< Return to Video

Ինչու՞ ենք սիրում: Փիլիսոփայական հետազոտում Սկաի Կ.Կլիրի

  • 0:00 - 0:09
    Ռոմանտիկ սեր՝
  • 0:09 - 0:11
    գեղեցիկ և արբեցնող,
  • 0:11 - 0:13
    սրտաճմլիկ և
    հոգեկան վիճակը խաթարող,
  • 0:13 - 0:15
    հաճախ այդ բոլորը միաժամանակ:
  • 0:15 - 0:19
    Ի՞նչն է մեզ դրդում այդ նյարդային
    լարված վիճակի մեջ ընկնել:
  • 0:19 - 0:21
    Արդյոք սերը մեր կյանքը
    դարձնում է իմաստալից
  • 0:21 - 0:24
    կամ այն փախուստ է
    մենակությունից և տառապանքներից:
  • 0:24 - 0:27
    Միգուցե սիրո տակ թաքնվում է
    սեռական ցանկությունը կամ
  • 0:27 - 0:30
    կենսաբանական խորամանկությունը՝
    ուղղորդված բազմանալու ծրագրին:
  • 0:30 - 0:32
    Այդ ամենը մեզ անհրաժե՞շտ է:
  • 0:32 - 0:35
    Մի՞թե մենք ունենք դրա կարիքը:
  • 0:35 - 0:36
    Եթե ռոմանտիկ սերը ունի նպատակ,
  • 0:36 - 0:40
    գիտությունը և հոգեբանությունը
    դեռ այն չի բացահայտել:
  • 0:40 - 0:41
    Բայց պատմության մեջ որոշ շատ
  • 0:41 - 0:47
    հարգված փիլիսոփաներ առաջ էին
    քաշել հետաքրքիր տեսություններ:
  • 0:47 - 0:50
    Սերը մեզ նորից
    դարձնում է ամբողջական:
  • 0:50 - 0:52
    Հին հույն փիլիսոփա՝ Պլատոնը
  • 0:52 - 0:56
    ուսումնսիրել է սիրո զգացմունքը
    այն լիավարտ դարձնելու համար:
  • 0:56 - 0:58
    Նա իր «Խնջույք» գործում
    գրել էր մի խնջույքի մասին,
  • 0:58 - 1:01
    որի ժամանակ կոմիկական
    թատերգակ՝ Արիստոֆանը
  • 1:01 - 1:04
    հյուրասիրելուց պատմում էր
    այսպիսի մի պատմություն:
  • 1:04 - 1:11
    Հնագույն մարդիկ ունեցել են
    չորս ձեռք, չորս ոտք և երկու դեմք:
  • 1:11 - 1:13
    Մի օր էլ, մարդիկ
    զայրացրեցին աստվածներին,
  • 1:13 - 1:16
    և Զևսը պատժեց նրանց`
    կիսելով մեջտեղից:
  • 1:16 - 1:21
    Դրանից հետո ամեն մարդու մոտ
    բացակայում է իր կեսը:
  • 1:21 - 1:26
    Սերն ձգտում է վերագտնելու
    նախկին ամբողջությունը,
  • 1:26 - 1:32
    ի վերջո, Պլատոնը հավատում էր
    հարբած կոմիկի ասածին:
  • 1:32 - 1:35
    Սերը հնարք է երեխա ունենալու:
  • 1:35 - 1:38
    Շատ ավելի ուշ, գերմանացի
    փիլիսոփա՝ Արթուր Շոպենհաուերը
  • 1:38 - 1:41
    պնդում էր, որ սեռական
    ցանկության վրա հիմնված սերը
  • 1:41 - 1:44
    գրավիչ պատրանք է:
  • 1:44 - 1:47
    Նա ենթադրեց, որ մենք սիրում ենք,
    որովհետև հավատում ենք,
  • 1:47 - 1:52
    որ այլ անձ մեզ կերջանկացնի,
    բայց չարաչար սխալվում ենք:
  • 1:52 - 1:55
    Բնությունը խաբելով ուղղորդում է
    մեզ բազմանալու ծրագրին
  • 1:55 - 1:59
    և սիրո միաձուլումը
    ավարտվում է երեխաներ ունենալով:
  • 1:59 - 2:01
    Սեռական ցանկությունները
    բավարարելուց հետո
  • 2:01 - 2:04
    մենք վեռադարնում ենք
    ձանձրալի գոյությանը,
  • 2:04 - 2:07
    ունենալով հաջողություն
    միայն ժառանգ թողնելու
  • 2:07 - 2:11
    և մարդկային տեսակը
    հավերժացնելու մեջ:
  • 2:11 - 2:14
    Կարծես թե մեզանից ոմանք ունեն
    կարիք գրկվելու ու համբուրվելու:
  • 2:14 - 2:17
    Սերը՝ միջոց է
    փախչելու մենակությունից:
  • 2:17 - 2:20
    Նոբելյան մրցանակակիր՝ բրիտանացի
    փիլիսոփա՝Բերտրան Ռասելը ասել է,
  • 2:20 - 2:25
    որ սիրում ենք հոգեբանական,
    ֆիզիկական պահանջներ հագեցնելու:
  • 2:25 - 2:27
    Մարդիկ
    ծրագրավորված են բազմանալու,
  • 2:27 - 2:30
    բայց առանց կրքոտ
    սիրո խանդավառության
  • 2:30 - 2:32

