-
લઘુગણક ગુણધર્મો નાપ્રસ્તુતિ માં આપનું સ્વાગત છે.
-
હવે તે બહુજ હાથ-પ્રસ્તુતિ થવાની છે.
-
જો તમે એવું ના માનતા હોવ કે આ ગુણધર્મોથી એક ગુણધર્મ સાચો છે
-
અને તમે સાબિત કરવા માંગો છો, તો મે ૩ કે ૪ વિડીઓ બનાવ્યા છે
-
કે જે ખરેખર આ ગુણધર્મોને સબિત કરે છે.
-
અને પછી તમને બતાવીશ કે તેમનો કેવી રીતે ઉપયોગ કરવો.
-
અહિ જરા વધારે જ હાથનો ઉપયોગ થશે.
-
તો ચલો તેનો માત્ર થોડુક નિરીક્શણ કરીએ
-
તેથી જો હું કે "" કહે છે ... ઓહ કે અધિકાર નથી ...
-
ચાલો જોઇએ.
-
હુ બદલાવ કરવા માંગુ છુ-- જોઇએ.
-
ધારો કે હુ કહુ કે-- મને શરુ કરવા દો.
-
એ ની બી ઘાત સી થાય.
-
તો જો આપણે-- એ ની બી ઘાત એ સી થાય.(સી ની બરાબર થાય.)
-
તો આ એજ સંબંધ માટે ઘાતાંક લખવાની જગ્યાએ લખવા માટેની એક બીજી રીત છે
-
કે તેને લઘુગણકની જેમ લખવુ.
-
તો આપણે કહી શકીએ કે લઘુગણક c આધાર a
-
એ b બરાબર છે.
-
તેથી આ આવશ્યક સમાન વસ્તુ કહી રહ્યા છે, તેઓ માત્ર પરિણામો વિવિધ પ્રકારની હોય છે.
-
પહેલાંમા, તમે જાણો છો a અને b અને તમે એની માટે c મેળવો છો.
-
એ એજ છે કે જે ઘાતાંક તમારા માટે કરે છે.
-
અને બીજુ કે, તમે a અને તમે એ પણ જાણો છો કે
-
જવાબ c મેળવવા માટે તેની કેટલી ઘાત કરવી જોઇએ.
-
અને પછી તમે કહી શકશો b શુ થાય.
-
તેથી તેઓ વચ્ચે સમાન સંબંધ છે, ફક્ત
-
બીજી રીતે દર્શાવ્યુ છે.
-
હવે હુ તમને
-
લઘુગણક ના કેટલાક રસપ્રદ ગુણધર્મો નો પરિચય આપીશ.
-
અને તેઓ ખરેખર આ સંબંધ અને
-
નિયમીત ઘાતાંકના નિયમો ની બહાર છે.
-
તેથી પહેલુ છે લઘુગણક-- ચલો મને
-
વધારે આનંદિત રંગ કરવા દો.
-
ધારો કે કોઇ પણ આધારનો લઘુગણક-- તો એને માત્ર
-
આધાર કહીએ-- ધારો કે b આધાર છે.
-
લોગ a આધાર b વત્તા(પ્લસ+) લોગ c આધાર b-- અને
-
આવુ ત્યારે જ થશે જ્યારે આધાર સરખા હોય.
-
તો એ યાદ રાખવુ અગત્યનુ છે.
-
તે લોગ a ગુણ્યા c (લોગ a*c) આધાર b બરાબર થાય.
-
હવે આનો મતલબ શુ થાય અને તેનો આપણે કેવી રીતે ઉપયોગ કરી શકીએ?
-
અથવા ચલો તેનો પ્રયત્ન કરીએ, સારુ હુ
-
નથી જાણતો, ઉદ્દાહરણો.
-
તો એવુ કહેવાય કે-- હુ બીજા રંગ બાજુ જઇશ.
-
ચલો તો જાંબુડિયો રંગ-- જાંબુડિયો રંગ-- મને નથી ખબર.
-
હુ નથી જાણતો કે તેનો યોગ્ય ઉપયોગ કઇ રીતે કરવો.
-
ચલો તેને મારા ઉદ્દહરણ નો રંગ બનાવીએ.
-
તો ધારો કે લોગ આઠ(૮) આધાર બે(૨)
-
વત્તા(પ્લસ) લોગ ૩૨ આધાર બે(૨).
-
તેથી, સૈધાંતિક રીતે, આ બરાબર, જો આપણે આ ગુણધર્મમા માનીએ,
-
તો અહિ સમાન આધાર અને લોગ શુ થવુ જોઇએ?
-
સારુ આપણે કહીએ આઠ(૮) ગુણ્યા બત્રીસ(૩૨).
-
તો ૮ ગુણ્યા ૩૨ બરાબર ૨૪૦+૧૬=૨૫૬ થાય.
-
ચાલો જોઇએ એ સાચુ છે કે નહિ.
