De vreugde en kracht van onthecht waarnemen

De vreugde en kracht van onthecht observeren

18 februari 2025
(met Nederlandse ondertiteling)

[V.1] Guruji, ik wil u graag bedanken.

Het is...

Ja...

Ik voel me gezegend.

[M.] Ja.
[V.1] En...

[V.1] Ja, het is...

[V.1] Het lijkt alsof er van binnen iets...

Ik weet niet of 'veranderd' het juiste woord is,

maar, ik weet niet, er gebeurt iets van binnen.

[M.] Er gebeurt iets? Dat is goed.

[V.1] Ja, en...

Soms zijn er moeilijke momenten,

maar iets kan dat waarnemen, het hele...

[stem] Het tafereel.

[V.1] Het tafereel van de lijdende persoon,

en die ook geniet.

[M.] Als de waarnemer...

Het woord 'waarnemen' betekent:
Gewaar zijn,

degene die ergens gewaar van is,
maar er niet bij betrokken is.

Dat is wat waarnemen,
of getuige zijn, betekent, toch?

Daarom roepen ze in de rechtbank
'de getuige' op:

'Kan de getuige naar voren komen?'

De getuige die naar voren komt
tijdens de rechtzaak,

zoals ik vaker vertel:
Iemand liep over straat

en zag dat het stoplicht op rood sprong.

Maar iemand reed door rood
en botste op een andere auto.

Ze stapten uit en kregen ruzie.

De ene sloeg de ander,

maar haar hond sprong de auto uit
en beet de man en...

En zo komen ze voor de rechter.

'Kan de getuige naar voren komen?'

De eerste getuige stapt naar voren.

'Vertel ons eens, waar stond u?'

'Ik stond bij het stoplicht.'

'Ik zag de rode auto op de blauwe botsen,

en de man stapte uit en sloeg die vrouw.'

'En toen?'

'Toen sprong haar hond uit de auto.'

'Lag de hond aan de riem?'

'Nee, die vrouw opende de autodeur,

en de hond sprong naar buiten
en beet die man.'

'Oké, en toen?'

'Nou, eerst leek het één tegen één,

maar die hond was teveel,
dus ik greep 'm vast.'

'Dan bent u niet langer een getuige,

u bent onderdeel geworden van het voorval!'

'Getuige nummer 2, graag!'
'Waar stond u?'

'Ik stond aan de overkant van de weg,

en ik zag die man uitstappen,
precies wat hij al zei.'

'Wat gebeurde er toen?'

'Ik zag dat die man zich ermee bemoeide,

en ik zei: "Laat die mensen met rust,

u heeft er niets mee te maken."

Hij vroeg: "Wie bent u?
Ik zei: "Een toeschouwer."

Toen sloeg hij me
en schopte ik hem in zijn kruis.'

'Dan bent u ook geen getuige,
maar onderdeel van het voorval.'

Wie is de ware getuige?

Je bent niet echt een waarnemer,
als je betrokken raakt.

Want zodra je betrokken raakt,
is de waarneming aangetast.

Tenzij je zegt:
'Toen zag ik dat iets in mijn mind

ernaar toe ging,
en ik keek als het ware naar mezelf,

en ik zag dat er woede in me opkwam

en ik observeerde dat ook.'

Welke rechter zou dat accepteren?

'Dit lichaam raakte betrokken,

dit lichaam sloeg die persoon,
hield de hond vast, en zo,

maar zelf was ik heel rustig van binnen.'

Wie zou dat accepteren?

Niemand.

Is zo'n waarnemer aannemelijk in ons geval?

Ik zie sommige gezichten [knikken].

Waarnemen wil hier zeggen,

dat je je emoties ziet opkomen,

dat je de scenario's ziet,
die in de mind ontstaan.

Je voelt oordelen opkomen,
enzovoorts,

maar je houdt afstand.

Je ziet scenario's,
waar je je meestal heftig mee identificeert,

maar nu log je niet in op die energie.

Iets houdt afstand
en blijft zich herinneren:

'Ik ben hier slechts als waarnemer.'

'In dit waarnemen gebeurt niets met mij,

want ik ben niet betrokken.'
Zie je?

En als je niet betrokken bent,
kan het scenario geen stand houden,

want het heeft 'jouw' betrokkenheid nodig.

En dat krijgt het meestal ook.

Maar naarmate je de aandacht
bij het Zelf-gewaarzijn houdt,

zodat het waarnemen
gewaar wordt van zichzelf,

en niet zozeer van de situatie,

dan is dat wat er gebeurt.

Eerst kijk je,

en de mind komt
met het ene verhaal na het andere...

Dat voel je.

En dan word je geroepen:
'Neem waar!'

'Houd afstand!'

De mind zal nog steeds [herrie maken].

Wat is gewaar van dit alles,

inclusief van die persoonlijke gevoelens?

Zeg daarvan: 'Wat is het?'

En dan zal alles vertragen.

En dit gebeurt elke keer als je kijkt.

En uit dat waarnemen volgt iets groters.

Zelf-gewaarzijn komt tot leven.

En als het Zelf-gewaarzijn tot leven komt,

verliezen al die scenario's hun aantrekkingskracht.

Want er is hier geen opwinding.

Er is een ruimtevolle vreugde van aanwezigheid.

Maar in het begin kost het veel inspanning

om uit die identificatie-reflex te blijven.

Daarom zeg ik steeds:

Leer om er niet bij betrokken te raken.

Maar zelfs het besef van de persoon...

Als dat besef van de persoon er niet is,
sta je er los van.

Daarom: Kijk naar de persoon!
Zie je?

Dit komt geleidelijk tot stand.

Dit is één van de krachtigste spirituele oefeningen!