Howard Gardner on Multiple Intelligences

Chúng ta tạo nên trường học bởi vì ta hy vọng rằng

khi trẻ rời ghế nhà trường các em vẫn có thể áp dụng

những gì bản thân đã học ở trường

Và hiện nay có hàng ngàn bằng chứng từ nhiều lĩnh vực khoa học khác nhau

cho rằng trừ khi cá nhân đó tích cực tham gia vào

quá trình tiếp thu kiến thức,
trừ khi họ học cách hỏi câu hỏi,

học cách thực hành, và về cơ bản học cách hình dung khái niệm

và chuyển hóa chúng khi cần,
những ý tưởng đó sẽ tan vào mây khói.

Học sinh có thể đạt được
điểm tốt trong bài thi.

Chúng ta có lẽ sẽ nghĩ rằng
em ấy đã tiếp thu tốt, thế nhưng một hoặc

hai năm sau, kiến thức sẽ mai một đi mất.

Mặt khác, nếu một người tự mình
tiến hành các thí nghiệm,

tự phân tích dữ liệu, phỏng đoán
và kiểm chứng xem liệu chúng

có chính xác không; nếu một người
nghiên cứu lịch sử

và trực tiếp đi phỏng vấn,
tìm hiểu lịch sử truyền miệng,

sau đó tìm tòi tài liệu,
nghe ngóng thông tin,

sau đó quay trở lại và
hỏi sâu hơn, rồi viết một bài báo cáo

thì đó là những kỹ năng sẽ
lưu lại lâu dài,

ngoài việc phải ghi nhớ một loạt
những cái tên và và một loạt sự kiện

và hàng loạt -- thậm chí
là hàng loạt các định nghĩa,

mà không còn cái gì khác hữu dụng cả.

Khái niệm Thuyết đa trí tuệ
bắt nguồn từ ngành Tâm lý học.

Đây là một loại lý thuyết được
phát triển để ghi nhận một thực tế

rằng con người có nhiều
thế mạnh trí tuệ khác nhau

và các thế mạnh này đóng vai trò
vô cùng quan trọng trong cách trẻ học

và cách mọi người hình dung
sự vật trong suy nghĩ,

và cách họ sử dụng chúng để

thể hiện những gì mà
bản thân đã tiếp thu.

Nếu chúng ta đều có cùng một
lối suy nghĩ và chỉ có một loại

trí thông minh, thì chúng ta
có thể dạy cho người khác

theo cùng một cách và đánh giá chúng
theo cùng một hướng, và điều này sẽ hợp lý.

Nhưng khi chúng ta nhận ra rằng
mỗi người đều có lối suy nghĩ khác nhau,

có một thế mạnh khác nhau

một số người có tư duy ngôn ngữ tốt,

một số khác có thể tư duy lô-gíc,
một số khác lại cần thực hành;

những người như vậy
cần chủ động khám phá

và thử qua nhiều thứ-- khi
ta nhận ra điều đó mới thấy

cách giáo dục coi mọi người như nhau
là cách giáo dục bất công nhất

bởi nó chỉ tập trung vào
một lối tư duy,

mà tôi vẫn thường gọi là
Tư duy giảng viên Luật,

một người giỏi ăn nói và rất lô-gíc, và thường nói:
"Nếu em nghĩ như vậy, giỏi.

Nếu em không nghĩ được vậy,
tôi không dạy được em."

Nếu chúng ta có một đứa trẻ
có cách học

thiên về thị giác và không gian,
một đứa trẻ khác học theo cách

thực hành, và đứa trẻ thứ ba thích
hỏi các câu hỏi triết học sâu sắc,

đứa trẻ thứ tư thích những câu chuyện,

chúng ta không cần phải giảng nhanh
khi là giáo viên.

