-
Əvvəlki videolarda biz yalnız
-
birinci ionlaşma enerjisi haqqında danışmışdıq.
-
Bu videoda biz
-
birinci və ikinci
ionlaşma enerjisini
-
müqayisə edəcəyik və nümunə kimi
litiumdan istifadə edəcəyik
-
Əvvəlki
videoda, biz onsuz da
-
litiumun atom nömrəsinin
3 olduğunu bilirik,
-
buna görə nüvədə 3 proton var.
-
litiumun neytral atomunda elektronların sayı
-
protonların sayına bərabər olduğu üçün
-
bilirik ki, burda 3 elektron var
-
Elektron
quruluşu 1 es 2 2 es 1-dir.
-
1 es orbitalında iki elektronumuz var
-
buna görə davam edə bilərik
və bu iki elektronu
-
o biri kimi 1 es orbitalına qoyaq.
-
Sonra daha bir elektron da var
-
və o elektron bunun kimi 2 es orbitalına
gedəcək.
-
Və o neytral litium atomunun
-
cox sadə şəkli ola bilərdi.
-
Əgər kifayət qədər enerjini
təmin etsək,həqiqətən
-
bu xarici elektronu buradan
çəkə bilərik.
-
O elektronu çəkə bilərik
-
və biz buna
birinci ionlaşma enerjisi deyirik.
-
O elektronu çəkməyə
-
təxminən mol başına
520 kilocoul enerji sərf olunur.
-
Bir dəfə o elektronu çəkdiyimizə görə,
-
daha neytral litium
atomumuz yoxdur, düzdür?
-
Litium ionumuz olardı çünki hələdə
-
nüvənin 3 müsbət yükü var
-
ancaq indi yalnız iki mənfi yükü var.
-
Bizdə yalnız iki elektron var
çünki birini çəkdik.
-
3 mənfi üstəgəl 2 bizə müsbət 1 verir.
-
Yəni bu
litium müsbət 1 kationudur.
-
Və elektron
quruluşu sadəcə
-
1 es 2 olardı çünki,
2 es orbitalındakı elektronu itirmişik.
-
Davam edirik.
-
Daha çox enerji tətbiq edə
və başqa bir elektronu çəkə bilərik.
-
Deyək ki, bu dəfəlik
bu elektronu çəkdik.
-
Yaxşı,
ikinci elektronu götürürük
-
və ona görə buna
ionlaşma enerjisi 1 deməyəcəyik.
-
Buna görə də buna
ionlaşma enerjisi 2 deyəcəyik,
-
çünki bu ikinci elektronu götürməkdir.
-
Və bu qiymət
təxminən mol başına
-
7,298 kilocouldur.
-
Bu ikinci elektronu da götürsək,
-
hələ də nüvədə üç müsbət
yükümüz var,
-
ancaq indi yalnız bir mənfi yükümüz var.
-
Yalnız bir elektron var
bu artıq deyil
-
lityum plus 1 kation.
-
Bu lityum plus
2 kation, çünki 3 mənfi 1
-
artı 2-dir.
-
Yəni bu lityum plus 2 burda
və elektron konfiqurasiyası
-
yalnız bir elektron olardı
1s orbitalda, yəni 1s1.
-
Beləliklə, bunu orada görə bilərik
böyük bir fərqdir
-
birinci və iknci ionlasşma enerjisi
-
arasında beləliklə 520 ilə 7.298.
-
Elə bilək bacara bilərikmi?
əsaslandırmanı izah edin
-
bunun üçün son dərəcə böyükdür
ionlaşma enerji
-
fərqi
-
Və istifadə edəcəyik
olduğumuz üç amil
-
haqqında danışdıq
əvvəlki videolar.
-
Yəni biz ilk amil
müzakirə edilən nüvə yükləməsidir
-
nüvədəki protonlarının sayı aiddir
-
Buna baxsaq
neytral lityum atomu
-
nüvədə 3 müsbət yükləmə var
-
Bu müsbət yük gedəcək
-
bu elektronu cəlb etmək
burada macenta.
-
Və baxsaq
lityum plus 1
-
kation, oxşar vəziyyət.
-
Hələ üç proton var nüvədə
-
və buna görə müsbətdir
bu elektronu
-
cəzb edəcək
-
Və buna görə
eyni sayda proton
-
daha çox düşünməliyik
təsirli nüvə yükü
-
neçə protona əksdir
nüvədə
-
Bunu etmədən əvvəl
düşünməliyik
-
elektron qoruyucu. təsiri
-
Gəlin danışaq
növbəti elektron qoruyucu.
-
Yəni elektron qoruma da
elektron görünüşüdə
-
elektron qoruyucu
əyri ekranlama.
-
Yəni düşündüyümüz zaman
elektron qoruyucu,
-
haqqında düşünürük
daxili orbital elektronların
-
Beləliklə geri qayıdır
neytral lityum atomu,
-
bu iki daxili qabıq
elektronlar burada
-
bunu dəf edəcəklər
xarici qabıqlı elektron.
