Optimal point on budget line | Microeconomics | Khan Academy

Büdcə məhdudiyyətlərində gördüklərimizi nəzərdən keçirək.

Deyək ki,ayda 20 dollar qazanıram.

Beləliklə,gəlirim ayda 20 dollardır.

Gəlin,hər ayda deyək.

Şokoladın vahidinin qiyməti 1 dollardır.

Və meyvənin qiyməti hər funt başına 2 dollardır.

Bunu əvvəl də etmişdik,amma büdcə

məhdudiyyətini yenidən çəkəcəyəm.

Deyək ki,bu ox şokoladın miqdarıdır.

Mən hər iki yolu da seçə bilərdim.

Və meyvənin miqdarı budur.

Bütün pulumu şokolada sərf etsəydim,

ayda 20 şokolad ala bilərdim.

Beləliklə,bu 20-dur.

Buradakı 10-dur.

Bu qiymətlərlə,bütün pulumu meyvəyə

sərf etsəydim,ayda 10 funt ala bilərdim.

Beləliklə,bu 10-dur.

Bu hər ay başına 10 funtdur.

Bu 20 olur.

Və belə bir büdcə məhdudiyyətim var.

Və büdcə məhdudiyyətinin tənliyi olacaq -

bunu belə yaza bilərəm.

Büdcəm,20,şokoladın qiymətinə bərabər olacaq,

yəni şokoladın miqdarının 1 qatına bərabərdir.

Yəni bu,şokoladın miqdarının 1 qatı,

üstəgəl meyvənin miqdarından 2 dəfə

çox olan meyvənin qiymətidir.

Bunu şokolad miqdarı baxımından

açıq şəkildə yazmaq istəsəm,bunu şaquli

oxuma qoyduğum və bunun daha

çox asılı ox olma meylinə sahib olduğu

üçün hər iki tərəfdən meyvənin miqdarının

2 qatını çıxara bilərəm.

Və mən onları çevirə bilərəm.

Şokoladımın miqdarı 20 çıxılsın

meyvəmin miqdarının 2 qatına bərabərdir.

Və bu büdcə məhdudiyyətini orada alıram.

Biz bitərəflilik əyrisi ideyasına da baxdıq.

Məsələn,deyək ki,büdcə

məhdudiyyətimdə bir yerdə otururam,

harada ki mən 18 şokolad və

1 funt meyvə istehlak edirəm.

18 və məntiqli olduğunu təsdiqləyə bilərsiniz,

18 dollar üstəgəl 2 dollar,yəni 20 dollar olacaq.

Büdcə məhdudiyyətimdə bu nöqtədə olduğumu deyək.

Hər ay başına 18 şokolad

və 1 funt meyvə var.

Beləliklə,bu 1-dir.

Və bu funtladır.

Və bu şokoladdır və buradakı meyvədir.

Bitərəflilik əyrisi ideyamızın olduğunu bilirik.

Şokolad və meyvənin bizə eyni ümumi faydanı

gətirə bilən müxtəlif kombinasiyaları var,

hansılar ki biz onlara bitərəf yanaşırıq.

Və bu nöqtələrin hamısını qura bilərik.

Bunu ağ rəngdə edəcəyəm.

Bunun kimi görünə bilər.

Bunu nöqtəli xətt kimi edəcəyəm,bu biraz daha asanlaşdırır.

İcazənizlə bunu belə çəkim.

Beləliklə,deyək ki,bu nöqtələrdən

hər hansı birinin arasında bitərəfəm.

İcazənizlə bunu daha yaxşı çəkim.

Bu nöqtələrdən hər hansı birinin arasında.

Məsələn,18 ədəd şokolad və 1 funt meyvə

ala bilərdim,yaxud - deyək ki,

bu 4 ədəd şokolad və

təxminən 8 funt meyvədir.

Mən bitərəfəm.

Mən eyni ümumi faydanı əldə edirəm.

İndi bu nöqtələrin hər hansı birində ümumi

faydamı maksimum dərəcədə artırıram?

Artıq gördük ki,bu bitərəflilik əyrimizin

sağ üstündəki,buradakı ağ

əyrinin - icazənizlə,bunu yazım.

