< Return to Video

ڕێگایه‌كی نوێ بۆ فێربوونی خوێندنه‌وه‌ی زمانی ئینگلیزی|ناردا پیكێسڵی

  • 0:15 - 0:17
    حه‌زده‌كه‌م چیڕۆكێكتان بۆ بگێڕمه‌وه‌
  • 0:18 - 0:20
    له‌باره‌ی كوڕێك به‌ناوی سفێن.
  • 0:21 - 0:25
    له‌ پۆلی پێنجه‌م بوو، ئۆتیزمی هه‌بوو،
  • 0:25 - 0:28
    نه‌یده‌توانی وشه‌یه‌كیش بخوێنێته‌وه‌.
  • 0:29 - 0:35
    هیچ شتێك، ته‌نانه‌ت، ئه‌و، من، ئه‌وه‌.
  • 0:36 - 0:40
    مامۆستاكان به‌ خێزانه‌كیان گوت
    ڕه‌نگه‌ هه‌رگیز فێری خوێندنه‌وه‌ نه‌بێت.
  • 0:42 - 0:46
    به‌ پرۆگرامه‌ ساده‌كه‌ی خوێندنه‌وه‌م،
    سفێنم فێری خوێندنه‌وه‌ كرد.
  • 0:48 - 0:51
    چیڕۆكی من ئه‌و كاته‌ ده‌ست پێده‌كات كه‌
    كچه‌كه‌م له‌ پۆلی یه‌كه‌م بوو.
  • 0:51 - 0:53
    خوێنه‌رێكی ئاله‌نگار بوو.
  • 0:54 - 0:58
    له‌و كاته‌، ده‌رباره‌ی خوێنه‌ری
    ئاله‌نگار نه‌مده‌زانی.
  • 0:59 - 1:02
    "هه‌موو كه‌سێك ده‌توانێت بخوێنێته‌وه‌،
    وایه‌؟"
  • 1:03 - 1:04
    وانیه‌.
  • 1:04 - 1:07
    به‌گوێره‌ی ڕاپۆرتی به‌شی
    په‌روه‌رده‌ی ئینگلیزی ئه‌مریكا،
  • 1:07 - 1:12
    ساڵی ڕابردوو، %19 ی قوتابیانی
    ئاماده‌یی له‌ ئه‌مریكا
  • 1:12 - 1:16
    دوای ده‌رچوونیان نه‌یانده‌توانی سه‌رووی
    پۆلی سێیه‌م بخوێننه‌وه‌،
  • 1:16 - 1:20
    كه‌ له‌ڕووی كردارییه‌وه‌ به‌
    نه‌خوێنده‌وار داده‌نرێت.
  • 1:22 - 1:25
    كه‌ نزیكه‌ی 1 قوتابیه‌ له‌
    كۆی 5 قوتابی،
  • 1:25 - 1:30
    یان نیو ملیۆن ده‌رچووی نوێ،
  • 1:31 - 1:32
    ساڵانه‌.
  • 1:33 - 1:37
    چۆن كه‌سێك قۆناغی ئاماده‌یی ته‌واو ده‌كات
    بێ ئه‌وه‌ی بزانێت چۆن بخوێنێته‌وه‌؟
  • 1:39 - 1:43
    مامۆستاكان ئه‌وه‌ی له‌توانا دابێت ئه‌نجامی
    ده‌ده‌ن بۆ یارمه‌تیدانی ئه‌م مناڵانه‌،
  • 1:43 - 1:46
    به‌ڵام ڕێگای باوی
    فێركردنی خوێندنه‌وه‌
  • 1:46 - 1:49
    بۆ زۆربه‌ی قوتابیه‌كان ده‌ستنادات.
  • 1:51 - 1:55
    به‌گوێره‌ی خه‌مڵاندنی نیشتمانی بۆ
    نه‌هێشتنی نه‌خوێنده‌واری گه‌وران.
  • 1:55 - 2:01
    له‌ ئه‌مریكا، %85 ی هه‌رزه‌كاره‌
    لاساره‌كان و %70 ی به‌ندكراوه‌كان
  • 2:01 - 2:04
    كرداریانه‌ نه‌خوێنده‌وارن."
