Chemistry | Khan Academy |