Nazik olmanın 3 yolu

Nazik olmak ne demek? Gazeteci Steven Petrow kelimenin orijinal anlamına bakarak buna cevap arıyor, bunun sohbeti azaltan politik doğruluk ve sansür olarak nitelendirilmemesini söylüyor. Hepimizin daha nazik olması için 3 yolu öğrenin ve farklılıklarımız üstüne saygı çerçevesinde konuşmaya başlayın.

Konuşmaya başlamadan önce kendimle ilgili

iki şey söylemek istiyorum.

Birincisi, yirmi yılı
aşkın bir süredir kitap

ve köşe yazarı olarak

görgü ve nezaketle ilgili yazıyorum.

İkincisi ise,

arkadaşlarım, akşam yemeğine davet ederken
dikkatli olmaları gerektiğini bilirler.

Çünkü masada gerçekleşecek
herhangi bir gaf

muhtemelen matbaada baskıyı boylar.

(Gülüşmeler)

Yani izliyorum, çevreyi görüyorum,
portallardan gözetliyorum.

(Gülüşmeler)

Akşam yemeklerinden söz etmişken

sizlere 2015'te gittiğim bir
yemekten söz etmek istiyorum.

Zaman çizelgesine koyarsak

bu, Caitlyn Jenner yeni ortaya çıktığında,

Kardashian kimliğinden sıyrıldığında

ve trans bir aktivist olarak hayatına
devam ettiği zamandı.

People dergisinde isimlerin önemi
ve kimliğimizi nasıl şekillendirdiği

ve yanlış veya hiç kullanılmamalarının

bizi bir yönden yok ettiği hakkında
bir köşe yazısı yazdım.

Özellikle Caitlyn Jenner hakkında yazdım

ve aynı zamanda onun zamir
kullanımı hakkında konuştum,

onun zamirleri hakkında.

O yemekteydim, lezzetliydi,
keyifliydi, eğlenceliydi

aniden düzenleyen kişi Caitlyn
hakkında konuşana kadar.

Dediğine göre Caitlyn'in
yaptığı saygısızcaydı

ve insanları yeni bir isim ve zamir
kullanmaları için zorluyordu.

Buna katlanamazmış,

ben de dinliyordum
ve meditasyon yaptığım için

önce derin bir nefes alıp
öyle cevap verdim.

(Gülüşmeler)

Ona evlendiği zamanı hatırlattım,

soyadını değiştirdiğini,

kocasının soyadını aldığını.

Bu şu an onun için
kullandığımız soyadı oldu.

Sadece yasal soyadı olduğu için değil,

saygılı olan davranış bu olduğu
için onu kullanıyoruz.

Aynısı Jenner için de geçerli.

Arkadaşım buna katlanamadı
ve biz de yıllarca konuşmadık.

(Gülüşmeler)

"Sivil hakçı" olarak biliniyorum.

Çoğunuzun bilmediği bir kelime olmalı.

Yaygın bir söz değil,

Latince ve Fransızca'dan geliyor

ve anlamı kişinin ahlaki
yaşamaya çalışması,

iyi bir vatandaş olması.

Nezaket kelimesi buradan geliyor

ve nezaketin orijinal anlamı

vatandaşların şehrin iyiliği,
birliğin ve toplumun iyiliği için

fedakarlıkta bulunması demek.

Bu konuşmada

ahlaklı olmak için
3 yeni yol öğreneceksiniz

ve umarım bu, nezaketin orijinal
anlamına göre olacak.

İlk problemim şu:

Nezaket eskiden kalma bir kelime.

İkinci problemim ise şu:

Nezaket sağcı veya solcu
olmanız fark etmeksizin

kötü bir kelime hâline geldi.

Bunun sebebi modern kullanımda
nezaketin edeple,

resmi saygı ve resmi davranışlarla
eşdeğer tutulması.

Vatandaşlık kavramından uzaklaştık.