Ta có thể cung cấp phần mềm,
cung cấp tài liệu học,

hoặc các nguồn có thể
cung cấp tài liệu học cho trẻ theo cách

thú vị và gây hứng thú
cho trẻ và giúp các em

sử dụng trí tuệ của mình
hiệu quả hơn, và khi công nghệ

có thể tương tác được,
trẻ có thể tự tin thể hiện

hiểu biết của bản thân theo cách
các em cảm thấy thoải mái nhất.

Chúng ta vẫn thường lầm tưởng rằng
cách duy nhất để học một thứ gì đó là đọc

sách vở hoặc nghe giảng về
chủ đề đó, và cách duy nhất để

thể hiện những gì mình đã tiếp thu
là làm một bài tự luận ngắn

hoặc, thỉnh thoảng làm
một bài tiểu luận kèm theo.

Nhưng điều đó thật vô nghĩa.

Mọi thứ đều có thể được dạy
theo nhiều cách khách nhau,

và mọi kiến thức đã tiếp thu
đều có thể được thể hiện theo nhiều cách.

Tôi không nghĩ rằng chỉ vì
ta có tám loại trí tuệ, ta cần

dạy theo tám phương pháp khác nhau.

Làm như vậy thật buồn cười.

Dẫu vậy ta luôn phải
tự hỏi bản thân,

"Liệu chúng ta có đang tiếp cận
mọi đứa trẻ chưa, và nếu như chưa,

có những phương pháp nào khác
để chúng ta có thể làm được điều đó?"

Tôi tin rằng chúng ta đang dạy
quá nhiều môn học

và ta đang sử dụng quá nhiều
tài liệu học tập, nhưng kết quả đạt được

lại là học sinh chỉ có
kiến thức hời hợt

như ta vẫn thường ví von,
rộng nhưng nông

và khi trẻ ròi khỏi ghế nhà trường,
chúng sẽ quên hầu như mọi thứ.

Và tôi nghĩ rằng trường học cần
thay đổi để có ít lĩnh vực hơn

mà phải thực sự đi vào
những lĩnh vực đó sâu hơn.

Hãy lấy ví dụ về lĩnh vực khoa học đi.

Tôi không quan liệu đứa trẻ
đang học vật lý hay sinh học hay địa lý

hay thiên văn học trước khi
em ấy vào đại học.

Chúng ta có nhiều thời gian
để đi vào tiểu tiết.

Tôi tin rằng điều quan trọng nhất
là bắt đầu học cách

tư duy khoa học,
học hiểu giả thuyết nghĩa là gì,

làm thế nào để kiểm chứng xem
liệu chúng có chuẩn xác hay không;

Nếu giả thuyết đó sai, làm sao để
sửa đổi chúng.

Điều đó tốn thời gian.

Không có cách nào để thể hiện nó
trong một tuần hay thậm chí một tháng.

Ta phải học qua việc
làm nhiều loại thử nghiệm,

xem kết quả liệu có như
bản thân dự đoán không,

liệu kết quả và dự đoán
có khác nhau không, và vân vân.

Khi ta tập trung vào khoa học theo
hướng này, vào lúc ta vào

00:04:35,786 --> 00:04:37,946
học đại học-- hoặc nếu ta
không học đại học, khi ta làm

ở cơ quan-- ta có thể
phân biệt giữa một phát biểu

mang tính chủ quan
hoặc định kiến,

và phát biểu có
bằng chứng xác đáng.

Điều quan trọng nhất của
việc đánh giá là biết được thứ

mà bản thân có thể làm.

Với tôi, cách tốt nhất để hình dung
là khi một đứa trẻ học chơi thể thao

hoặc một đứa trẻ học nghệ thuật,
bởi chúng không hề

bí ẩn trong việc làm sao để
trở thành một tiền vệ

hay một vận động viên trượt băng
hoặc một nghệ sĩ violin.

Khi ta quan sát, khi ta trải nghiệm,
khi ta được huấn luyện,

ta sẽ thấy được bản thân đang cải thiện.

Ta biết được
so với các đứa trẻ khác.

