پێگەی ڕاستەقینەی ئافرەت لە ئاینەکەم
-
0:01 - 0:04لەسەر ڕێگام بۆ ئێرە،
-
0:04 - 0:08گفتوگۆیەکی سەرنجڕاکێشم ئەنجامدا
لەگەڵ ئەو گەشتیارەی بە تەنیشتمەوە بوو -
0:08 - 0:10لە ماوەی گەشتەکەم.
-
0:10 - 0:14پێی وتم، پێدەچێت لە ویلایەتە یەکگرتووەکان
ئیش نەما بێت، -
0:14 - 0:16لە بەرئەوەی تەنها هەندێک شت
هەڵدەبەستن: -
0:16 - 0:23دەرووناسی پشیلە، چرپەی سەگ،
ڕاونەری گێژەڵوكە." -
0:23 - 0:26دوو خولەکی دواتر لێی پرسیم،
-
0:26 - 0:28"تۆ پیشەت چییە؟"
-
0:28 - 0:31و من وەکو "بانگەوازخوازی ئاشتی" بووم؟
-
0:31 - 0:33(پێکەنین)
-
0:35 - 0:39هەموو ڕۆژێک، بۆ پاڵپشتیکردنی دەنگی ئافرەت
کار دەکەم، -
0:39 - 0:42بۆ گرینگی دان بە تواناکانیان،
-
0:42 - 0:48بەژداریکردنیان لە کرداری ئاشتی و
بڕیاری دژیەک، -
0:48 - 0:50بەهۆی کارەکەمەوە،
-
0:50 - 0:56دەزانم تاکە ڕێگە بۆ بەژداری پێ کردنی گشت
ئافرەتانی جیهان -
0:56 - 0:59گێڕانەوەی ئاینە.
-
0:59 - 1:03ئێستا، ئەو ماددەیە بنچینەیەکی گرینگە بۆم
-
1:03 - 1:08وەک ئافرەتێکی گەنجی موسڵمان، زۆر شانازی
بە دینەکەمەوە دەکەم. -
1:08 - 1:13هەموو ڕۆژێک باوەڕ و هێزم
پێدەبەخشێت بۆ ئەنجامدانی کارەکەم. -
1:13 - 1:15ئەوە هۆکاری ئامادەبوونمە لە بەرانبەر ئێوە.
-
1:16 - 1:21بەڵام ناتوانم سەیری ئەو تێکشکانە بکەم
کە بەناوی ئاینەوە هەڵبەستراوە، -
1:21 - 1:26نەک تەنها ئاینەکەی من، بەڵکو
هەموو جۆرە ئاینەکانی دونیا. -
1:26 - 1:30بەیاننامەیەکی درۆ و خراپ بەکارهێنانی و
کارتێکردنە سەر کتێبە پیرۆزەکانی ئاینەکان -
1:30 - 1:34کاریگەری لەسەر بنچینە کۆمەڵایەتی و
کلتورییەکانمان، -
1:34 - 1:37یاساکانمان و ژیانی ڕۆژانەمان هەیە،
-
1:37 - 1:40وەکو خالێک کە ئێمە
هەندێک کات نایان ناسینەوە. -
1:41 - 1:45دایبابم لە لیبیاوە باکوری ئەفریقا،
بۆ کەنەدا ڕۆشتن -
1:45 - 1:47لە سەرەتاکانی ١٩٨٠،
-
1:47 - 1:51لە ۱۱ منداڵەکە منداڵی ناوەندم.
-
1:51 - 1:52بەڵێ، ۱۱.
-
1:53 - 1:56لە پڕۆسەی گەشەسەندنم، باوانم بینی
-
1:56 - 1:59بڕوادار و ڕووحانی بوون
-
1:59 - 2:02نزا و سوپاس گوزاری خودای گەورە دەبن
بۆ بەخشندەیەکانی، -
2:02 - 2:07هەر خۆی من بێگومان، بەڵام لەنێوان
ئەوانیترە. (پێکەنین) -
2:07 - 2:10ئەوان میهرەبان و گاڵتەچی و لەسەر خۆ بوون،
-
2:10 - 2:16ئارامبوونێکی بێ سنوور، هەبووی ۱۱ منداڵ
ئەو ئارامبوونە لەسەر دەچەسپێنێت. -
2:16 - 2:18هەروەها دادپەروەر بوون.