-
Yəni bu gedəcək
bunu da dəf et.
-
Və buna görə düşünə bilərik
elektronu ekranlaşdırdıqca
-
tam hiss etməkdən macenta
müsbət 3 yükün qüvvəsi
-
nüvədə çünki
elektronlar digər elektronları dəf edir
-
Və belə hesablamağın yolu
nüvə yükünün təsiri
-
buna görə də bunu etdik
əvvəlki videolar
-
həm də - sadə
hesablama yolu
-
təsirli nüvə yüküdür
proton sayını almaqdır
-
üstəgəl 3 və çixarışdan
-
qoruyucu elektronların sayı
-
Beləliklə, bu vəziyyətdə olardı
bu iki elektron olsun
-
1s orbitalında
-
Yəni 3 mənfi 2 bizə bir verir
təsirli nüvə yükləmə
-
plus 1.
-
Və beləcə elektron
macenta deyil
-
nüvə hissi
üstəgəl 3.
-
Həqiqətən yalnız bir hiss edir
təsirli nüvə yükü yaxın
-
müsbət 1 çünki əsl dəyər təxminən 1.3 dür
-
daha bir hesablamanı tamamladıqda
-
və bu elektron qoruyuculuğunun effekti
-
ümumi nüvə yükünü azaltmaqdır
-
bu elektron
macenta hiss edir.
-
Və beləliklə köçdükdə
burada bu elektron,
-
buna görə danışıram
macenta bu elektron
-
lityum üçün
üstəgə 1 katyon, bu
-
eyni vəziyyət deyilmi?
-
Çox şey yoxdur
elektron qoruyucudur
-
Bu elektron buradadır
bir az dəf edə bilər,
-
lakin yoxdur
daxili qabıq elektronları
-
bunu dəf edir
macenta içində elektron.
-
Və buna görə
macenta içindəki elektron
-
bunu hiss edəcək
müsbət 3 yük, çox
-
daha çox tam müsbət
3 nüvənin yüklənməsi.
-
Buna görə də,
olacaq
-
çox daha böyük
cəlbedici güc tutacaq
-
bu elektron
bu nüvəyə macentada
-
Buna görə də
daha çox enerji tətbiq etməyə var
-
elektronu uzaqlaşdırmağa
-
Yəni təsiri
elektron qoruyucu
-
ikinci elektron qoruyucusu nu silmək
-
birincidən çox çətindir deyir biz
-
ionlaşma enerjisinin artışını görürük
-
birinci ionlaşma enerjisindən ikici ionlaşma
-
enerjisinə
-
sonuncu faktor məsafədir müzakirə edək
-
bunların məsafəsi
macenta içindəki elektronlar
-
nüvədən
-
Yəni solda, bir daha gedir
geri neytral lityuma
-
atom, bu elektron içəridədir
ikinci enerji səviyyəsi.
-
Beləliklə, daha uzaqdır
bu elektrondan daha çox.
-
Bu elektron birincidə
enerji səviyyəsi, 1s2-də,
-
buna görə buradakı məsafə daha kiçikdir
soldakı məsafədən daha çox.
-
Və bəri
məsafə daha kiçikdir,
-
bu elektron
macenta daha çox hiss edir
-
cəlbedici bir qüvvə
nüvədən.
-
Bir daha, bu
Coulomb qanunu.
-
Və buna görə də var
artan cəlbedici güc.
-
Buna görə daha çox enerji alırsınız
bu elektronu uzaqlaşdırmaq.
-
Buna görə çox daha çox enerji lazımdır
ikinci elektronu çəkmək üçün
-
uzaqdan
əvvəlcə və beləcə
-
niyə artım görürük
ionlaşma enerjisində
-
Yəni məsafə həqiqəti deyir
bu elektron daha yaxındır
-
daha çox şey tələb edir deməkdir
onu çəkmək üçün enerji,
-
və bu başqa
bu rəqəmin səbəbi
-
ikinci üçün
ionlaşma enerjisi
-
birincisindən daha böyükdür.
-
Beləliklə, bir heck tələb edir
daha çox enerji
-
özünüzü çəkməyə
ikinci elektron.
-
Və bu niyə etdiyimizi izah edir
artı əmələ gətirən litiuma baxın 1
-
kation, çünki götürmür
istənilən yerə qədər enerji
-
bir elektron çəkmək
ikisini götürmək kimi
-
lityum 2 üstəgəlyaratmaq.
-
Beləliklə, bu izah etmək üçün bir yoldur
hansı bir ion meydana gələcək.
-
İonlaşma enerjilərinə baxın,
və nəhəng bir sıçrayış gördükdə,
-
bu barədə sizə ipucu verir
ionların meydana gəlməsi daha asandır.
Khan Academy
