< Return to Video

Różnica pomiędzy zdrową a toksyczną miłością

  • 0:01 - 0:05
    Kiedy myślisz o swoim dziecku,
    przyjacielu lub ukochanym,
  • 0:05 - 0:08
    pewnie przychodzi ci
    na myśl słowo "miłość",
  • 0:08 - 0:11
    a wraz z nim emocje takie jak
  • 0:11 - 0:13
    radość i nadzieja,
  • 0:13 - 0:17
    ekscytacja, zaufanie i bezpieczeństwo,
  • 0:17 - 0:20
    a czasem też smutek i rozczarowanie.
  • 0:20 - 0:22
    Pewnie nie ma słowa
  • 0:22 - 0:24
    bliższego nam niż "miłość".
  • 0:25 - 0:28
    Skoro to w życiu tak ważne,
  • 0:28 - 0:31
    dlaczego nie uczymy się, jak kochać?
  • 0:33 - 0:34
    Zawiązujemy przyjaźnie,
  • 0:34 - 0:36
    budujemy związki,
  • 0:36 - 0:39
    bierzemy ślub
    i sprowadzamy na świat dzieci
  • 0:39 - 0:41
    z nadzieją, że jakoś to będzie.
  • 0:42 - 0:45
    Często krzywdzimy i nie szanujemy
    tych, których kochamy.
  • 0:46 - 0:48
    Takie drobnostki
  • 0:48 - 0:50
    jak obwinianie za brak czasu,
  • 0:51 - 0:54
    zaglądanie do wiadomości partnera
  • 0:54 - 0:57
    lub wymyślanie dziecku
    za lenistwo w szkole.
  • 0:58 - 1:00
    Każdego z nas czeka czasami
  • 1:00 - 1:02
    złe traktowanie
  • 1:02 - 1:06
    i każdy z nas będzie
    źle traktował innych.
  • 1:06 - 1:07
    To ludzka rzecz.
  • 1:09 - 1:12
    W najgorszym wypadku krzywdzimy ukochanych
  • 1:12 - 1:14
    przez znęcanie się i przemoc,
  • 1:14 - 1:16
    a przemoc w związku dotyka
  • 1:16 - 1:20
    1 na 3 kobiety i 1 na 4 mężczyzn.
  • 1:21 - 1:23
    Patrząc na statystyki,
    większość ludzi powie:
  • 1:23 - 1:26
    "To mi nigdy się nie przytrafi".
  • 1:26 - 1:30
    Instynktownie odsuwamy takie słowa
    jak "znęcanie się" lub "przemoc"
  • 1:30 - 1:34
    i myślimy, że to zdarza się
    komuś innemu, gdzieś indziej.
  • 1:34 - 1:38
    Ale tak naprawdę chore relacje
    i przemoc są wszędzie.
  • 1:38 - 1:41
    Nazywamy je tylko inaczej
    i wolimy ignorować.
  • 1:42 - 1:45
    Znęcanie zakrada się do życia
    w postaci toksycznej miłości.
  • 1:48 - 1:50
    Pracuję dla organizacji One Love
  • 1:50 - 1:54
    założonej przez rodziców Yeardley,
    którą zabił jej były chłopak.
  • 1:55 - 1:58
    Tej tragedii nikt nie przewidział.
  • 1:58 - 2:00
    Po głębszym zastanowieniu zrozumieli,
  • 2:00 - 2:02
    że chłopak już wcześniej dawał
    powody do niepokoju,
  • 2:02 - 2:04
    ale nikt tego nie rozumiał.
  • 2:04 - 2:08
    Mówili, że wariat,
    że dramatyzuje i pije za dużo.
  • 2:08 - 2:11
    Nikt nie rozumiał,
    co to tak naprawdę oznaczało,
  • 2:11 - 2:13
    a oznaczało prawdziwe zagrożenie.
  • 2:14 - 2:18
    Rodzina Yearley zrozumiała,
    że gdyby ktoś się na tym znał,
  • 2:18 - 2:20
    można było zapobiec tej śmierci.
  • 2:21 - 2:23
    Obraliśmy za cel zapewnienie,
  • 2:23 - 2:26
    żeby więcej ludzi umiało identyfikować
    i rozumieć takie zachowania.
  • 2:26 - 2:28
    Mamy trzy główne cele:
  • 2:28 - 2:31
    znaleźć sposób na rozmawianie o sprawach
  • 2:31 - 2:34
    dość niezręcznych i zawstydzających;
  • 2:34 - 2:39
    włączyć do pomocy
    najbliższych, czyli przyjaciół;
  • 2:39 - 2:42
    a przez to nauczyć się kochać lepiej.