-
2:18 - 2:23بە هۆی تێڕوانینی کلتووری، بە هیچ
جۆرێک لە ئاین ڕۆنەچووبووم. -
2:23 - 2:25بە هەمان شێوە مامەڵەم لەگەڵ کرا،
-
2:25 - 2:27هەمان شتیشم لێ چاوەڕوان دەکرا.
-
2:28 - 2:32هەرگیز بیرم نەدەکردەوە خودا
حوکمێکی جیاواز لە نێوان ڕەگەزەکان بدات. -
2:33 - 2:38و تێگەیشتنی دایک و باوکم بۆ خودا وەکو
هاوڕێیەکی میهرەبان و بەسوود -
2:38 - 2:42و ئەو شێوەیە دەبەخشێت من سەیری
جیهانم پێی کردووە. -
2:42 - 2:47ئێستا، بێگومان، سەرباری ئەوە چاودێریکردنم
بەسوودبووە. -
2:47 - 2:52یەکێک بیت لەنێوان ئەو ١١ منداڵانە
سەرەتای چوونە ناو دیپلۆماسیە۱۰۱. (پێکەنین) -
2:52 - 2:55لە ڕۆژێکی وەک ئەمڕۆماندا، دەپرسن لە
چ فێرگەیەک بووم، -
2:55 - 2:58بۆنموونە، "ئایا لە کۆلیژی کێنەدی
سەر بە حکومەت خوێندووتە"؟ -
2:58 - 3:00و سەیری ئەوان دەکەم و
دەڵێم "نەخێر" -
3:00 - 3:03لە قوتابخانەی {مورابیت } بۆ
کاروباری نێودەوڵەتی" خوێندوومە. -
3:03 - 3:08ئەوە زۆر تایبەتە. تۆ پێویستە قسە لەگەڵ
دایکم بکەیت بۆ وەرگرتنی ئەوە. -
3:08 - 3:10بەهیوای بەختێکی باش بۆ ئێوە، ئەو لێرەیە.
-
3:12 - 3:16بەڵام یەکێک بیت لە نێوان ١١ منداڵەکان و
١٠ خوشک و برات هەبێت -
3:16 - 3:20زۆر شتت فێردەکەن دەربارەی هێزی پێكهاتن
و گونجاندن. -
3:20 - 3:24و سەرنج دان، پێویستە خێرا یا هێواش
بێیتە گۆ. -
3:24 - 3:26لەبەرئەوەی هەمیشە قسەت پێدەبڕن.
-
3:26 - 3:29گرینگی پەیامت فێردەکات.
-
3:29 - 3:33پێویستە پرسیارەکان بەشێوەیەکی ڕاست بکەیت
بۆ ئەوەی ئەو وەڵامانەی دەتەوێت وەریبگریت، -
3:33 - 3:37و تۆ پێویستە بڵێیت نا لە کاتێکی ڕاست بۆ
پاراستنی ئاشتی. -
3:37 - 3:41بەڵام گرینگترین وانە فێری بووم و گەشەم کرد
-
3:41 - 3:45گرینگی بەژداریکردن بوو.
-
3:45 - 3:49کاتێک چرا خۆشەویستەکەی دایکم شکا، من
پێویست بوو لەوێبم کاتێک ئەو هەوڵیدەدا -
3:49 - 3:53بۆ دۆزینەوەی چۆن و ئەنجامدەرەکەی
بۆ بەرگریکردن لەخۆم، -
3:53 - 3:57لەبەرئەوەی ئەگەر نەتوانی،
ئەوا پەنجەی تۆمەت روودەکاتە تۆ، -
3:57 - 4:00و پێش ئەوەی ئەوە بزانیت، سزا دەدرێیت.
-
4:00 - 4:03من لە بارەی ئەزموونەکانمەوە قسە ناکەم،
بێگومان. -
4:04 - 4:10کاتێک من ١٥ ساڵ بووم لە ٢٠٠٥، خوێندنی
ئامادەیم تەواوکرد و چووم -
4:10 - 4:12بۆ کەنەدا--ساسکاتۆن--
-
4:12 - 4:16بۆ زاوییا، نیشتیمانی دایک و باوکم
لە لیبیا، -
4:16 - 4:19شارێکی زۆر نەریتییە.
