< Return to Video

De mythe van de doos van Pandora -- Iseult Gillespie

  • 0:07 - 0:08
    Nieuwsgierigheid:
  • 0:08 - 0:10
    een zegen of een vloek?
  • 0:10 - 0:12
    De paradoxale aard van deze eigenschap
  • 0:12 - 0:14
    werd door de oude Grieken voorgesteld
  • 0:14 - 0:16
    in de mythische figuur Pandora.
  • 0:16 - 0:17
    Volgens de legende
  • 0:17 - 0:20
    was zij de eerste sterveling
    wier vurige nieuwsgierigheid
  • 0:20 - 0:23
    een kettingreactie van catastrofale
    gebeurtenissen in gang zette.
  • 0:23 - 0:27
    Pandora werd tot leven gewekt
    door Hephaestus, de god van het vuur,
  • 0:27 - 0:31
    die de hulp van zijn medegoden inriep
    om haar bijzonder te maken.
  • 0:31 - 0:34
    Van Aphrodite kreeg ze
    de gave om diepe emoties te voelen,
  • 0:34 - 0:37
    van Hermes kreeg ze de taalbeheersing,
  • 0:37 - 0:42
    Athene gaf haar het geschenk
    van het vakmanschap en oog voor detail
  • 0:42 - 0:45
    en Hermes gaf haar haar naam.
  • 0:45 - 0:48
    Ten slotte gaf Zeus haar twee geschenken.
  • 0:48 - 0:50
    Het eerste was de eigenschap
    van nieuwsgierigheid,
  • 0:50 - 0:55
    die zich in haar geest nestelde
    en haar gretig de wereld instuurde.
  • 0:55 - 0:59
    Het tweede was een zware doos
    met sierlijke groeven, lastig om te dragen
  • 0:59 - 1:01
    en vast dichtgeschroefd.
  • 1:01 - 1:05
    Maar de inhoud, zei Zeus haar,
    was niet bestemd voor stervelingen.
  • 1:05 - 1:09
    Ze mocht de kist hoe dan ook nooit openen.
  • 1:09 - 1:13
    Op aarde werd Pandora verliefd
    op Epimetheus, een getalenteerde titaan
  • 1:13 - 1:17
    die van Zeus de taak gekregen had
    om de natuur te ontwerpen.
  • 1:17 - 1:20
    Hij werkte samen
    met zijn broer Prometheus,
  • 1:20 - 1:22
    die de eerste mensen schiep,
  • 1:22 - 1:25
    maar voor eeuwig gestraft werd
    omdat hij hen het vuur schonk.
  • 1:25 - 1:27
    Epimetheus miste zijn broer heel erg,
  • 1:27 - 1:32
    maar in Pandora vond hij
    een net zo vurige metgezel.
  • 1:32 - 1:34
    Pandora liep over van enthousiasme
    over het leven op aarde.
  • 1:34 - 1:38
    Ze was eveneens gemakkelijk afgeleid
    en kon weleens ongeduldig zijn,
  • 1:38 - 1:39
    gezien haar hang naar kennis
  • 1:39 - 1:42
    en haar drang om haar omgeving
    in vraag te stellen.
  • 1:42 - 1:46
    Haar gedachten dwaalden vaak af
    naar de inhoud van de verzegelde doos.
  • 1:46 - 1:50
    Welke schat was zo groots dat hij nooit
    gezien mocht worden door de mens
  • 1:50 - 1:52
    en waarom was zij ervoor verantwoordelijk?
  • 1:52 - 1:54
    Haar vingers jeukten om de doos te openen.
  • 1:54 - 1:57
    Soms zou ze gezworen hebben
    dat ze stemmen hoorde fluisteren
  • 1:57 - 1:59
    en dat de inhoud van binnenuit rammelde,
  • 1:59 - 2:01
    alsof hij naar vrijheid smachtte.
  • 2:01 - 2:04
    Het enigma maakte haar gek.
  • 2:05 - 2:09
    Na verloop van tijd werd Pandora
    meer en meer bezeten door de doos.
  • 2:09 - 2:12
    Een kracht buiten haar zinnen
    leek haar te drijven naar de inhoud,
  • 2:12 - 2:16
    die haar naam steeds luider herhaalde.
  • 2:16 - 2:18
    Op een dag hield ze het niet meer uit.
  • 2:18 - 2:19
    Ze sloop weg van Epimetheus
  • 2:19 - 2:22
    en staarde naar de mysterieuze doos.
  • 2:22 - 2:24
    Ze zou één kijkje nemen,
  • 2:24 - 2:27
    opdat ze er dan nooit meer
    aan zou hoeven denken ...
  • 2:27 - 2:30
    Maar bij de eerste wrik aan het deksel,
    barstte de doos open.
  • 2:30 - 2:34
    Monsterlijke wezens en akelige geluiden
    ontsnapten in een rookwolk
  • 2:34 - 2:37
    en cirkelden rond haar,
    krijsend en lachend.
  • 2:37 - 2:40
    Doodsbang klauwde Pandora
    wanhopig in de lucht
  • 2:40 - 2:42
    om hen terug in hun gevangenis te krijgen.
  • 2:42 - 2:46
    Maar de wezens gutsten eruit
    in een afgrijselijke wolk.
  • 2:46 - 2:50
    Ze had een slecht voorgevoel
    terwijl ze weg raasden.
  • 2:50 - 2:52
    Zeus had de doos gebruikt als een kooi
  • 2:52 - 2:55
    voor al het kwaad en lijden
    dat hij ooit geschapen had.
  • 2:55 - 2:56
    En eenmaal ontsnapt,
  • 2:56 - 2:58
    waren ze ontembaar.
  • 2:58 - 2:59
    Terwijl ze huilde,
  • 2:59 - 3:03
    bemerkte Pandora een geluid
    dat weerklonk van in de doos.
  • 3:03 - 3:06
    Het was echter niet
    het akelige gefluister van demonen,
  • 3:06 - 3:09
    maar een licht gerinkel
    dat haar angst leek te sussen.
  • 3:09 - 3:12
    Toen ze het deksel nogmaals optilde
    en naar binnen gluurde,
  • 3:12 - 3:16
    rees er een warme straal licht op
    uit de doos en fladderde weg.
  • 3:16 - 3:20
    Terwijl ze het zag blinken in het kielzog
    van het kwaad dat ze had bevrijd,
  • 3:20 - 3:22
    werd Pandora's pijn verzacht.
  • 3:22 - 3:24
    Ze wist dat het openen van de doos
    onomkeerbaar was,
  • 3:24 - 3:26
    maar naast de rampspoed,
  • 3:26 - 3:29
    had ze ook hoop gecreëerd
    die de effecten ervan zou temperen.
  • 3:29 - 3:32
    Vandaag symboliseert Pandora's doos
  • 3:32 - 3:35
    de extreme gevolgen
    van knoeien met het onbekende.
  • 3:35 - 3:38
    Maar Pandora's vurige nieuwsgierigheid
    staat ook voor de tweeledigheid
  • 3:38 - 3:41
    die in het hart van de mensen ligt.
  • 3:41 - 3:43
    Moeten we onderzoek doen
    naar alles wat we niet kennen,
  • 3:43 - 3:46
    om de aarde dieper te doorgronden?
  • 3:46 - 3:49
    Of blijven sommige raadsels
    beter onopgelost?
Title:
De mythe van de doos van Pandora -- Iseult Gillespie
Speaker:
Iseult Gillespie
Description:

