Trung Quốc tiến tới tỷ lệ sinh bằng 0

Trung Quốc đang lao nhanh về phía một xã hội không có trẻ em,

trong khi chính phủ Trung Quốc lại đang tìm cách khiến tình hình trở nên thậm chí còn tồi tệ hơn.

Chào mừng đến với Trung Quốc Không Kiểm Duyệt. Tôi là Chris Chappell.

Đã đến lúc tạm ngừng chiến đấu với sự kiểm duyệt của YouTube...

để chúng tôi có thể chiến đấu với sự kiểm duyệt của Apple.

Tôi không đùa đâu. Trong vài tháng qua,

chúng tôi đã xây dựng một ứng dụng độc quyền cho Trung Quốc Không Kiểm Duyệt dành cho bạn.

Chúng tôi đã thiết kế, lập trình và gửi nó lên Apple để xét duyệt.

Thông thường, Apple sẽ chấp thuận hoặc từ chối một ứng dụng trong vòng 48 giờ, nhiều nhất là một tuần.

Nhưng chúng tôi đã gửi ứng dụng từ ngày 24 tháng 1.

Sau hai tuần không có phản hồi,

chúng tôi đã yêu cầu Apple đẩy nhanh quá trình xử lý.

Vẫn không có phản hồi. Kỳ lạ nhỉ? Vì vậy, chúng tôi đã rút lại ứng dụng đó và gửi lại một phiên bản mới,

hy vọng nó sẽ được một nhân viên xét duyệt khác xử lý.

Kết quả? Vẫn không có hồi âm.

Giờ đây, đã hơn một tháng trôi qua. Không ai từ Apple liên hệ với chúng tôi, cũng không phê duyệt hay từ chối ứng dụng của chúng tôi

mà có lẽ họ cũng không từ chối, vì họ không có lý do chính đáng nào để làm vậy.

Chúng tôi đã thử mọi cách có thể.

Và bây giờ, chúng tôi lo ngại rằng Apple thực sự đang kiểm duyệt chúng tôi.

Nhưng họ không muốn nói thẳng ra,

nên họ chọn cách "lơ" chúng tôi. Một quả táo mỗi ngày đang khiến chúng tôi rời xa các bạn.

Bạn có thể hỏi: "Chris, có phải anh đang hoang tưởng không?" Có thể.

Nhưng Apple từng kiểm duyệt Trung Quốc Không Kiểm Duyệt trước đây rồi.

Năm 2017, chúng tôi tạo một ứng dụng cho Apple TV.

Apple đã phê duyệt nó, nhưng ngay lập tức chặn ứng dụng tại Trung Quốc đại lục, Hồng Kông và Đài Loan.

Lý do họ đưa ra?

"Ứng dụng phải tuân thủ mọi yêu cầu pháp lý

tại các khu vực mà bạn cung cấp chúng".

Nhưng ứng dụng của chúng tôi đã tuân thủ luật ở Hồng Kông và Đài Loan.

Phải mất đến 10.000 chữ ký trên đơn kiến nghị trực tuyến gửi Apple

mới có thể khiến họ dỡ bỏ kiểm duyệt đối với chúng tôi.

Điều này thực sự quan trọng, vì "Không kiểm duyệt" chính là điều chúng tôi theo đuổi.

Vậy bây giờ tôi muốn bạn làm gì?

Hãy ký vào bản kiến nghị mới của chúng tôi, kêu gọi Apple

KHÔNG kiểm duyệt ứng dụng Trung Quốc Không Kiểm Duyệt! Link có trong phần mô tả.

Nhưng này, biết đâu đây chỉ là một sự hiểu lầm lớn hoặc một lỗi kỹ thuật đơn giản thì sao?

Điều đó sẽ thật tuyệt. Nếu vậy, bản kiến nghị này chỉ đơn thuần

thể hiện sự ủng hộ nhiệt tình của bạn đối với ứng dụng Trung Quốc Không Kiểm Duyệt sắp ra mắt trên iOS. Vậy nên cảm ơn bạn vì đã ký.

