Làm thế nào để thúc đẩy mọi người làm việc tốt

Làm thế nào để mọi người làm nhiều việc tốt hơn: đi bầu cử, làm từ thiện, bảo tồn thiên nhiên hoặc nói chung là làm điều tốt với người khác. Nhà nguyên cứu khoa học MIT Erez Yoeli chia sẻ nột danh sách đơn giản khai thác sức mạnh của danh tiếng - hoặc mong ước chung của chúng ta, được xem là hào phóng và tốt bụng thay vì ích kỷ - để thúc đẩy mọi người hành động vì lợi ích của người khác. Tìm hiểu thêm về những thay đổi nhỏ trong cách tiếp cận của bạn trong việc khiến mọi người làm việc tốt có thể mang lại những kết quả đáng ngạc nhiên.

Làm thế nào để khuyến khích
mọi người làm điều tốt,

đi bầu cử, làm từ thiện,
bảo tồn tài nguyên

hay thậm chí, làm những việc đơn giản
như tự rửa cốc của mình ở nơi làm việc

để bồn rửa không phải lúc nào
cũng đầy bát đĩa bẩn?

(Tiếng cười)

(Tiếng vỗ tay)

Tôi lần đầu đối mặt với vấn đề này,
là khi hợp tác với một công ty điện lực

khuyến khích khách hàng tham gia
chương trình ngăn chặn cúp điện

thông qua việc giảm điện năng tiêu thụ
trong giờ cao điểm.

Chương trình dựa trên
một công nghệ đã qua kiểm chứng.

Thậm chí, nó còn được
chính quyền Obama gọi là:

"nền tảng hiện đại hóa
mạng lưới điện Mỹ."

Nhưng, như nhiều giải pháp
công nghệ tuyệt vời khác,

có một điểm yếu chính:

con người.

Cần có người tham gia.

Để thu hút mọi người đăng ký,
công ty điện gởi cho họ một bức thư

nói về những lợi ích của chương trình,

và đề nghị, nếu họ quan tâm,
hãy gọi đến đường dây nóng.

Các lá thư được gởi đi,

nhưng điện thoại vẫn không đổ chuông.

Khi tham gia dự án,
chúng tôi đề xuất một thay đổi nhỏ.

Thay vì dùng đường dây nóng,

chúng tôi đề nghị họ sử dụng
giấy đăng ký, đặt gần các hộp thư

tại các khu dân cư.

Điều này làm tăng gấp ba
lượng người tham gia.

Tại sao?

Vâng, ta biết mọi người quan tâm sâu sắc
đến việc người khác nghĩ về họ,

ta cố gắng chứng tỏ với mọi người
mình hào phóng và tốt bụng,

và tránh việc bị coi là
ích kỷ hoặc ăn hại.

Dù có nhận ra hay không,

đây là nguyên nhân chính
khiến mọi người làm việc tốt,

và những thay đổi nhỏ
với sự tán dương và công nhận,

thật sự có thể tạo nên
một khác biệt lớn.

Thay đổi nhỏ như
đổi việc dùng đường dây nóng,

nơi không ai thấy được
những việc làm tốt của bạn,

thành một tờ đăng ký

nơi những người đi qua
có thể thấy tên bạn.

Khi hợp tác với chính phủ,
các tổ chức phi lợi nhuận, công ty,

cố gắng khiến mọi người
làm nhiều điều tốt hơn,

chúng tôi khai thác
sức mạnh của danh tiếng.

Và chúng tôi có
một danh sách đơn giản cho nó.

Và trên thực tế, bạn đã biết
mục đầu tiên trong danh sách là gì.

Đó là tăng khả năng được nhìn thấy,

để chắc chắn mọi người biết được
những việc làm tốt.

Đợi đã, tôi biết
một số bạn có thể đang nghĩ,

không đời nào
những người ở đây nghĩ rằng,

"Ồ, tuyệt, được ghi nhận
những việc làm tốt của mình,

giờ nó hoàn toàn xứng đáng."

và bạn đã đúng.

Thường thì,
mọi người không nghĩ vậy.