  • 2:44 - 2:48
    Na początek trzeba naświetlać
    niezdrowe zachowania,
  • 2:48 - 2:50
    które łatwo przeoczyć.
  • 2:50 - 2:52
    Skupiamy się na tworzeniu materiałów
  • 2:52 - 2:55
    do nawiązywania rozmów z młodzieżą.
  • 2:55 - 2:58
    Większość materiałów
    jest oczywiście poważna,
  • 2:58 - 3:00
    w końcu na szali stoi życie ludzkie.
  • 3:00 - 3:03
    ale dziś zaprezentuję jeden z lżejszych,
  • 3:03 - 3:04
    ale dających do myślenia filmików
  • 3:04 - 3:06
    o "Parkach",
  • 3:06 - 3:09
    naświetlający pięć oznak
    toksycznej miłości.
  • 3:09 - 3:12
    Pierwszą z nich jest nasilenie.
  • 3:12 - 3:15
    (Wideo) On: Nie widziałem cię
    kilka dni. Stęskniłem się.
  • 3:15 - 3:18
    Ona: Ja też!
    [#tojestmiłość]
  • 3:18 - 3:21
    On: Nie widziałem cię 5 minut.
    To cała wieczność!
  • 3:21 - 3:23
    Co robiłaś beze mnie przez pięć minut?
  • 3:23 - 3:26
    Ona: To były trzy minuty.
    [#toniejestmiłość]
  • 3:26 - 3:29
    Brzmi znajomo? Dla mnie tak.
  • 3:30 - 3:32
    Toksyczne związki nie są
    z początku toksyczne.
  • 3:32 - 3:34
    Są ekscytujące i porywające.
  • 3:34 - 3:38
    Mamy duże nasilenie uczuć i emocji
  • 3:38 - 3:39
    i są to uczucia bardzo przyjemne.
  • 3:39 - 3:42
    Czujesz się szczęściarzem;
    trafiłeś w dziesiątkę.
  • 3:43 - 3:46
    W związku toksycznym te uczucia
    zmieniają się bardzo szybko.
  • 3:46 - 3:50
    Od ekscytacji
    do przytłoczenia i dławienia.
  • 3:51 - 3:53
    Czujesz to w kościach.
  • 3:53 - 3:55
    Kiedy nowy partner
  • 3:55 - 3:57
    za wcześnie mówi "kocham cię"
  • 3:57 - 4:01
    albo zaczyna wszędzie się pojawiać,
    ciągle pisać i dzwonić.
  • 4:02 - 4:05
    Może niecierpliwi się,
    kiedy długo nie odpisujesz
  • 4:05 - 4:08
    chociaż wie, że masz napięty grafik.
  • 4:09 - 4:10
    Trzeba pamiętać,
  • 4:10 - 4:12
    że nie jest istotny początek związku,
  • 4:12 - 4:14
    ale jego rozwój.
  • 4:14 - 4:16
    Na początku związku należy
  • 4:16 - 4:18
    obserwować swoje samopoczucie.
  • 4:18 - 4:21
    Czy dobrze ci z tempem
    jakie przybiera zażyłość?
  • 4:21 - 4:25
    Czujesz, że masz własną przestrzeń?
  • 4:25 - 4:29
    Trzeba nauczyć się mówić
  • 4:29 - 4:31
    o swoich potrzebach.
  • 4:31 - 4:32
    Czy twoje prośby są spełniane?
  • 4:34 - 4:37
    Drugą cechą jest izolacja.
  • 4:37 - 4:39
    (Wideo) Ona1: Wyskoczymy gdzieś?
  • 4:39 - 4:41
    Ona2: W poniedziałki bawimy się we dwoje.
  • 4:41 - 4:42
    [#tojestmiłość]
  • 4:42 - 4:44
    Ona1: Wyskoczymy gdzieś?
  • 4:44 - 4:46
    Ona2: W poniedziałki bawimy się we dwoje.
  • 4:46 - 4:46
    Ona1: A jutro?
  • 4:46 - 4:48
    Ona1: We wtorki leniuchujemy.
  • 4:48 - 4:49
    Ona2: A w środę?
  • 4:49 - 4:51
    Ona1: Dzień bez przyjaciół.
    [#toniemiłość]
  • 4:52 - 4:56
    Uważam, że izolacja
    jest najmniej zauważalną
  • 4:56 - 4:58
    i zrozumiałą oznaką toksycznej miłości.
  • 4:58 - 4:59
    Dlaczego?