-
માત્ર આ સંખ્યાનો પ્રયત્ન કરવો અને આ ખરેખર સાબિતી નથી.
-
પણ મને લાગે છે તમારી આજુ-બાજુ મા શુ થઇ રહ્યુ છે તમને
-
એનુ જરા અંતર્જ્ઞાન થશે.
-
તો લોગ-- તો આ-- આપણે માત્ર આપણા ગુણધર્મોનો ઉપયોગ કર્યો છે.
-
આ નાનો ગુણધર્મ મે તમારી સમક્શ રજુ કર્યો.
-
અને ચલો જોઇએ એ કામ લાગ્યો કે નહિ.
-
તો લોગ ૮ આધાર ૨.
-
૨ ની કેટલી ઘાત ૮ થાય?
-
સારુ, ૨ ની ૩ ઘાત બરાબર ૮ થાય, બરાબર ને?
-
તો આ ભાગ અહિ છે, એ ૩ બરાબર થાય, બરાબર ને?
-
લોગ ૮ આધાર ૨ બરાબર ૩ થાય.
-
૨ ની કેટલી ઘાત બરાબર ૩૨ થાય?
-
ચલો જોઇએ.
-
૨ ની ૪ ઘાત ૧૬ થાય.
-
૨ ની ૫ ઘાત ૩૨ થાય.
-
તેથી આ અહિ ૨ ની ઘાત-- ૫ થાય, બરાબર ને?
-
અને ૨ ની કેટલી ઘાત બરાબર ૨૫૬ થાય?
-
સારુ, જો તમે કોમ્પ્યુટર સાયંસમા હોવ, તો તમને
-
તરત જ ખબર પડી જશે.
-
બાઇટ મા ૨૫૬ સંખ્યા હોય.
-
તો તે ૨ ની ૮ ઘાત થાય.
-
પણ જો તમે તે ના જણતા હોવ તો, તમે તમારી જાતે ગુણાકાર કરી શકો છો.
-
પણ આ ૮ થાય.
-
અને આ હુ એટલા માટે નેથી કરી રહ્યો કે હુ જાણુ છુ કે ૩
-
વત્તા(પ્લસ) ૫ બરાબર ૮ થાય.
-
હુ તે સ્વતંત્ર રીતે કરી રહ્યો છુ.
-
તેથી તે ૮ થાય.
-
પણ અહિ ૩ વત્તા ૫ (૩+૫) બરાબર ૮ થાય છે.
-
આ કદાચ તમારા માટે જાદુ હોઇ શકે અથવા તે સ્પષ્ટ જોઇ શકાય એમ છે.
-
અને તમારામાંથી જેની માટે આ સ્પષ્ટ છે,
-
તમે કદાચ વિચારી રહ્યા હશો, ૨ ની ૩ ઘાત ગણ્યા ૨ ની ૫ ઘાત
-
બરાબર ૨ ની ૩+૫ ઘાત, બરાબર ને?
-
આ માત્ર એક ઘાતાંક નો નિયમ છે.
-
તેને શુ કહેવાય છે?
-
ઘાતાંકના સરવાળા નો ગુણધર્મ-- મને ખબર નથી.
-
હુ તેનુ નામ નથી જાણતો.
-
અને તે ૨ ની ૮ ઘાત બરાબર થાય.
-
અને તે આપણે જે કર્યુ એની તદ્દન બરાબર છે, સાચુ ને?
-
આ બાજુ, આપણી પાસે ૨ છે, ૩ વખત ૨
-
અને આ બાજુ પર તમે તેમને દરેક અન્ય ઉમેર્યા છે
-
અને જે લઘુગણક ને રસપ્રદ બનાવે છે અને
-
આ જરા મુંઝવણ પેદા કરે તેવુ છે.
-
અને જો તમને ખરેખર સખત પુરાવા જોઇતા હોય તો તમે જોઇ શકો છો --
-
મારા પુરાવા સખત નથી.
-
પરંતુ જો તમે વધારે સારી સ્પષ્ટતા જોઇએ કે એ
-
કેવી રીતે થાય છે.
-
પરંતુ આશા છે કે એણે તમને સમજાવ્યા હોવા જોઇએ કે કેમ
-
આ ગુણધર્મ છે, બરાબર ને?
-
કારણ કે, જ્યારે સરખા આધાર વાળી બે સંખ્યાનો ગુણાકાર કરો,
-
બરાબર ને?
-
તમે બે સરખા આધારવાળા ઘાતાંકીય પદના
-
ઘાતાંક નો સરવાળો કરી શકો છો.
-
એજ રીતે, જ્યારે તમારી પાસે બે સંખ્યાના ગુણાકારનો લોગ હોય,
-
તો તે દરેક સંખ્યાના સરવાળાના લોગ
-
બરાબર થાય.
-
આ સમાન ગુણધર્મ છે.
-
જો તમને વિશ્વાસ ના હોય તો, વિડીઓ જુઓ.
-
તો ચલો, મને બીજો ગુણધર્મ બતાવવા દો.
