COVID-19 Sahte Tedaviler ve Yanlış Teşhisler
-
0:00 - 0:02Merhabalar, ben Hari Sreenivasan.
-
0:02 - 0:04''Take on Fake''e hoş geldiniz.
-
0:04 - 0:07Amacımız sizlere neyin gerçek,
neyin sahte olduğunu söylemek. -
0:07 - 0:10Fakat birçoğunuzda olduğu gibi
-
0:10 - 0:12koronavirüs gerçekliğiyle beraber
-
0:12 - 0:15bizim de görevimiz, niyetimiz
tamamen değişti. -
0:15 - 0:17Bu sebeple, bugün sizlere
-
0:17 - 0:20mükemmel stüdyomdan,
yani evimden sesleniyorum. -
0:20 - 0:22Bu benim için yeni bir durum,
-
0:22 - 0:24hepimiz için yeni bir durum.
-
0:24 - 0:25Fakat aslında şu anki görevimiz
-
0:25 - 0:28her zamankinden daha önemli.
-
0:28 - 0:31Çünkü internette koronavirüsle ilgili
-
0:31 - 0:33birçok yanlış bilgi var.
-
0:33 - 0:37Bu sebeple size koronavirüsle ilgili
-
0:37 - 0:40birkaç yanlış ve çarpıtılmış bilgi
örneği göstereceğiz. -
0:40 - 0:43Gerçeği yalandan nasıl
ayırabileceğinizi anlamanızda -
0:43 - 0:44sizlere yardımcı olacağız.
-
0:44 - 0:46Bulduğumuz ilk örneklerden bir tanesi,
-
0:46 - 0:50sosyal mesafesini koruyan
yapımcılarımdan biriyle ilgiliydi. -
0:50 - 0:52Nefesini on saniye boyunca tutuyordu.
-
0:53 - 0:56Evet, Erin Mclntyre, konu nedir?
-
0:56 - 0:57Neden nefesini tutuyordun?
-
0:57 - 1:00Herkes gibi Facebook'ta geziniyordum.
-
1:01 - 1:05Koronavirüsle ilgili bir bilgi
var mı diye bakıyordum. -
1:05 - 1:07Bir arkadaşım bir liste paylaşmıştı.
-
1:07 - 1:10Koronavirüse maruz kalmanın
etkilerini azaltacak -
1:10 - 1:13veya virüse yakalanıp
yakalanmadığını anlamanı sağlayacak -
1:13 - 1:17sözde Stanford Hastanesi'nin
önerdiği yöntemlerle alakalıydı. -
1:17 - 1:20Bunlardan birisi şuydu:
''Nefesini on saniye tut, -
1:20 - 1:23on saniye boyunca nefesini tutabiliyorsan
-
1:23 - 1:26ciğerlerinde virüs yok demektir.''
-
1:27 - 1:28(Gülüşmeler)
-
1:28 - 1:29''Ama nefesini tutamazsan,
-
1:29 - 1:33on saniyeden önce, beşinci saniyede
falan nefes alma ihtiyacı hissedersen -
1:33 - 1:35koronavirüse yakalanmış olabilirsin.''
-
1:35 - 1:38Koltukta kocamın yanında oturuyordum,
-
1:38 - 1:40on saniye nefesimi tuttum
-
1:40 - 1:44ve dönüp kocama
''Bu listeyi gördün mü?'' dedim. -
1:44 - 1:46Bu yöntem hiç de bilimsel gözükmüyor.
-
1:46 - 1:50Eminim kendine saygısı olan
herhangi bir doktor da -
1:50 - 1:52bunun doğru olmadığını söylerdi.
-
1:52 - 1:54Listede aşağılara doğru indim.
-
1:54 - 1:56Şöyle diyordu:
''15 dakikada bir su için. -
1:56 - 2:00Böylece virüsü midenize itmiş olacaksınız
-
2:00 - 2:02ve mide asidiniz virüsü yok edecek.''
-
2:03 - 2:05Tam da bu noktada sorgulamaya başladım.
-
2:05 - 2:07(Gülüşmeler)
-
2:07 - 2:09Ama yine de size
bir yöntemi denetiyorlar. -
2:09 - 2:12Bu e-postalardan herhangi birini
birilerine gönderdiyseniz -
2:12 - 2:16ve hatta bu mucizevi tedavilerden
birini denediyseniz, aptal değilsiniz. -
2:16 - 2:18Bu normal bir durum,
insanın doğası böyle. -
2:18 - 2:22Kontrolümüzün çok ötesinde
görünen bir durumda -
2:22 - 2:25kontrol bizdeymiş gibi
bir görüntü çizmek isteriz. -
2:25 - 2:28Fakat şunu unutmayın,
bir şeyin içeriğini değiştirmek -
2:28 - 2:31kopyala yapıştır yapmak kadar kolay.