-
4:19 - 4:24لە بیرتان بێت، من پێشتر چووبێتم بۆ لیبیا
تەنها لە پشوودا بووە، -
4:24 - 4:28و وەکو کچێکی حەوت ساڵی، ئەوە سحراوی بوو.
-
4:28 - 4:33پڕ بوو لە ئایس کرێم، گەشتەکانی قەراغی
دەریا و خزمی زۆر رووخۆش. -
4:33 - 4:38بە شێوەیەکی دی، ئەوە بۆ خانمێکی ۱٥ ساڵی
جیاواز بوو. -
4:38 - 4:44من زۆر بەخێرایی بە لایەنە
کلتورییەکانی ئاینەکەم ناسێنرام. -
4:44 - 4:49ووشەی "حەرام" بە مانەی قەدەغەکردنی
ئاینیە-- -
4:49 - 4:52و "عەیب" بە مانای کردنی شتێکی کلتوری
نەشیاو بێت -
4:52 - 4:55کە بەبێ گوێ پێدان تێکەڵ بە یەک کراون،
-
4:55 - 4:59وەک ئەوەی مانای هەمان شت بدەن و
هەمان ئەنجامیان هەبێت. -
4:59 - 5:04و خۆم لە گفتوگۆی بەردەوام لەگەڵ
هاوپۆلەکانم دۆزییەوە. -
5:04 - 5:08و هاوپۆلەکانم، مامۆستاکانم، هاوڕێکانم،
تەنانەت خزمەکانیشم، -
5:08 - 5:12دەستم بە پرسیارکردن دەربارەی ڕۆڵم و
ئاواتەکانم کرد. -
5:12 - 5:16و سەرەڕای ئەو بناغەیەی دایک و باوکم
پێیان بەخشیبووم، -
5:16 - 5:20دەستم کرد بە لێپرسینەوە لە ڕۆڵی ئافرەت
لە ئاینەکەمدا. -
5:20 - 5:24دواتر لە قوتابخانەی مورابیت بۆ
کاروباری نێودەوڵەتی، -
5:24 - 5:27زۆر لە گفتوگۆ قووڵ دەبینەوە،
-
5:27 - 5:33و یاسای ژمارە یەک توێژینەوەکەت بکەیت،
هەر ئەمەشم کردووە، -
5:33 - 5:36و ئەوە توشی شۆکی کردم کە چەند ئاسان بووە
-
5:36 - 5:40بۆ دۆزینەوەی ئافرەتان لە ئاینەکەم
کە سەرکردە بوون، -
5:40 - 5:44داهێنەربوون، بەهێزبوون
-
5:44 - 5:47سیاسەتمەدار، ئابووری، تەنانەت
لە ڕووی سەربازییشەوە. -
5:47 - 5:51خەدیجە خودا لێ ڕازیبێت، دارایی
بزوتنەوەی ئیسلامی بەڕێوە برد -
5:51 - 5:52لە سەرەتاکانی ژیانی.
-
5:53 - 5:55ئێمە لێرە نەدەبووین ئەگەر
بەهۆی ئەوەوە نەبوایە. -
5:56 - 5:58کەواتە بۆ ئێمە لە ئەوەوە فێر نەبووین؟
-
5:58 - 6:01بۆ دەربارەی ئەو ئافرەتانە فێر نەبووین؟
-
6:01 - 6:04بۆ ئافرەتان گرینگیەکی کەمیان پێدەدرێت
کە لە پێش -
6:04 - 6:07فێربوونەکانی ئاینەکەمانە؟
-
6:07 - 6:09و بۆچی؟ ئەگەر هەمووان لای خودا
یەکسان بین، -
6:09 - 6:12بۆچی لە لایەن پیاوەکانەوە یەکسان نین؟
-
6:13 - 6:18بۆ من، دەگەڕێتەوە بۆ ئەو وانانەی کە
بە منداڵی فێریان بووم. -
6:18 - 6:22بڕیاردەر، کەسێکە کە کۆنتڕۆڵی
ئامانجەکە دەکات، -
6:22 - 6:25لەسەر مێزەکە دانیشتووە،
-
6:25 - 6:30و بەداخەوە، لە هەر ئاینێک لەم جیهانە،
-
6:30 - 6:32ئەوانە ئافرەت نین،
-
6:32 - 6:35دامەزراوە ئاینییەکان لە لایەن پیاوەکانەوە
کۆنتڕۆڵ کراوە -
6:35 - 6:37و لە لایەن سەرکردەی نێرەوە بەڕێوە بردراوە،
-
6:37 - 6:41و ئەوان سیاسەتێکی هاوشێوەی خۆیان
دروست دەکەن، -
6:41 - 6:45و تاوەکو ئێمە دەتوانین سیستەمەکە
بە تەواوی بگۆڕین، -
6:45 - 6:48لە ڕاستییدا پێشبینی بەژداری کردنی
تەواوەتی ئافرەتان ناکەین -
6:48 - 6:52لە لایەنی ئابووری و سیاسییەوە
-
6:52 - 6:55بنچینەکەمان لە کار کەوتووە.
