< Return to Video

Bài tập về nhận thức thời gian - Matt Danzico

  • 0:14 - 0:16
    Xin chào con người.
  • 0:16 - 0:18
    Tôi tên là Matt,
  • 0:18 - 0:19
    và trong vài phút tới,
  • 0:19 - 0:22
    bạn sẽ nghe tôi nói.
  • 0:22 - 0:25
    Chụt. Ha, ha, ha.
  • 0:25 - 0:27
    Xin lỗi nhé. Tôi đùa thôi.
  • 0:29 - 0:32
    Đây mới là giọng thật của tôi.
  • 0:32 - 0:33
    Bạn đã bao giờ làm theo hướng dẫn
  • 0:33 - 0:36
    từ một giọng nói bí ẩn
    trên máy tính chưa?
  • 0:36 - 0:38
    Chưa bao giờ?
    Tuyệt vời!
  • 0:38 - 0:40
    Tôi muốn làm một thí nghiệm với bạn,
  • 0:40 - 0:43
    nhưng tôi sẽ không nói
    cho bạn biết chi tiết.
  • 0:43 - 0:43
    bởi vì nếu tôi nói,
  • 0:43 - 0:45
    nó sẽ không hiệu quả.
  • 0:45 - 0:47
    Bạn phải tin tôi.
  • 0:47 - 0:49
    Nó sẽ có ý nghĩa đó,
  • 0:49 - 0:50
    hy vọng thế.
  • 0:50 - 0:52
    Nếu bạn đang ngồi,
  • 0:52 - 0:54
    hãy đứng lên khỏi ghế
    và lùi lại một bước.
  • 0:54 - 0:57
    Tiếp theo tôi muốn bạn
    làm một số thứ,
  • 0:57 - 0:59
    nên bạn cần tạo ra
    một chút không gian xung quanh.
  • 0:59 - 1:01
    Cần di chuyển một số đồ đạc?
  • 1:01 - 1:02
    Cứ từ từ.
  • 1:02 - 1:03
    Tôi sẽ đợi.
  • 1:05 - 1:06
    Tôi sẽ đếm đến ba,
  • 1:06 - 1:08
    bạn hãy nhảy lò cò một chân.
  • 1:08 - 1:10
    Sẵn sàng chưa?
  • 1:10 - 1:11
    Một,
  • 1:11 - 1:13
    hai,
  • 1:13 - 1:14
    ba!
  • 1:14 - 1:15
    Nhảy,
  • 1:15 - 1:16
    nhảy,
  • 1:16 - 1:16
    nhảy,
  • 1:16 - 1:18
    nhảy,
  • 1:18 - 1:19
    nhảy.
  • 1:19 - 1:20
    Tốt lắm.
  • 1:20 - 1:22
    Nào, trong lúc bạn vẫn nhảy,
  • 1:22 - 1:25
    Tôi muốn bạn bắt chước
    sủa như một chú chó.
  • 1:25 - 1:26
    Gâu, gâu;
  • 1:26 - 1:28
    gâu, gâu;
  • 1:28 - 1:30
    gâu, gâu.
  • 1:30 - 1:32
    Wow, tốt đấy!
  • 1:32 - 1:33
    Thêm một ít nữa.
  • 1:33 - 1:36
    Gâu, gâu, gâu.
  • 1:36 - 1:37
    Và ba,
  • 1:37 - 1:38
    hai,
  • 1:38 - 1:39
    một,
  • 1:39 - 1:40
    Dừng lại!
  • 1:40 - 1:42
    Nào thư giãn và ngồi xuống.
  • 1:42 - 1:45
    Bây giờ, tôi muốn bạn nghĩ
    bao nhiêu thời gian đã trôi qua
  • 1:45 - 1:47
    từ lúc tôi nói "Bắt đầu!"
  • 1:47 - 1:49
    và bạn bắt đầu
    nhảy lò cò một chân
  • 1:49 - 1:50
    đến khi tôi nói "Dừng lại"?
  • 1:50 - 1:52
    Đoán xem nào.
  • 1:52 - 1:56
    Tôi cần một con số chính xác
    đến từng giây, hoặc từng phút.
  • 1:56 - 1:58
    Bạn hãy lấy giấy bút
    viết con số đó ra nào.
  • 2:00 - 2:01
    Xong rồi chứ?
  • 2:01 - 2:05
    Chính xác là 26 giây.
  • 2:05 - 2:06
    Bạn có đánh giá cao quá không?
  • 2:06 - 2:08
    Nhiều khả năng lắm.
  • 2:08 - 2:10
    Vậy, thủ phạm là do ai?
  • 2:10 - 2:12