  • 2:05 - 2:11
    نه‌خوێنده‌واری پێشبینیكه‌ری ژماره‌ یه‌كه‌
    له‌ چاڵاكی تاوانكاری له‌ داهاتوو.
  • 2:14 - 2:17
    چاره‌سه‌رێك هه‌یه‌،
    له‌مه‌وه‌ هاتووه‌.
  • 2:19 - 2:22
    له‌ ته‌مه‌نی بیست ساڵی، چووم
    بۆ ژاپۆن بۆ فێركردنی ئینگلیزی.
  • 2:23 - 2:29
    پێویست بوو زمانی ژاپۆنی فێرببم،
    داواملێكرا سه‌ره‌تا فێری خوێندنه‌وه‌ ببم
  • 2:29 - 2:35
    بۆمده‌ركه‌وت ژاپۆنییه‌كان سیسته‌مێكی
    گه‌شه‌سه‌ندوویان هه‌یه‌ به‌ناوی هیراگانا،
  • 2:36 - 2:41
    واده‌كات خوێندنه‌وه‌ زۆر ئاسان بێت،
    به‌ هه‌فته‌یه‌ك فێری بووم.
  • 2:43 - 2:47
    سه‌ره‌تا مانای كاره‌كته‌ره‌كانم
    نه‌ده‌زانی.
  • 2:47 - 2:54
    خاله‌ گرنگه‌كه‌ ئه‌وه‌یه‌ توانیم زمانی
    ژاپۆنی به‌ ڕاستی ده‌ربڕم .
  • 2:55 - 3:01
    ده‌ ساڵ دواتر، كاتێك ئاله‌نگاری
    خوێندنه‌وه‌ی كچه‌كه‌م هۆشیاری كردمه‌وه‌،
  • 3:01 - 3:06
    بڕیارمدا ئه‌وه‌ی له‌ ژاپۆن فێری ببووم
    له‌گه‌ڵ زمانی ئینگلیزی بیگونجێنم.
  • 3:07 - 3:13
    به‌یارمه‌تی پسپۆڕێكی خوێندنه‌وه‌
    هه‌موو ده‌نگه‌كانی ئینگلیزیم نووسی.
  • 3:14 - 3:18
    دواتر، ئه‌لف و بێی خۆمانم
    شیكرده‌وه‌.
  • 3:19 - 3:23
    له‌و 26 پیته‌ی خۆمان بۆمده‌ركه‌وت،
  • 3:23 - 3:27
    12 یان یه‌ك ده‌نگ دروستده‌كه‌ن،
  • 3:28 - 3:33
    به‌ڵام 14 پیته‌كه‌ی تر
    چه‌ند ده‌نگێك دروست ده‌كه‌ن.
  • 3:33 - 3:37
    "A" چوار ده‌نگ دروستده‌كه‌ن،
    و"C " سێ ده‌نگ.
  • 3:38 - 3:41
    "O" هه‌شت ده‌نگی جیاواز دروستده‌كات!
  • 3:42 - 3:46
    وای بۆده‌چم له‌به‌ر ئه‌مه‌یه‌
    زمانی ئینگلیزی زۆر قورسه‌.
  • 3:47 - 3:49
    با پیتی"C" به‌نموونه‌ وه‌ربگرین.
  • 3:50 - 3:52
    سێ ده‌نگه‌كه‌ی"C" له‌
  • 3:52 - 3:54
    "cat"
  • 3:55 - 3:59
    "face" و"ocean" هه‌یه‌.
  • 4:03 - 4:05
    سه‌رسامیش بووم له‌وه‌ی
    بۆمده‌ركه‌وت
  • 4:05 - 4:12
    كه‌ ئه‌م 17 پیته‌
    هه‌ندێكجار بێده‌نگن،
  • 4:13 - 4:16
    به‌و مانای هیچ ده‌نگێك دروستناكه‌ن
  • 4:16 - 4:18
    له‌ زۆربه‌ی وشه‌كان.
