< Return to Video

Całka nieoznaczona (część 7)

  • 0:00 - 0:01
    W tej prezentacji pokażę przykłady całkowania przez części.
  • 0:01 - 0:04
    W tej prezentacji pokażę przykłady całkowania przez części.
  • 0:04 - 0:08
    Myślę, że to ciekawe zagadnienie, bo
  • 0:08 - 0:10
    to przykład często używany, czasem nawet pojawia się
  • 0:10 - 0:14
    jako zadanie na naprawdę ciężkim egzaminie z matematyki albo
  • 0:14 - 0:18
    gdy bierzesz udział w konkursach z analizy tak jak ja w liceum.
  • 0:18 - 0:21
    Nie chcę powiedzieć, że zawsze byłem taki zakręcony na punkcie matematyki,
  • 0:21 - 0:26
    ale trzeba przyznać, że byłem matematycznym mózgiem.
  • 0:26 - 0:30
    Tak czy inaczej, to fajny przykład całkowania przez części, bo
  • 0:30 - 0:35
    w zasadzie nigdy nie musisz wyznaczać ostatecznej całki.
  • 0:35 - 0:37
    Powiedzmy, że chcemy wyznaczyć całkę z--
  • 0:37 - 0:39
    to kawałek klasyki.
  • 0:39 - 0:42
    Nie zdziwię się, jeśli Twój nauczyciel przerobi ten sam problem,
  • 0:42 - 0:44
    żeby po prostu pokazać całkowanie przez części.
  • 0:44 - 0:47
    Weźmy całkę z e do x-- pewnie nigdy
  • 0:47 - 0:50
    nie słyszałeś, aby ktoś nazywał problem matematyczny klasyką, ale
  • 0:50 - 0:54
    mam nadzieję, że uda mi się wpoić Tobie tę miłość do matematyki
  • 0:54 - 0:58
    i Ty także uznasz to za klasykę.
  • 0:58 - 1:00
    e do x razy cosinus x.
  • 1:00 - 1:03
    e do x razy cosinus x.
  • 1:03 - 1:04
    Pewnie już widzisz, do czego zmierzam--
  • 1:04 - 1:07
    obie te funkcje są sympatyczne, bo jeśli chodzi o e do x--
  • 1:07 - 1:09
    możesz wziąć pochodną, możesz wyznaczyć
  • 1:09 - 1:11
    funkcję pierwotną-- to wciąż będzie e do x.
  • 1:11 - 1:15
    Pochodna cosinus x to minus
  • 1:15 - 1:17
    sinus x, biorąc ponownie pochodną
  • 1:17 - 1:19
    mamy minus cosinus x, następnie biorąc pochodną jeszcze raz
  • 1:19 - 1:20
    otrzymamy plus sinus x.
  • 1:20 - 1:21
    To taki cykl.
  • 1:21 - 1:24
    I to samo dzieje się, gdy wyznaczamy całkę.
  • 1:24 - 1:26
    Nie jest to tak świetne jak e do x, nie pozostaje bez zmian,
  • 1:26 - 1:29
    ale to rodzaj cyklu.
  • 1:29 - 1:32
    Wyznaczając dwukrotnie całkę, otrzymamy
  • 1:32 - 1:34
    wyjściowe wyrażenie z minusem.
  • 1:34 - 1:35
    A gdy weźmiesz dwie pochodne, powracasz do
  • 1:35 - 1:38
    wyjściowej funkcji z minusem.
  • 1:38 - 1:40
    Więc to także całkiem sympatyczna funkcja i pewnie już zaczynasz widzieć,
  • 1:40 - 1:46
    jak całkowanie przez części może się tu przydać.
  • 1:46 - 1:49
    Zawsze gdy zajmuję się całkowaniem przez części wygodnie jest mi
  • 1:49 - 1:51
    przyjąć, że to jest g prim od x.
  • 1:51 - 1:54
    A więc to e do x to g prim od x, ponieważ funkcja piewotna
  • 1:54 - 1:55
    się nie zmienia.
  • 1:55 - 1:59
    Choć moglibyśmy przyjąć odwrotnie.