  • 4:59 - 5:03
    Każdy nowy związek zaczyna się
    od ogromnej ochoty
  • 5:03 - 5:04
    przebywania razem.
  • 5:04 - 5:06
    Trudno dostrzec małą zmianę.
  • 5:07 - 5:09
    Izolacja wkrada się, kiedy partner
  • 5:09 - 5:12
    zaczyna odciągać cię
    od przyjaciół i rodziny,
  • 5:12 - 5:14
    od twojego wsparcia,
  • 5:14 - 5:16
    i przywiązuje bardziej do siebie.
  • 5:17 - 5:19
    Mówią takie rzeczy jak:
  • 5:19 - 5:21
    "Czemu się z nimi zadajesz? To frajerzy"
  • 5:21 - 5:23
    o twoich przyjaciołach
  • 5:23 - 5:26
    albo: "Oni chcą zniszczyć
    nasz związek. Źle nam życzą"
  • 5:26 - 5:27
    o twojej rodzinie.
  • 5:27 - 5:30
    Izolacja to zasianie wątpliwości
  • 5:30 - 5:32
    wobec wszystkich z życia przed związkiem.
  • 5:34 - 5:36
    Zdrowa relacja to niezależność,
  • 5:36 - 5:38
    para uwielbiająca swoje towarzystwo,
  • 5:39 - 5:42
    ale dbająca
    o wcześniejsze relacje i zajęcia.
  • 5:42 - 5:46
    Choć z początku możecie spędzać
    każdą minutę razem,
  • 5:46 - 5:49
    po jakimś czasie
    trzeba zadbać o niezależność.
  • 5:49 - 5:52
    Umawiasz się z przyjaciółmi
    i nie odwołujesz
  • 5:52 - 5:54
    i zachęcasz partnera do tego samego.
  • 5:56 - 5:59
    Kolejny przykład to chorobliwa zazdrość.
  • 6:00 - 6:01
    (Wideo) On2: Co się tak cieszysz?
  • 6:01 - 6:03
    On1 Zaczęła mnie obserwować
    na Instagramie!
  • 6:03 - 6:04
    [#tojestmiłość]
  • 6:05 - 6:07
    On2: Co jesteś taki nerwowy?
  • 6:07 - 6:10
    On1: Ona zaczęła
    mnie obserwować... wszędzie.
  • 6:10 - 6:13
    [#toniemiłość]
  • 6:14 - 6:17
    W miarę jak okres zachwytu odchodzi,
  • 6:17 - 6:19
    może się wkraść chorobliwa zazdrość.
  • 6:19 - 6:22
    Partner może mieć coraz większe wymagania,
  • 6:22 - 6:24
    dopytywać się, gdzie i z kim jesteś
  • 6:24 - 6:27
    albo zacznie śledzić cię
    online i nie tylko.
  • 6:28 - 6:32
    Chorobliwa zazdrość może obudzić
    instynkt posiadania i braku zaufania,
  • 6:32 - 6:35
    zaczynają się oskarżenia o flirt i zdradę,
  • 6:35 - 6:38
    a twoje zapewnienia, że nic się nie dzieje
  • 6:38 - 6:40
    i kochasz tylko ją czy jego,
    nie odnoszą skutku.
  • 6:41 - 6:44
    Zazdrość to rzecz normalna w związku.
  • 6:44 - 6:46
    Zazdrość chorobliwa to coś innego.
  • 6:46 - 6:49
    Jest w niej coś groźnego i desperackiego.
  • 6:49 - 6:51
    Miłość nie powinna taka być.
  • 6:52 - 6:55
    Czwartym przykładem jest umniejszanie.
  • 6:55 - 6:56
    (Wideo) On: Wyskoczymy gdzieś?
  • 6:56 - 6:57
    Ona: Muszę się uczyć.
  • 6:57 - 6:59
    On: Dostaniesz 6 na pewno, bo jesteś 6/6.
  • 6:59 - 7:00
    [#tojestmiłość]
  • 7:01 - 7:02
    On: Wyskoczymy gdzieś?
  • 7:02 - 7:03
    Ona: Muszę się uczyć.
  • 7:03 - 7:05
    On: I tak oblejesz,
  • 7:05 - 7:07
    bo jesteś za głupia.
  • 7:07 - 7:08
    [#toniemiłość]
  • 7:09 - 7:10
    Tak...
  • 7:10 - 7:13
    Słowa to broń w toksycznych związkach.
  • 7:13 - 7:15
    Rozmowy, które były fajne i beztroskie
  • 7:15 - 7:17
    zaczynają być niemiłe i żenujące.
