-
Gəlin, son təqdimatdan öyrəndiklərimizi
-
ümumiləşdirək.
-
Tutaq ki, mən P dollar borc aldım.
-
P dollar borclandım, deməli,
-
bu mənim əsas sərmayəm sayılır.
-
Deməli, sərmayə.
-
r borc aldığım faiz
-
dərəcəsinə bərabərdir.
-
Biz, həmçinin, bunu 100r% yaza bilərik.
-
Və borc alacağam -
-
yaxşı, bilmirəm - t il.
-
t ilin sonunda nə qədər borclu olduğumu
-
anlamaq üçün sadə və mürəkkəb faizlərdən
-
istifadə edərək tənliklər quraq.
-
Gəlin, ilk öncə, sadəni edək.
-
Deməli, zaman 0-da - gəlin, bunu zaman oxu edək -
-
mən nə qədər borclu oluram?
-
Bu düzdür, çünki borcu dərhal qaytaranda
-
sadəcə P borcum olacaq, elə deyilmi?
-
Zaman 1-də P üstəgəl faiz, siz ona
-
icarə kimi baxa bilərsiniz və r vurulsun P.
-
Əvvəlki misalda, əvvəki videoda
-
o, 10% idi.
-
P 100 idi, yəni 1 illik borc almaq üçün 10 dollar
-
ödəməli idim və mən 110 dollar qaytarmalı oldum.
-
P vurulsun 1 üstəgəl r ilə eyni şey olacaq, elə deyilmi?
-
Çünki siz sadəcə 1P üstəgəl rP istifadə edə bilərsiniz.
-
Bəs 2 il sonra biz nə qədər borclu olacağıq?
-
Hər il biz daha bir rP ödəyirik, elə deyilmi?
-
Əvvəlki misalda 10 dollar fərqli idi.
-
Beləliklə, biz hər il əsas sərmayəmizdən
-
yalnız 10% ödəyirik.
-
Deməli, 2 il sonra biz P üstəgəl rP - hansı ki
-
biz 1 ilə borclandıq - sonra isə daha bir rP əlavə gəlirik,
-
və bu P üstəgəl 1 üstəgəl 2r-ə bərabər olur.
-
Eləcə, P-ni çıxardın və siz 1 üstəgəl r
-
üstəgəl r alırsınız, belə ki, 1 üstəgəl 2r.
-
3-cü ildə isə bizim 2 il borclu qaldığımız borc var.
-
P plus rP və daha bir rP
-
deyək ki, r 10% və ya 50% fərq etməz,
-
plus rP və bu P vurulsun
1 plus 3r bərabərdir.
-
Xülasə, t il sonra nə qədər borclu oluruq?
-
Əsas sərmayem vurulsun
1 plus
-
bu olacar tr.
-
Biz bunu dəyişə bilərik, çünki hər il biz
Pr ödəyirik
-
və t illər olacaq.
-
Buna görə də məna kəsb edir.
-
Əgər mən borc götürürəm deyirəmsə,
-
gəlin rəqəmlərlə oynayaq.
-
Sizə bu üsülü işlətməyi
məsləhət görürəm.
-
Sadəcə düsturu yadda saxlayacaqsız
-
Əgər mən 50$ 15% sadə faizlə
15 yada deyək 20 ilə
-
borc alıramsa, deməli 20 ilin sonunda
-
mən 50$ vurulsun zaman 1 plus 20 vurulsun
0.15 borclu oluram, elə deyilmi?
-
Bu da edir 50$ vurulsun t1 plus
nə qədər edir 20 vurulsun 0.15?
-
3, düzdür?
-
Duzdür.
-
Deməli, 50 vurulsun 4 edir 200$
-
20 illik borc almaq üçün.
-
Xülasə,20 il ərzində 15% ilə 50$ sonunda
-
200$ ödəmə ilə nəticələnir.
-
Beləliklə, gördükləriniz sadə faizlə idi,
-
və onun düsturu bu idi.
-
Gəlin sınayaq biz həmin şeyi mürəkkəb
faiz ilə edə bilərikmi
-
İcazənizlə silim.
-
Belə silmək istəmirdim.
-
Bax belə.
-
Yaxşı,mürəkkəb faizlə
1 ci il üçün eynidir,
-
biz sadə faizlə nümunəni əvvəlki
-
videoda gördük.
-
Borc aldığım P plus rP və bu bərabərdir
-
P vurulsun 1plus r.