  • 4:19 - 4:22
    بۆ ساتێك بیر له‌م چوار
    نموونه‌یه‌ بكه‌وه‌:
  • 4:22 - 4:26
    له‌ وشه‌ی"doubt" ده‌نگی"B" نییه‌،
  • 4:26 - 4:30
    له‌ وشه‌ی"sign" ده‌نگی"G" نییه‌،
  • 4:31 - 4:34
    له‌"island" ده‌نگی"S" نییه‌،
  • 4:34 - 4:37
    له‌"who" ده‌نگی"W" نییه‌.
  • 4:40 - 4:45
    ئه‌و به‌رنامه‌یه‌ی گه‌شه‌مپێدا
    پێی ده‌گوترێت"نارداگانی."
  • 4:46 - 4:52
    ڕێگه‌یه‌كم دۆزییه‌وه‌ بۆ خستنه‌ڕووی
    هه‌موو ده‌نگه‌كانی ئه‌م 14 پیته‌.
  • 4:52 - 4:57
    له‌ژێر پیته‌كان
    یه‌ك له‌م هێمایانه‌ هه‌یه‌.
  • 4:57 - 5:02
    ئه‌م هێمایانه‌ وا له‌ خوێنه‌ره‌كه‌
    ده‌كات بزانێت كامه‌ ده‌نگ دروست بكات.
  • 5:03 - 5:07
    ڕێبه‌ری قوتابیه‌كان ده‌كه‌ن له‌
    فێربوونی ده‌ربڕینی وشه‌كان.
  • 5:07 - 5:10
    دوو له‌و هێمایانه‌نات فێرده‌كه‌م.
  • 5:10 - 5:14
    یه‌كه‌میان، هێمای په‌سه‌ندی هه‌موو كه‌سێك.
  • 5:14 - 5:18
    چوارگۆشه‌كه‌ لێوه‌كانته‌،
    هێڵه‌كه‌ش په‌نجه‌ته‌،
  • 5:18 - 5:22
    ئه‌و ده‌نگه‌ی دروستی ده‌كات بریتییه‌ له‌
    "ششش".
  • 5:23 - 5:28
    ده‌توانرێت ده‌نگی"شش" به‌
    پێنج ڕێگه‌ی جیاواز دروست بكرێت.
  • 5:29 - 5:32
    به یه‌ك "S" له‌ "sugar"،
  • 5:32 - 5:35
    به‌ دوو "S" له‌ "mission"،
  • 5:35 - 5:38
    و به‌ "S-H" له‌ "sheep"،
  • 5:38 - 5:41
    به‌ "T" له‌ "vacation"
  • 5:41 - 5:44
    و به‌ "C" له‌ "social".
  • 5:47 - 5:52
    هێمای سێگۆشه‌ وا له‌ خوێنه‌ر ده‌كات
    بزانێت ده‌نگی" ووو" پێویسته‌.
  • 5:52 - 5:56
    ده‌نگی "ووو" ده‌توانرێت به‌ چوار
    ڕێگه‌ی جیاواز دروستبكرێت،
  • 5:57 - 5:59
    به‌ یه‌ك "O" له‌ "move"،
  • 6:00 - 6:03
    دوو "O" له‌ "school"،
  • 6:03 - 6:08
    یه‌ك "E" له‌ "flew"
    و یه‌ك "U" له‌ "super".
  • 6:10 - 6:12
    ئه‌ی چی ده‌رباره‌ی پیته‌ بێده‌نگه‌كان؟
  • 6:13 - 6:17
    هێڵیان به‌ ژێردا كێشراوه‌ و
    به‌ئاسانی ده‌بینرێن.
  • 6:22 - 6:26
    ئه‌مه‌ نموونه‌یه‌كی كرداریی هێماكانمانه‌.
  • 6:26 - 6:30
    سه‌رنجی سێ ده‌نگه‌ جیاوازه‌كه‌ی "U" بده‌ن.
  • 6:31 - 6:36
    We hum a tune for you.
  • 6:39 - 6:40
    د. جێفری ویلهێڵم،
  • 6:40 - 6:43
    پرۆفیسۆری به‌ناوبانگی
    فێربوونی ئینگلیزی
  • 6:43 - 6:46
    له‌ زانكۆی بۆیزی سته‌یت
  • 6:46 - 6:50
    شاره‌زای باوه‌ڕپێكراوی نه‌هێشتنی
    نه‌خوێنده‌واری له‌ ناوخۆدا،
  • 6:50 - 6:53
    توێژینه‌وه‌یه‌كی زانستی بۆ مامۆستایان
    به‌ پێوه‌رێكی بچووك
  • 6:53 - 6:55
    له‌گه‌ڵ به‌رنامه‌كه‌ی ئێمه‌ ئه‌نجامدا.