    սեռական կյանքը անբավարար է:
  • 2:32 - 2:36
    Վախենալով սառը, դաժան աշխարհից
    փորձում ենք կառուցել ծածկույթներ
  • 2:36 - 2:39
    պաշտպանվելու և
    մեկուսացվելու նպատակով:
  • 2:39 - 2:45
    Սիրո ջերմությունը, մտերմությունը և
    բերկրանքը օգնում են մեզ
  • 2:45 - 2:47
    հաղթահարել վախը,
    խուսափել միայնակ ծածկույթից,
  • 2:47 - 2:49
    և ապրել ավելի լիարժեք կյանքով:
  • 2:49 - 2:54
    Սերը հարստացնում է մեր կյանքը,
    դառնալով կյանքի ամենալավ բանը:
  • 2:54 - 2:57
    Սերը մոլորեցնող հիվանդություն Է:
  • 2:57 - 2:58
    Սիդհարթհա Գաուտաման,
  • 2:58 - 3:00
    ով աշխարհին հայտնի է
    որպես Բուդդա՝ Լուսավորիչ,
  • 3:00 - 3:04
    հավանաբար կունենա մի շարք
    վիճաբանություններ Ռասելի հետ:
  • 3:04 - 3:09
    Ըստ Բուդդայի, սիրում ենք հիմնական
    բնազդը բավարարելու նպատակով:
  • 3:09 - 3:13
    Այդուհանդերձ, մեր կրքոտ
    ցանկություններն զուր են,
  • 3:13 - 3:17
    կապերը, նույնիսկ ռոմանտիկ սերը,
    տառապանքների պատճառ են:
  • 3:17 - 3:20
    Բուդդան բացահայտեց ութ կանոններ՝
    «Ազնիվ Ութակի ճանապարհ»,
  • 3:20 - 3:23
    որոնք կբերեն ցանկության
    կրակների մարմանը և
  • 3:23 - 3:26
    ի վերջո կհասցնեն նիրվանայի՝
  • 3:26 - 3:31
    խաղաղության, պարզության, կարեկցանքի
    իմաստության անխռով հոգեվիճակի:
  • 3:31 - 3:34
    Վիպասան Ցաո Սյուեցինը
    նկարագրեց բուդդայական այն
  • 3:34 - 3:39
    գաղափառը, որ ռոմանտիկ սերը
    հիմարություն է, Չինական հայտնի
  • 3:39 - 3:42
    դասական վեպերից մեկում՝
    «Երազ Կարմիր դղյակում»:
  • 3:42 - 3:45
    Սյուժեով Ծսյա ժույը
    սիրահարված է Սի Ֆենգին,
  • 3:45 - 3:48
    ենթարկվելով նրա կողմից
    նվաստացնող վերաբերմունքի:
  • 3:48 - 3:51
    Սիրո և ատելության հակասական
    զգացմունքները տանջում են նրան
  • 3:51 - 3:55
    և մի դաոսական տալիս է նրան
    կախարդական հայելի, որը կարող է
  • 3:55 - 3:58
    բուժել նրան, բայց մի պայմանով,
    որ նա չնայի հայելու մեջ:
  • 3:58 - 4:00
    Բայց, իհարկե, նա նայում է:
  • 4:00 - 4:02
    Նա տեսնում է Սի-Ֆենգին:
  • 4:02 - 4:04