Sağcı arkadaşlarımdan söz etmekle
başlamak istiyorum,

nezaketle politik doğruluğu
birleşik görüyorlar.

Onlara göre nezakete davet,

George Orwell'ın 1984 kitabında
yazdığı gibi

sadece "aldatıcı dil."

Yani bu, zorla dilimizi değiştirerek

konuşma tarzımızı da değiştirme,

kelimelerin anlamlarını değiştirerek
fikirlerimizi değiştirme girişimiydi.

O günkü davet sahibi bu
düşünceye biraz sahipti.

Sağcıların nezaketle alakalı problemlerini

ciddi anlamda ilk anladığım zaman,

o zamanki aday Trump hakkında
makale yazdığım zamandı.

Politik doğrular için zamanın olmadığını,

ona göre ülkenin de zamanının
olmadığını söylemişti.

Bunu yürekten hissettim.

İnsanlar internette bunun
hakkında konuşuyorlardı.

Binlerce yanıt vardı,
biri dikkatimi çekti

çünkü temsili bir yanıttı:

"Politik doğrular patolojik bir sistem

liberallerin konuşmaları
ele geçirmelerini sağlıyor,

başkalarını etiketleyip kötü göstererek
muhalefeti susturuyor.

Sağa göre nezaket sansür demek.

İşte bu sağ görüş.

Solcu arkadaşlarımın da problemleri var.

Bazıları Trump'ın duvar örme

fikrini destekleyen memurları taciz etti.

Onlara kaba, iğrenç

bazen daha da kötü şeyler dendi.

Geçen seneki benzer bir olaydan sonra

Washington Post bile

-sola eğilimli Washington Post-

bir makalede edepli olma
kavramını destekledi.

Yetkililer huzur içinde
yemek yiyebilmeliydi.

"Şöyle ki, buradaki asıl nezaketsizlik
duvarın kendisi,

çocuklara biber gazı sıkılması,
ailelerin parçalanması."

Protestocular bunu söyledi.

Bu ülkede edep ve inceliği

bütün tarihimiz boyunca
tercih ettiğimizi hayal edin.

Kadınların oy hakkını savunanları
düşünüyorum.

1920'de kadınlara
oy hakkı istedikleri için

protestolar yaptılar,
grevler düzenlediler,

cezalandırıldılar, tutuklandılar.

Peder Martin Luther King Jr. hakkında
da düşünüyorum,

Amerika'nın barışçıl sivil
itaatsizlik lideri.

Irk ve ekonomik eşitlik istediği için
nezaketsiz olarak etiketlendi.

Bence nezaketin neden kötü bir
kelimeye dönüştüğünü görüyorsunuz.

Bu, hep hemfikir olmamız
ve fikirlerimizi söylemememiz

gerektiği anlamına mı geliyor?

Kesinlikle hayır.

Geçenlerde Dr. Carolyn
Lukensmeyer ile konuştum.

Bu ülkedeki bir nezaket uzmanı

ve Ulusal Sivil Söylev
Enstitüsü'nün yöneticilerinden.

Bana dedi ki:

"Nezaket bastırma ve önemli farklılıkları
göz ardı etmek değil,

dinlemek ve bu farklılıkları saygı
çerçevesinde konuşmak demek."

Sağlıklı bir demokraside
bunu yapmalıyız.

Buna saygılı etkileşim diyorum.

Ama nazik konuşmanın da kurallara
ve sınırlara ihtiyacı var.

Örneğin, kaba
ve küçük düşürücü bir dille

nefret ve hoşgörüsüzlük yayan
bir söylev arasında farklar var.

Özellikle gruplar arasında.

Irksal ve etnik gruplardan,

LGBTQ+ topluluğundan,

engelli topluluğundan bahsediyorum.

Buna "nefret söylevi" diyoruz.

Nefret söylevi şiddete yol açabilir.

2018'in sonbaharında

Dr. Christine Blasey Ford hakkında
bir makale yazdım.