Thay vào đó, khi mọi người đưa ra
những quyết định cá nhân,

họ quan tâm đến
những vấn đề của riêng mình,

về việc sẽ ăn gì vào buổi tối

hay làm sao để
thanh toán hóa đơn đúng hạn.

Nhưng, khi ta khiến
các quyết định của họ dễ quan sát hơn,

họ sẽ bắt đầu cố gắng
làm nhiều việc tốt hơn.

Nói cách khác, sức mạnh
trong phương pháp tiếp cận của chúng tôi,

là nó có thể kích hoạt mong muốn
làm điều tốt của mọi người.

trong trường hợp này,
là để ngăn cúp điện.

Trở lại với
khả năng được nhìn thấy.

Tôi muốn cho bạn một ví dụ khác.

Đến từ sự hợp tác
với một tổ chức phi lợi nhuận

khuyến khích mọi người đi bầu,

và mỗi cuộc bầu cử,
họ gởi hàng trăm ngàn lá thư

nhắc nhở và khuyến khích
mọi người đi bầu.

Chúng tôi đề xuất thêm vào
những câu sau:

"Bạn có thể sẽ nhận được cuộc gọi
phỏng vấn về việc bầu cử."

Câu này làm cho hành động đi bầu
có vẻ như dễ dàng quan sát hơn.

và nó làm tăng 50%
hiệu quả của các lá thư.

Việc làm tăng hiệu quả thư
giảm chi phí các cuộc bầu cử phụ

từ 70 đô la xuống còn khoảng 40 đô la
trên một phiếu bầu.

Phương pháp này được sử dụng
trong những việc như:

khuyến khích mọi người
hiến máu thường xuyên hơn

bằng cách liệt kê tên người hiến máu
trên các tập san địa phương,

hoặc để người dân đóng thuế đúng hạn

bằng cách liệt kê tên người trễ hạn
trên web cộng đồng.

(Tiếng cười)

Còn ví dụ này thì sao?

Toyota khiến hàng trăm nghìn người
mua loại ô tô tiết kiệm nhiên liệu

bằng cách làm cho
dòng xe Prius trở nên độc đáo..

(Tiếng cười)

hành động tốt của họ
có thể quan sát được từ rất xa.

(Tiếng cười)

Được rồi, phương pháp này rất tuyệt,

nhưng chúng ta đều biết,
đều từng thấy

những người bỏ qua
cơ hội để làm điều tốt.

Họ sẽ thấy ai đó
xin tiền trên vỉa hè

họ sẽ rút điện thoại ra,
làm ra vẻ bận rộn,

hay đến bảo tàng,
họ bước nhanh qua thùng quyên góp.

Hãy tưởng tượng vào dịp lễ,
bạn đang đi siêu thị,

có một tình nguyện viên
của Cứu Thế Quân đang rung chuông.

Vài năm trước,
các nhà nghiên cứu ở San Diego

hợp tác với một chi hội địa phương
của Salvation Army

cố gắng tìm cách để tăng quyên góp.

Họ nhận thấy một điều
khá buồn cười.

Khi tình nguyện viên
đứng tại một cửa,

người ta sẽ tránh quyên góp
bằng cách đi ra bằng cửa khác.

Vì sao?

Vì họ luôn có thể nói rằng,
"Ồ, tôi không thấy tình nguyện viên,"

hoặc, "Tôi muốn mua
thứ gì đó ở đằng kia,"

hoặc "Xe tôi để bên đó."

Nói cách khác,
có rất nhiều lý do.

Và điều đó đưa ta đến với
mục thứ hai của danh sách:

loại bỏ các lý do bào chữa.

Trường hợp Salvation Army,

loại bỏ lý do bào chữa
tức là đứng trước cả hai cửa,

và chắc hẳn làm vậy,
tiền quyên góp sẽ tăng lên.

Đó là khi mọi chuyện
trở nên buồn cười,

thậm chí,
còn buồn cười hơn lúc nãy nữa.

Những nhà nghiên cứu
ở tại bãi đậu xe,

đếm số người ra khỏi cửa hàng,
và nhận thấy rằng

khi các tình nguyện viên
đứng trước cả hai cánh cửa,

người ta không đi ra ngoài nữa.