-
6:56 - 7:01لە ڕاستیدا دایکم دەڵێت، ناتوانی خانووێکی
باش لەسەر زەوییەکی پوچەڵ دروست بکەیت. -
7:03 - 7:09لە ٢٠١١، شۆڕشی لیبیا هەڵگیرسا، و خێزانەکەم
لە هێڵی ڕووبەڕوو بوونەوە بوون. -
7:10 - 7:13و شتێکی سەرنج ڕاکێش لە جەنگەکە ڕوویدا،
-
7:13 - 7:16بە نزیکی گۆڕانکی کلتوری،
زۆر کاتی -
7:16 - 7:19و یەکەم جار بوو کە من هەستم کرد
ئەوە جێگای قبوڵ کردن نییە -
7:19 - 7:22بۆ بەژداری کردن، بەڵام هاندەربوو.
-
7:22 - 7:24ئەوە داواکراو بوو.
-
7:24 - 7:27خۆم و ژنەکانی دی لە
سەر مێزەکە دانیشتبووین. -
7:27 - 7:31تەنها لە پشتەوە یان هاندەر نەبووین.
-
7:31 - 7:32ئێمە بەشێکی بڕیاردەر بووین.
-
7:32 - 7:36زانیارییەکانمان ئاڵوگۆڕ دەکرد و پێگەیەکی
گرینگمان هەبوو. -
7:36 - 7:41دەمویست و پێویستم بوو ئەو گۆڕینە
هەمیشەیی بێت. -
7:42 - 7:45گۆڕینی ئەوە زۆر ئاسان نییە.
-
7:45 - 7:49تەنها پێویستی بە چەند هەفتەیەک بوو بۆ
گەڕانەوەی -
7:49 - 7:52ئەو ئافرەتانەی کارم لەگەڵ کردبوون
بۆ ڕۆڵی پێشووتریان، -
7:52 - 7:55و زۆرینەیان بە قسەی هاندان هاندرابوون
-
7:55 - 7:58لەلایەن پێشەوا ئاینی و سیاسییەکانیانەوە،
-
7:58 - 8:02کە تێکستە ئاینییەکانیان وەکو
بەڵگەیەک دەخستە ڕوو. -
8:02 - 8:06هەر ئاوهاش جەماوەریان
بۆ بیر و بۆچونەکانیان کۆکردەوە. -
8:07 - 8:12کەواتە سەرەتا، سەرنجم خستەسەر بەهێزکردنی
ئافرەتان لە رووی ئابووری و سیاسییەوە. -
8:12 - 8:16پێم وابوو دەبێتە هۆی
گۆڕانکاری لە کلتور و جڤاکدا. -
8:16 - 8:20بۆم دەرکەوت، ئەوە کەمێک دەیکات،
بەڵام گشتگیر نییە. -
8:20 - 8:25بڕیارم دا بۆ بەکارهێنانی بەرگری
کردنەکانیان وەکو بێڕیزیەک، -
8:25 - 8:29و دەستم کرد بە دیاریکردنی
خاڵە بنچینەیەکانی قورئانی پیرۆز. -
8:29 - 8:34لە ٢٠١٢ و ٢٠١٣، ڕێكخراوەکەم ڕابەری
گەورەترین -
8:34 - 8:36و بەربڵاوترین چالاکی لە لیبیا کرد.