Bây giờ quay lại với tập hôm nay.

Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình rất yêu trẻ em.

Ông ấy dạy chúng những bài học quan trọng.

Ông ấy chỉ cho chúng cách dùng xô một cách an toàn.

Và thậm chí còn đốn ngã chúng—chỉ để vui thôi!

Đôi khi, ông ấy còn đưa cả trẻ em lẫn gia đình chúng đến các trại huấn luyện hoàn toàn miễn phí. Thật vui phải không nào?

Trên thực tế, những lần tương tác này

đã giúp ông Tập có được biệt danh "Ông nội Tập" trên truyền thông nhà nước Trung Quốc.

Và đó là biệt danh duy nhất của ông ấy.

Những biệt danh khác? Chắc chắn không bị kiểm duyệt đâu!

Và "Ông nội Tập" cùng chính phủ của ông ấy yêu trẻ em

đến mức họ muốn người dân Trung Quốc sinh thêm nhiều em bé hơn.

Để đạt được điều đó, trong những năm gần đây, chính quyền Trung Quốc đã triển khai

chính quyền Trung Quốc đã triển khai đủ loại chính sách khuyến khích sinh sản,

từ trợ cấp, giảm thuế cho các gia đình

đến việc cung cấp các phương pháp điều trị vô sinh miễn phí cho các cặp vợ chồng muốn có con.

Một số quan chức địa phương có vẻ quá nhiệt tình với nhiệm vụ này,

chẳng hạn như việc họ gọi điện hỏi phụ nữ rằng

liệu họ có đang mang thai không, và nếu không, thì khi nào họ dự định có con.

Mà điều đó cũng chẳng có gì đáng ngạc nhiên cả. Nhìn cách Trung Quốc đối xử với Đài Loan,

bạn có thể thấy họ chẳng hề tôn trọng ranh giới.

Thế nhưng, bất chấp mọi nỗ lực, điều này vẫn không hiệu quả.

Tỷ lệ sinh của Trung Quốc đang giảm nhanh chóng,

khiến dân số quốc gia giảm ba năm liên tiếp,

và điều đó đã đặt nền móng cho việc Trung Quốc sẽ trở thành một xã hội già hóa nghiêm trọng vào năm 2035.

Và đây là thông tin từ chính truyền thông nhà nước Trung Quốc mà tôi yêu thích nhất,

Global Times, và cơ quan y tế của Trung Cộng,

vậy nên thực tế có lẽ còn tồi tệ hơn!

Hừm, có lẽ nếu chính phủ gọi điện cho phụ nữ nhiều hơn

để hỏi những câu xâm phạm đời tư, điều đó sẽ khiến họ có tâm trạng muốn sinh con chăng?

Tình hình thậm chí có vẻ đang trở nên tồi tệ hơn,

khi gần đây có thông tin cho biết tỷ lệ kết hôn của Trung Quốc

đã giảm xuống mức kỷ lục vào năm 2024

giảm khoảng một phần năm so với năm 2023.

Mức giảm này còn sâu hơn cả thời kỳ COVID,

đẩy số lượng kết hôn xuống mức thấp nhất kể từ khi Trung Quốc bắt đầu ghi nhận số liệu vào năm 1986.
x

Và vì đời sống gia đình ở Trung Quốc xoay quanh hôn nhân,

nên không có đám cưới cũng đồng nghĩa với không có trẻ em.

Nhưng khi xã hội Trung Quốc đang lao nhanh đến ngưỡng không còn trẻ sơ sinh,

vấn đề không chỉ nằm ở nguy cơ một xã hội già hóa.

Trên thực tế, Trung Quốc đang hướng đến một cuộc thay đổi lớn về mặt địa lý và dân tộc

một sự biến đổi mà "Ông nội Tập" và chính quyền của ông chưa từng thấy,

và thực sự không hề muốn thấy.

Bạn thấy đấy, nếu có một thứ mà Tập thích gần như ngang bằng với việc gia tăng số lượng gia đình Trung Quốc,

thì đó là mở rộng vùng nông thôn Trung Quốc.