Bu bizim bitərəflilik əyrimizdir.

Bitərəflilik əyrimizin sağ üstündəki

hər şeyə üstünlük verilir.

Biz daha çox ümumi fayda əldə edəcəyik.

İcazənizlə,bunu rəngləyim.

Deməli,bitərəflilik əyrimizin sağ üst

hissəsindəki hər şeyə üstünlük veriləcək.

Büdcə məhdudiyyətimizdəki bütün bu digər nöqtələr,

hətta bir neçə nöqtə aşağı yaxud pula qənaət

etdiyimiz büdcə məhdudiyyətinə üstünlük verilir.

Beləliklə,bu nöqtələrdən hər hansı biri

ümumi faydanı artırmayacaq.

Büdcə məhdudiyyətimiz boyunca aradakı bütün digər

nöqtələrdə ümumi faydanı artıra bilərik.

Deməli,ümumi faydamızı maksimum dərəcədə

artırmaq üçün etmək istədiyimiz şey büdcə

məhdudiyyətimizdə bitərəflilik əyrilərimizdən

birinə tam toxunan bir nöqtə tapmaqdır.

Sonsuz sayda bitərəflilik əyrilərinə sahib ola bilərik.

Buna bənzər başqa bir

bitərəflilik əyrisi ola bilər.

Buna bənzər başqa bir

bitərəflilik əyrisi ola bilər.

Bu o deməkdir ki,bu əyridəki hər hansı

nöqtələr arasında bitərəfik.

Tam bu büdcə məhdudiyyətinə toxunan yaxud

bir nöqtədə tam xəttə toxunan bitərəflilik əyrisi var.

Və buna bənzər bir

bitərəflilik əyrisinə sahib ola bilərəm.

Bunu canlı rəngdə,bənövşəyi rəngdə edim.

Buna bənzər bitərəflilik əyrisinə sahib ola bilərəm.

Və toxunan olduğuna görə tam bir nöqtəyə toxunur.

Və dəyişmənin marjinal dərəcəsi olduğunu

öyrəndiyimiz bitərəflilik əyrimin

meyli əvvəllər nisbi qiymət olduğunu

öyrəndiyimiz oradakı büdcə

məhdudiyyətimizin meyli ilə eynidir.

Bu sağdakı,büdcə məhdudiyyətimizdəki

optimal ayrılmadır.

Buradakı optimaldır.

Və bunun optimal olduğunu necə bilirik?

Yuxarı sağdakı büdcə məhdudiyyətində

başqa bir nöqtə yoxdur.

Əslində,büdcə məhdudiyyətimizdəki digər nöqtələr

bu bitərəflilik əyrisinin sol alt hissəsindədir.

Büdcə məhdudiyyətimizdəki digər nöqtələrə üstünlük verilmir.

Beləliklə,bir bitərəflilik əyrisinin

altındakı hər şey - bütün bu kölgəli hissə.

İcazənizlə bunu başqa bir rəngdə edim.

Çünki bitərəflilik əyrisində biz tərəfliyik.

Lakin bitərəflilik əyrisinin altındakı hər şeyə,yəni

yaşıl rəngdə olan bütün bu hissəyə üstünlük verilmir.

Və büdcə məhdudiyyətindəki hər bir digər

nöqtə buradakı nöqtədən üstün deyil.

Yeganə nöqtə budur - yaxud deyə bilərsiniz ki,büdcə

məhdudiyyətimizdəki hər bir digər nöqtə

bitərəflilik əyrisindəki nöqtələrdən üstün deyil.

Onlar buradakı nöqtədən də üstün deyil,

hansı ki əslində bitərəflilik əyrisi üzərindədir.

Gəlin,indi nə olacağı haqqında düşünək.

Gəlin,meyvənin qiyməti aşağı düşsə,

nə olacağını düşünək.

Meyvənin qiyməti hər funt üçün 2 dollardan 1 dollara düşməli idi.

Meyvələrin qiyməti 2 dollardan 1 dollara düşsə,

onda büdcə məhdudiyyətimiz fərqli görünəcək.