-
આ પહેલા ગુણધર્મથી ઘણો સમાન છે.
-
મે મોટેભાગે તેમને સમાન જ જોયા છે.
-
તેથી આ લોગ a આધાર b ઓછા લોગ c આધાર b
-
એ આધાર b લોગ-- હુ બહાર આવી ગ્યો.
-
હુ એ જગ્યાની બહાર આવી ગ્યો-- a ભાગ્યા c.
-
મતલબ કે a ભાગ્યા c.
-
અને ફરીથી, કેટલીક સંખ્યાઓ લઇને પ્રયત્ન કરો.
-
મે બે(૨) નો ઉપયોગ જકર્યો છે કેમ કે બે(૨) એ સરળ સંખ્યા છે કે
-
જેની ઘાત મળે.
-
પર્ંતુ ચલો બીજી સંખ્યાનો ઉપયોગ કરીએ.
-
ધારો કે આધાર ૩ લોગ -- હુ નથી જાણતો -- આધાર ૩ લોગ --
-
તમે જાણો છો, ચલો તેને જરા રસપ્રદ બનાવીએ --
-
લોગ ૧/૯ આધાર ૩ ઓછા(માઇનસ) લોગ ૮૧ આધાર ૩.
-
તો આ ગુણધર્મ એવુ કેહવા માંગે છે કે-- આ પહેલા જેવુ જ છે--
-
હુ મોટી સંખ્યાથી અંત કરી રહ્યો છુ.
-
લોગ ૧/૯ ભાગ્યા ૮૧ ((૧/૯)/૮૧) આધાર ૩.
-
તો એ ૧/૯ ગુણ્યા ૧/૮૧ ની બરાબર જ થાય.
-
મે ઉદ્દાહરણમાં બે મોટી સંખ્યાનો ઉપયોગ કર્યો છે, પરંતુ
-
આપણે આગળ જોઇએ.
-
તો ચલો જોઇએ.
-
૯ ગુણ્યા ૮૦ એ ૭૨૦ થાય, ખરુ ને?
-
ગુણ્યા ૯-- બરાબર.
-
૯ ગુણ્યા ૮૦ એ ૭૨૦ થાય.
-
તો આ ૧/૭૨૯.
-
તો આ લોગ ૧/૭૨૯ આધાર ૩છે.
-
તો ૩ ની કેટલી ઘાત ૧/૯ થાય?
-
સારુ, ૩ નો વર્ગ ૯ થાય, બરાબર ને?
-
તો ૩-- આપણે જાણીએ છીએ કે જો ૩ નો વર્ગ ૯ થાય તો,
-
આપણે જાણીએ છીએ કે 3 ની ઋણ ૨ (-૨) ઘાત એ ૧/૯ થાય, બરાબર ને?
-
ઋણ તેને ઉલટુ કરે છે.
-
તો આ ઋણ ૨(-૨) બરાબર થાય, સાશુ ને?
-
અને પછી ઋણ-- ૩ ની કેટલી ઘાત ૮૧ થાય?
-
૩ ની ૩ ઘાત ૨૭ થાય.
-
તો 3 ની 4 ઘાત.
-
તો અહિ -2-4 બરાબર-- સારુ, આપણે
-
એ બે રીતે કરી શકીએ.
-
- 2 - 4 = - 6 થાય.
-
અને હવે આપણે નક્કી કરવુ પડશે કે 3 ની -6 ઘાત
-
1/729 થાય.
-
તો એ મારો પ્રશ્ન છે.
-
શુ 3 ની -6 ઘાત 729-- 1/729 થાય?
-
એ 3 ની 6 ઘાત બરાબર
-
729 થાય એની બરાબર છે, કારણ કે તે ઋણ ઘાતાંક
-
તેનો વ્યસ્ત કરે છે.
-
ચલો જોઇએ.
-
આપણે તેનો ગુણાકાર કરી શકીએ, પરંતુ તે એજ વિષય હોવો જોઇએ.
-
કારણ કે. સારુ, આપણે અહિ જોઇ શકીએ છીએ.
-
પણચલો જોઇએ.
-
3 ની 3 ઘાત-- આ 3 ની 3 ઘાત
-
ગુણ્યા 3 ની 3 ઘાત બરાબર 27 ગુણ્યા 27.
-
તે આપણા જવાબની ઘણુ નજીક લાગે છે.
-
તમે તેને કેલ્ક્યુલેટર વડે ચકાસી શકો છો, જો તમને
-
મારી પર વિશ્વાસ ના આવે તો.
-
આ તો કોઇપણ સમયે આ વિડીઓમા મરી પાસે હશે જ.
-
પછી ના વિડીઓ મા, હુ તમને છીલ્લા
-
બે ગુણધર્મો નો પરિચય કરાવીશ.
-
અને, જો આપણી પાસે સમય હશે તો, હુ વધેલા સમય મા
-
ઉદ્દાહરણો કરીશ.
-
હુ તમને જલ્દી જ મળીશ.