(Tiếng cười)

Dĩ nhiên, điều đó làm họ ngạc nhiên
nên họ quyết định nghiên cứu sâu hơn

và đó là nơi họ tìm thấy
cánh cửa thứ ba, nhỏ nhắn và tiện lợi

thường dùng để đưa đồ tái chế ra ngoài --

(Tiếng cười)

và giờ người ta ra ngoài bằng cửa đó
để tránh các tình nguyện viên.

(Tiếng cười)

Điều này dạy chúng ta
một bài học quan trọng

Khi cố loại bỏ những lời bào chữa,
ta cần phải rất kỹ lưỡng,

vì người ta rất sáng tạo
trong việc tạo ra chúng.

(Tiếng cười)

Được rồi, tôi muốn chuyển qua
một trường hợp

nơi những lời bào chữa
có thể gây ra hậu quả chết người.

Nếu tôi nói với bạn

có cách chữa bệnh truyền nhiễm
nguy hiểm nhất thế giới,

trên thực tế, nó đã có 70 năm rồi,

một phương thuốc tốt,
hiệu quả trong gần như mọi trường hợp?

Nghe có vẻ khó tin,
nhưng đó là thật sự.

Căn bệnh này là bệnh lao.

Mỗi năm, khoảng 10 triệu người mắc bệnh,

và nó giết chết khoảng hai triệu người.

Như chương trình ngăn chặn cúp điện,
chúng ta có giải pháp.

Vấn đề là ở con người.

Bệnh nhân cần uống thuốc
để lành bệnh

và không lây bệnh cho người khác.

Gần đây, chúng tôi
hơp tác với một công ty mới

chuyên tạo các ứng dụng y tế
trên điện thoại, gọi là Keheala

hỗ trợ bệnh nhân lao
trong quá trình điều trị.

Bạn phải hiểu rằng
việc điều trị bệnh lao rất khó khăn.

Ta nói về việc uống
một loại kháng sinh cực mạnh

mỗi ngày, trong vòng sáu tháng hoặc hơn.

Loại kháng sinh này mạnh đến nổi
khiến bạn cảm thấy mệt mỏi.

Làm bạn cảm thấy
buồn nôn và chóng mặt.

Làm nước tiểu của bạn đổi màu.

Một vấn đề khác,
bạn phải quay lại phòng khám

gần như mỗi tuần để lấy thêm thuốc,

và ở vùng cận hoang mạc Saharan-châu Phi,
hay ở những vùng bệnh lao phổ biến,

giờ ta nói về một nơi rất xa,

nơi phương tiện giao thông công cộng
còn nhiều bất tiện và chậm chạp,

hoặc phòng khám
làm việc không hiệu quả.

Giờ ta đang nói về việc
mất nữa ngày làm việc mỗi tuần

từ một công việc bạn
không thể đánh mất.

Thậm chí, tệ hơn, khi bạn nghĩ đến
thực tế là có một sự kỳ thị khủng khiếp,

và bạn khổ sở không muốn mọi người
biết rằng bạn mắc bệnh.

Thực ra, những câu chuyện đau lòng nhất
chúng tôi từng nghe từ phụ nữ,

những người sống tại những nơi
bạo lực gia đình khá phổ biến,

họ nói với chúng tôi rằng

họ phải giấu chồng
đi đến phòng khám.

Nên không có gì ngạc nhiên

khi nhiều người
không hoàn tất phác đồ điều trị.

Cách tiếp cận của ta
liệu thật sự có thể giúp họ?

Ta có thể khiến họ
hoàn tất điều trị không?

Có.

Mỗi ngày, chúng tôi nhắn tin
cho bệnh nhân, nhắc họ uống thuốc,

nhưng nếu chúng tôi dừng lại ở đó,
sẽ có rất nhiều lời bào chữa.

"Ồ, tôi không thấy tin nhắn."

Hay: "Bạn biết đó, tôi có thấy tin nhắn,
nhưng rồi tôi quên mất,

đặt điện thoại xuống
là tôi quên luôn."

Hay: "Tôi cho mẹ mượn điện thoại."