  • 1:59 - 2:01
    Może poeksperymentuję kiedyś z tym drugim sposobem,
  • 2:01 - 2:03
    ale przyjmijmy, że to jest g prim od x, a także
  • 2:03 - 2:06
    przyjmijmy, że to f od x.
  • 2:06 - 2:08
    Więc to jest pochodna.
  • 2:08 - 2:11
    Zatem całkujemy przez części, bierzemy wyjściowe funkcje
  • 2:11 - 2:14
    g od x i f od x.
  • 2:14 - 2:17
    Jeśli to jest g prim od x, to jakie jest g od x?
  • 2:17 - 2:20
    Jaka jest funkcja pierwotna e do x?
  • 2:20 - 2:21
    To po prostu e do x.
  • 2:21 - 2:23
    Zmienię kolory, nie lubię tego niebieskiego.
  • 2:23 - 2:27
    Więc to jest g od x.
  • 2:27 - 2:29
    W istocie wyznaczyłem funkcję pierwotną tego wyrażenia, ale
  • 2:29 - 2:31
    to jest przecież dokładnie to samo.
  • 2:31 - 2:35
    Następnie razy f od x.
  • 2:35 - 2:41
    Następnie odejmuję całkę nieoznaczoną
  • 2:41 - 2:46
    z f prim od x
  • 2:46 - 2:48
    razy g od x.
  • 2:48 - 2:51
    g od x
  • 2:51 - 2:54
    To jest to samo co to, a oba te wyrażenia to funkcje pierwotne
  • 2:54 - 2:56
    e do x, a więc pozostają niezmienione.
  • 2:56 - 3:02
    To jest g od x, a następnie chcę wziąć pochodną
  • 3:02 - 3:04
    f od x, czyli f prim od x.
  • 3:04 - 3:06
    Jaka jest pochhodna cosinus x?
  • 3:06 - 3:08
    To minus sinus x.
  • 3:08 - 3:13
    Więc minus sinus x dx.
  • 3:13 - 3:15
    Mógłbym zostawić ten minus tutaj, co spowoduje lekki bałagan
  • 3:15 - 3:17
    Mógłbym zostawić ten minus tutaj, co spowoduje lekki bałagan, albo
  • 3:17 - 3:19
    mógłbym postawić minus w tym miejscu- wówczas te dwa minusy
  • 3:19 - 3:21
    się skasują i dostaję tutaj plus.
  • 3:21 - 3:25
    Otrzymaliśmy więc, że całka z e do x cosinus x dx jest równa
  • 3:25 - 3:30
    e do x razy cosinus x plus całka z e do x razy
  • 3:30 - 3:33
    sinus x dx.
  • 3:33 - 3:34
    Mam nadzieję, że nie namieszałem za mocno.
  • 3:34 - 3:36
    W zasadzie powinienem był zrobić przykłady całkowania przez części
  • 3:36 - 3:37
    bez e do x.
  • 3:37 - 3:40
    Trudno jest śledzić to, co właśnie tu zrobiłem.
  • 3:40 - 3:41
    To jest funkcja pierwotna.
  • 3:41 - 3:45
    To jest funkcja pierwotna.
  • 3:45 - 3:47
    To jest funkcja pierwotna i to także jest
  • 3:47 - 3:48
    funkcja pierwotna.
  • 3:48 - 3:51
    To jest g prim od x, to jest g od x.
  • 3:51 - 3:56
    To jest g prim od x, to jest g od x.
  • 3:56 - 3:59
    Raz jeszcze, nie jesteśmy pewni, czy zrobiliśmy jakiś
  • 3:59 - 4:00
    krók naprzód.
  • 4:00 - 4:00
    Przeszliśmy od
  • 4:00 - 4:04
    e do x cosinus x do e do x sinus x.
  • 4:04 - 4:08
    Jeszcze raz zastosujmy całkowanie przez części i zobaczmy co otrzymamy.
  • 4:08 - 4:11
    Będę pisał co otrzymamy po prawej stronie znaku równości,
  • 4:11 - 4:14
    może to być dość długie.
  • 4:14 - 4:19
    Napiszę pierwszą część: e do x cosinus x
  • 4:19 - 4:24
    plus- a teraz zastosujmy całkowanie przez części.