Bizim yeni büdcə məhdudiyyətimiz.

Bunu mavi rəngdə edəcəyəm,belə görünəcək.

Bütün pullarımızı şokolada xərcləsəydik,

20 ədəd ala bilərdik.

Bütün pulumuzu yeni qiymətdə meyvəyə

xərcləsəydik,20 funt meyvə ala bilərdik.

Yeni büdcə məhdudiyyətimiz buna bənzəyir.

Bu bizim yeni büdcə məhdudiyyətimizdir.

İndi dollarlarımızın optimal bölgüsü yaxud

ala biləcəyimiz ən yaxşı kombinasiya nə ola bilər?

Tam olaraq eyni şeyi edərdik.

Bu bitərəflilik əyrilərinin hamısına dair

məlumatımız olduğunu düşünsək,bizim yeni

büdcə məhdudiyyətimizə toxunan

bitərəflilik əyrisini tapardıq.

Deyək ki,buradakı nöqtə digər bir

bitərəflilik əyrisinə tam olaraq toxunur.

Yəni,bunun kimi.

Buna bənzəyən digər bir bitərəflilik əyrisi var.

İcazə verin,biraz səliqəli çəkim.

Buna bənzər bir şey kimi görünür.

Və qiymətin necə olduğuna əsasən - bu

çoxlu bitərəflilik əyrilərində olduğumuzu

düşünsək,meyvələrin qiymətindəki

dəyişikliyin meyvələrin tələb etdiyimiz

miqdarını necə dəyişdiyini görə bilərik.

Çünki indi optimal xərcimiz,təxminən

10 funt meyvə kimi görünən yeni

büdcə məhdudiyyətimizdəki bu nöqtədir.

Elə olduqda birdən-birə - gəlin,

sadəcə meyvələri düşünək.

Digər hər şey bərabərdir.

Beləliklə,sadəcə meyvələr,qiymət 2 dollar

olanda tələb olunan miqdar 8 funt idi.

İndi isə qiymət 1 dollar olduqda

tələb olunan miqdar 10 funtdur.

Və beləliklə,bizim etdiyimiz

şey bir daha eyni fikirlərə fərqli

istiqamətlərdən baxmaqdır.

Dollara düşən marjinal faydaya baxmazdan

əvvəl bunu necə artıracağınızı düşündük.

Və qiymətləri dəyişdirə bildik və sonra

həll etdik və bundan bir tələb əyrisi çıxardıq.

Burada yalnız biraz fərqli bir obyektivdən

baxırıq,amma onlar,həqiqətən,eyni fikirlərdir.

Lakin bir neçə bitərəflilik əyrisində olduğumuzu

düşünsək,qiymətdəki dəyişikliyin

büdcə məhdudiyyətimizi necə dəyişdirdiyini görə bilərik.

Və bu müəyyən bir məhsuldan istədiyimiz

optimal miqdarı necə dəyişdirə bilər.

Məsələn,bunu etməyə davam edə və

yeni tələb əyrimizi qura bilərik.

Meyvə üçün indi tələb əyrisi qura bilərəm.

Ən azı bu tələb əyrisində iki nöqtəm var.

Əgər bu meyvənin qiyməti və bu da meyvənin

tələb olunan miqdarıdırsa,qiymət 2 dollar

olduqda tələb olunan miqdar 8-dir.

Və qiymət - əslində,icazə

verin,bunu biraz fərqli edim.

Qiymət 2 dollar olduqda - bunlar miqyaslı

deyil - tələb olunan miqdar 8-dir.

Bunu etməyimə icazə verin - 8-dir.

Və bunlar miqyaslı deyil.

Qiymət 1 dollar olduqda tələb olunan miqdar 10-dur.

2 dollar,8,tələb olunan miqdar 10-dur.

Və bunlar tələb əyrimiz üzərindəki iki nöqtədir.

Lakin bir neçə bitərəflilik əyrisini

düşünərək onu dəyişdirməyə davam edə bilərik.

Dəyişdirməyə davam edə bilərik və nəticədə

buna bənzər tələb əyrimizi qura bilərik.