< Return to Video

ဘာကြောင့် ကျွန်ုပ်တို့ ချစ်ကြတာလဲ။ ဒဿနိကဆိုင်ရာ စုံစမ်းခြင်း။ Skye C. Cleary

  • 0:07 - 0:09
    အာ စိတ်ကူးယဉ်အချစ်၊
  • 0:09 - 0:11
    လှပပြီး ယစ်မူးစရာပါ၊
  • 0:11 - 0:13
    နှလုံးသားကွဲကြေပြီး စိတ်ကိုနင်းခြေတာဟာ
  • 0:13 - 0:15
    မကြာခဏတော့ အားလုံးဟာ တစ်ချိန်တည်းမှာပါ။
  • 0:15 - 0:19
    ဘာလို့ ကိုယ့်ကိုယ်ကို ၎င်းရဲ့
    စိတ်ဖိစီးမှုထဲ ထိုးဆင်းဖို့ ရွေးတာလဲ။
  • 0:19 - 0:21
    အချစ်က ကျွန်တော်တို့ ဘဝတွေကို
    အဓိပ္ပါယ်ရှိစေလား၊
  • 0:21 - 0:24
    ဒါမှမဟုတ် ကျွန်တော်တို့ရဲ့ အထီးကျန်မှုနဲ့
    ဝေဒနာကနေ လွတ်မြောက်မှုလား။
  • 0:24 - 0:27
    အချစ်ဟာ ကာမဆန္ဒအတွက် ရုပ်ဖျက်ထားခြင်းလား၊
  • 0:27 - 0:30
    ဒါမှမဟုတ် မျိုးပွားအောင်လုပ်ဖို့
    ဇီဝဗေဒရဲ့ လှည့်ကွက်တစ်ခုလား။
  • 0:30 - 0:32
    ကျွန်တော်တို့အားလုံး လိုတာက ဒါလား။
  • 0:32 - 0:35
    ကျွန်တော်တို့ ဒါကို လုံးဝကို လိုအပ်တာလား။
  • 0:35 - 0:36
    စိတ်ကူးယဉ်အချစ်မှာ ရည်ရွယ်ရာရှိရင်
  • 0:36 - 0:40
    သိပ္ပံပညာနဲ့ စိတ်ပညာကတော့ ရှာမတွေ့သေးပေမဲ့
  • 0:40 - 0:41
    သမိုင်းစဉ်တစ်လျှောက်မှာ
  • 0:41 - 0:47
    ကျွန်တော်တို့ အလေးစားရဆုံး ဒဿနပညာရှင်တွေက
    စိတ်ဝင်စားစရာ သီအိုရီတစ်ချို့ တင်ပြခဲ့တယ်။
  • 0:47 - 0:50
    အချစ်ဟာ ပြန်လည် ပြည့်စုံ စေတယ်။
  • 0:50 - 0:52
    ရှေးဟောင်း ဂရိဒဿနပညာရှင် Plato က
  • 0:52 - 0:56
    ပြည့်စုံလာစေဖို့ ချစ်ကြတယ်ဆိုတဲ့
    စိတ်ကူးကို စူစမ်းခဲ့တယ်။
  • 0:56 - 0:58
    သူရဲ့ "Symposium" မှာ ညစာစားပွဲ
    အကြောင်း ရေးခဲ့တယ်။
  • 0:58 - 1:01
    အဲဒီမှာ ဟာသ ပြဇာတ်ရေးစရာ
    Aristophanes က ဧည့်သည်တွေကို
  • 1:01 - 1:04
    အောက်ပါ ပုံပြင်နဲ့ ရွှင်ပြုံးစေပါတယ်။
  • 1:04 - 1:11
    တစ်ခါက လူတွေဟာ လက်လေးချောင်း၊ ခြေ
    လေးချောင်း၊ မျက်နှာနှစ်ခုနဲ့ သတ္တဝါတွေတဲ့။
  • 1:11 - 1:13
    တစ်နေ့မှာ သူတို့ဟာ နတ်တွေကို
    ဒေါသဖြစ်စေလို့
  • 1:13 - 1:16
    Zeus က သူတို့ကို နှစ်ခြမ်း ခြမ်းလိုက်တယ်။
  • 1:16 - 1:21
    အဲဒီအချိန်ကတည်းက လူတိုင်းဟာ သူ့ရဲ့