Theo nghĩa đen luôn. Đây là hình ảnh ông ấy đang kiểm tra một cánh đồng rau ở tỉnh Hồ Bắc vào cuối năm 2024

và hướng dẫn nông dân cách làm việc.

Trời ạ, Ông ấy thực sự rất thích hướng dẫn mọi người cách gieo giống

Nhưng người dân nông thôn rất yêu quý ông ấy vì điều đó,

như cách họ vỗ tay một cách tự nhiên trong cảnh quay này cho thấy.

Những chuyến đi đến các vùng nông thôn như vậy là một phần
trong nỗ lực của Tập nhằm thổi luồng sinh khí mới

vào vùng quê Trung Quốc – một sứ mệnh trọng tâm của ông ta.

Sự phát triển của Trung Quốc tại các thành phố,

đặc biệt là ở bờ biển phía đông, từ lâu đã vượt xa sự phát triển ở nông thôn,

tạo ra một trong những khoảng cách thu nhập thành thị - nông thôn lớn nhất thế giới.

Cùng lúc đó, nhiều khu vực nông thôn ở Trung Quốc đang phải đối mặt với các vấn đề như thoái hóa đất

và phi công nghiệp hóa.

Ông có lời khuyên nào hữu ích nào cho việc này không, Ông nội Tập? Có không nào?

Nhưng giờ đây, tỷ lệ sinh giảm mạnh đang đe dọa đến kế hoạch phát triển nông thôn của Tập.

Trước đây, tỷ lệ sinh cao hơn ở nông thôn từng giúp bù đắp

cho tỷ lệ sinh thấp tại các thành phố Trung Quốc, nhưng điều đó không còn đúng nữa.

Hiện tại, tỷ lệ sinh của thanh niên ở vùng nông thôn

đang giảm nhanh hơn cả tỷ lệ sinh ở thành thị.

Chưa kể, người dân Trung Quốc vẫn tiếp tục di cư từ nông thôn lên thành phố,

góp phần khiến một số khu vực nông thôn bị giảm dân số nghiêm trọng

một hiện tượng được gọi ở Trung Quốc là các “thị trấn và làng mạc rỗng ruột.”

Và tình hình đặc biệt nghiêm trọng ở một số khu vực giáp biên giới với các nước láng giềng của Trung Quốc.

Những thị trấn này còn “rỗng” hơn cả những lời hứa của Trung Cộng.

Không xa biên giới Trung Quốc với Lào, Myanmar và Việt Nam,

nơi được hình thành bởi hai tỉnh phía nam là Vân Nam

và Quảng Tây,

đã có nhiều báo cáo về việc các thị trấn và làng mạc biên giới biến thành thị trấn ma

khi người dân hoặc qua đời hoặc bỏ đi để tìm kiếm cuộc sống tốt hơn ở nơi khác.

Nghe thật ảm đạm, nhưng ít ra vẫn không bi đát bằng thời kỳ mà các thị trấn biến thành thị trấn ma

do toàn bộ dân số chết đói.

Chủ nghĩa cộng sản thật vĩ đại, phải không?

Ở phía bắc, dọc theo biên giới Trung Quốc với Mông Cổ và Nga,

tình hình thậm chí còn nghiêm trọng hơn.

Tại đây, dân số khu vực Nội Mông đã giảm

từ gần 25 triệu người vào năm 2010 xuống còn chỉ 24 triệu vào năm 2022,

và tỉnh Hắc Long Giang giảm từ hơn 38 triệu người vào năm 2010

xuống dưới 32 triệu vào năm 2020.

Những sự suy giảm này đã khiến chính quyền Trung Quốc vô cùng lo ngại.

Một cố vấn chính phủ đã tuyên bố vào tháng 11 rằng:

“Để củng cố an ninh quốc gia trong bối cảnh dân số toàn quốc đang suy giảm,

Trung Quốc nên tập trung vào các khu vực thị trấn có dân số đang giảm dần ở biên giới Trung Á.”