  • 6:55 - 6:58
    بڕیاریدا كه‌ ئه‌مه‌ ده‌ست ده‌دات
  • 7:00 - 7:05
    چونكه‌ ئه‌و بارگرانییه‌ زیاده‌ی
    زانینی كه‌مكرده‌وه‌
  • 7:05 - 7:10
    كه‌ ئاساییانه‌ له‌لایه‌ن ئه‌وانه‌ی فێری
    خوێندنه‌وه‌ی ئینگلیزی ده‌بن تاقیكرایه‌وه‌.
  • 7:11 - 7:16
    چه‌ندین به‌رنامه‌ی تاقیكاریمان
    ئه‌نجامداوه‌ به‌مه‌به‌ستی دۆزینه‌وه‌،
  • 7:16 - 7:19
    كه‌ تا ڕاده‌یه‌كی زۆر سه‌ركه‌وتوو بوون.
  • 7:20 - 7:25
    به‌رنامه‌ی نارداگانی له‌لایه‌ن به‌شی
    په‌روه‌رده‌ی ویلایه‌تی ئایداهو په‌سه‌ندكرا
  • 7:25 - 7:27
    بۆ ئه‌وه‌ی له‌ قوتابخانه‌كانی ئایداهو
    به‌كاربێت.
  • 7:29 - 7:34
    به‌به‌كارهێنانی نارداگانی، سفێن،
    كه‌ له‌ پۆلی پێنجه‌م بوو،
  • 7:34 - 7:40
    فێری خوێندنه‌وه‌ بوو به‌ هێماكانی ئێمه‌
    له‌ هه‌شت وانه‌ی یه‌ك كاتژمێریی.
  • 7:41 - 7:42
    (چه‌پڵه‌)
  • 7:46 - 7:51
    دڵخۆش بوو توانی ئه‌و په‌رتووكانه‌ بخوێنێ-
    ته‌وه‌ كه‌ به‌ هێماكانی ئێمه‌ به‌كۆد كرابو
  • 7:52 - 7:56
    (ڤیدیۆ) سفێن: زۆر زه‌حمه‌ت بوو،
  • 7:56 - 8:00
    به‌ڵام كه‌ كارم له‌گه‌ڵیان كرد،
  • 8:00 - 8:02
    ئێستا ئاسانه‌.
  • 8:03 - 8:08
    ده‌چم ڕاوه‌ گه‌شت ده‌كه‌م.
  • 8:10 - 8:11
    (پێكه‌نین)
  • 8:12 - 8:18
    له‌ گه‌شته‌كان كه‌ره‌كێوییه‌كان
    ده‌بینم گیا ده‌خۆن.
  • 8:19 - 8:21
    واو!
  • 8:23 - 8:30
    گیانداره‌كان له‌چوارده‌ورم ده‌بینم
  • 8:33 - 8:35
    له‌ گه‌شته‌كه‌م،
  • 8:36 - 8:38
    (چه‌پڵه‌)
  • 8:38 - 8:39
    من ئه‌نجاممدا!
  • 8:39 - 8:41
    ناردا پیكێسلی: به‌ڕاستی ئه‌نجامتدا!
  • 8:43 - 8:48
    (له‌سه‌ر سه‌كۆ) كه‌وایه‌ سفێن توانی
    په‌رتووكه‌ به‌كۆدكراوه‌كانمان بخوێنێته‌وه‌
  • 8:48 - 8:51
    به‌ هه‌شت وانه‌ی یه‌ك كاتژمێریی.
  • 8:52 - 8:54
    چه‌ندین مانگ دواتر،
  • 8:54 - 8:56
    چیتر پێویستی به‌ هێمایه‌كان نه‌بوو.
