Γιατί ερωτευόμαστε; Μια φιλοσοφική έρευνα - Σκάι Κλήρι

Δείτε όλο το μάθημα εδώ: https://ed.ted.com/lessons/why-do-we-love-a-philosophical-inquiry-skye-c-cleary

Ο έρωτας. Όμορφος και μεθυστικός, σου ραγίζει την καρδιά και σου σπάει το ηθικό... συχνά την ίδια στιγμή! Αν ο έρωτας έχει ένα σκοπό, ούτε η επιστήμη ούτε η ψυχολογία τον έχουν ανακαλύψει ακόμα - αλλά κατά τη διάρκεια της ιστορίας, κάποιοι από τους πιο γνωστούς φιλόσοφους έχουν διατυπώσει ενδιαφέρουσες θεωρίες. Η Σκάι Κλήρι μας δίνει πέντε από αυτές τις θεωρίες.

Μάθημα από την Σκάι Κλήρι, κινούμενο σχέδιο από τον Άβι Όφερ.

Aχ, o έρωτας -

όμορφος και μεθυστικός,

σου ραγίζει την καρδιά
και σου σπάει το ηθικό

συνήθως ταυτόχρονα.

Γιατί βάζουμε το εαυτό μας
σε αυτόν το συναισθηματικό κλοιό;

Δίνει ο έρωτας νόημα στη ζωή μας,

ή είναι διέξοδος
από τη μοναξιά και τον πόνο;

Είναι ο έρωτας καμουφλάζ
των σεξουαλικών μας επιθυμιών,

ή ένα κόλπο της φύσης
για να μας ξεγελάσει να αναπαραχθούμε;

Είναι αυτό το μόνο που χρειαζόμαστε;

Σίγουρα το χρειαζόμαστε;

Εάν ο έρωτας έχει σκοπό,

ούτε η ψυχολογία ούτε η επιστήμη
τον έχουν ανακαλύψει ακόμα.

Αλλά κατά την ιστορία

πολύ σημαντικοί φιλόσοφοι
διατύπωσαν ενδιαφέρουσες θεωρίες.

Ο έρωτας μας ολοκληρώνει.

Ο αρχαίος Έλληνας φιλόσοφος Πλάτων

εξέταζε την ιδέα ότι ερωτευόμαστε
έτσι ώστε να ολοκληρωθούμε.

Στο βιβλίο του «Συμπόσιον»
γράφει για ένα δείπνο

στο οποίο ο Αριστοφάνης,
ένας κωμικός θεατρικός συγγραφέας,

διασκεδάζει τους καλεσμένους του
με την ακόλουθη ιστορία:

κάποτε οι άνθρωποι ήταν πλάσματα
που είχαν τέσσερα χέρια, τέσσερα πόδια

και δύο κεφάλια.

Μια μέρα, θύμωσαν τους θεούς,

και ο Δίας τους έκοψε όλους στη μέση.

Από τότε, κάθε άνθρωπος
ψάχνει το άλλο του μισό.

Ο έρωτας είναι η λαχτάρα
να βρούμε την αδελφή ψυχή μας

ώστε να νιώσουμε ολόκληροι ξανά,

ή τουλάχιστον, αυτό πίστευε ο Πλάτωνας

ότι θα έλεγε ένας μεθυσμένος
κωμικός συγγραφέας σε ένα πάρτι.

Ο έρωτας μας ξεγελάει
ώστε να κάνουμε παιδιά.

Πολύ αργότερα, ο γερμανός φιλόσοφος
Άρθουρ Σοπενχάουερ

υποστήριξε ότι η αγάπη
που έχει βάση στη σεξουαλική επιθυμία

είναι μια ηδονική παραίσθηση.

Υποστήριξε ότι αγαπάμε επειδή
οι πόθοι μας κάνουν να πιστεύουμε

ότι ένα άλλο άτομο
μπορεί να μας κάνει ευτυχισμένους,

αλλά αυτό είναι το οδυνηρό λάθος μας.

Η φύση μας ξεγελά ώστε να αναπαραχθούμε,

και η γλυκιά ένωση που αναζητούμε
θα ολοκληρωθεί μέσω των παιδιών μας.

Αφού ικανοποιηθούμε σεξουαλικά,

ξαναγινόμαστε τα ταλαίπωρα πλάσματα

που το μόνο που πέτυχαν
είναι να διατηρήσουν το είδος,

και να διαιωνίσουν τον κύκλο
του ανθρώπινου μόχθου.

Ώρα για αγκαλιά!

Ο έρωτας μας βοηθά
να δραπετεύσουμε από τη μοναξιά.

Σύμφωνα με τον νομπελίστα
Βρετανό φιλόσοφο Μπέρτραντ Ράσελ,

ερωτευόμαστε ώστε να σβήσουμε τις
σωματικές και ψυχολογικές μας επιθυμίες.

Οι άνθρωποι είναι πλασμένοι
για να αναπαράγονται,

αλλά χωρίς την έκσταση
του παθιασμένου έρωτα,

το σεξ δεν είναι ικανοποιητικό.