  • 7:17 - 7:20
    Może partner śmieje się z ciebie i to boli
  • 7:20 - 7:24
    albo opowiada żarty o tobie,
    żeby wyśmiewali cię inni.
  • 7:24 - 7:27
    Kiedy mówisz, że to wcale nie jest fajne,
  • 7:27 - 7:29
    od razu ucina i oskarża cię o przesadę.
  • 7:29 - 7:34
    "Co się tak spinasz?
    Masz problem? Odczep się".
  • 7:34 - 7:37
    Te słowa cię uciszają.
  • 7:37 - 7:40
    To przecież jasne,
    że partnerzy powinni się wspierać.
  • 7:40 - 7:43
    Ich słowa mają budować, nie niszczyć.
  • 7:43 - 7:46
    Powinni dochowywać tajemnic
    i okazywać lojalność.
  • 7:46 - 7:48
    Podnosić twoją pewność siebie,
  • 7:48 - 7:49
    a nie ją obniżać.
  • 7:50 - 7:53
    Ostatnim przykładem jest niestabilność
  • 7:54 - 7:56
    (Wideo) Ona: Byłoby mi smutno,
    gdybyśmy zerwały.
  • 7:56 - 7:58
    Ona2: Mnie też.
    [#tojestmiłość]
  • 7:59 - 8:01
    Ona1: Jeśli ze mną zerwiesz,
    wpadnę w depresję!
  • 8:01 - 8:03
    Rzucę się z tego schodka!
  • 8:03 - 8:04
    Naprawdę!
  • 8:04 - 8:05
    Nie zatrzymuj mnie!
  • 8:05 - 8:07
    [#toniemiłość]
  • 8:09 - 8:13
    Częste zrywanie i godzenie się,
    gwałtowne wzloty i upadki;
  • 8:13 - 8:16
    napięcie wzrasta, niestabilność też.
  • 8:16 - 8:20
    Płacz i frustracja podczas kłótni,
    a potem rozemocjonowane godzenie się,
  • 8:20 - 8:22
    nienawistne i dokuczliwe komentarze jak:
  • 8:22 - 8:24
    "Jesteś nikim, nie wiem,
    czemu z tobą jestem!".
  • 8:24 - 8:28
    Potem przeprosiny i obietnice,
    że to się nigdy nie powtórzy.
  • 8:29 - 8:33
    Do tego czasu tak przywykasz
    do tego chaosu w związku,
  • 8:33 - 8:35
    że nie zdajesz sobie sprawy,
  • 8:35 - 8:38
    jaki stał się toksyczny,
    a nawet niebezpieczny
  • 8:40 - 8:41
    Wtedy łatwo przeoczyć,
  • 8:41 - 8:44
    kiedy w związku zaczyna się przemoc.
  • 8:44 - 8:46
    Im więcej przykładów z naszych "Parek"
  • 8:46 - 8:47
    zauważasz w swoim związku,
  • 8:47 - 8:51
    tym bardziej toksyczny
    i niebezpieczny może się on okazać.
  • 8:51 - 8:54
    Czasem instynkt podpowiada,
    żeby zerwać i odejść,
  • 8:54 - 8:55
    co często radzimy przyjaciołom,
  • 8:55 - 8:57
    którzy tkwią w takich związkach,
  • 8:57 - 8:59
    ale to nie zawsze najlepsza rada.
  • 8:59 - 9:03
    Zerwanie może wyzwolić przemoc.
  • 9:03 - 9:06
    Jeśli obawiasz się przemocy w związku,
  • 9:06 - 9:09
    dowiedz się od specjalistów,
    jak odejść bezpiecznie.
  • 9:11 - 9:13
    Nie chodzi tylko o związki romantyczne
  • 9:13 - 9:15
    ani tylko o przemoc.
  • 9:16 - 9:18
    Umiejętność rozpoznawania
    oznak złego traktowania
  • 9:18 - 9:22
    pomoże ci przemyśleć i zrozumieć
    prawie wszystkie relacje.
  • 9:23 - 9:26
    Zaczniesz rozumieć,
    dlaczego zawiodła przyjaźń
  • 9:26 - 9:29
    albo dlaczego po spotkaniu z kimś
  • 9:29 - 9:32
    czujesz zniechęcenie i lęk.
  • 9:33 - 9:36
    Może zauważysz,
    jak twój własny zapał i zazdrość
  • 9:36 - 9:38
    powodują problemy z kolegami z pracy.
  • 9:39 - 9:42
    Zrozumienie to początek poprawy.
