< Return to Video

Gever Tulley nói về 5 điều nguy hiểm cho trẻ em

  • 0:00 - 0:05
    Chào mừng tới buổi nói chuyện "Năm điều nguy hiểm bạn nên cho trẻ em làm."
  • 0:05 - 0:07
    Tôi không có con.
  • 0:07 - 0:09
    Tôi mượn con của bạn mình - vì vậy
  • 0:09 - 0:12
    (Cười to)
  • 0:13 - 0:15
    đừng quá để ý tới lời khuyên này.
  • 0:15 - 0:18
    Tôi là Gever Tulley.
  • 0:18 - 0:22
    Tôi là một nhà khoa học máy tính qua hợp đồng
  • 0:22 - 0:27
    nhưng tôi là người sáng lập của một cái gọi là Trường Tinkering
  • 0:27 - 0:30
    Đó là một chương trình mùa hè nhằm giúp trẻ em học
  • 0:30 - 0:33
    cách xây dựng những vật mà chúng nghĩ đến.
  • 0:33 - 0:35
    Vì vậy chúng tôi xây rất nhiều thứ
  • 0:35 - 0:38
    Và tôi cho học sinh lớp hai sử dụng những công cụ xây dựng
  • 0:38 - 0:42
    Vậy nên nếu bạn đang nghĩ đến gửi con mình đến trường Tinkering
  • 0:42 - 0:45
    chúng sẽ trở về nhà bầm tím, trầy xước và đầy máu.
  • 0:47 - 0:49
    Vì vậy, bạn biết đó, chúng ta sống trong một thế giới
  • 0:49 - 0:53
    cố gắng thúc đẩy cho những điều luật an toàn trẻ em càng nghiêm khắc hơn
  • 0:53 - 0:59
    Có vẻ như không có giới hạn cho việc điên rồ
  • 0:59 - 1:01
    những điều luật an toàn cho trẻ em sẽ trở nên như thế nào.
  • 1:01 - 1:06
    Chúng ta để cảnh báo ngộ đọc trên tất cả - từng mẫu phim nhựa
  • 1:06 - 1:08
    được sản xuất ở Mỹ hay để bán
  • 1:08 - 1:10
    với một sản phẩm ở Mỹ
  • 1:10 - 1:13
    Chúng ta để cảnh báo lên nắp cà phê để thông báo
  • 1:13 - 1:16
    là bên trong sẽ nóng
  • 1:16 - 1:20
    Và chúng ta có vẻ nghĩ rằng bất kỳ sản phẩm nào
  • 1:20 - 1:22
    nhọn hơn là 1 trái banh đánh gôn sẽ là quá nhọn
  • 1:22 - 1:24
    cho trẻ dưới 10 tuổi
  • 1:24 - 1:28
    vậy nên khi nào thì xu hướng này mới dừng?
  • 1:28 - 1:33
    Khi chúng ta đến mọi ngõ ngách để loại trừ tất cả những vật nhọn
  • 1:33 - 1:35
    từng chút một trên thế giới
  • 1:36 - 1:40
    thì khi lần đầu tiên trẻ em tiếp xúc với bất kỳ vật nhọn nào
  • 1:40 - 1:43
    hoặc không được làm ra từ nhựa tròn
  • 1:43 - 1:45
    chúng sẽ tự làm tổn thương mình với nó
  • 1:46 - 1:52
    Vì vậy, với giới hạn của cái mà chúng ta nghĩ là khu an toàn
  • 1:52 - 1:58
    cứ tiếp tục thu nhỏ, ta có thể ngăn chặn trẻ em khỏi những cơ hội quý giá
  • 1:58 - 2:00
    để học cách tiếp xúc với thế giới xung quanh chúng
  • 2:01 - 2:05
    Và kể cả những cố gắng và dự định tốt nhất của ta đi chăng nữa,
  • 2:05 - 2:06
    trẻ em sẽ vẫn luôn tìm cách
  • 2:06 - 2:09
    làm những chuyện nguy hiểm nhất mà chúng có thể
  • 2:09 - 2:11
    trong bất kỳ môi trường nào có thể được
  • 2:12 - 2:18
    Vì vậy dù cho cái tiêu đề mang tính gợi ý, bài nói chuyện này thật ra là về sự an toàn
  • 2:19 - 2:23