    Նրա հոգին մտնում է հայելու մեջ
  • 4:04 - 4:09
    և երկաթե շղթաներով
    քաշելով տանում նրան դեպի մահ:
  • 4:09 - 4:12
    Բուդդայականները տարբեր կարծիքի
    են ռոմանտիկ, էրոտիկ սիրո մասին,
  • 4:12 - 4:15
    բայց պատմության
    խոր իմաստը կայանում է նրանում,
  • 4:15 - 4:18
    որ նմանատիպ կապվածությունները
    ունենում են ողբերգական ավարտ
  • 4:18 - 4:21
    և դրա հետ մեկ տեղ, հրաշք
    հայելիներից էլ պետք է խուսափել:
  • 4:21 - 4:24
    Սերը տալիս է հնարավորություն
    դուրս գալու անձնականի սահմանից:
  • 4:24 - 4:27
    Եկե՛ք ավարտենք մի քիչ
    ավելի դրական նոտայով:
  • 4:27 - 4:29
    Ֆրանսիացի փիլիսոփա՝
    Սիմոնա դը Բովուարը
  • 4:29 - 4:33
    հայտնեց տեսակետ, որ սերը այլ անձի
    հետ ինտեգրվելու ցանկություն է
  • 4:33 - 4:36
    և այն կյանքը լցնում է իմաստով:
  • 4:36 - 4:39
    Սակայն, նրան քիչ էր մտահոգում
    հարցը, թե ինչու ենք մենք սիրում
  • 4:39 - 4:42
    և ավելի շատ այն, թե ինչպես
    կարելի է ավելի լավ սիրել:
  • 4:42 - 4:46
    Նա նկատեց, որ
    ավանդական ռոմանտիկ սերը
  • 4:46 - 4:48
    կարող է այնքան գրավիչ լինել,
  • 4:48 - 4:51
    որ մենք գայթակղվում ենք դարձնելու
    այն մեր կյանքի գլխավոր իմաստը:
  • 4:51 - 4:55
    Այդուհանդերձ, այդ կախվածությունը
    կյանքի իմաստ դարձնելը,
  • 4:55 - 4:59
    հեշտությամբ հանգեցնում է
    ձանձրույթի ու կռիվների:
  • 4:59 - 5:03
    Ծուղակից խուսափելու՝ Բովուարին
    խորհուրդ տվեց սիրել հարազատորեն,
  • 5:03 - 5:05
    որն ավելի նման է
    մեծ բարեկամությանը:
  • 5:05 - 5:08
    Սիրահարները,
    բացահայտելուվ միմյանց
  • 5:08 - 5:10
    ընդարձակում են
    իրենց սահմանները,
  • 5:10 - 5:13
    հարստացնում իրենց կյանքը
    և աշխարհը միաժամանակ:
  • 5:13 - 5:17
    Հնարավոր է, երբեք չիմանանք
    ինչու ենք սիրահարվում,
  • 5:17 - 5:21
    բայց կարելի է վստահ լինել,
    որ կունենանք հզոր զգացմունքներ:
  • 5:21 - 5:22
    Դա վախեցնող է և ոգևորող:
  • 5:22 - 5:23
    Ստիպում է մեզ տառապել
  • 5:23 - 5:25
    և ցավ է պատճարում:
  • 5:25 - 5:27
    Հնարավոր է
    կորցնենք ինքներս մեզ:
  • 5:27 - 5:29
    Հնարավոր է՝
    գտնենք ինքներս մեզ:
  • 5:29 - 5:30
    Դա կարող է լինել սրտաճմլիկ,
  • 5:30 - 5:33
    կամ էլ լինել մեր
    կյանքի ամենալավ բանը:
  • 5:33 - 5:35
    Արդյոք կհամարձագվե՞ք պարզել:
Title:
Ինչու՞ ենք սիրում: Փիլիսոփայական հետազոտում Սկաի Կ.Կլիրի
Speaker:
Skye C. Cleary
Description:

Դիտել դասը ամբողջությամբ https://ed.ted.com/lessons/why-do-we-love-a-philosophical-inquiry-skye-c-cleary հասցեով:

Ռոմանտիկ սերը գեղեցիկ է և արբեցնող, սրտաճմլիկ և հոգեկան վիճակը խաթարող, հաճախ այդ բոլորը միաժամանակ:
Եթե ռոմանտիկ սերը ունի նպատակ, գիտությունը և հոգեբանությունը դեռ այն չի բացահայտել:
Սակայն պատմության ընթացքում հայտնի փիլիսոփաներ առաջ են քաշել որոշ հետաքրքիր տեսություններ: Հեղինակը ներկայացնում է առավել հետաքրքիր տեսությունները:
Դասի հեղինակ՝ Սկաի Կ.Կլիրի, անիմացիա՝ Ավի Օֆեր:
more » « less
Video Language:
English
Team:
closed TED
Project:
TED-Ed
Duration:
05:45

Armenian subtitles

Revisions

Our website uses cookies for analysis purposes.