< Return to Video

Είναι η ακτινοβολία επικίνδυνη; - Ματ Άντικοουλ

  • 0:06 - 0:08
    Όταν ακούμε τη λέξη ακτινοβολία,
  • 0:08 - 0:13
    συνήθως φανταζόμαστε τεράστιες εκρήξεις
    και τρομακτικές μεταλλάξεις,
  • 0:13 - 0:15
    αλλά δεν είναι η πλήρης εικόνα.
  • 0:15 - 0:17
    Η ακτινοβολία έχει να κάνει
    και με τα ουράνια τόξα
  • 0:17 - 0:20
    και τους γιατρούς
    που εξετάζουν ακτινογραφίες.
  • 0:20 - 0:22
    Τι είναι λοιπόν η ακτινοβολία,
  • 0:22 - 0:25
    και πόσο πρέπει να ανησυχούμε
    για τις επιδράσεις της;
  • 0:25 - 0:28
    Η απάντηση ξεκινά από την κατανόηση
    ότι η λέξη ακτινοβολία
  • 0:28 - 0:32
    περιγράφει δύο πολύ διαφορετικά
    επιστημονικά φαινόμενα:
  • 0:32 - 0:34
    την ηλεκτρομαγνητική ακτινοβολία
  • 0:34 - 0:36
    και την πυρηνική ακτινοβολία.
  • 0:36 - 0:40
    Η ηλεκτρομαγνητική ακτινοβολία
    είναι καθαρή ενέργεια
  • 0:40 - 0:44
    αποτελούμενη από αλληλεπιδρώμενα
    ηλεκτρικά και μαγνητικά κύματα
  • 0:44 - 0:46
    που απλώνονται στον χώρο.
  • 0:46 - 0:48
    Καθώς τα κύματα απλώνονται,
  • 0:48 - 0:50
    ανεβαίνουν στην ενεργειακή σκάλα.
  • 0:50 - 0:53
    Στο χαμηλότερο άκρο του φάσματος,
    υπάρχουν τα ραδιοκύματα,
  • 0:53 - 0:54
    οι υπέρυθρες,
  • 0:54 - 0:56
    και το ορατό φάσμα.
  • 0:56 - 0:58
    Στο υψηλό άκρο είναι οι υπεριώδεις,
  • 0:58 - 0:59
    οι ακτίνες Χ,
  • 0:59 - 1:01
    και οι ακτίνες Γ.
  • 1:01 - 1:06
    Η κοινωνία διαμορφώθηκε στέλνοντας και
    εντοπίζοντας ηλεκτρομαγνητική ακτινοβολία.
  • 1:06 - 1:10
    Κατεβάζουμε ένα ηλεκτρονικό μήνυμα
    στο τηλέφωνό μας με ραδιοκύματα
  • 1:10 - 1:12
    για να ανοίξουμε μια εικόνα ακτινογραφίας,
  • 1:12 - 1:17
    που βλέπουμε στην οθόνη γιατί
    αυτή εκπέμπει στο ορατό φάσμα.
  • 1:17 - 1:19
    Η πυρηνική ακτινοβολία από την άλλη,
  • 1:19 - 1:21
    προέρχεται από τον ατομικό πυρήνα,
  • 1:21 - 1:26
    όπου τα πρωτόνια απωθούνται
    λόγω των κοινών θετικών τους φορτίων.
  • 1:26 - 1:29
    Το φαινόμενο γνωστό
    ως ισχυρή πυρηνική δύναμη
  • 1:29 - 1:31
    προσπαθεί να ξεπεράσει αυτή την απώθηση
  • 1:31 - 1:34
    και να κρατήσει τον πυρήνα ενωμένο.
  • 1:34 - 1:37
    Όμως, κάποιοι συνδυασμοί
    πρωτονίων και νετρονίων,
  • 1:37 - 1:39
    γνωστοί ως ισότοπα,
  • 1:39 - 1:41
    είναι ασταθείς,
  • 1:41 - 1:43
    ή ραδιενεργοί.
  • 1:43 - 1:46
    Κατά διαστήματα αποβάλουν
    ύλη ή και ενέργεια,
  • 1:46 - 1:48
    γνωστή ως πυρηνική ακτινοβολία,
  • 1:48 - 1:50
    προκειμένου να σταθεροποιηθούν.
  • 1:50 - 1:54
    Η πυρηνική ακτινοβολία προέρχεται
    από φυσικές πηγές όπως το ραδόνιο,
  • 1:54 - 1:57
    ένα αέριο που αναδύεται από το έδαφος.
  • 1:57 - 2:00
    Επίσης επεξεργαζόμαστε
    φυσικά ραδιενεργά ορυκτά
  • 2:00 - 2:03
    για να τροφοδοτήσουμε
    πυρηνικούς σταθμούς.
  • 2:03 - 2:08
    Ακόμα και οι μπανάνες περιέχουν
    ίχνη από ραδιενεργό ισότοπο του καλίου.
  • 2:08 - 2:11
    Αν ζούμε λοιπόν
    σε έναν κόσμο ακτινοβολίας,
  • 2:11 - 2:14
    πώς μπορούμε να αποφύγουμε
    τα επικίνδυνα αποτελέσματά της;
  • 2:14 - 2:17
    Αρχικά, δεν είναι
    όλη η ακτινοβολία επικίνδυνη.
  • 2:17 - 2:23
    Γίνεται επικίνδυνη όταν διώχνει τα άτομα
    του ηλεκτρόνιου κατά την πρόσκρουση,
  • 2:23 - 2:26
    μια διαδικασία που μπορεί
    να κάνει ζημιά στο DNA.
  • 2:26 - 2:29
    Αυτό είναι γνωστό ως ιονική ακτινοβολία,
  • 2:29 - 2:33
    επειδή το άτομο που χάνει ή κερδίσει
    ηλεκτρόνια ονομάζεται ιόνιο.
