< Return to Video

Cách Phát Hiện Tin Giả - FactCheck.org

  • 0:01 - 0:02
    Tin giả không phải điều gì mới mẻ.
  • 0:02 - 0:06
    Nhưng những tin giả mạo thường được
    lan truyền bằng mạng xã hội nhanh hơn
  • 0:06 - 0:10
    cách mà các email lan tin có thể
    đạt tới trong quá khứ.
  • 0:10 - 0:13
    Nhiều thông tin lan tỏa đó thật chất không
    phải là "tin tức",
  • 0:13 - 0:15
    mà là những tin hư cấu,
    tin châm biếm,
  • 0:15 - 0:17
    và những nỗ lực trong việc khiến người đọc
    nghĩ rằng chúng là tin tức thật.
  • 0:18 - 0:21
    Đây là một số cách để bảo vệ bản thân bạn
    trước những tin giả mạo
  • 0:21 - 0:23
    Bạn có biết rõ nguồn tin không?
  • 0:23 - 0:24
    Nguồn tin đó có hợp pháp
    hay không?
  • 0:24 - 0:26
    Nguồn tin có đáng tin cậy
    trong quá khứ không?
  • 0:27 - 0:29
    Nếu không, bạn không nên tin cậy nguồn
    tin đó.
  • 0:30 - 0:32
    Nếu một tiêu đề gây khiêu khích
    làm bạn chú ý,
  • 0:32 - 0:36
    hãy đọc thêm trước khi bạn quyết định
    lan truyền những thông tin gây sốc đó.
  • 0:36 - 0:38
    Thậm chí trên những tờ báo hợp pháp,
  • 0:38 - 0:40
    tiêu đề cũng thường
    không đề cập rõ toàn bộ bài báo.
  • 0:41 - 0:42
    Nhưng những tin giả mạo,
  • 0:42 - 0:44
    đặt biệt là những tin dùng để châm biếm,
  • 0:44 - 0:46
    có thể bao gồm một vài
    dấu hiệu tiết lộ trong bài viết.
  • 0:47 - 0:50
    Một tin giả mạo thậm chí đã từng
    trích dẫn lời của một con cá heo.
  • 0:50 - 0:53
    Nếu tin đó là thật thì có thể
    họ đã giấu đi phần mấu chốt của tin.
  • 0:54 - 0:57
    Một cách khác để nhận biết tin giả
    là dựa vào tác giả,
  • 0:57 - 0:58
    nếu tác giả đó thật sự tồn tại.
  • 0:59 - 1:01
    Trong một số trường hợp,
    các tác giả còn không có thật.
  • 1:01 - 1:04
    Một câu chuyện từng được cho
    là của một "vị bác sĩ"
  • 1:04 - 1:07
    người được cho là đã nhận "14 giải thưởng Peabody
    và một vài giải Pulitzer",
  • 1:08 - 1:11
    câu chuyện sẽ rất ấn tượng nếu như nó
    không phải là do bịa ra.
  • 1:13 - 1:18
    Nhiều khi những bài báo giả này sẽ trích
    dẫn từ các nguồn chính thống,
  • 1:18 - 1:21
    nhưng một khi bạn xem xét lại, thì nguồn
    tin đó lại không xác nhận quyền sở hữu.
  • 1:21 - 1:24
    Một số bài báo không hoàn toàn là giả mạo,
  • 1:24 - 1:26
    mà là do xuyên tạc các sự kiện có thật.
  • 1:26 - 1:29
    Những tuyên bố sai sự thật này
    có thể lấy một bài báo hợp lý
  • 1:29 - 1:30
    và bóp méo nội dung,
  • 1:30 - 1:33
    hoặc tuyên bố rằng vài điều đã
    xảy ra trước đó
  • 1:33 - 1:34
    có liên quan đến sự việc hiện tại.
  • 1:35 - 1:39
    Một trang web lừa đảo đã lấy một bài báo
    từ 1 năm trước trên CNN
  • 1:39 - 1:42
    và biến nó thành một bài mới, với tiêu đề
    lừa bịp & ngày phát hành khác.
  • 1:42 - 1:46
    Vì vậy, ngoài lừa đảo ra, chúng còn
    vi phạm bản quyền nữa.
  • 1:46 - 1:49
    Hãy nhớ là sự châm biếm là có thật.
  • 1:49 - 1:52
    Bình thường, chúng được cho là trào phúng,
    và đôi khi còn rất hài hước.
  • 1:53 - 1:54
    Nhưng chúng không phải là tin tức.
  • 1:55 - 1:57
    Và rồi có thêm nhiều hình thức châm
    biếm gây tranh cãi khác
  • 1:57 - 1:59
    được tạo ra để lừa đảo đọc giả.
  • 1:59 - 2:02
    Những bài báo như vậy được tạo ra
    để khiến bạn phải click chuột
  • 2:02 - 2:04
    và tạo ra thu nhập cho tác giả
    thông qua lợi nhuận chạy quảng cáo.
  • 2:05 - 2:06
    Nhưng chúng vẫn không phải là tin tức.
  • 2:07 - 2:08
    Chúng tôi biết điều này là rất khó.
  • 2:08 - 2:10
    Thiên kiến xác nhận khiến mọi người...
  • 2:10 - 2:13
    ...cung cấp thêm nhiều thông tin để
    xác nhận niềm tin của họ
  • 2:13 - 2:15
    và không đếm xỉa đến những thông tin
    không xác nhận được.
  • 2:15 - 2:17
    Nhưng lần sau khi bạn bỗng thấy kinh hoàng
  • 2:17 - 2:22
    trước một bài viết trên mạng xã hội liên quan
    đến một chính trị gia mà bạn phản đối,
  • 2:22 - 2:23
    hãy dành một chút thời gian để kiểm chứng.
  • 2:23 - 2:25
    Hãy thử kiểm tra đơn giản như sau:
  • 2:25 - 2:28
    Những bài báo nào khác đã được đăng trên
    trang "tin tức"
  • 2:28 - 2:30
  • 2:30 - 2:32
  • 2:33 - 2:36
  • 2:36 - 2:39
  • 2:39 - 2:43
  • 2:43 - 2:45
  • 2:45 - 2:47
  • 2:48 - 2:50
  • 2:50 - 2:52
  • 2:53 - 2:56
  • 2:57 - 2:59
  • 3:00 - 3:02
  • 3:02 - 3:03
  • 3:03 - 3:05
  • 3:05 - 3:06
  • 3:06 - 3:09
  • 3:09 - 3:12
  • 3:12 - 3:13
  • 3:13 - 3:15
  • 3:15 - 3:17
  • 3:18 - 3:20
  • 3:20 - 3:23
Title:
Cách Phát Hiện Tin Giả - FactCheck.org
Description:

more » « less
Video Language:
English
Team:
Amplifying Voices
Project:
Misinformation and Disinformation
Duration:
03:23

Vietnamese subtitles

Revisions Compare revisions