  • 9:42 - 9:46
    Nie każdą relację można naprawić,
  • 9:46 - 9:48
    niektóre trzeba będzie zerwać,
  • 9:48 - 9:51
    ale można nad nimi pracować każdego dnia.
  • 9:52 - 9:54
    Co więcej,
  • 9:54 - 9:56
    to wcale nie wielka filozofia.
  • 9:56 - 9:59
    Otwarta komunikacja, wzajemny szacunek,
  • 9:59 - 10:01
    dobroć, cierpliwość.
  • 10:01 - 10:04
    To można ćwiczyć na co dzień.
  • 10:05 - 10:07
    Chociaż ćwiczenie zapewnia poprawę,
  • 10:07 - 10:11
    to jednak na pewno nie obiecuje ideału.
  • 10:11 - 10:13
    To mój zawód,
  • 10:13 - 10:16
    codziennie myślę i rozmawiam o tym,
    jak być dobrym w związku,
  • 10:16 - 10:18
    a nadal robię czasami coś źle.
  • 10:18 - 10:22
    Pewnego dnia chciałam wygonić
    swoich czworo dzieci za drzwi
  • 10:22 - 10:24
    podczas przepychanek
    i narzekań na temat śniadania.
  • 10:24 - 10:26
    Straciłam panowanie nad sobą.
  • 10:27 - 10:30
    Z zamierzoną złością krzyknęłam:
  • 10:30 - 10:33
    "Zamknijcie się i róbcie, co mówię!
  • 10:33 - 10:34
    Jesteście okropni!
  • 10:34 - 10:36
    Koniec z graniem, słodyczami
  • 10:36 - 10:39
    i każdą inną przyjemnością!".
  • 10:39 - 10:42
    (Śmiech)
  • 10:42 - 10:43
    Mieliście tak?
  • 10:43 - 10:45
    (Brawa)
  • 10:46 - 10:49
    Niestabilność, umniejszanie.
  • 10:49 - 10:52
    Mój najstarszy syn
    odwrócił się i powiedział:
  • 10:52 - 10:54
    "To nie miłość".
  • 10:54 - 10:57
    (Śmiech)
  • 10:57 - 11:00
    Przez chwilę chciałam go zabić.
  • 11:00 - 11:01
    Wierzcie mi.
  • 11:02 - 11:04
    Potem ogarnęłam się
  • 11:04 - 11:06
    i pomyślałam: "W sumie to jestem dumna".
  • 11:07 - 11:10
    Dumna, że wiedział, co powiedzieć,
    żeby mnie zatrzymać.
  • 11:11 - 11:13
    Chcę, żeby moje dzieci wiedziały,
  • 11:13 - 11:15
    jak powinno się je traktować
  • 11:15 - 11:18
    i by wiedziały, że trzeba mówić,
    kiedy ktoś je źle traktuje,
  • 11:18 - 11:20
    a nie to akceptować.
  • 11:22 - 11:26
    Za długo lekceważyliśmy znaczenie relacji,
  • 11:26 - 11:29
    a umiejętność ich budowania
    okazuje się najważniejszą
  • 11:29 - 11:31
    i najtrudniejszą rzeczą w życiu.
  • 11:32 - 11:34
    Umiejętność rozpoznawania
    złego traktowania
  • 11:34 - 11:37
    pomoże uniknąć pułapki toksycznej miłości.
  • 11:38 - 11:41
    Rozumienie i praca nad zdrowymi relacjami
  • 11:41 - 11:44
    może poprawić każdy aspekt życia.
  • 11:45 - 11:46
    Jestem przekonana,
  • 11:46 - 11:49
    że choć miłość to instynkt i emocja,
  • 11:49 - 11:51
    umiejętność lepszego kochania
  • 11:51 - 11:55
    można budować codziennie.
  • 11:55 - 11:56
    Dziękuję.
  • 11:56 - 11:59
    (Brawa)
Title:
Różnica pomiędzy zdrową a toksyczną miłością
Speaker:
Katie Hood
Description:

W prelekcji o rozumieniu i ćwiczeniu sztuki zdrowych relacji międzyludzkich Kate Hook objaśnia pięć oznak pojawiających się w toksycznych relacjach z partnerem, przyjacielem czy członkiem rodziny. Tłumaczy, co można robić każdego dnia, aby kochać z szacunkiem, życzliwością i radością. Katie mówi „Podczas gdy miłość jest instynktem i emocją, zdolność do lepszego kochania jest umiejętnością, którą wciąż można budować i poprawiać”.

more » « less
Video Language:
English
Team:
closed TED
Project:
TEDTalks
Duration:
12:13

Polish subtitles

Revisions