< Return to Video

Interest (part 2)

  • 0:00 - 0:03
    Gəlin, son təqdimatdan öyrəndiklərimizi
  • 0:03 - 0:04
    ümumiləşdirək.
  • 0:04 - 0:07
    Tutaq ki, mən P dollar borc aldım.
  • 0:07 - 0:09
    P dollar borclandım, deməli,
  • 0:09 - 0:11
    bu mənim əsas sərmayəm sayılır.
  • 0:11 - 0:11
    Deməli, sərmayə.
  • 0:15 - 0:17
    r borc aldığım faiz
  • 0:17 - 0:18
    dərəcəsinə bərabərdir.
  • 0:18 - 0:23
    Biz, həmçinin, bunu 100r% yaza bilərik.
  • 0:23 - 0:24
    Və borc alacağam -
  • 0:24 - 0:26
    yaxşı, bilmirəm - t il.
  • 0:29 - 0:32
    t ilin sonunda nə qədər borclu olduğumu
  • 0:32 - 0:36
    anlamaq üçün sadə və mürəkkəb faizlərdən
  • 0:36 - 0:38
    istifadə edərək tənliklər quraq.
  • 0:38 - 0:41
    Gəlin, ilk öncə, sadəni edək.
  • 0:41 - 0:48
    Deməli, zaman 0-da - gəlin, bunu zaman oxu edək -
  • 0:48 - 0:49
    mən nə qədər borclu oluram?
  • 0:49 - 0:52
    Bu düzdür, çünki borcu dərhal qaytaranda
  • 0:52 - 0:55
    sadəcə P borcum olacaq, elə deyilmi?
  • 0:55 - 1:01
    Zaman 1-də P üstəgəl faiz, siz ona
  • 1:01 - 1:04
    icarə kimi baxa bilərsiniz və r vurulsun P.
  • 1:04 - 1:06
    Əvvəlki misalda, əvvəki videoda
  • 1:06 - 1:08
    o, 10% idi.
  • 1:08 - 1:11
    P 100 idi, yəni 1 illik borc almaq üçün 10 dollar
  • 1:11 - 1:13
    ödəməli idim və mən 110 dollar qaytarmalı oldum.
  • 1:13 - 1:19
    P vurulsun 1 üstəgəl r ilə eyni şey olacaq, elə deyilmi?
  • 1:19 - 1:22
    Çünki siz sadəcə 1P üstəgəl rP istifadə edə bilərsiniz.
  • 1:22 - 1:24
    Bəs 2 il sonra biz nə qədər borclu olacağıq?
  • 1:24 - 1:28
    Hər il biz daha bir rP ödəyirik, elə deyilmi?
  • 1:28 - 1:31
    Əvvəlki misalda 10 dollar fərqli idi.
  • 1:31 - 1:34
    Beləliklə, biz hər il əsas sərmayəmizdən
  • 1:34 - 1:35
    yalnız 10% ödəyirik.
  • 1:35 - 1:39
    Deməli, 2 il sonra biz P üstəgəl rP - hansı ki
  • 1:39 - 1:42
    biz 1 ilə borclandıq - sonra isə daha bir rP əlavə gəlirik,
  • 1:42 - 1:45
    və bu P üstəgəl 1 üstəgəl 2r-ə bərabər olur.
  • 1:45 - 1:48
    Eləcə, P-ni çıxardın və siz 1 üstəgəl r
  • 1:48 - 1:50
    üstəgəl r alırsınız, belə ki, 1 üstəgəl 2r.
  • 1:50 - 1:55
    3-cü ildə isə bizim 2 il borclu qaldığımız borc var.
  • 1:55 - 2:00
    P üstəgəl rP və daha bir rP, deyək ki,
  • 2:00 - 2:04
    r 10% və ya 50% fərq etməz, üstəgəl rP və
  • 2:04 - 2:10
    bu P vurulsun 1 üstəgəl 3r-ə bərabərdir.
  • 2:10 - 2:16
    Xülasə, t il sonra nə qədər borclu oluruq?
  • 2:16 - 2:19
    Əsas sərmayəm vurulsun 1 üstəgəl
  • 2:19 - 2:22
    bu olacaq, tr.
  • 2:22 - 2:26
    Biz bunu dəyişə bilərik, çünki hər il biz
  • 2:26 - 2:27
    Pr ödəyirik və t illər olacaq.
  • 2:27 - 2:29
    Buna görə də məna kəsb edir.