Η φοβία μας για τον κρύο, σκληρό κόσμο

μας ωθεί να χτίσουμε ένα σκληρό κέλυφος

που θα μας προστατέψει
και θα μας απομονώσει.

Η ζεστασιά και η οικειότητα
που προσφέρει ο έρωτας

βοηθά να ξεπεράσουμε τη φοβία του κόσμου,

να δραπετεύσουμε από τη μοναξιά μας.

και να εμπλακούμε περισσότερο στη ζωή.

Ο έρωτας εμπλουτίζει την ύπαρξή μας

κάνοντάς τον το καλύτερο πράγμα στη ζωή.

Ο έρωτας είναι παραπλανητική δοκιμασία.

Ο Σιντάρτα Γκαουτάμα,

ο γνωστός σε εμάς Βούδας
ή Πεφωτισμένος,

μάλλον θα είχε κάποιες
σοβαρές διαφωνίες με τον Ράσελ.

Ο Βούδας πρότεινε ότι ερωτευόμαστε

προσπαθώντας να ικανοποιήσουμε
το βασικό μας ένστικτο.

Όμως, η παθιασμένες μας ορέξεις
είναι αδυναμίες

και οι εξαρτήσεις -ακόμη κι ο έρωτας-
είναι πηγές μεγάλου πόνου.

Ευτυχώς, ο Βούδας ανακάλυψε
το Ευγενές Οκταπλό Μονοπάτι,

ένα είδος προγράμματος
για να εξαλείψει τους φλεγόμενους πόθους

ώστε να καταφέρουμε
να φτάσουμε στη νιρβάνα,

ένα φωτισμένο επίπεδο όπου επικρατεί
ειρήνη, διαύγεια, σοφία και συμπόνια.

Ο συγγραφέας Τσάο Σουετσίν
απεικονίζει το αίσθημα του Βούδα

πως ο έρωτας είναι παλαβομάρα

σε ένα από τα κλασσικά βιβλία
της κινεζικής λογοτεχνίας,

«Το όνειρο του κόκκινου δωματίου».

Περιληπτικά, ο Τζα Ρέι
ερωτεύεται την Σι Φενγγκ

η οποία τον εμπαίζει και τον μειώνει.

Αντικρουόμενα συναισθήματα μίσους
και αγάπης τον κάνουν κουρέλι,

έτσι ένας Ταοϊστής του δίνει
έναν μαγικό καθρέπτη για να γιατρευτεί,

εφόσον όμως δεν κοιταχτεί μέσα σε αυτόν.

Αλλά, φυσικά, εκείνος κοιτάζεται.

Βλέπει την Σι Φενγκ.

Η ψυχή του μπαίνει στον καθρέπτη
και σύρεται μακριά, αλυσοδεμένη,

για να πεθάνει.

Δεν έχουν όλοι οι βουδιστές
την ίδια αντίληψη για τον έρωτα

αλλά το ηθικό δίδαγμα είναι

ότι τέτοιου είδους εξαρτήσεις
σπέρνουν την καταστροφή

και πρέπει ν' αποφεύγονται,
όπως και οι μαγικοί καθρέπτες.

Η αγάπη μας επιτρέπει
να ξεπερνάμε τον εαυτό μας.

Ας ολοκληρώσουμε με μια πιο θετική νότα.

Η Γαλλίδα φιλόσοφος Σιμόν ντε Μποβουάρ

θεωρεί ότι ο έρωτας είναι
η επιθυμία για ένωση με τον άλλο

και αυτό δίνει νόημα στη ζωή μας.

Παρόλα, δεν την ενδιαφέρει τόσο
το γιατί αγαπάμε

αλλά περισσότερο το πώς μπορούμε
να αγαπήσουμε καλύτερα.

Παρατήρησε ότι το πρόβλημα
του παραδοσιακού έρωτα

είναι ότι γίνεται τόσο μαγευτικός

ώστε να τον ανάγουμε στο μόνο λόγο
για τον οποίο αξίζει να ζούμε.

Όμως η εξάρτηση από τον άλλον
για να συνειδητοποιούμε την ύπαρξή μας

εύκολα μπορεί να οδηγήσει
σε βαρεμάρα και παιχνίδι δυνάμεων.

Για να αποφύγουμε αυτή την παγίδα,
η Μποβουάρ συμβούλεψε

να αγαπάμε αυθεντικά,
κάτι σαν την τέλεια φιλία.

Οι ερωτευμένοι υποστηρίζονται
στην ανακάλυψη του εαυτού τους,

στο να ξεπεράσουν τους εαυτούς τους,

και στο να φωτίσουν μαζί
τις ζωές τους και τον κόσμο.

Αν και μπορεί να μην μάθουμε ποτέ
γιατί ερωτευόμαστε,

σίγουρα θα είναι μια συναισθηματική βόλτα
με πολλά σκαμπανεβάσματα.

Τρομακτική και απολαυστική.

Μας κάνει να υποφέρουμε
και μας ανεβάζει ψηλά.

Μπορεί να χάνουμε τον εαυτό μας.

Μπορεί να τον βρίσκουμε.

Μπορεί να είναι σπαρακτικό,

ή ό,τι καλύτερο μας έχει συμβεί.

Τολμάτε να το ανακαλύψετε;