Trong khi đó, tờ Global Times—cơ quan ngôn luận của Trung Cộng đã tuyên bố năm ngoái rằng Nội Mông

là “cửa ngõ phía bắc” và “hào nước” bảo vệ thủ đô Bắc Kinh,

gánh vác trọng trách chính trị to lớn

trong việc bảo vệ an ninh quốc gia và sự ổn định biên giới.

Global Times cũng đưa tin rằng lãnh đạo Nội Mông đã cam kết thực hiện

“các biện pháp toàn diện để thu hút thêm nhiều người đến định cư và sinh sống tại các khu vực biên giới,

nhằm đảm bảo lá chắn con người – ý tôi là, sự đoàn kết dân tộc và an ninh biên giới.”

Mặc dù sự suy giảm dân số là rất lớn,

nhưng hiện vẫn chưa rõ những mối đe dọa an ninh quốc gia tức thời có thể xuất hiện từ việc này là gì.

Sau tất cả, hiếm khi thấy những đội quân Mông Cổ ồ ạt kéo xuống từ phương bắc trong thời đại ngày nay,

và đó chính là lý do mà Vạn Lý Trường Thành vẫn đứng sừng sững để bảo vệ Trung Quốc, phải không nào?

Tuy nhiên, Trung Cộng vốn ám ảnh với việc duy trì hình ảnh quyền lực,

và việc có những vùng rộng lớn ở phía bắc trông như thế này chắc chắn không phải là dấu hiệu của một đất nước hùng mạnh.

Chắc chắn là không ngầu bằng những pha chơi đùa "cứng rắn" của Ông nội Tập.

Đúng là một người đàn ông mạnh mẽ! Và một người ông tuyệt vời!

Trung Quốc cũng có một số lý do thực sự để muốn thể hiện sức mạnh.

Ví dụ, vào cuối thế kỷ 19,

khi Trung Quốc cũng tỏ ra yếu thế ở mặt trận phía bắc,

Nga đã chớp cơ hội để thôn tính một vùng lãnh thổ rộng lớn của Trung Quốc.

Xét đến quan hệ Trung-Nga trong thế kỷ 21,

có vẻ như khó có khả năng người Nga sẽ lặp lại hành động đó,

nhưng mà này, cũng ít ai nghĩ rằng Putin sẽ điên rồ đến mức xâm lược Ukraine.

Vì vậy, ai biết được chứ. Lời hứa của ông ta cũng rỗng tuếch chẳng khác gì những thị trấn ma kia.

Ở khu vực biên giới phía nam của Trung Quốc,

tác động tiềm tàng của tình trạng suy giảm dân số có thể đến rất nhanh.

Ở miền nam, chính phủ Trung Quốc từ lâu đã gặp khó khăn trong việc khẳng định và duy trì quyền kiểm soát,

đặc biệt là dọc theo biên giới dài gần 1.400 dặm với Myanmar.

Không chỉ vì khu vực này là một bức tranh ghép phức tạp của các nhóm dân tộc thiểu số,

mà địa hình rừng rậm và đồi núi dày đặc

còn khiến nhiều vùng trở nên khó tiếp cận và giám sát.

Điều đó đã biến khu vực này thành một điểm nóng của các hoạt động buôn lậu và thương mại bất hợp pháp

bao gồm cả buôn người,

Các băng nhóm tội phạm có trụ sở tại Myanmar đã lừa gạt người Trung Quốc vào vùng chiến sự của nước này,

nơi hàng chục nghìn người hiện đang bị ép làm việc trong các trung tâm lừa đảo trực tuyến.

Tất nhiên, điều này phần nào giải thích vì sao người dân lại muốn rời khỏi khu vực này,

nhưng khi dân số địa phương dần biến mất

dù là chạy đến thành phố hay bị đưa vào các trung tâm lừa đảo ở Myanmar

thì những thị trấn vùng biên này chẳng còn gì để duy trì một đường biên giới vững chắc.