  • 4:24 - 4:33
    Zastosujmy ponownie całkowanie przez części.
  • 4:33 - 4:35
    W poprzedniej rundzie całkowania przez części to było g od x,
  • 4:35 - 4:40
    ale teraz, w kolejnym etapie, założę, że to jest g prim od x.
  • 4:40 - 4:42
    To w rzeczywistości nic nie zmienia, ponieważ zawsze
  • 4:42 - 4:44
    funkcja pierwotna g od x pozostaje taka sama
  • 4:44 - 4:46
    Następnie przyjmuję, że to jest f od x.
  • 4:46 - 4:49
    Następnie przyjmuję, że to jest f od x.
  • 4:49 - 4:54
    Zgodnie z zasadą całkowania przez części, mamy f od x razy g od x,
  • 4:54 - 4:57
    biorę więc tę funkcję i funkcję pierwotną
  • 4:57 - 4:59
    tej funkcji.
  • 4:59 - 5:02
    Funkcja pierwotna tej funkcji to ponownie e do x
  • 5:02 - 5:07
    następnie mnożę to przez f od x niezmienione,
  • 5:07 - 5:10
    razy sinus x.
  • 5:10 - 5:16
    Odejmuję od tego całkę
  • 5:16 - 5:21
    z tego, czyli g od x, a więc e do x, a następnie mnożę to
  • 5:21 - 5:24
    przez pochodną f od x, czyli f prim od x.
  • 5:24 - 5:26
    Jaka jest pochodna sinus x?
  • 5:26 - 5:29
    To cosinus x.
  • 5:29 - 5:32
    Cosinus x dx.
  • 5:32 - 5:33
    Sprawdźmy, czy zmierzamy w dobrym kierunku.
  • 5:33 - 5:36
    Wydaje się, że wciąż dodaję składniki, przez co
  • 5:36 - 5:37
    robie się to coraz bardziej skomplikowane.
  • 5:37 - 5:39
    Aby sprawdzić, czy jesteśmy na dobrej drodze,
  • 5:39 - 5:42
    przepiszę to wszystko i może pozbędę się
  • 5:42 - 5:43
    nawiasu, ponieważ stoi przed nim plus,
  • 5:43 - 5:44
    więc nie ma przeszkód, by się go pozbyć.
  • 5:44 - 5:48
    więc nie ma przeszkód, by się go pozbyć.
  • 5:48 - 5:51
    Użyję nowego koloru.
  • 5:51 - 5:52
    OK.
  • 5:52 - 6:00
    Zatem to jest nasz wyjściowy problem, całka z e do x cosinus x dx
  • 6:00 - 6:06
    równa się, teraz powrócę do poprzedniego koloru,
  • 6:06 - 6:12
    równa się e do x cosinus x--
  • 6:12 - 6:14
    ten nawias nie ma znaczenia, bo po prostu dodaję wszystko
  • 6:14 - 6:19
    w nawiasie- - e do x cosinus x plus e do x sinus x
  • 6:19 - 6:36
    minus całka z e do x cosinus x dx.
  • 6:36 - 6:38
    Teraz pewnie myślisz, że arbitralnie zmieniłem kolory w tym miejscu
  • 6:38 - 6:42
    gdy to przepisywałem, ale gdy się temu przyjrzysz, możesz zauważyć,
  • 6:42 - 6:46
    dlaczego właściwie zmieniłem tu kolory.
  • 6:46 - 6:48
    Widzisz coś ciekawego?
  • 6:48 - 6:49
    Właśnie.
  • 6:49 - 6:52
    To jest to samo co to wyrażenie, tylko z minusem, zgadza się?
  • 6:52 - 6:55
    Zrobimy teraz coś naprawdę fajnego.
  • 6:55 - 6:59
    Dodajmy to wyrażenie do obu stron równości.
  • 6:59 - 7:01
    Weźmy to wyrażenie i przenieśmy
  • 7:01 - 7:02
    na drugą stronę równości.
  • 7:02 - 7:04
    Biorę więc to i przenoszę na drugą stronę równości,
  • 7:04 - 7:06
    co otrzymamy?