  • 2:29 - 2:32
    Əgər mən borc götürürəm deyirəmsə -
  • 2:32 - 2:33
    gəlin, rəqəmlərlə oynayaq.
  • 2:33 - 2:35
    Sizə bu üsulu işlətməyi məsləhət görürəm.
  • 2:35 - 2:37
    Yalnız düsturları əzbərləməməlisiniz.
  • 2:37 - 2:46
    Əgər 15 il üçün 15% sadə faizlə 50 dollar borc alsaydım -
  • 2:46 - 2:51
    ya da deyək ki, 20 il ərzində, 20 ilin sonunda, mən 50 dollar
  • 2:51 - 3:04
    vurulsun 1 üstəgəl 20 vurulsun 0.15 qədər borclu olardım, düzdür?
  • 3:04 - 3:09
    Və bu 50 dollar vurulsun 1 üstəgəl - 20 vurulsun 0.15 neçədir?
  • 3:09 - 3:11
    Bu 3-dür, düzdür?
  • 3:11 - 3:12
    Düzdür.
  • 3:12 - 3:18
    Deməli, 50 vurulsun 4
  • 3:18 - 3:19
    20 illik borc almaq üçün 200 dollar edir.
  • 3:19 - 3:23
    Xülasə, 20 il ərzində 15% ilə 50 dollar sonunda
  • 3:23 - 3:25
    200 dollar ödəmə ilə nəticələnir.
  • 3:25 - 3:27
    Beləliklə, gördükləriniz sadə faizlə idi,
  • 3:27 - 3:28
    və onun düsturu bu idi.
  • 3:28 - 3:33
    Eyni şeyi mürəkkəb faizlə edə biləcəyimizi görək.
  • 3:33 - 3:36
    İcazənizlə silim.
  • 3:39 - 3:43
    Belə silmək istəmirdim.
  • 3:43 - 3:44
    Bax, belə.
  • 3:48 - 3:53
    O, mürəkkəb faizlə 1-ci il üçün eynidir,
  • 3:53 - 3:55
    biz sadə faizlə olan nümunəni
  • 3:55 - 3:56
    əvvəlki videoda gördük.
  • 3:56 - 4:05
    Borc aldığım P üstəgəl rP və bu
  • 4:05 - 4:08
    P vurulsun 1 üstəgəl r-ə bərabərdir.
  • 4:08 - 4:09
    Kifayət qədər ədalətlidir.
  • 4:09 - 4:13
    2-ci il isə mürəkkəb və sadə faizlərin fərqlənən hissəsidir.
  • 4:13 - 4:15
    Sadə faizlə biz yenə bir rP ödəyirik
  • 4:15 - 4:17
    və 1 üstəgəl 2r alınır.
  • 4:17 - 4:19
    Mürəkkəb faizdə yeni bir
  • 4:19 - 4:22
    sərmayə yaranır, düzdür?
  • 4:22 - 4:25
    Əgər bu yeni sərmayədirsə, biz 1 üstəgəl
  • 4:25 - 4:28
    r vurulsun bunu ödəməyə hazırıq, düzdür?
  • 4:28 - 4:30
    Bizim əsas sərmayəmiz P idi.
  • 4:30 - 4:35
    Bir ildən sonra biz 1 üstəgəl r vurulsun
  • 4:35 - 4:38
    əsas məbləğ vurulsun 1 üstəgəl r ödəyirik.
  • 4:38 - 4:43
    2-ci ilə keçmək üçün biz 1-ci ilin sonunda
  • 4:43 - 4:48
    yaranan borcu ödəməliyik, hansı ki P vurulsun
  • 4:48 - 4:50
    1 üstəgəl r-dir və sonra biz bunu r faiz qədər artıracağıq.
  • 4:50 - 4:53
    Belə ki, biz yenə bunu 1 üstəgəl r vuracağıq.
  • 4:58 - 5:03
    Və P vurulsun 1 üstəgəl r kvadratı alınır.
  • 5:03 - 5:05
    Beləliklə, gördüyünüz kimi də, sadə faizdə
  • 5:05 - 5:09
    hər il bir Pr əlavə etdik.
  • 5:09 - 5:12
    Sadə faizdə biz üstəgəl Pr-ı hər il əlavə edirdik.
  • 5:12 - 5:17
  • 5:17 - 5:20
  • 5:20 - 5:24
    Biz 7.50$ faizə əlavə edirik,
    haradaki P sərmayemiz sayılır
  • 5:24 - 5:25
    r isə faiz.
  • 5:25 - 5:27