Nhưng đừng lo – Tập đã có một giải pháp tuyệt vời để giải quyết mọi vấn đề của nông thôn Trung Quốc.

Ông ấy đã kêu gọi thanh niên Trung Quốc đóng góp nhiều hơn vào công cuộc phục hưng nông thôn.

Quan điểm này đã được phản ánh trong một kế hoạch hành động do chính quyền tỉnh Quảng Đông công bố vào năm 2023,

đặt mục tiêu đưa 300.000 sinh viên đại học về nông thôn trong năm nay.

Chắc chắn đây chính là điều mà họ mong muốn nhận được sau khi học đại học.

Kế hoạch này còn có thêm một lợi ích khác: đẩy thanh niên thất nghiệp ra khỏi các thành phố,

nơi họ có thể gây rối, gây bất ổn

và bắt đầu có những ý tưởng nguy hiểm về quyền tự chủ và tự do ngôn luận.

Toàn bộ kế hoạch này cũng mang đậm màu sắc hoài cổ của cuộc Cách mạng Văn hóa những năm 1960 và 1970,

khi hàng triệu thanh niên Trung Quốc bị đưa về nông thôn để “giáo dục và được giáo dục.”

Ồ, và cũng có rất nhiều người bị giết.

Bạn biết đấy… thật Thật thú vị

Chính Tập Cận Bình cũng từng nói về những kỷ niệm đẹp khi ông trải qua thời gian sống ở một ngôi làng nông thôn trong giai đoạn đó.

Đó thực sự là những ngày huy hoàng,

khi thanh niên Trung Quốc tập trung rèn luyện sức mạnh với búa

và đập nát các di sản văn hóa Trung Hoa,

đồng thời làm những chiếc vòng cổ khổng lồ để tặng bạn bè và người thân… thật vui!

Nhưng không chỉ có tình trạng dân số giảm sút và suy giảm nhân khẩu học

khiến chính quyền Trung Quốc phải đưa ra những động thái tuyệt vọng.

Mà còn là những thay đổi nhân khẩu học đi kèm với nó.

Và tôi không chỉ nói về vấn đề già hóa dân số.

Bởi vì, trong khi tỷ lệ sinh của người Hán đang giảm mạnh,

thì câu chuyện lại hoàn toàn khác đối với hơn 125 triệu người

thuộc 55 dân tộc thiểu số của Trung Quốc.

Các khu vực như Nội Mông, tỉnh Cam Túc

và tỉnh Quý Châu

đều chứng kiến sự suy giảm dân số trong những năm gần đây đối với người Hán.

Nhưng sự suy giảm này phần nào được bù đắp bởi tỷ lệ sinh cao hơn

trong các nhóm dân tộc thiểu số.

Trên toàn Trung Quốc, 13% số trẻ sơ sinh vào năm 2000 có nguồn gốc dân tộc thiểu số,

và đến năm 2020, dân số các nhóm thiểu số này được ước tính

chiếm gần 9% tổng dân số

một sự thay đổi đáng kể so với những năm 1960,

khi họ chỉ chiếm chưa đến 6%.

Tất nhiên, ông Tập vô cùng yêu quý các dân tộc thiểu số,

đến mức thậm chí còn gửi một số nhóm và gia đình của họ vào các trại cải tạo miễn phí để thể hiện lòng biết ơn… thật vui!

Dĩ nhiên, ta cũng cần cẩn trọng với những con số này.

Bởi lẽ, tất cả đều dựa trên

số liệu chính thức của Trung Quốc, mà theo các nhà nghiên cứu, không phải lúc nào cũng đáng tin cậy.

Nguyên nhân là do chất lượng thu thập dữ liệu thấp,

các chính quyền địa phương có động cơ để phóng đại hoặc hạ thấp một số con số dân số nhất định,

và tính nhạy cảm của vấn đề này đối với giới lãnh đạo Trung Quốc.

Điều đó có nghĩa là dân số thực tế của các dân tộc thiểu số và tốc độ gia tăng của họ

có thể cao hơn so với những gì dữ liệu chính thức công bố.