-
8:36 - 8:41چووینە نێو ماڵەکان، فێرگەکان،
زانکۆکان و تەنانەت مزگەوتەکانیش. -
8:41 - 8:43ڕاستەوخۆ قسەمان بۆ ٥٠،٠٠٠ خەڵک کرد،
-
8:43 - 8:47و سەدان هەزار و زیاتر لە ڕێگەی تابلۆ،
ناساندنە تەلەڤزیۆنیەکان -
8:47 - 8:50ڕادیۆ و پۆستەرەکان بینیان.
-
8:50 - 8:53و ڕەنگە زانخوازی چۆن ڕێكخراوێکی
مافی ئافرەتان -
8:53 - 8:56دەتوانێت ئەوە بکات لە ناو ئەو کۆمەڵگایە
کە لەوەو پێش دژی -
8:56 - 8:59ئێمە بووە.
-
9:00 - 9:02کتێبە پیرۆزەکانم بەکارهێنا.
-
9:02 - 9:08ئایەتەکانی قورئان و
فەرموودەکانی پێغەمبەر(د.خ) بەکارهێنا، -
9:08 - 9:12فەرموودەکان، فەرموودەیەکی وەک ئەوە،
-
9:12 - 9:15"باشترینتان ئەوەیە کە بۆ خێزانەکەی باشە".
-
9:15 - 9:19" رێگە مەدە براکەت ئازاری خەڵکی دی بدات".
-
9:19 - 9:24بۆ یەکەم جار، ڕابەرانی وتاری هەینی
لە لایەن پێشنوێژ خوێنی ناوچەیی -
9:24 - 9:26مافی ئافرەتانیان بەرز نرخاند.
-
9:26 - 9:30گفتوگۆیان دەربارەی کاری ناڕەوا،
وەکو توندوتیژی کۆمەڵایەتی کرد. -
9:31 - 9:34سیاسەتەکان گۆڕدران.
-
9:34 - 9:37لە هەندێک کۆمەڵگەی دیاریکراودا، پێویست بوو
تا ئەوپەڕی بڕۆین -
9:37 - 9:41وەکو لێدوانێکی جیهانی رێکخراوی مافی مرۆڤ،
-
9:41 - 9:45دەکرێت دژی بیت، چونکەلە لایەن زانایانی
ئاینەوە نەنوسراوە، -
9:45 - 9:50باشە، ئەوانە هەمان ڕێسای نێو
کتێبەکانمانن. -
9:50 - 9:54کەواتە، نەتەوە یەکگرتووەکان
تەنها لاسایی ئێمەی کردووەتەوە. -
9:56 - 9:59بە گۆڕینی پەیامەکە، توانیمان بیدەین
-
9:59 - 10:03چیرۆکێکی گۆڕدراو کە مافی ئافرەتانی
لە لیبیا بەرزکردەوە. -
10:03 - 10:08لە ئێستادا شتێکە لە جیهاندا پەیڕەو دەکرێت،
-
10:08 - 10:13دڵنیاتان دەکەمەوە کارێکی سانا نییە،
بڕوا بکەن سانا نییە. -
10:13 - 10:16لیبڕاڵی دەڵێت ئێمە ئاین بەکاردەهێنین و
بە پارێزگارێکی خراپ ناومان دەبەن. -
10:16 - 10:20پارێزگارەکان بە شتی جیاواز بانگت دەکەن.
-
10:20 - 10:24زۆر شتم بیستووە، هەر لەوەی "دایک و باوکتان
دەبێت شەرمەزار بن لە ئێوە". -
10:24 - 10:26هەڵەن، ئەوان لە گەورەترین هەوادارەکانن،
-
10:26 - 10:29بۆ " تۆ تاوەکو ڕۆژی
لەدایک بوونی داهاتووت ناژیت--" -
10:29 - 10:32دوبارە هەڵەن، لەبەر ئەوەی من کردم.
-
10:33 - 10:35و مامەوە
-
10:35 - 10:41بە باوەڕ بەخۆبوونێکی بەهێز کە مافی
ئافرەتان و ئاین پەیوەست نین بەیەکەوە. -
10:42 - 10:45بەڵام پێویستە گفتوگۆ بکەین.