    và về một vài điều đơn giản ta có thể làm được
  • 2:23 - 2:29
    để dạy con mình trở nên sáng tạo, tự tin
  • 2:29 - 2:31
    và có điều khiển với môi trường xung quanh chúng
  • 2:32 - 2:37
    Và cái mà tôi sẽ giới thiệu với bạn bây giờ là một trích dẫn từ một cuốn sách đang được viết
  • 2:38 - 2:40
    cuốn sách này được gọi là "50 Điều Nguy Hiểm"
  • 2:40 - 2:42
    Đây là năm điều nguy hiểm
  • 2:42 - 2:45
    Điều thứ nhất - chơi với lửa
  • 2:45 - 2:50
    Học cách điều khiển một trong những yếu tố căn bản của tự nhiên
  • 2:50 - 2:54
    là một thời khắc quan trọng trong bất kỳ lịch sử cá nhân của đứa trẻ nào
  • 2:54 - 2:56
    dù chúng có nhớ hay không
  • 2:56 - 2:59
    nó là một - nó là lần đầu tiên chúng ta thật sự trở nên
  • 2:59 - 3:02
    điều khiển đối với một trong những vật kỳ bí
  • 3:02 - 3:04
    Những bí ẩn này chỉ được tiết lộ
  • 3:04 - 3:06
    cho những người có cơ hội chơi với nó
  • 3:06 - 3:09
    Vậy nên, chơi với lữa.
  • 3:09 - 3:15
    Đây có lẽ là một trong những điều vĩ đại nhất con người khám phá được - lửa.
  • 3:15 - 3:18
    Từ việc chơi với nó, chúng ta học những nguyên tắc căn bản về lửa,
  • 3:18 - 3:22
    từ việc nhận vào, sự đốt cháy, và sự thải ra khí.
  • 3:22 - 3:24
    Đây là ba yếu tố hoạt động của lửa
  • 3:24 - 3:27
    mà bạn phải có để có thể điều khiển lửa tốt
  • 3:27 - 3:32
    Và bạn có thể nghĩ tới lửa bình mở như là một phòng thí nghiệm
  • 3:32 - 3:34
    Bạn không biết chúng sẽ học được gì từ việc chơi với nó
  • 3:34 - 3:39
    Bạn biết đấy, cho chúng đùa nghịch với đồ chơi theo cách riêng của chúng và tin tôi đi
  • 3:40 - 3:42
    chúng sẽ học những thứ
  • 3:42 - 3:47
    mà chúng không thể học được nếu chơi với đồ chơi Dora Nhà Thám Hiểm
  • 3:48 - 3:51
    Thứ 2 - sở hữu 1 cái dao bỏ túi.
  • 3:51 - 3:55
    Dao bỏ túi là những thứ ra đời từ sự tri thức văn hóa của chúng ta
  • 3:56 - 3:58
    một thứ rất tệ hại.
  • 3:58 - 4:01
    (Cười)
  • 4:02 - 4:07
    Cái đầu tiên - cái con dao bỏ túi là công cụ toàn cầu đầu tiên bạn được đưa cho.
  • 4:07 - 4:10
    Bạn biết không, một cái đồ lật chảo, một cái tua vít.
  • 4:10 - 4:13
    một cái dao cạo.
  • 4:13 - 4:18
    Và nó là - nó là một công cụ mạnh mẽ và đầy quyền năng
  • 4:18 - 4:21
    Và trong nhiều văn hóa người ta đưa dao cho mình -
  • 4:21 - 4:23
    như là, những đứa trẻ chập chững biết đi, chúng đã có dao.
  • 4:23 - 4:27
    Và những em bé Inuit cũng cắt vảy cá voi.
  • 4:27 - 4:31
    Tôi lần đầu thấy cái đó ở một liên hoan phim Canada năm lên 10,
  • 4:31 - 4:35
    và nó để lại 1 ấn tượng khó quên, thấy trẻ em chơi với dao.
  • 4:35 - 4:39
    Và nó cho ta thấy là trẻ em có thể phát triển một nhận thức về bản thân
  • 4:39 - 4:41
    thông qua công cụ từ một độ tuổi rất nhỏ.