Onu hatırlarsınız,

Yüksek Mahkeme adayı Brett Kavanaugh'u
cinsel saldırıdan suçlayan

kadınlardan biriydi.

Tepkiler arasında

slaytta görebildiğiniz üzere,

bir mesaj aldım, kişisel bir mesajdı.

Gördüğünüz gibi basıma hazırlandı.

(Gülüşmeler)

Mesaj 50 kelimeydi, 10 tanesi
küfürden oluşuyordu.

Demokratlar'a, Başkan Obama'ya
laf edilmişti

ve benden de kaba bir şekilde
söz edilmişti.

Mesajda açık bir tehdit vardı,

The Post'taki editörlerim bunu
yetkililere gönderdiler.

Bu, el yapımı bombalar diğer
medya kuruluşlarına yollanmadan önceydi

ve herkes tetikteydi.

Büyük çerçeve ise sadece
birkaç ay önce

Maryland gazetesinde 5 kişinin
öldürülmüş olmasıydı.

Kin tutan bir okuyucu onları vurmuştu.

"Sus yoksa kötü şeyler olur."

Bu aynı zamanda

bir okuyucumun beni internette
takibe aldığı bir dönemdi.

İlk başta bu takip,

şöyle diyeyim, zararsızdı.

Geçen sene bu zamanlarda

yılbaşı dekorasyonlarım hâlâ asılıyken

bana bir mesaj yolladı ve dedi ki,

"Yılbaşı dekorasyonlarını kaldırmalısın."

Bir gün köpeğimi tasmasız
gezdirdiğimi fark etti

ve markete gittiğimi
söyleyen bir yorum yaptı.

Bana yolladığı mesajlardan
birinde dedi ki,

"Eğer biri seni vurup öldürseydi,

bu bir kayıp olmazdı."

Keşke bu hikâyenin sonu olsaydı.

Çünkü birkaç ay sonra kapıma geldi,

öfkeyle kapıyı kırmaya çalıştı.

Şu an bir güvenlik sistemine

ve Louisville Slugger beyzbol
sopasına sahibim.

(İç çeker)

"Sus yoksa kötü şeyler olur."

Yapılması gereken şey

nezaketin çirkinleşmesini
ve şiddet oluşturmasını önlemek.

İlk kuralım dili yumuşatmak.

Baskıda tetikleyici kelimeler
kullanmıyorum.

Tetikleyici kelimeler "homofobik", "ırkçı"

"yabancı düşmanı", "seksist".

Bütün bu kelimeler,

insanları tetikliyor.

Bunlar kışkırtıcı kelimeler

ve ortak bir nokta
bulmamızı engelliyorlar.

Ortak bir kalbe sahip
olmamızı da engelliyorlar.

2018'de John McCain öldüğünde

onu destekleyenler hiç kişisel
tehditlerde bulunmadığını söyledi.

Rakipleri de buna katıldı

ve bence bu en dikkat çeken detaydı.

İnsanların politikalarına,
pozisyonlarına kafa tuttu

ama bunu hiç kişiselleştirmedi.

Bu ikinci kural.

Yani nezaket eksikliği sadece
Amerika'ya has değil.

Hollanda'da nezaketsizlik cezası
için çağrılar var,

Flemenk bir filozofun dediği gibi,

ülke "iğrenme" büyüsüyle
kaplanmış durumda.

Bu önceden bildiğim bir
kelime değildi ve araştırdım.

Basit bir şekilde zorbalık ve iyi
davranışların yok oluşu demek.

Aslında çok daha kötü bir anlamı var
ama burada söyleyemem.

Bu spesifik kelimeyi kullanıyorsanız

kesin bir probleminiz olduğunu
biliyorsunuz demektir.

Birleşik Krallık'ta, 2016'daki
Brexit oylamasında

ulus daha da kutuplaştı.

Brexit'i desteklemeyen bir eleştirmen
destekleyenler için dedi ki

-bu lafa bayılıyorum-

"Britanya'nın korkak, dar görüşlü
kertenkele beyinleri."