Bekijk de volledige les: https://ed.ted.com/lessons/the-myth-of-pandora-s-box-iseult-gillespie

Pandora was de eerste sterfelijke vrouw, tot leven gewekt door Hephaestus, god van het vuur. De goden gaven haar de geschenken van de taal, de kundigheid en de emotie. Van Zeus kreeg ze twee cadeaus: de eigenschap van nieuwsgierigheid en een zware doos die heel vast dichtgeschroefd was, om nooit geopend te worden. Maar welke schat mocht nooit gezien worden door de mens en waarom werd hij haar toevertrouwd? Iseult Gillespie verkent de geheimen van de doos van Pandora.

Les door Iseult Gillespie, geregisseerd door Silvia Prietov.
more » « less
Video Language:
English
Team:
closed TED
Project:
TED-Ed
Duration:
03:49
Peter van de Ven approved Dutch subtitles for The myth of Pandora's box
Peter van de Ven edited Dutch subtitles for The myth of Pandora's box
Bieke Van Gelder accepted Dutch subtitles for The myth of Pandora's box
Bieke Van Gelder edited Dutch subtitles for The myth of Pandora's box
Kaat Vandenbroeck edited Dutch subtitles for The myth of Pandora's box
Bieke Van Gelder declined Dutch subtitles for The myth of Pandora's box
Bieke Van Gelder edited Dutch subtitles for The myth of Pandora's box
Kaat Vandenbroeck edited Dutch subtitles for The myth of Pandora's box
Show all

Dutch subtitles

Revisions

Our website uses cookies for analysis purposes.