  • 7:06 - 7:08
    Teraz mam dwa takie wyrażenia po lewej stronie, więc
  • 7:08 - 7:16
    więc to jest równe
  • 7:16 - 7:19
    całka z e do x cosinus x dx
  • 7:19 - 7:21
    plus całka z e do x cosinus x dx, ponieważ
  • 7:21 - 7:27
    przenoszę to na drugą stronę równości.
  • 7:27 - 7:30
    To jest to samo co 2 razy całka z e do x
  • 7:30 - 7:35
    cosinus x dx.
  • 7:35 - 7:38
    A teraz jest to równe temu wyrażeniu.
  • 7:38 - 7:45
    To zaś jest równe e do x cosinus x plus e do x sinus x.
  • 7:45 - 7:47
    Wiem, że to trochę poplątane.
  • 7:47 - 7:50
    Aby znaleźć naszą wyjściową całkę, muszę teraz tylko
  • 7:50 - 7:53
    podzielić obie strony równości przez 2.
  • 7:53 - 7:55
    Zapiszę to, to bardzo ekscytujące,
  • 7:55 - 7:57
    to już ostatnia prosta.
  • 7:57 - 8:00
    Gdy podzielę obie strony przez 2, dostanę-- spróbuję
  • 8:00 - 8:06
    zapisać to tak, abyś widział co się dzieje-- całka z e do x cosinus x dx
  • 8:06 - 8:17
    jest równa -- i po tej stronie mamy e do x cosinus x
  • 8:17 - 8:26
    plus e do x sinus x przez 2.
  • 8:26 - 8:28
    Myślę, że to całkiem zgrabne.
  • 8:28 - 8:32
    Widać teraz, że całkowanie przez części pozwoliło nam to rozwiązać w elegancki sposób.
  • 8:32 - 8:34
    W istocie nie musimy nigdy nawet szacować tej całki.
  • 8:34 - 8:36
    Stwierdziliśmy, że ta całka to ponownie nasz wyjściowy problem.
  • 8:36 - 8:38
    Pewnie się zastanawiasz, dlaczego tak się stało, prawda?
  • 8:38 - 8:40
    To z powodu tych trikowych funkcji cyklicznych.
  • 8:40 - 8:42
    Musieliśmy więc dwukrotnie wykonać całkowanie przez części aby powrócić
  • 8:42 - 8:44
    do wyjściowego problemu.
  • 8:44 - 8:50
    Następnie wykorzystaliśmy to do rozwiązania bez potrzeby
  • 8:50 - 8:51
    szacowania tej całki.
  • 8:51 - 8:54
    Moim zdaniem super jest to, że gdy
  • 8:54 - 8:57
    spojrzysz na to rozwiązanie, jest ono takie zgrabne, prawda?
  • 8:57 - 9:01
    Funkcja pierwotna e do x-- i nigdy nie zapominaj dodać stałej,
  • 9:01 - 9:06
    straciłbym przez to punkt na egzaminie.
  • 9:06 - 9:08
    To naprawdę ciekawe, że całka z e do x cosinus x to
  • 9:08 - 9:13
    to wyrażenie, e do x cosinus x plus
  • 9:13 - 9:15
    e do x sinus x przez 2.
  • 9:15 - 9:20
    To średnia z e do x cosinus x oraz
  • 9:20 - 9:21
    e do x sinus x.
  • 9:21 - 9:25
    Myślę, że to całkiem ładna własność, być może zechcesz
  • 9:25 - 9:30
    przedstawić to na wykresie, w każdym razie to bardzo ładne.
  • 9:30 - 9:34
    Mam nadzieję, że przekonałem Cię, że to klasyczny problem,
  • 9:34 - 9:37
    i że tak jak ja uważasz, że to piękne.
  • 9:37 - 9:39
    Do zobaczenia w następnej prezentacji.
  • 9:39 - 9:39
    Do zobaczenia w następnej prezentacji.
Title:
Całka nieoznaczona (część 7)
Description:

Kolejny przykład całkowania przez części.

more » « less
Video Language:
English
Duration:
09:38

Polish subtitles

Revisions