    Thủ phạm là
    cách ta nhận thức thời gian.
  • 2:12 - 2:16
    Dù chúng ta có thể dự đoán thời gian
    chính xác một cách đáng kinh ngạc,
  • 2:16 - 2:19
    khi chúng ta trải nghiệm một cái gì đó
    mới, khác thường, hay năng động,
  • 2:19 - 2:20
    như nhảy lò cò một chân
  • 2:20 - 2:23
    trong khi nghe theo hướng dẫn
    từ giọng nói trong máy tính,
  • 2:23 - 2:26
    hay, ví dụ, nhảy khỏi máy bay,
  • 2:26 - 2:29
    chúng ta thường tính toán sai
    bao nhiêu thời gian đã trôi qua.
  • 2:29 - 2:31
    Có nghĩa là, nếu bạn nhảy
    bungee lần đầu tiên,
  • 2:31 - 2:35
    cú nhảy đến đáy của bạn
    có vẻ như dài 10 giây,
  • 2:35 - 2:37
    nhưng thực tế
    thời gian đo được
  • 2:37 - 2:40
    cú nhảy chỉ kéo dài 5 giây.
  • 2:40 - 2:42
    Lý do cho sự khác biệt này là
  • 2:42 - 2:44
    không giống như cơ thể bạn
    khi thả xuống đáy,
  • 2:44 - 2:46
    nhận thức của não bộ về thời gian
  • 2:46 - 2:49
    không đi theo một đường thẳng
    giữa hai điểm.
  • 2:49 - 2:51
    Một số nhà khoa học
    thậm chí tin là
  • 2:51 - 2:53
    não bộ đi theo đường cong
  • 2:53 - 2:55
    phụ thuộc vào lượng thông tin
  • 2:55 - 2:57
    bạn tiếp nhận
    trong khi bạn rơi xuống dưới.
  • 2:57 - 2:59
    Ví dụ, David Eagleman,
  • 2:59 - 3:02
    nhà thần kinh học
    tại Đại học Y Baylor,
  • 3:02 - 3:04
    tin rằng nhận thức thời gian
    bị ảnh hưởng nhiều
  • 3:04 - 3:07
    bởi số lượng kỉ niệm và dữ liệu
  • 3:07 - 3:08
    bạn ghi vào não bộ.
  • 3:08 - 3:10
    Khi bạn có một trải nghiệm mới,
  • 3:10 - 3:12
    như nhảy xuống từ cầu nhảy
    lần đầu tiên,
  • 3:12 - 3:14
    các giác quan của bạn
    được nâng lên.
  • 3:14 - 3:16
    Bạn tiếp nhận nhiều chi tiết hơn
  • 3:16 - 3:18
    về cảnh vật, âm thanh, mùi vị,
  • 3:18 - 3:20
    nhiều hơn bình thường.
  • 3:20 - 3:21
    Và bạn ghi vào não bộ
    nhiều dữ liệu hơn
  • 3:21 - 3:23
    dưới một hình thức gọi là kí ức.
  • 3:23 - 3:25
    Vậy nên, càng nhiều dữ liệu
    bạn ghi vào não bộ,
  • 3:25 - 3:29
    như mùi clo khi bạn nhảy từ cầu nhảy
  • 3:29 - 3:30
    hay màu sắc của nước,
  • 3:30 - 3:33
    bạn càng nhận thức được lâu
    những trải nghiệm này.
  • 3:33 - 3:35
    Có nghĩa là, số lượng kí ức
    và dữ liệu
  • 3:35 - 3:37
    bạn ghi vào não bộ
  • 3:37 - 3:39
    ảnh hưởng trực tiếp đến việc
  • 3:39 - 3:41
    bạn tin rằng
    trải nghiệm đó dài bao lâu.
  • 3:41 - 3:43
    Bạn đã bao giờ nghe
    một người kể lại
  • 3:43 - 3:45
    những gì xảy ra
    trong một vụ tai nạn xe hơi?
  • 3:45 - 3:49
    Mặc dù tai nạn xe
    thường diễn ra chỉ trong vài giây
  • 3:49 - 3:51
    những người trải qua thường nói
  • 3:51 - 3:54