    Mürəkkəb faizə qaldıqda isə,
  • 5:27 - 5:32
    hər il P vurulsun 1 plus r edirik,
    düzdür?
  • 5:32 - 5:34
    Əgər 3 ilə keçsək, biz bunu
  • 5:34 - 5:35
    1 plus r vuracağıq.
  • 5:35 - 5:39
    Deməli, 3 cü ili P vurulsun
    1 plus r 3-cü dərəcədə
  • 5:39 - 5:42
    t ilini tapmaq üçün
    P vurulsun 1 plus r
  • 5:42 - 5:45
    t dərəcədə.
  • 5:45 - 5:48
    Gəlin, həmin nümunəyə baxaq.
  • 5:48 - 5:51
    Biz 200$ sadə faizlə borc aldıq.
  • 5:51 - 5:53
    Gəlin baxaq, mürəkkəb faizlə necə
    borc alacağıq.
  • 5:53 - 5:55
    Sərmayemiz 50$ dır.
  • 5:59 - 6:01
    1 plus faizimiz neçə idi?
  • 6:01 - 6:03
    Hə, 0.15.
  • 6:03 - 6:06
    Biz borcu 20 ilə götürürük.
  • 6:06 - 6:15
    Bu isə 50$ vurulsun 1.15 20 dərəcədə
    bərabərdir.
  • 6:15 - 6:18
    Sizi anlayıram heçnə oxuya
    bilmirsiz burdan, amma izin verin
  • 6:18 - 6:21
    baxım bu 20 dərəcə ilə
    nə edə bilərəm.
  • 6:21 - 6:24
    İcazənizlə Exceldən istifadə edəcəm
    və hər şey aydın olacaq.
  • 6:28 - 6:32
    Əslində, mən hər şey aydın olsun
    deyə qələm əvəzi
  • 6:32 - 6:35
    mouse-u işlətməliyəm.
  • 6:35 - 6:37
    Yaxşı, izin verin təsadüfi
    nöqtə seçim.
  • 6:37 - 6:42
    Mən sadəcə plus 1.15 20 dərəcəni
    hesablamaq istəyirəm
  • 6:42 - 6:47
    siz hər hansı kalkulyatordan
    istifadə edə bilərsiz: 16.37
  • 6:47 - 6:55
    50 vurulsun 16.37.
  • 6:55 - 6:58
    50-yə vurulanda neçə olur?
  • 6:58 - 7:09
    50 vuraq: 818$ edir
  • 7:09 - 7:12
    Yəni, siz indi başa düşdüz ki,
    əgər kimsə sizə kredit verirsə
  • 7:12 - 7:14
    və deyir "20 illik kreditə ehtiyacın var?"
  • 7:14 - 7:16
    "Sizə 15% li borc verə bilərəm."
  • 7:16 - 7:20
    Sadə faiz və ya mürəkkəb faizlə
    sizin 15% ödəməli olub-olmadığınızı
  • 7:20 - 7:24
    olub-olmadığınızı aydınlaşdırmaq
  • 7:24 - 7:26
    olduqca vacibdir.
  • 7:26 - 7:29
    Çünki mürəkkəb faizlə siz ödəmək istəsəz
  • 7:29 - 7:32
    Bir buna baxın 50$ borca görə 618$ sadə
  • 7:32 - 7:36
    faizə nəzərən çox ödəyəcəksiniz.
  • 7:36 - 7:40
    Əfsuslar olsun ki, real dünyada
  • 7:40 - 7:42
    çoxsu mürəkkəb faizlərdir
  • 7:42 - 7:44
    Tək mürəkkəbləşmə ilə
    kifayətlənmirlər,hətta
  • 7:44 - 7:46
    hər 6 ayda bir dəfə çətinləşdirilər
  • 7:46 - 7:49
    fakt, davamlı
    olaraq mürəkkəbləşdirirlər.
  • 7:49 - 7:51
    Davamlı maraq göstərərək
    növbəti bir neçə
  • 7:51 - 7:54
    videoya baxmalısınız və sonra
  • 7:54 - 7:57
    e-nin sehrini öyrənməyə başlayacaqsınız.
  • 7:57 - 8:00
    Nəysə. Növbəti videoda görüşənədək
Title:
Interest (part 2)
Description:

more » « less
Video Language:
English
Team:
Khan Academy
Duration:
08:02

Azerbaijani subtitles

Revisions Compare revisions