  • 8:57 - 8:59
    ساڵی ڕابردوو، له‌ قوتابخانه‌ی ئاماده‌یی،
  • 8:59 - 9:04
    سفێن بووه‌ ئه‌ندامێكی پڕ شانازی كۆمه‌ڵه‌ی
    شكۆداری نیشتمانیی له‌ ئه‌مریكا.
  • 9:05 - 9:07
    (چه‌پڵه‌)
  • 9:12 - 9:13
    سفێن ده‌ڵێت،
  • 9:13 - 9:17
    "پێشتر وامده‌زانی خوێندنه‌وه‌ مه‌حاڵه‌:
  • 9:17 - 9:20
    ئێستا ده‌زانم هه‌موو شتێك شیاوی كردنه‌."
  • 9:21 - 9:22
    سوپاس.
  • 9:22 - 9:24
    (چه‌پڵه‌)
Title:
ڕێگایه‌كی نوێ بۆ فێربوونی خوێندنه‌وه‌ی زمانی ئینگلیزی|ناردا پیكێسڵی
Description:

ناردا پیكێسڵی سیسته‌مێكی داهێنا كه‌ زۆر به‌ قووڵی چۆنیه‌تی فێربوونی خوێندنه‌وه‌ ئاسان ده‌كات. سه‌رنج بده‌ چۆن سیسته‌مه‌كه‌ی خه‌نوێنده‌واری و ده‌ره‌نجامه‌ نه‌رێنییه‌كانی كه‌م ده‌كاته‌وه‌. دوای ته‌واوكردنی كۆلێژ، ناردا پیكێسڵی چوو بۆ ژاپۆن و بۆی ده‌ركه‌وت ژاپۆنییه‌كان ڕێگه‌یه‌كی سادویان بۆ فێربوونی خوێندنه‌وه‌ داهێناوه‌، پێی ده‌ڵێن هیراگانا. له‌ڕێی شێوازه‌كه‌یانه‌وه‌، ناردا توانی فێری خوێندنه‌وه‌ی زمانی ژاپۆنی ببێت له‌ یه‌ك هه‌فته‌دا، له‌ سێ مانگدا، تێگه‌یشتنه‌كه‌ی ڕێگه‌ی دا به‌ ئازادانه‌ گفتوگۆ بكات له‌ شاره‌كه‌ی له‌ فوكوواكا.
له‌ 1988 ناردا له‌ ژاپۆنه‌وه‌ بۆ سه‌ن ڤالی گواستییه‌وه‌ چونكه‌ كۆمه‌ڵگه‌ بچووكه‌كه‌ و چاڵاكییه‌ ده‌ره‌كییه‌كان به‌ درێژایی ساڵ هه‌ڵیخه‌ڵه‌تاند. شووشه‌ فووپیاكه‌رێكی كارامه‌. بۆ بواز گه‌شت ده‌كات بۆ داهێنانی كاری هونه‌ری.
كاتێك كچه‌كه‌ی وه‌كو خوێنه‌رێگی ئالنگار ده‌ستنیشانكرا له‌ پۆلی یه‌كه‌م، ناردا بۆی ده‌ركه‌وت كه‌ زمانی ئینگلیزی یه‌ك له‌ قورسترین زمانه‌كانه‌ كه‌ فێری ببی بیخوێنیته‌وه‌، ته‌نانه‌ت بۆ قسه‌كه‌ره‌ خۆماڵییه‌كانیش. ناردا ئه‌لفبێی ئینگلیزی شیده‌كاته‌وه‌ تا له‌ هۆكاری قورسییه‌كه‌ی تێبگات(1 قوتابی له‌ كۆی 5 قوتابی پێده‌گه‌ن بێ ئه‌وه‌ی فێری خوێندنه‌وه‌ ببن). پیته‌كانی به‌ هه‌مان شێوه‌ی كاره‌كته‌ره‌كانی هیراگانای ژاپۆنی ڕێكخست ، ناردا ڕێبازێك بۆ زمانی ئینگلیزی ده‌رده‌خات كه‌ هه‌رگیز پێشتر نه‌تبینیوه‌.

more » « less
Video Language:
English
Team:
closed TED
Project:
TEDxTalks
Duration:
09:33

Kurdish (Central) subtitles

Revisions