    họ cảm thấy tai nạn như dài hơn.
  • 3:54 - 3:56
    Nhận thức thời gian cũng giải thích
  • 3:56 - 4:00
    tại sao thời thơ ấu
    có vẻ như kéo dài mãi mãi.
  • 4:00 - 4:03
    Khi ở tuổi trưởng thành, một năm
    có thể trôi qua trong một nhịp tim.
  • 4:03 - 4:06
    nhưng trẻ em ghi lại
    nhiều dữ liệu vào não bộ.
  • 4:06 - 4:08
    Đó là vì những trải nghiệm
  • 4:08 - 4:12
    mà chúng ta có lúc nhỏ
    thì mới và lạ đối với chúng ta.
  • 4:12 - 4:14
    Ngăn xếp những ký ức được mã hoá
  • 4:14 - 4:17
    dày đến mức khi bạn đọc chúng,
  • 4:17 - 4:20
    bạn tin là những trải nghiệm của bạn
    đã từng kéo dài mãi mãi.
  • 4:20 - 4:22
    Thêm vào đó,
    khi bạn 5 tuổi,
  • 4:22 - 4:25
    một năm là 1/5 cuộc đời của bạn.
  • 4:25 - 4:29
    Nhưng khi bạn 25,
    một năm là 1/25,
  • 4:29 - 4:31
    nó tiếp tục thay đổi
    nhận thức thời gian của bạn.
  • 4:31 - 4:33
    Và, nếu bạn là người lớn,
  • 4:33 - 4:34
    nghĩ đến một chuyến đi
  • 4:34 - 4:37
    đến một miền đất xa lạ
    lần đầu tiên.
  • 4:37 - 4:40
    Có phải hai tuần
    khám phá vùng đất mới
  • 4:40 - 4:43
    dường như kéo dài hơn 14 ngày?
  • 4:43 - 4:45
    Mặc dù nhận thức thời gian
  • 4:45 - 4:47
    bắt nguồn từ
    cả khoa học tự nhiên và lý thuyết,
  • 4:47 - 4:49
    nó cho ta một bài học lớn
  • 4:49 - 4:51
    về cách ta sống cuộc sống của mình.
  • 4:51 - 4:52
    Tôi chắc rằng bạn đã nghe nói
  • 4:52 - 4:54
    một người không nên ngồi không
  • 4:54 - 4:56
    và để cuộc sống trôi qua.
  • 4:56 - 4:58
    Nhận thức thời gian giải thích
    cho ta biết tại sao.
  • 4:58 - 5:00
    Nếu bạn đứng dậy
    và kết nối với thế giới,
  • 5:00 - 5:01
    có những trải nghiệm mới,
  • 5:01 - 5:04
    và thậm chí nhảy lò cò một chân
  • 5:04 - 5:06
    và sủa giống cún,
  • 5:06 - 5:08
    bạn sẽ cảm nhận được
    cuộc sống của riêng bạn
  • 5:08 - 5:10
    đã được kéo ra thêm
    một khoảng thời gian dài.
Title:
Bài tập về nhận thức thời gian - Matt Danzico
Description:

Xem bài đầy đủ tại : http://ed.ted.com/lessons/an-exercise-in-time-perception-matt-danzico

Tại sao một số thí nghiệm ta cảm giác rằng chúng tồn tại mãi mãi, trong khi số khác lại chỉ thoảng qua? Dường như ta đã tính sai thời gian để can thiệp vào hoạt động mới do ảnh hưởng của trí nhớ. Matt Danzico giải thích tại sao thời thơ ấu của bạn trông có vẻ nhưng kéo dài mãi mãi và tại sao kỳ nghỉ ở bờ biển dười nhưng là 2 tháng chứ không phải 2 tuần.
Matt Danzico thực hiện bài giảng, Lodon Squared Prodcuctions thực hiện hoạt hình.
more » « less
Video Language:
English
Team:
closed TED
Project:
TED-Ed
Duration:
05:25

Vietnamese subtitles

Revisions

Our website uses cookies for analysis purposes.