Chúng tôi phải loại bỏ
những lời bào chữ này

bằng cách yêu cầu bệnh nhân

đăng nhập và xác nhận
rằng họ đã uống thuốc.

Nếu họ không đăng nhập,
chúng tôi nhắn tin cho họ.

Họ vẫn không đăng nhập,
chúng tôi lại nhắn tin tiếp.

Nếu sau ba lần,
họ vẫn không xác nhận,

chúng tôi sẽ thông báo
một nhóm hỗ trợ

và nhóm này
sẽ gọi và nhắn tin cho họ

cố gắng khiến họ quay lại điều trị.

Không lý do bào chữa.

Phải thừa nhận rằng
các phương pháp của chúng tôi

dùng nhiều kỹ thuật hành vi
bao gồm, nếu bạn để ý,

khả năng được nhìn thấy,

nó rất hiệu quả.

Bệnh nhân không sử dụng
nền tảng của chúng tôi,

có xác suất không hoàn tất điều trị
cao gấp ba lần.

Được rồi,

bạn tăng khả năng được nhìn thấy,

bạn đa loại bỏ được lý do bào chữa,

nhưng vẫn còn điều thứ ba
bạn cần biết.

Nếu bạn từng đến Washington,
Nhật Bản hoặc London, bạn sẽ biết

những người đi tàu điện ngầm
sẽ đứng bên phải của thang cuốn

để người khác
có thể đi qua ở bên trái.

Nhưng thật không may,
không phải nơi nào cũng vậy,

và tại nhiều nơi
bạn có thể đứng ở cả hai phía

và chặn thang cuốn.

Rõ ràng nó tốt cho người khác

khi chúng ta đứng bên phải
và để họ đi qua,

nhưng ta chỉ bị yêu cầu
làm điều này tại một số nơi.

Đây là một hiện tượng phổ biến.

Đôi khi chúng ta
được mong đợi sẽ làm tốt

và đôi khi không,

và nó có nghĩa là mọi người
thật sự nhạy cảm với tín hiệu,

họ được trong chờ sẽ làm điều tốt
trong một tình huống cụ thểt,

đưa ta đến với mục thứ ba
và là mục cuối cùng trong danh sách:

truyền đạt sự kỳ vọng,

nói với mọi người:

"Ngay bây giờ, hãy àm việc tốt."

Đây là một cách đơn giản
để truyền đạt kỳ vọng;

đơn giản là nói với họ:

"Này, những người khác
đang làm điều tốt."

Công ty Opower
gởi hóa đơn tiền điện cho mọi người,

kèm một dòng nhỏ so sánh
điện năng tiêu thụ của họ

với những hộ có kích cỡ tương tự.

Và khi họ thấy rằng
hàng xóm sử dụng điện ít hơn,

họ bắt đầu tiêu thụ điện ít hơn.

Phương pháp này cũng được dùng để khiến
mọi người đi bầu hay làm từ thiện.

hoặc thậm chí, tái sử dụng khăn
trong khách sạn

Còn cái này thì sao?

Đây là một cách khác
để truyền đạt kỳ vọng,

chỉ cần nói đúng thời điểm:
"Hãy làm việc tốt".

Vậy cái này thì sao?

Một nhãn dán,

một nhiệm vụ nhàm chán
là tắt bớt đèn

và biến nó thành
một đóng góp cho môi trường.

Điểm mấu chốt là
có nhiều cách để làm điều này,

có nhiều cách để truyền đạt kỳ vọng.

Chỉ cần đừng quên làm nó.

Và chỉ có vậy.

Đó là danh sách của chúng tôi.

Nhiều người đang làm việc
trên các vấn đề xã hội quan trọng,

và thỉnh thoảng bạn cần
thúc đẩy mọi người làm nhiều điều tốt hơn.

Công cụ bạn học hôm nay
có thể giúp bạn làm điều đó.

Những công cụ này không đòi hỏi
gia tăng ngân sách

hay tạo ra những công nghệ hào nhoáng.

Chỉ cần sử dụng danh tiếng

bằng cách tăng khả năng được nhìn thấy,
loại bỏ lý do bào chữa

và truyền đạt kỳ vọng.

Xin cám ơn.

(Tiếng vỗ tay)