    တစ်ပိုင်းကို အောက်မေ့နေကြတာတဲ့။
  • 1:21 - 1:26
    အချစ်ဆိုတာဟာ ကိုယ့်ကို ပြန်လည်ပြည့်စုံစေ
    မယ့် စိတ်တူ အဖော်ကို ရှာဖို့ တောင့်တတာပါ။
  • 1:26 - 1:32
    (သို့) အနည်းဆုံးတော့ ပါတီမှာ မူးနေတဲ့ လူ
    ရွှင်တော် ပြောတာကို Plato ယုံကြည်ခဲ့တာပါ။
  • 1:32 - 1:35
    အချစ်ဟာ ကျွန်တော်တို့ကို
    ကလေးတွေယူဖို့ လှည့်စားတယ်။
  • 1:35 - 1:38
    အများကြီး ကြာအပြီးမှာ ဂျာမန် ဒဿန
    ပညာရှင် Arthur Schopenhauer က
  • 1:38 - 1:41
    ခံယူတာက ကာမဆန္ဒကို အခြေခံတဲ့ အချစ်ဟာ
  • 1:41 - 1:44
    ဣဋ္ဌာရုံပွားစေတဲ့ အစွဲမှားတစ်ခုတဲ့။
  • 1:44 - 1:47
    သူအဆိုပြုတာက ကျွန်တော်တို့ အကြီးအကျယ်
    မှားယွင်းနေတဲ့ အခြားသူတစ်ယောက်က
  • 1:47 - 1:52
    ကိုယ့်ကို ပျော်စေမယ်ယ်လို့ ယုံကြည်စေတဲ့
    ဆန္ဒတွေကြောင့် ကျွန်တော်တို့ ချစ်ကြတာတဲ့။
  • 1:52 - 1:54
    သဘာဝက ကျွန်တော်တို့ကို မျိုးပွားခြင်းကို
  • 1:54 - 1:59
    လှည့်စားနေကာ ကိုယ်ရှာတဲ့ အချစ် ပေါင်းစပ်
    ခြင်းဟာ ကလေးတွေမှာ အရာမြောက်သွားတယ်။
  • 1:59 - 2:01
    ကာမ ဆန္ဒတွေ ပြည့်စုံသွားတဲ့အခါ
  • 2:01 - 2:04
    ဒုက္ခခံနေရတဲ့ တည်ရှိမှုတွေထဲ
    ပြန်လွှင့်ပစ်ခံရပြီး
  • 2:04 - 2:07
    မျိုးစိတ်တွေကို ထိန်းသိမ်းခြင်းနဲ့
    လူသားရဲ့
  • 2:07 - 2:11
    ငြီးငွေ့ဖွယ်အလုပ်ရဲ့ သံသရာကို
    တည့်တံ့ဖို့ရာမှာပဲ အောင်မြင်တာပါ။
  • 2:11 - 2:14
    တစ်ယောက်ယောက်ဟာ
    ပွေ့ဖက်တာတစ်ခု လိုနေပုံရတယ်။
  • 2:14 - 2:17
    အချစ်ဟာ ကျွန်တော်တို့ရဲ့
    အထီးကျန်မှုက လွတ်မြောက်ခြင်းပါ။
  • 2:17 - 2:20
    နိုဘဲလ်ဆုရှင် ဗြိတိသျှ ဒဿနပညာရှင်
    Bertrand Russell ရဲ့အဆိုအရ
  • 2:20 - 2:25
    ကျွန်ုပ်တို့ရဲ့ ရုပ်ပိုင်းနဲ့ စိတ်ပိုင်း
    ဆန္ဒတွေ အာသာဖြေဖို့ ချစ်ကြတာတဲ့။
  • 2:25 - 2:27
    လူသားတွေဟာ မျိုးပွားဖို့
    ပုံစံချထားတယ်ဆိုပေမဲ့
  • 2:27 - 2:30
    ပြင်းပြတဲ့ ချစ်စိတ်ရဲ့ ပီတိမပါရင်တော့
  • 2:30 - 2:32
    လိင်ကိစ္စဟာ စိတ်ကျေနပ်ဖွယ် မဖြစ်ပါဘူး။
  • 2:32 - 2:36
    အေးစက် ကြမ်းကြုတ်တဲ့ ကမ္ဘာကို
