Hoe herken je nepnieuws - FactCheck.org

http://www.flackcheck.org - Lees meer op: https://www.factcheck.org/2016/11/how-to-spot-fake-news/

Nepnieuws is niets nieuws.

Maar nepverhalen kunnen sneller meer
mensen bereiken via sociale media

dan wat goede ouderwetse virale e-mails
in voorbije jaren ooit konden.

Veel van deze virale claims
zijn helemaal geen "nieuws",

maar fictie, satire,

en pogingen om lezers te laten
denken dat ze echt zijn.

Hier zijn enkele strategieën om
jezelf te beschermen tegen nepnieuws.

Ben je bekend met de bron?

Is het legitiem?

Was het betrouwbaar in het verleden?

Zo niet, dan kun je
het beter niet vertrouwen.

Als een provocerende kop
je aandacht trok,

lees dan even verder voordat je beslist
de schokkende informatie door te geven.

Zelfs in legitieme nieuwsberichten

vertelt de kop niet altijd
het hele verhaal.

Maar nepnieuws,

voornamelijk pogingen tot satire,

kan meerdere onthullende
hints hebben in de tekst.

Eén nepverhaal schreef zelfs
een citaat toe aan een dolfijn.

Als dat echt zo was, zou je kunnen zeggen
dat men het belangrijkste is vergeten.

Nog een veelbetekenend teken van een
nepverhaal is vaak de naam van de auteur,

als er al één vermeld wordt.

En in sommige gevallen
zijn de auteurs niet eens echt.

Eén verhaal werd
toegeschreven aan een "dokter"

die "veertien Peabody awards
en een handvol Pulitzer-prijzen" won,

wat erg indrukwekkend zou zijn
als het niet volledig verzonnen was.

Vaak zullen deze nepverhalen officiële
of officieel lijkende bronnen aanhalen,

maar als je er eenmaal naar kijkt,
ondersteunt de bron de bewering niet.

Sommige valse verhalen
zijn niet helemaal fake,

maar eerder verdraaiingen
van echte gebeurtenissen.

Deze leugenachtige beweringen kunnen
een legitiem nieuwsbericht verdraaien

of beweren dat iets
wat lang geleden is gebeurd,

te maken heeft met
actueel nieuws.

Een misleidende website nam een verhaal
dat meer dan een jaar oud was van CNN

en gaf het een nieuwe,
misleidende kop en publicatiedatum.

Bovenop de misleiding, is er dan ook
sprake van inbreuk op het auteursrecht.

Vergeet niet dat er
zoiets bestaat als satire.

Normaal gesproken is het duidelijk zo
bestempeld, en soms is het zelfs grappig.

Maar het is niet het nieuws.

En dan zijn er de meer
discutabele vormen van satire,

ontworpen om de lezer
voor de gek te houden.

Deze berichten zijn ook ontworpen
voor meer kliks te krijgen

en om geld op te leveren voor
de maker via advertenties.

Maar ze zijn geen nieuws.

We weten dat dit moeilijk is.

Een voorkeur voor bevestiging zorgt ervoor

dat mensen meer belang hechten

aan informatie die
hun overtuigingen bevestigt

en minder aan wat dat niet doet.

Maar de volgende keer dat je
automatisch geschokt bent

bij een bericht op sociale media over,
zeg maar een politicus waar je tegen bent,

neem dan even de tijd om het te bekijken.

Probeer deze eenvoudige test:

Welke andere verhalen staan er
op deze "nieuws"-website

die de bron van het verhaal is dat zomaar
op je social media-feed verscheen?

Je bent misschien geneigd
om een verhaal te geloven

over een politicus
die je niet mag,

maar als de vermeende "nieuws" -site
ook een verhaal bevat over

"bewakers van Antarctica
nemen wraak op Amerika

door een aardbeving in
Nieuw-Zeeland te veroorzaken",

moet je misschien twee keer
nadenken voor je het deelt.

En ja, dat aardbevingsverhaal

is een echt voorbeeld
van een nepverhaal dat opdook.

We weten dat je het druk hebt, en soms
kost ontmaskering tijd.

Maar factcheckers worden betaald
om dit soort werk te doen.

Tussen FactCheck.org,

Snopes.com,

de feitenchecker van de
Washington Post en PolitiFact.com,

is het waarschijnlijk
dat minstens één van hen

de nieuwste virale claim
op je sociale media nieuwsfeed

al op feiten heeft gecontroleerd.

En onthoud:

Nieuwslezers zelf

blijven de eerste verdedigingslinie
tegen nepnieuws.

Ga voor meer informatie
naar FactCheck.org.

Ondertiteling door Ilona vd Tang
Review door Nathalie B.