  • 4:41 - 4:43
    Bạn đặt ra một số nguyên tắc rất đơn giản -
  • 4:44 - 4:49
    luôn cắt xa khỏi người, giữ lưỡi dao bén, không bao giờ áp đăt nó
  • 4:49 - 4:52
    - và những thứ này trẻ em có thể hiểu và luyện tập cùng
  • 4:52 - 4:53
    Và vâng, chúng sẽ cắt vào người
  • 4:53 - 4:56
    Tôi có một số vết thẹo rất khủng khiếp trên chân khi tự đâm vào mình
  • 4:57 - 4:59
    Nhưng bạn biết không, chúng còn nhỏ. Tụi nó lành nhanh.
  • 4:59 - 5:03
    (Cười)
  • 5:03 - 5:05
    Thứ ba - ném lao.
  • 5:06 - 5:10
    Thì ra não chúng ta thật ra được thiết kế để ném đồ vật
  • 5:10 - 5:15
    và, như là cơ bắp, nếu không sử dụng những phần của não,
  • 5:15 - 5:17
    chúng sẽ trở nên vô dụng qua thời gian.
  • 5:18 - 5:21
    Nhưng nếu bạn luyện tập chúng
  • 5:21 - 5:23
    bất kỳ cơ bắp nào cũng thêm sức mạnh vào cả hệ thống
  • 5:23 - 5:25
    và điều đó cũng áp dụng cho não.
  • 5:26 - 5:30
    Vì vậy ném đồ vật đã được cho thấy
  • 5:30 - 5:33
    là kích thích phần trước và một số phần sọ người,
  • 5:33 - 5:38
    mà liên quan tới hoạt động nhìn, sự thấu hiểu 3D,
  • 5:38 - 5:43
    và một số cấu trúc giải đáp vấn đề, vì vậy nó cho ta một giác quan -
  • 5:43 - 5:47
    nó giúp ta phát triển kỹ năng quan sát và kỹ năng tiên đoán.
  • 5:48 - 5:53
    Và ném là một sự kết hợp của kỹ năng phân tích và cơ thể.
  • 5:53 - 5:57
    vì vậy nó rất tốt cho đào tạo toàn cơ thể
  • 5:57 - 6:03
    Những loại luyện tập dựa trên mục tiêu cũng có thể
  • 6:03 - 6:08
    giúp trẻ em phát triển khả năng tập trung và để ý
  • 6:08 - 6:10
    Vì vậy nó rất tuyệt.
  • 6:10 - 6:14
    Thứ 4 - dụng cụ tháo ráp
  • 6:14 - 6:18
    Có một thế giới đầy những đồ vật thú vị bên trong máy rửa chén của bạn
  • 6:18 - 6:23
    Lần sau bạn chuẩn bị bỏ đi một vật dụng, đừng bỏ nó đi.
  • 6:23 - 6:26
    Hãy tháo dỡ nó ra với con bạn, hoặc gửi nó cho trường học của con bạn
  • 6:26 - 6:28
    và tháo nó ra cùng chúng
  • 6:28 - 6:30
    Kể cả khi bạn không biết các phần đó là gì,
  • 6:30 - 6:33
    phân vân chúng có thể dùng cho việc gì
  • 6:33 - 6:36
    thì cũng là một sự luyện tập rất tốt cho trẻ
  • 6:36 - 6:42
    để có một cái nhìn về việc là chúng có thể tháo đồ vật ra,
  • 6:42 - 6:44
    và cho dù nó có phức tạp cỡ nào,
  • 6:44 - 6:48
    thì chúng có thể hiểu một phần của đồ vật và điều đó nghĩa là cuối cùng,
  • 6:48 - 6:50
    chúng có thể hiểu tất cả,
  • 6:50 - 6:53
    Cái sự hiểu ấy mới thật là đáng quý.
  • 6:54 - 6:57
    Vì vậy những hộp đen mà bạn sống với nó và coi nó như không
  • 6:57 - 7:01
    thật ra là những đồ vật phức tạp do người khác làm ra
  • 7:01 - 7:03
    và bạn có thể hiểu chúng.