-
2:31 - 2:34Aslına bakarsanız bu konuda
güvenilir bilgi bulmak -
2:34 - 2:36çok da zor değil.
-
2:36 - 2:39Hatta, factcheck.org sitesinde
-
2:39 - 2:42Stanford Hastanesi yönetimiyle
alakalı Facebook gönderisini -
2:42 - 2:44detaylıca inceleyen bir kısım var.
-
2:44 - 2:46Bu bilgileri, Dünya Sağlık Örgütü
-
2:46 - 2:49ve Hastalık Kontrol
Korunma Merkezi'nden ediniyorlar. -
2:49 - 2:53Detayları Temple Üniversitesi'nden
bir tıp uzmanıyla tartışıyorlar. -
2:53 - 2:55Viral gönderiler genelde zararsızdır.
-
2:55 - 2:58Fakat özellikle herkesin
bilgiye ulaşmaya çalıştığı -
2:58 - 2:59böyle bir dönemde
-
2:59 - 3:02konu sağlığımızla alakalı olunca
-
3:02 - 3:04işler cidden tehlikeli bir hâl alabiliyor.
-
3:04 - 3:07Alkolün, koronavirüsün yayılma hızını
-
3:07 - 3:10azalttığına dair bir gönderi vardı.
-
3:10 - 3:13Sonuç olarak bu, İran'da düzinelerce
kişinin ölümüne yol açtı. -
3:13 - 3:16Bu sebeple internette şüpheli görünen
-
3:16 - 3:19bir gönderiye denk gelirseniz
bize gönderin. -
3:19 - 3:21Belki ekibimiz dikkatlice inceleyebilir.
-
3:21 - 3:24Ben 'Take on Fake"ten Hari Sreenivasan.
-
3:24 - 3:27Bir daha görüşene kadar
yalan haber yaymayın. -
3:27 - 3:28Gerçekçi olun.
-
3:28 - 3:34(Müzik)
-
3:34 - 3:35Merhaba, ben Hari.
-
3:35 - 3:38''Take on Fake''in bu bölümünü
izlediğiniz için teşekkürler. -
3:38 - 3:40Yorumlarda düşüncelerinizi belirtin.
-
3:40 - 3:42Yeni bölüm geldiğinde
haberdar olmak isterseniz -
3:42 - 3:44kanalımıza abone olabilirsiniz.
-
3:44 - 3:48Çeviri: Özümsu Alagöz
Gözden geçiren: Şevval Naz Ertik
- Title:
- COVID-19 Sahte Tedaviler ve Yanlış Teşhisler
- Description:
-
COVID-19 ile ilgili yanlış bilgiler, sahte tedaviler ve yanlış teşhisler çok yaygınlaştı. Hem gelişmeler hem de koronavirüs bu kadar hızlı yayılırken gerçeği, kurmacadan nasıl ayırabilirsiniz? Tamamıyla çürütülmüş olmasına rağmen hâlâ gündemde olan birkaç popüler yalana göz atacağız.
Beğenmeyi ve Abone Olmayı Unutmayın: https://bit.ly/3dziPoH
Take on Fake, internette gördüğünüz ya da rastladığınız iddiaları çürütüyor. Böylece nasıl bilinçli olabileceğinizi gösteriyor. Sunucu Hari Sreenivasan, yanlış bilgiler labirentini takip ediyor, gerçeği ortaya çıkarmak için tek bir başlığı okumak yerine güvenilir kaynaklar bulmaya çalışıyor.
Kaynaklar:
FactCheck.org: https://www.factcheck.org/2020/03/viral-social-media-posts-offer-false-coronavirus-tips/
Dünya Sağlık Örgütü: https://www.who.int/emergencies/diseases/novel-coronavirus-2019/advice-for-public/myth-busters#TakeOnFake
- Video Language:
- English
- Team:
Amplifying Voices
- Project:
- Misinformation and Disinformation
- Duration:
- 03:45
![]() |
Şevval Ertik edited Turkish subtitles for COVID-19 Fake Cures and False Diagnoses | |
![]() |
Şevval Ertik edited Turkish subtitles for COVID-19 Fake Cures and False Diagnoses | |
![]() |
Özümsu Alagöz edited Turkish subtitles for COVID-19 Fake Cures and False Diagnoses | |
![]() |
Özümsu Alagöz edited Turkish subtitles for COVID-19 Fake Cures and False Diagnoses | |
![]() |
Özümsu Alagöz edited Turkish subtitles for COVID-19 Fake Cures and False Diagnoses |