  • 2:33 - 2:36
    Όλη η πυρηνική ακτινοβολία είναι ιονική,
  • 2:36 - 2:41
    ενώ μόνο η ηλεκτρομαγνητική
    υψηλότερης ενέργειας είναι ιονική.
  • 2:41 - 2:42
    Συμπεριλαμβάνει τις ακτίνες Γ,
  • 2:42 - 2:43
    τις ακτίνες Χ,
  • 2:43 - 2:46
    και υψηλά ενεργειακά υπεριώδεις ακτίνες.
  • 2:46 - 2:49
    Γι' αυτό σαν προφύλαξη
    όταν κάνουμε ακτινογραφίες
  • 2:49 - 2:53
    οι γιατροί καλύπτουν μέρη του σώματος
    που δεν χρειάζεται να εξετάσουν,
  • 2:53 - 2:56
    και γι' αυτό βάζουμε
    αντηλιακό στην παραλία.
  • 2:56 - 3:01
    Εν συγκρίσει, τα κινητά και μικροκύματα
    λειτουργούν στο χαμηλό άκρο του φάσματος,
  • 3:01 - 3:05
    και δεν υπάρχει κίνδυνος
    ιονικής ακτινοβολίας από τη χρήση τους.
  • 3:05 - 3:09
    Ο μεγαλύτερος κίνδυνος είναι
    όταν δεχόμαστε πολύ ιονική ακτινοβολία
  • 3:09 - 3:12
    σε σύντομο χρονικό διάστημα,
  • 3:12 - 3:14
    κάτι γνωστό ως οξεία έκθεση.
  • 3:14 - 3:19
    Η οξεία έκθεση κατακλύζει την ικανότητα
    του σώματος να επισκευάζει τη ζημιά.
  • 3:19 - 3:21
    Αυτό προκαλεί καρκίνο,
  • 3:21 - 3:22
    κυτταρική δυσλειτουργία,
  • 3:22 - 3:24
    και ίσως και θάνατο.
  • 3:25 - 3:27
    Ευτυχώς, η οξεία έκθεση είναι σπάνια,
  • 3:27 - 3:32
    αλλά καθημερινά εκτιθέμεθα
    σε χαμηλά επίπεδα ιονικής ακτινοβολίας
  • 3:32 - 3:35
    από φυσικές και ανθρώπινες πηγές.
  • 3:35 - 3:39
    Οι επιστήμονες δυσκολεύονται
    να ποσοτικοποιήσουν τα ρίσκα.
  • 3:39 - 3:43
    Το σώμα επισκευάζει τη ζημιά
    χαμηλών επιπέδων ιονικής ακτινοβολίας,
  • 3:43 - 3:44
    και αν δεν μπορεί,
  • 3:44 - 3:48
    η ζημιά μπορεί να μην εμφανιστεί
    για μια δεκαετία ή και περισσότερο.
  • 3:49 - 3:52
    Μια μονάδα σύγκρισης
    της έκθεσης σε ιονική ακτινοβολία
  • 3:52 - 3:54
    είναι το sievert.
  • 3:54 - 3:59
    Η οξεία έκθεση σε ένα sievert μάλλον
    θα προκαλέσει ναυτία σε μερικές ώρες,
  • 3:59 - 4:02
    και τα 4 sievert θα είναι θανατηφόρα.
  • 4:02 - 4:06
    Όμως, η καθημερινή μας έκθεση
    είναι πολύ χαμηλότερη.
  • 4:06 - 4:10
    Ο μέσος άνθρωπος δέχεται
    6,2 millisievert ακτινοβολίας
  • 4:10 - 4:13
    από όλες τις δυνατές πηγές κάθε χρόνο,
  • 4:13 - 4:15
    το ένα τρίτο λόγω του ραδονίου.
  • 4:15 - 4:18
    Κάθε ακτινογραφία είναι 5 microsievert,
  • 4:18 - 4:21
    οπότε χρειάζεστε 1200
    ακτινογραφίες στα δόντια
  • 4:21 - 4:23
    για να φτάσετε την ετήσια δόση.
  • 4:23 - 4:24
    Θυμάστε την μπανάνα;
  • 4:24 - 4:27
    Αν απορροφούσατε
    όλη την ακτινοβολία της μπανάνας,
  • 4:27 - 4:32
    θα θέλατε 170 την ημέρα
    για να φτάσετε την ετήσια δόση.
  • 4:32 - 4:35
    Ζούμε σε έναν κόσμο ακτινοβολίας.
  • 4:35 - 4:38
    Όμως μεγάλο μέρος της ακτινοβολίας
    δεν είναι ιονικό.
  • 4:38 - 4:40
    Για το υπόλοιπο που είναι,
  • 4:40 - 4:42
    η έκθεσή μας είναι συνήθως χαμηλή,
  • 4:42 - 4:45
    και επιλογές όπως το να ελέγξουμε
    το σπίτι μας για ραδόνιο,
  • 4:45 - 4:47
    και να βάζουμε αντηλιακό,
  • 4:47 - 4:50
    μειώνουν τους κινδύνους στην υγεία μας.
  • 4:50 - 4:53
    Η Μαρία Κιουρί,
    από πρωτοπόρους της ακτινοβολίας,
  • 4:53 - 4:56
    τη συνόψισε ως εξής:
  • 4:56 - 5:00
    «Τίποτα στη ζωή δεν είναι να σε φοβίζει,
    είναι μόνο να το καταλαβαίνεις.
  • 5:00 - 5:05
    Τώρα είναι η ώρα να καταλαβαίνουμε
    περισσότερο και να φοβόμαστε λιγότερο».
Title:
Είναι η ακτινοβολία επικίνδυνη; - Ματ Άντικοουλ
Speaker:
Matt Anticole
Description:

Δείτε όλο το μάθημα εδώ: http://ed.ted.com/lessons/is-radiation-dangerous-matt-anticole

Όταν ακούμε τη λέξη ακτινοβολία, φανταζόμαστε τεράστιες εκρήξεις και τρομακτικές μεταλλάξεις. Αλλά αυτή δεν είναι η πλήρης ιστορία - ακτινοβολία υπάρχει και στα ουράνια τόξα και στον γιατρό που εξετάζει μια ακτινογραφία. Άρα τι είναι στην πραγματικότητα, και πόσο πρέπει να ανησυχούμε για τα αποτελέσματά της; Ο Ματ Άντικοουλ μας περιγράφει τα διαφορετικά είδη ακτινοβολίας.

Μάθημα από τον Ματ Άντικοουλ, ψηφιακή απεικόνιση από το Tinmouse Animation Studio.
more » « less
Video Language:
English
Team:
closed TED
Project:
TED-Ed
Duration:
05:21
Lucas Kaimaras approved Greek subtitles for Is radiation dangerous?
Lucas Kaimaras edited Greek subtitles for Is radiation dangerous?
Chryssa R. Takahashi accepted Greek subtitles for Is radiation dangerous?
Chryssa R. Takahashi edited Greek subtitles for Is radiation dangerous?
Chryssa R. Takahashi edited Greek subtitles for Is radiation dangerous?
Chryssa R. Takahashi edited Greek subtitles for Is radiation dangerous?
Ioannis Papacheimonas edited Greek subtitles for Is radiation dangerous?
Ioannis Papacheimonas edited Greek subtitles for Is radiation dangerous?
Show all

Greek subtitles

Revisions

Our website uses cookies for analysis purposes.