  • 7:03 - 7:07
    Thứ 5 - đồ vật 2 phần.
  • 7:07 - 7:09
    Bỏ cái Luật Sao Chép Đồ Millennium Kỹ Thuật Số đi.
  • 7:09 - 7:12
    (cười)
  • 7:12 - 7:15
    Có những luật đi ra ngoài quy định an toàn
  • 7:15 - 7:18
    mà lại giới hạn khả năng tiếp xúc của ta với những thứ
  • 7:18 - 7:20
    mà ta sở hữu - trong trường hợp này, công nghệ kỹ thuật số.
  • 7:21 - 7:28
    Nó là một bài tập đơn giản - mua một bài hát trên iTunes, viết nó ra một CD,
  • 7:28 - 7:31
    rồi rip CD ra ngoài MP3 và chơi nó trên máy tính của bạn.
  • 7:31 - 7:33
    Bạn vừa phá vỡ một luật.
  • 7:33 - 7:37
    Theo lý thuyết thì RIAA có thể đến và bỏ tù bạn.
  • 7:37 - 7:39
    Đây là một bài học quan trọng cho trẻ em để hiểu -
  • 7:39 - 7:43
    rằng một vài của những luật này có thể bị vi phạm một cách tình cờ
  • 7:43 - 7:45
    và những luật này phải được hiểu thấu đáo.
  • 7:45 - 7:48
    Và nó là một cái gì đó ta có thể nói với con trẻ
  • 7:48 - 7:52
    khi ta đang chơi đùa xung quanh đồ vật và tháo dỡ chúng ra
  • 7:52 - 7:55
    và khi ta tháo chúng ra và dùng cho những mục đích khác -
  • 7:55 - 8:00
    và ta cũng đi ra ngoài và lái một chiếc xe.
  • 8:01 - 8:05
    Lái xe là - nó là một hành động thúc đẩy cho trẻ nhỏ.
  • 8:05 - 8:07
    vì vậy đây là điều cuối cùng,
  • 8:07 - 8:09
    (Cười)
  • 8:09 - 8:13
    Với những bạn không thoải mái với việc phá luật,
  • 8:13 - 8:16
    bạn có thể lái xe với con mình.
  • 8:16 - 8:19
    Đây là - đây là một giai đoạn cần thiết cho một đứa trẻ.
  • 8:19 - 8:21
    Điều này có thể xảy ra cùng lúc
  • 8:21 - 8:24
    với lúc chúng bị gắn với những thứ như khủng long,
  • 8:24 - 8:26
    với những thứ to lớn ở thế giới bên ngoài
  • 8:26 - 8:28
    mà chúng đang cố hiểu
  • 8:28 - 8:33
    Xe hơi là một vật tương tự, và bạn có thể đi vào một cái xe và lái đi.
  • 8:33 - 8:37
    Và nó giống như là - nó cho bạn một cái điều khiển trên thế giới
  • 8:37 - 8:42
    theo một cách mà thường là bạn - theo cách mà chúng không được cho.
  • 8:42 - 8:44
    Và - nó cũng hoàn toàn hợp pháp.
  • 8:44 - 8:46
    Kiếm một cái sân trống lớn, chắc chắn là không có gì trong đó
  • 8:46 - 8:50
    và nó là đất riêng tư, và cho chúng lái xe của bạn.
  • 8:50 - 8:52
    Thật ra nó rất an toàn.
  • 8:52 - 8:54
    Và cũng rất vui cho cả nhà.
  • 8:54 - 8:56
    (Cười)
  • 8:56 - 8:58
    Vì vậy, để xem sao.
  • 8:58 - 9:01
    Tôi nghĩ vậy là đủ. Đó là số năm rưỡi. OK
Title:
Gever Tulley nói về 5 điều nguy hiểm cho trẻ em
Speaker:
Gever Tulley
Description:

Gever Tulley, người sáng lập trường Tinkering, bàn về 5 điều nguy hiểm bạn nên cho con em làm. Từ Đại học TED 2007

more » « less
Video Language:
English
Team:
closed TED
Project:
TEDTalks
Duration:
09:01
Trân Lê added a translation

Vietnamese subtitles

Revisions