    ကြောက်စိတ်က ကိုယ့်ကိုယ်ကို ကာကွယ်ဖို့နဲ့
  • 2:36 - 2:39
    သီးခြားဖြစ်ဖို့ အခွံမာတွေ
    ဆောက်ဖို့ ဖျားယောင်းတယ်။
  • 2:39 - 2:45
    အချစ်ရဲ့ကြည်နူးမှု၊ ရင်းနှီးမှု၊ နွေးထွေး
    မှုက ကမ္ဘာ့ ကြောက်စိတ်ကို ကျော်လွှားဖို့၊
  • 2:45 - 2:46
    အထီးကျန် အခွံတွေက လွတ်မြောက်ဖို့
  • 2:46 - 2:49
    ဘဝထဲမှာ ပိုပြီး အလျှံပယ်
    ထိတွေ့ဖို့ ကူပေးတယ်။
  • 2:49 - 2:54
    အချစ်က ကျွန်တော်တို့ရဲ့ တစ်ခုလုံးကို
    ကြွယ်ဝကာ ဘဝမှာ အကောင်းဆုံးတွေ လုပ်ပေးတယ်။
  • 2:54 - 2:57
    အချစ်ဟာ လှည့်စားတဲ့ နှီးနွယ်ခြင်းပါ။
  • 2:57 - 2:58
    ဗုဒ္ဓ (သို့) သဗ္ဗေညုတ
  • 2:58 - 3:00
    အလင်းရသူလို့ သိကြတဲ့ သိဒ္ဓတ္ထ ဂေါတမ ဟာ
  • 3:00 - 3:04
    Russell နဲ့ စိတ်ဝင်စားစရာ ဆွေးနွေး
    ငြင်းခုံချက်တွေ ရှိလောက်မလားပဲ။
  • 3:04 - 3:09
    ဗုဒ္ဓ အဆိုပြုခဲ့တာက ယုတ်ညံ့တဲ့ဆန္ဒတွေ
    အာသာပြေဖို့ ကြိုးစားနေကြလို့ ချစ်ကြတာ၊
  • 3:09 - 3:13
    ရှိသေးတာက ကျွန်တော်တို့ရဲ့ ရမ္မက်
    အာသာတွေဟာ ချို့ယွင်းချက်တွေဖြစ်ပြီး
  • 3:13 - 3:17
    စွဲလမ်းမှုတွေဟာ စိတ်ကူးယဉ်အချစ်တောင်မှ
    ဒုက္ခဝေဒနာရဲ့ ရေသောက်မြစ်ကြီးတစ်ခုတဲ့။
  • 3:17 - 3:20
    ကံကောင်းချင်တော့ မဂ္ဂင်ရှစ်ပါးကို
    ဗုဒ္ဓက တွေ့ရှိခဲ့တယ်၊
  • 3:20 - 3:23
    ကိလေသာ မီးတွေငြှိမ်းဖို့
    ညွှန်ကြားချက် တစ်ခုလိုပေါ့၊
  • 3:23 - 3:26
    ငြိမ်းချမ်းမှု၊ ကြည်လင်မှု၊ ဉာဏ်ပညာနဲ့
  • 3:26 - 3:31
    ကရုဏာရဲ့ ဉာဏ်အမြင်ရတဲ့ အခြေအနေတစ်ခုဖြစ်တဲ့
    နိဗ္ဗာန်ကို မျက်မှောက်ပြုနိုင်အောင်ပါ။
  • 3:31 - 3:34
    ဝတ္ထုရေးဆရာ Cao Xueqin က စိတ်ကူးယဉ်
    အချစ်ဟာ ရူးမိုက်တယ်ဆိုတာကို
  • 3:34 - 3:39
    အကြီးကျယ်ဆုံး တရုတ် ဂန္ထဝင်ဝတ္ထုတွေထဲ
    က တစ်ခုဖြစ်တဲ့ "ခန်းဆောင်နီ အိပ်မက်" မှာ
  • 3:39 - 3:42
    ဒီဗုဒ္ဓဘာသာ အသိကို ပုံခိုင်းပြခဲ့တယ်။
  • 3:42 - 3:45
    ဇာတ်ကွက်တစ်ခုခွဲမှာ Jia Rui ဟာ
    သူ့ကို လှည့်စားပြီး အရှက်ခွဲတဲ့
  • 3:45 - 3:48
    Xi-feng နဲ့ ချစ်ကြိုက်မိတယ်။
  • 3:48 - 3:51
    အချစ်နဲ့ အမုန်းရဲ့ ဝိရောဓိဆန်တဲ့ စိတ်