Ở trường học, việc kiểm tra trở thành một bí ẩn.

Không ai biết trong bài kiểm tra
sẽ có nội dung gì,

và khi nào sẽ có kết quả,

cả giáo viên và học sinh
đều không biết cần phải làm gì.

Do vậy, tôi thiên về hướng nhấn mạnh
cho trẻ, vào ngày các em cất bước

đến trường,
rằng đâu là các thành tích
và đâu là các bài thuyết trình

mà các em cần phải
đạt được trong năm.

Hãy trở nên thực tế hơn.

Hãy nhìn vào những thứ mà
chúng ta coi trọng nhất.

Hãy rõ ràng nhất có thể.

Hãy cung cấp thông tin phản hồi cho trẻ
sớm nhất có thể,

và để trẻ hấp thụ
những phản hồi đó

từ đó trẻ sẽ biết được mình đang
làm tốt những gì, và điều gì chưa tốt.

Tôi là một nhà văn, và hồi đầu tôi cần
rất nhiều phản hồi từ biên tập viên,

bao gồm rất nhiều từ chối từ họ.

Nhưng theo thời gian, tôi biết được đâu là
điều quan trọng, tôi biết cách tự biên tập,

và giờ đây, phản hồi từ
biên tập viên ít cần thiết hơn nhiều.

Và tôi tin rằng, là người trưởng thành,
ta đều biết rằng khi càng thành thạo

một lĩnh vực, ta cần càng ít
phê bình từ bên ngoài hơn;

chúng ta có một kỹ năng
gọi là tự đánh giá.

Và trong trường học, việc đánh giá không nên
là một thứ được làm hộ bản thân.

Mà thay vào đó,
ta là một nhân tố chủ động.

Tôi nghĩ rằng nền giáo dục Mỹ
nên được thay đổi từ lâu

cần mở rộng hơn
thay vì chỉ ở ngoài lề

trước hết người ta cần phải xem
các tiền lệ về những nơi

giống với khu vực của mình, mà ở đó
phương pháp giáo dục mới thực sự thành công,

kiến thức được học sinh tiếp thu hiệu quả,

ở đó các em có thể trình bày
kiến thức một cách thoải mái,

và ở đó mọi người sẽ
nhìn vào các em và nói,

"Tôi cũng muốn có
con cái giỏi như thế này."

Do đó chúng ta cần có
nhiều ví dụ tốt.

Thứ hai, chúng ta cần có
những cá nhân đóng vai trò

trong giáo dục, cụ thể là giáo viên
và phía giám hiệu, những người tin tưởng,

muốn thực hiện điều đó, và nhận được
sự giúp đỡ cần thiết để

thay đổi lối tư duy, ví như
lấy giáo viên là trung tâm,

kiểu dạy "nhồi kiến thức
vào đầu trẻ",

thành kiểu dạy kiến thức
là thứ yếu, thay vào đó

để trẻ trở thành nhân tố chính
của việc học tập.

Thứ ba, tôi nghĩ chúng ta cần có
một số phương thức đánh giá

có thể thuyết phục được người khác rằng
loại hình giáo dục này có hiệu quả.

Giáo dục lấy trẻ làm trung tâm
sẽ trở nên vô ích

nếu ta vẫn sử dụng loại hình
kiểm tra trắc nghiệm cũ

từ 50 hay 100 năm trước.

Cuối cùng, tôi tin rằng ta cần phải có
một cam kết từ nhà nước xác nhận

rằng tính cần thiết của phương pháp này
đối với nền giáo dục nước nhà,

và thậm trí cả với các quốc gia khác,
trong tương lai gần.

Và khi mọi người vẫn còn
chê trách giáo viên và than phiền

rằng ta không thể thử thứ mới
bởi chúng dễ thất bại,

thì việc cải cách sẽ bị trì trệ
mãi như trước đây.

>>Để tìm hiểu thêm về phương pháp hiệu quả

trong giáo dục công,
hãy truy cập edutopia.org