-
Qorxusu yoxdur.
-
2-ci il isə mürəkkəb və sadə
faizlərin fərqlənən hissəsidir
-
Sadə faizlə biz sadəcə
yenə bir rP ödəyirik
-
və 1 plus 2r alınır.
-
Mürəkkəb faizdə yeni bir
-
Yeni sərmaye yaranır,düzdür?
-
Əgər bu yeni sərmayedirsə,
biz 1 plus r vurulsun bu
-
ödəməyə hazırıq,düzdür?
-
Bizim əsas sərmayemiz P idi.
-
Bir ildən sonra, biz 1 plus r
vurulsun əsas məbləğ (P)
-
vurulsun 1 plus r ödəyirik.
-
Deməli, 2 ci ilə keçmək üçün biz
1 ci ilin sonundaki yaranan
-
borcu ödəməliyik, P vurulsun 1 plus r
-
və sonra biz bunu r faiz qədər
artıracağıq
-
Beləliklə, biz yenə bunu 1 plus r
vuracağıq.
-
Belə ki, P vurulsun
1 plus r kvadratı alınır.
-
Beləliklə, gördüyünüz kimi də, sadə faizi
-
hər il bir Pr əlavə etdik.
-
Sadə faizlə olduqda biz Pr hər il
əlavə edirdik.
-
Yəni əgər 15 % ilə 50$ götürülsə,
hər il biz 3$
-
əlavə edirik.
-
Biz 7.50$ faizə əlavə edirik,
haradaki P sərmayemiz sayılır
-
r isə faiz.
-
Mürəkkəb faizə qaldıqda isə,
-
hər il P vurulsun 1 plus r edirik,
düzdür?
-
Əgər 3 ilə keçsək, biz bunu
-
1 plus r vuracağıq.
-
Deməli, 3 cü ili P vurulsun
1 plus r 3-cü dərəcədə
-
t ilini tapmaq üçün
P vurulsun 1 plus r
-
t dərəcədə.
-
Gəlin, həmin nümunəyə baxaq.
-
Biz 200$ sadə faizlə borc aldıq.
-
Gəlin baxaq, mürəkkəb faizlə necə
borc alacağıq.
-
Sərmayemiz 50$ dır.
-
1 plus faizimiz neçə idi?
-
Hə, 0.15.
-
Biz borcu 20 ilə götürürük.
-
Bu isə 50$ vurulsun 1.15 20 dərəcədə
bərabərdir.
-
Sizi anlayıram heçnə oxuya
bilmirsiz burdan, amma izin verin
-
baxım bu 20 dərəcə ilə
nə edə bilərəm.
-
İcazənizlə Exceldən istifadə edəcəm
və hər şey aydın olacaq.
-
Əslində, mən hər şey aydın olsun
deyə qələm əvəzi
-
mouse-u işlətməliyəm.
-
Yaxşı, izin verin təsadüfi
nöqtə seçim.
-
Mən sadəcə plus 1.15 20 dərəcəni
hesablamaq istəyirəm
-
siz hər hansı kalkulyatordan
istifadə edə bilərsiz: 16.37
-
50 vurulsun 16.37.
-
50-yə vurulanda neçə olur?
-
50 vuraq: 818$ edir
-
Yəni, siz indi başa düşdüz ki,
əgər kimsə sizə kredit verirsə
-
və deyir "20 illik kreditə ehtiyacın var?"
-
"Sizə 15% li borc verə bilərəm."
-
Sadə faiz və ya mürəkkəb faizlə
sizin 15% ödəməli olub-olmadığınızı
-
olub-olmadığınızı aydınlaşdırmaq
-
olduqca vacibdir.
-
Çünki mürəkkəb faizlə siz ödəmək istəsəz
-
Bir buna baxın 50$ borca görə 618$ sadə
-
faizə nəzərən çox ödəyəcəksiniz.
-
Əfsuslar olsun ki, real dünyada
-
çoxsu mürəkkəb faizlərdir
-
Tək mürəkkəbləşmə ilə
kifayətlənmirlər,hətta
-
hər 6 ayda bir dəfə çətinləşdirilər
-
fakt, davamlı
olaraq mürəkkəbləşdirirlər.
-
Davamlı maraq göstərərək
növbəti bir neçə
-
videoya baxmalısınız və sonra
-
e-nin sehrini öyrənməyə başlayacaqsınız.
-
Nəysə. Növbəti videoda görüşənədək
Khan Academy