    ခံစားမှုတွေက သူ့ကို ဆုတ်ဖြဲလိုက်တယ်။
  • 3:51 - 3:55
    ဒီတော့ တောက်ပညာရှိက သူရှေ့မှာ မကြည့်သရွေ့
  • 3:55 - 3:58
    သူ့ကို ကုသနိုင်တဲ့ မှော်မှန်
    တစ်ချပ်ပေးလိုက်တယ်။
  • 3:58 - 4:00
    ဒါပေမဲ့ တကယ်က ဒီရှေ့ကို သူကြည့်မိတယ်။
  • 4:00 - 4:02
    Xi-feng ကို သူတွေ့တာပေါ့။
  • 4:02 - 4:04
    သူ့ဝိဉာဉ်က မှန်ထဲဝင်သွားပြီး
  • 4:04 - 4:09
    သူဟာ သေဖို့ သံကြိုးကွင်းဆက်တွေထဲ
    ဆွဲချခံလိုက်ရတယ်။
  • 4:09 - 4:12
    ဗုဒ္ဓဘာသာအားလုံးတော့ စိတ်ကူးယဉ်နဲ့
    ရမ္မက်အချစ်ကို ဒီလို မထင်ကြပေမဲ့
  • 4:12 - 4:14
    ဒီဇာတ်လမ်းရဲ့ သင်ခန်းစာက
  • 4:14 - 4:17
    ဒီလိုမျိုး စွဲလမ်းမှုတွေဟာ အဖြစ်ဆိုးကို
    ကျိန်စာသင့်စေပြီး
  • 4:17 - 4:21
    မှော်မှန်တွေနဲ့အတူ ရှောင်ရှား
    သင့်တယ်လို့ ပြောချင်တာပါ။
  • 4:21 - 4:24
    အချစ်ဟာ ကျွန်ုပ်တို့ကိုယ်တိုင်ရဲ့
    အလွန်ကို ရောက်ရှိစေပါတယ်။
  • 4:24 - 4:27
    နည်းနည်း အပြုသဘောဆန်တဲ့
    မှတ်ချက်လေးနဲ့ နိဂုံးချုပ်ရအောင်။
  • 4:27 - 4:29
    ပြင်သစ် ဒဿနပညာရှင် Simon de Beauvoir က
  • 4:29 - 4:33
    အချစ်ဆိုတာ အခြားတစ်ယောက်နဲ့ ပေါင်းစည်း
    ဖို့ ဆန္ဒဖြစ်ပြီး ကျွန်တော်တို့ ဘဝတွေကို
  • 4:33 - 4:36
    အဓိပ္ပါယ်နဲ့ ပြည့်ဝစေတယ်လို့ ဆိုထားတယ်။
  • 4:36 - 4:39
    ဒါပေမဲ့ သူမဟာ ဘာကြောင့်
    ချစ်တာနဲ့သက်ဆိုင်မှုနည်းပြီး
  • 4:39 - 4:42
    ဘယ်လို ပိုပြီး ကောင်းမွန်စွာ
    ချစ်နိုင်တာကို ပိုစိတ်ဝင်စားတာပါ။
  • 4:42 - 4:46
    သူမ မြင်တာကအစဉ်အလာ
    စိတ်ကူးယဉ်အချစ်နဲ့ ပြဿနာက
  • 4:46 - 4:48
    ဒါဟာ သိပ်ကို ညှို့ယူဖမ်းစားနိုင်ပြီး
  • 4:48 - 4:51
    ဒါကို ဖြစ်တည်ခြင်း အကြောင်းပြချက်ပဲ
    လုပ်ဖို့ ကျွန်တော်တို့ ဆွဲဆောင်ခံရတယ်။
  • 4:51 - 4:55
    ရှိသေးတာက ကိုယ့်တည်ရှိမှု သက်သေ
    ပြုဖို့ သူတစ်ပါးကို မှီခိုခြင်းဟာ
  • 4:55 - 4:59
    ငြီးငွေ့ခြင်းနဲ့ အစွမ်းပြ ကစားပွဲတွေဆီ
    အလွယ်လေး ဦးတည်စေတယ်တဲ့။
  • 4:59 - 5:03
    ဒီထောင်ချောက်ကို ရှောင်ရှားဖို့ Beauvoir
    အကြံပြုထားတာက အစစ်အမှန် ချစ်ပါ၊