Nghe có vẻ là một điều tích cực, vì nhiều nhóm thiểu số sinh sống ở các vùng biên giới,

nơi chính quyền Trung Quốc đang lo lắng về tình trạng suy giảm dân số.

Nhưng chính quyền Trung Quốc dường như lại không vui vẻ gì về điều đó.

Ví dụ, một trong những nhóm dân tộc thiểu số phát triển nhanh nhất Trung Quốc

người Duy Ngô Nhĩ nói tiếng Turk

đã chứng kiến tỷ lệ sinh của họ giảm gần một nửa chỉ trong vòng hai năm, từ 2017 đến 2019,

theo chính số liệu của chính phủ Trung Quốc.

Sự sụt giảm đột ngột đó trùng hợp với một chiến dịch đàn áp gia tăng nhắm vào người Duy Ngô Nhĩ,

với ngày càng nhiều bằng chứng cho thấy nhiều phụ nữ Duy Ngô Nhĩ đã bị ép buộc sử dụng biện pháp kiểm soát sinh sản

và chịu đựng các cuộc triệt sản cưỡng bức.

Mà — tôi không phải nhà khoa học hay gì đâu

nhưng nghe có vẻ như đây không phải cách tốt nhất để tăng tỷ lệ sinh.

Mặc dù ít nhóm dân tộc nào phải chịu các biện pháp hà khắc như người Duy Ngô Nhĩ,

nhưng những dân tộc thiểu số khác ở Trung Quốc cũng bị nhắm đến,

bao gồm người Mông Cổ, những người đã bị cấm sử dụng tiếng mẹ đẻ trong trường học,

cũng như người Tây Tạng, khi ngày càng nhiều trẻ em

bị gửi đến các trường nội trú do người Hán chi phối,

còn các nhà giáo dục Tây Tạng thì biến mất một cách bí ẩn.

Những biện pháp làm suy yếu mối liên kết văn hóa giữa trẻ em và cha mẹ của chúng

không có vẻ là một chiến lược khuyến khích sinh sản.

Tuy nhiên, ngày càng khó để chúng ta biết chính xác tác động của những chính sách này,

khi chính quyền Trung Quốc đã ngừng công bố số liệu về tỷ lệ sinh của các nhóm dân tộc không phải người Hán.

Vì… một lý do nào đó.

Nhưng có rất nhiều dấu hiệu rõ ràng cho thấy giới lãnh đạo Trung Quốc đang tìm cách hạn chế các dân tộc thiểu số,

thay vì tận dụng sự đa dạng sắc tộc của đất nước để giải quyết vấn đề suy giảm dân số.

Điều này không quá bất ngờ, vì Tập Cận Bình không phải là hình mẫu cho việc trao quyền cho các dân tộc thiểu số,

mà là kiểu người nhấn mạnh sự đồng nhất của Trung Quốc dưới sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản.

Nhưng chính sách này có nguy cơ giáng một đòn mạnh vào tỷ lệ sinh của Trung Quốc

vào thời điểm nó đang lao dốc không phanh.

Và với thế hệ trẻ Trung Quốc ngày nay vốn đã ít

do hậu quả của chính sách một con,

thật khó để tin rằng sẽ có đủ thanh niên thất nghiệp ở thành phố để vực dậy vùng nông thôn

và lấp đầy khoảng trống dân số ngày càng lớn ở các khu vực biên giới

– trừ khi sinh viên tốt nghiệp là người máy.

Vậy nên, dù chính quyền Trung Quốc đang tuyệt vọng tìm cách tăng tỷ lệ sinh, giới lãnh đạo nước này dường như vẫn sẵn sàng hy sinh tăng trưởng dân số để đổi lấy sự thống trị sắc tộc của người Hán.
Ít nhất thì, khi Trung Quốc đang tiến đến mức sinh bằng 0, Trung Cộng cũng đang đảm bảo rằng tất cả các nhóm dân tộc trong nước cùng nhau tiến đến một tương lai u ám.