Britanya'nın korkak, dar görüşlü
kertenkele beyinleri.

İşte bu kişisel.

Bu Downton Abbey'i ve nezaketini

özlememe sebep oluyor.

İşte üçüncü kural burada:

Edeple nezaketi karıştırmayın.

Bayan Maggie Smith gibi gösterişli, dul
bir kontese sahip olsanız bile.

(Gülüşmeler)

[Yenilenlerden olma, bu çok orta sınıf.]

Son bir hikâyeyle bitireceğim.

Geçenlerde harika çörekler yapan
bir pastacıdaydım.

Çok uzun bir sıra var
ve çok fazla da çörek.

Çörekler teker teker gidiyordu,

son çörekle aramda bir kadın kalmıştı.

(Gülüşmeler)

Tanrı'ya şükürler olsun,
"Bir kruvasan alacağım." dedi.

(Gülüşmeler)

Sıra bana geldiğinde çöreği
alacağımı söyledim.

Arkamdaki adam

-arkama dönmemiştim,
onu da görmemiştim-

"O benim çöreğim!

20 dakikadır sırada
bekliyorum." diye bağırdı.

"Sen kimsin?

Ben de 20 dakikadır bekliyorum
ve sen arkamdasın." dedim.

Şöyle ki New York'ta büyüdüm,

yakın bir yerde liseye gittim.

Çok nazik görünebilirim, evet,

ama taksi için bu odada veya sokaklarda
biriyle kapışabilirim.

Bu adama dönüp "Yarısını ister misin?"

dediğimde çok şaşırdım.

"Yarısını ister misin?"

Bunun üstüne düşünmedim,
öylece söyleyiverdim.

Adamın yüzü değişti, çok şaşkındı

ve bana dedi ki

"Ben de başka bir hamur işi alayım,
onu da bölüşelim."

Öyle yaptı, öyle yaptık.

Oturup konuştuk.

Ortak hiçbir noktamız yoktu.

(Gülüşmeler)

Hiç ortak noktamız yoktu: Irk, cinsel
yönelim, meslek.

Ama bu kibarlıkla dolu andaki bağ ile

arkadaş olduk, iletişimimizi sürdürdük.

(Gülüşmeler)

Ama sonrasında bana "sivil hakçı"
dendiğini öğrenince dehşete düştü.

(Gülüşmeler)

Buna nezaketin getirdiği
mutluluk diyorum.

Nezaketin mutluluğu.

Beni düşünmeye itti,

nazik olmadığımızda
kaçırdığımız iyilik,

kurtulduğumuz sıkıntılar nedir diye.

İyilikten kastım arkadaşlık,
bağ kurmak.

Birlikte 1000 kalori paylaşmak.

Daha geniş anlamda da söylüyorum.

Topluluklar arası, bir ülke için de
veya tüm dünyada.

Neler kaçırıyoruz?

Şu an fikirler ve kimlikler arasında bir
sivil savaşın içindeyiz.

Bu konuda kurallarımız yok.

Biliyorsunuz, savaşta kurallar var.

Cenevre Sözleşmesi'ni düşünün.

Bütün askerlere, görevde
olsun veya olmasın

insanca davranılması öngörüldü.

Açıkçası nezaket için de bir
Cenevre Sözleşmesi olmalı,

sivil söylevler ve onların
sınırları için kurallar koymamız

ve topluluklarımızda ve ülkelerimizde
daha iyi vatandaşlar olabilmemiz için.

Bunun hakkında söyleyebileceğim şey,

bu kuralları nezaketin orijinal anlamı
üzerine kurmak olurdu,

Latince ve Fransızca'dan gelen anlamıyla.

Nezaket:

Toplumun iyiliği, şehrin iyiliği için

fedakarlık yapan vatandaşlar.

Yani bence nezaket kötü bir
kelime değil.

Umarım, "sivil hakçı" modası geçmiş bir
kelime olarak kalmaz.

Teşekkürler.

(Alkış)