Dlaczego kochamy? Pytanie filozoficzne - Skye C. Cleary

Zobacz całą lekcję: https://ed.ted.com/lessons/why-do-we-love-a-philosophical-inquiry-skye-c-cleary

Ach, miłość romantyczna; piękna i upajająca, łamiąca serce i duszę... często w tym samym czasie! Jeśli miłość romantyczna ma sens, to nauka i psychologia jeszcze go nie odkryły - ale na przestrzeni dziejów paru szanowanych filozofów proponowało intrygujące teorie. Skye C. Cleary przedstawia zarys pięciu filozoficznych odpowiedzi na pytanie, dlaczego kochamy.

Lekcja: Skye C. Cleary, animacja: Avi Ofer

Ach, romantyczna miłość!

Piękna i upajająca,

łamiąca serce i rozdzierająca duszę,

często jednocześnie.

Po co nam ta emocjonalna wyżymaczka?

Czy miłość jest sensem życia,

czy tylko ucieczką
od samotności i cierpienia,

przykrywką dla seksualnych pragnień,

czy sztuczką biologii,
zmuszającą do rozmnażania?

Czy jest wszystkim, czego nam potrzeba?

Czy w ogóle jej potrzebujemy?

Jeśli miłość romantyczna ma cel,

nauka i psychologia
jeszcze go nie odkryły.

Jednak na przestrzeni dziejów

szanowani filozofowie przedstawili
parę intrygujących teorii.

Miłość sprawia,
że znów stajemy się całością.

Starożytny grecki filozof Platon

uważał, że kochamy,
aby stać się całością.

W "Sympozjum" opisał przyjęcie,

na którym komediopisarz Arystofanes

zabawia gości historyjką.

Kiedyś istoty ludzkie miały cztery ręce,
cztery nogi i dwie twarze.

Któregoś dnia rozgniewały bogów

i Zeus je przepołowił.

Odtąd brakuje nam drugiej połowy.

Miłość to tęsknota za bratnią duszą,
dzięki której poczujemy się całością,

a przynajmniej tak, według Platona,
powiedział pijany komik.

Miłość podstępem skłania nas
do posiadania potomstwa.

Dużo dużo później niemiecki filozof
Arthur Schopenhauer

twierdził, że miłość na podłożu
popędu seksualnego

jest ponętną iluzją.

Kochamy, bo dzięki pożądaniu wierzymy,

że druga osoba nas uszczęśliwi.
Jednak bardzo się mylimy.

Natura podstępem wymusza prokreację.

Finałem zjednoczenia miłosnego
jest potomstwo.

Po zaspokojeniu seksualnych pragnień

wracamy do męczącej rzeczywistości,

a nasz jedyny sukces to utrzymanie gatunku

oraz utrwalenie cyklu ludzkiej niedoli.

Trzeba kogoś przytulić.

Miłość jest ucieczką od samotności.

Według Bertranda Russella,
brytyjskiego noblisty,

kochamy, by zaspokoić
fizyczne i psychiczne pragnienia.

Człowiek stworzony jest do prokreacji,

ale bez ekstazy namiętnej miłości,

seks nie przynosi satysfakcji.

Z lęku przed okrutnym zimnym światem
budujemy twardą skorupę,

żeby się chronić i odgrodzić.

Rozkosz, intymność i ciepło miłości
pomaga pokonać lęk przed światem,

uciec od samotnej skorupy

oraz pełniej zaangażować się w życie.

Miłość wzbogaca całe nasze istnienie,
stając się najlepszą rzeczą w życiu.

Miłość to myląca przypadłość.

Siddhārtha Gautama,

znany jako Budda lub Oświecony,

prowadziłby ciekawe dyskusje z Russellem.

Budda uważał, że kochamy,
próbując zaspokoić podstawowe popędy.

Jednak namiętne zachcianki to błąd,

a przywiązanie, także miłość romantyczna,
to wielkie źródło cierpienia.

Na szczęście Budda odkrył
ośmiostopniową ścieżkę,

program gaszenia ognia pragnień,

aby móc osiągnąć Nirwanę,

oświecony stan spokoju, jasności,
mądrości i współczucia.

Powieściopisarz Cao Xueqin
zilustrował buddyjski pogląd,

że romantyczna miłość jest szaleństwem,
w klasycznej powieści chińskiej

"Sen czerwonego pawilonu".

W wątku pobocznym Jia Rui
zakochuje się w Xi-feng,

która go oszukuje i upokarza.

Targany sprzecznymi emocjami
miłości i nienawiści,

dostaje od taoisty magiczne lustro,
które go uleczy,

jeśli nie spojrzy w jego taflę.

Ale oczywiście spogląda.

Widzi Xi-feng.

Jego dusza wchodzi do lustra,

a jego, zakutego w łańcuchy,
prowadzą na śmierć.

Nie wszyscy buddyści tak myślą
o romantycznej i erotycznej miłości,

ale morał tej opowieści

jest taki, że przywiązanie
niesie ze sobą tragedię,

i, wraz z magicznymi lustrami,
powinno się go unikać.

Miłość pozwala wyjść poza siebie samych.

Zakończymy nieco bardziej
optymistyczną nutą.

Francuska filozofka
Simone de Beauvoir mówi,

że miłość jest pragnieniem
połączenia się z drugim człowiekiem,

i właśnie ona nadaje życiu sens.

Mniej interesowało ją,
dlaczego kochamy,

a bardziej, jak kochać lepiej.

Rozumiała, że tradycyjna
miłość romantyczna

może tak pochłonąć,

że mamy pokusę robić z niej
jedyny sens życia.

Jednak zależność od drugiej osoby,
by usprawiedliwić swoje istnienie

łatwo prowadzi do nudy i walki o władzę.

Aby uniknąć tej pułapki,
Beauvoir radzi, by kochać autentycznie,

trochę tak, jak we wspaniałej przyjaźni.

Kochankowie wspierają się wzajemnie
w odkrywaniu siebie samych.

Sięgając poza siebie,

razem wzbogacają swoje życie i świat.

Chociaż nie wiemy,
dlaczego się zakochujemy,

wiemy, że emocjonalnie czeka nas
przejażdżka na diabelskim młynie.

Przerażająca i fascynująca.

Powodująca cierpienie

a zarazem uskrzydlająca.

Może się pogubimy.

Może się odnajdziemy.

Może złamie nam serce,

a może będzie najlepszą rzeczą w życiu?

Odważycie się sprawdzić?