-
10:46 - 10:50پێویستە وازنەهێنین لە شوێنەکەمان،
چونکە کاتێک بێدەنگ دەبین، -
10:50 - 10:55ڕێگە بە بەردەوامی چەوسانەوە و دەست
درێژی کردنە سەر ئافرەتانی جیهان دەدەین. -
10:56 - 10:59بە ووتنی شەڕ دەکەین بۆ مافی ئافرەتان
-
10:59 - 11:03و شەڕی بەرگری بکەین لەگەڵ بۆمب و شەڕکردن،
-
11:03 - 11:07ئەوا ئێمە بەتەواوی کۆمەڵگەی خۆجێی
شەل دەکەین کە پێویستی بە چارەسەرە -
11:07 - 11:09بۆیە بەردەوام دەبن.
-
11:11 - 11:17ئاسان نیە، بەرەنگاربوونەوە لە پەیامی
گۆڕدراوی ئاینێک. -
11:17 - 11:22ترست لە هاوبەشی ڕسوا کردن
و گاڵتە پێ کردن و ترساندن هەیە. -
11:22 - 11:24بەڵام پێویستە ئەنجامی بدەین.
-
11:24 - 11:29ئێمە هەڵبژاردنی ترمان نیە لە گێڕانەوەی
پەیامی مافی مرۆڤ، -
11:29 - 11:32ڕێساکانی ئاینمان،
-
11:32 - 11:34بە تەنها بۆ ئێمە و ئافرەتانی خێزانەکەت و
-
11:34 - 11:36ئەو ئافرەتانەی ئەو ژوورە نییە،
-
11:36 - 11:39تەنانەت بۆ ئەو ئافرەتانەی لە دەرەوەی
ئێرەن نییە، -
11:39 - 11:43بەڵکو بۆ ئەو جڤاکەی کە بە
-
11:43 - 11:45بەژداری ئافرەت دەگۆڕێت.
-
11:46 - 11:48و تاکە ڕێگایە ئێمە بتوانین ئەنجامی بدەین،
-
11:48 - 11:50تاکە هەڵبژاردەیە،
-
11:50 - 11:54هەین و بەشداری دەکەین.
-
11:54 - 11:56سوپاستان دەکەم.
-
11:56 - 12:00(چەپڵەڕێزان)
- Title:
- پێگەی ڕاستەقینەی ئافرەت لە ئاینەکەم
- Speaker:
- ئالاء مورابیت
- Description:
-
خێزانی ئالاء مورابی، کاتێک ۱٥ ساڵ بوو، لە کەنەداوە بۆ لیبیا چوون. پێش ئەوە، لەگەڵ براکانی هەستی بە یەکسانی دەکرد، بەڵام لە نێو ئەو ژینگە نوێیەدا هەستی بە بوونی ڕێگری لە هەمبەر خواستەکانی دەکرد. وەکو ژنێکی سەر بەرزی موسڵمان، پرسی: ئایا ئەوە ڕێبازی ڕاستەقینەی ئاینەکەمە؟ لەگەڵ گاڵتەکردن،
خۆشەویستی و نوێکردنەوەی هێرشکردنە سەر کلتوورە کۆنەکان، باسی نموونەی ژنێکی سەرکردە
لە مێژووی ئاینەکەی دەکات و بە بەکارهێنانی دەقی قورئانی دەست دەکات بە جەنگان بۆ مافی ئافرەتان. - Video Language:
- English
- Team:
closed TED
- Project:
- TEDTalks
- Duration:
- 12:13
![]() |
Daban Q Jaff approved Kurdish (Central) subtitles for What my religion really says about women | |
![]() |
Mardin Abdalqadir accepted Kurdish (Central) subtitles for What my religion really says about women | |
![]() |
Mardin Abdalqadir edited Kurdish (Central) subtitles for What my religion really says about women | |
![]() |
Mardin Abdalqadir edited Kurdish (Central) subtitles for What my religion really says about women | |
![]() |
Mardin Abdalqadir edited Kurdish (Central) subtitles for What my religion really says about women | |
![]() |
Daban Q Jaff edited Kurdish (Central) subtitles for What my religion really says about women | |
![]() |
Daban Q Jaff edited Kurdish (Central) subtitles for What my religion really says about women |