  • 5:03 - 5:05
    ဒါက ကြီးကျယ်တဲ့ ခင်မင်မှု ပိုဆန်တယ်တဲ့။
  • 5:05 - 5:08
    ချစ်သူတွေဟာ သူတို့ကိုယ်သူတို့ ရှာဖွေဖို့
  • 5:08 - 5:10
    သူတို့ကိုယ်တိုင်ကိုလွန်ပြီး ရောက်ဖို့
  • 5:10 - 5:13
    သူတို့ဘဝတွေနဲ့ လောကကို အတူတူ
    ကြွယ်ဝဖို့ အချင်းချင်း ပံ့ပိုးကြတယ်။
  • 5:13 - 5:17
    ဘာကြောင့် ချစ်တယ်ဆိုတာ လုံးဝ မသိလောက်ပေမဲ့
  • 5:17 - 5:21
    သေချာနိုင်တာက ဒါက စိတ်လှုပ်ရှားစရာ
    ရိုလာကိုစကာ စီးတာ ဖြစ်ပါလိမ့်မယ်။
  • 5:21 - 5:22
    ဒါက လန့်စရာနဲ့ ရင်ဖိုစရာပါ။
  • 5:22 - 5:23
    ဝေဒနာ ခံစားစေပြီး
  • 5:23 - 5:25
    ဝဲပျံအောင်လုပ်တယ်။
  • 5:25 - 5:27
    ကိုယ်တိုင် ပျောက်ဆုံးနိုင်ပါတယ်။
  • 5:27 - 5:28
    ကိုယ်တိုင် ရှာတွေ့နိုင်ပါတယ်။
  • 5:28 - 5:30
    အသည်းကွဲနိုင်ပါတယ်၊
  • 5:30 - 5:33
    (သို့) ဘဝရဲ့ အကောင်းဆုံးအရာ
    ဖြစ်လောက်ပါတယ်။
  • 5:33 - 5:35
    ရှာဖွေရဲပါ့မလား။
Title:
ဘာကြောင့် ကျွန်ုပ်တို့ ချစ်ကြတာလဲ။ ဒဿနိကဆိုင်ရာ စုံစမ်းခြင်း။ Skye C. Cleary
Speaker:
Skye C. Cleary
Description:

သင်ခန်းစာ အပြည့်အစုံကို https://ed.ted.com/lessons/why-do-we-love-a-philosophical-inquiry-skye-c-cleary တွင်ကြည့်ရှုနိုင်ပါသည်။
အား၊ စိတ်ကူးယဉ်အချစ်တဲ့ ။ လှပပြီး ယစ်မူးစရာကောင်းတဲ့ နှလုံးသားကို ကွဲကြေပြီး စိတ်ဝိဉာဏ်ကို တစ်စစီနင်းခြေတယ်ဆိုတာဟာ ... မကြာခဏတော့ တစ်ချိန်တည်းမှာပါ။ တကယ်လို့ စိတ်ကူးယဉ်အချစ်ဟာ ရည်ရွယ်ရာတစ်ခုရှိတယ်ဆိုရင် သိပ္ပံပညာနဲ့ စိတ်ပညာကတော့ ရှာမတွေ့သေးပေမဲ့ သမိုင်းစဉ်တစ်လျှောက်မှာတော့ ကျွန်ုပ်တို့ရဲ့ အလေးစားရဆုံး ဒဿနပညာရှင်တွေကနေပြီး စိတ်ဝင်စားစရာ သီအိုရီတစ်ချို့ကို တင်ပြထားပါတယ်။ Skye C. Cleary ကနေပြီး ဘာကြောင့် ကျွန်ုပ်တို့ ချစ်ကြတာလဲဆိုတဲ့ ဒဿနဆိုင်ရာ ရှုထောင့် ငါးခုကို အကြမ်းဖျင်း ဖေါ်ပြထားပါတယ်။
သင်ခန်းစာကို Skye C. Clearly က ပြုစုထားပြီး လှုပ်ရှားရုပ်ပုံများကိုတော့ Avi Ofer က ဖန်တီးထားပါတယ်။

more » « less
Video Language:
English
Team:
closed TED
Project:
TED-Ed
Duration:
05:45

Burmese subtitles

Revisions