< Return to Video

Demensiyanın digər növləri | Psixi sağlamlıq | NCLEX-RN | Khan Academy

  • 0:03 - 0:06
    Belə ki, demensiya kimsə xatırlamaqda,
  • 0:06 - 0:08
    ünsiyyət qurmaqda və başa düşməkdə çətinlik çəkərkən
  • 0:08 - 0:10
    istifadə edilən ümumi bir termindir.
  • 0:10 - 0:13
    Alzheimer Xəstəliyi bütün demensiya hallarının təxminən
  • 0:13 - 0:17
    60-80% -ni özündə daşıyan spesifik demensiya növüdür.
  • 0:18 - 0:20
    Bəs digər 20 ilə 40%-də nə baş verir?
  • 0:20 - 0:22
    Dementia hallarının təxminən 20-30%-ni
  • 0:22 - 0:26
    təşkil edən ikinci ən yayılmış növünə
  • 0:26 - 0:28
    Vaskulyar Demensiya deyilir.
  • 0:29 - 0:31
    Bəs nə etməsindən asılı olmayaraq vücudunuzdakı
  • 0:31 - 0:33
    bütün hüceyrələrin həyatda qalması üçün nə lazımdır?
  • 0:34 - 0:36
    Oksigen. Onların hamısına oksigen lazımdır.
  • 0:37 - 0:39
    Sizin beyin hüceyrələriniz demək olar ki, fərqli deyil.
  • 0:40 - 0:42
    Əslində, onlar ola bilsin ki, bədəndə
  • 0:42 - 0:42
    ən böyük oksigen daşıyıcılarıdır.
  • 0:43 - 0:46
    Ürəyimiz hər dəfə döyündükdə, o qanın təxminən
  • 0:46 - 0:48
    20-25% -ni birbaşa beyin hüceyrələrimizə ötürürük.
  • 0:49 - 0:52
    Beləliklə, bu qədər oksigenə ehtiyacı olan bu qədər
  • 0:52 - 0:55
    beyin hüceyrəsi və ya neyron varsa,
  • 0:55 - 0:58
    beynin qan axını çatışmazlığına qarşı,
  • 0:58 - 0:59
    xüsusilə, həssas olduğunu düşünə bilərsiniz.
  • 1:00 - 1:03
    Beləliklə, o oksigeni almadıqda və ya
  • 1:03 - 1:06
    az aldıqda, zədələnə bilər hətta ölməyə başlaya bilər.
  • 1:06 - 1:10
    Beləliklə, məsələn, müvəqqəti pay hüceyrələriniz
  • 1:10 - 1:12
    kifayət qədər oksigen almır və ölməyə başlayırsa,
  • 1:12 - 1:15
    şeyləri xatırlamaq və yeni xatirələr yaratmaq
  • 1:15 - 1:18
    daha çətin olacaq, çünki beyin
  • 1:18 - 1:19
    bu şeyləri idarə edir.
  • 1:21 - 1:23
    Beləliklə, buna Vaskular hissənin qan tədarükünə
  • 1:23 - 1:26
    və beyni qanla təmin edən qan damarlarına
  • 1:26 - 1:27
    istinad etdiyi Vaskulyar demensiyası deyirik.
  • 1:28 - 1:31
    Az miqdarda qan tədarükü nəticəsində beyinə
  • 1:31 - 1:33
    qan axını çatışmazlığı varsa, beyin hüceyrələrinin itkisi
  • 1:33 - 1:35
    və bəzi zehni funksiyaların itirilməsi
  • 1:35 - 1:37
    baş verə bilər.
  • 1:38 - 1:41
    Vaskulyar Demensiya ilə düşünmə qabiliyyətindəki
  • 1:41 - 1:44
    dəyişikliklər birdən-birə ani bir zədələnmədən sonra
  • 1:44 - 1:47
    baş verə bilər, bəlkə də ağır bir iflicdən
  • 1:47 - 1:49
    sonra beyinə qan tədarükünün kəsilməsidir.
  • 1:49 - 1:51
    Bununla yanaşı, düşüncə bacarıqlarında dəyişikliklər
  • 1:51 - 1:54
    tədricən baş verə bilər kiçik zərbələr və ya beyni qanla
  • 1:54 - 1:56
    təmin edən kiçik bir damarın tıxanması səbəbindən
  • 1:56 - 1:59
    daha irəliləyən bir ziyana səbəb olur.
  • 2:01 - 2:03
    Beləliklə, bu qan təminatı və ürək-damar sistemi ilə
  • 2:03 - 2:05
    əlaqəli olduğundan sistem, risk faktorları ürək xəstəlikləri,
  • 2:05 - 2:08
    damar problemləri və iflic riskinizi
  • 2:08 - 2:11
    artıra bilənlərə çox oxşardır.
  • 2:12 - 2:15
    Bunlardan bəziləri siqaret çəkmə, yüksək qan təzyiqi,
  • 2:15 - 2:19
    idman etməmə, piylənmə və zərərli bir pəhriz kimi şeylərdir.
  • 2:21 - 2:24
    Beləliklə,bu demensiyanın ikinci ən yayılmış növüdür.
  • 2:24 - 2:26
    Üçüncü ən yaygın növ Lewy Bodies adlanır
  • 2:26 - 2:28
    və bu, bütün demensiya hallarının
  • 2:28 - 2:31
    təxminən 10-25%-ni təşkil edir.
  • 2:31 - 2:34
    Və bu tip, 1900-cü illərin əvvəllərində onları kəşf edən
  • 2:34 - 2:37
    Dr.Friedrich Lewy'nin adını daşıyan Lewy bodies adlanan
  • 2:37 - 2:39
    neyronlarınızın içərisində meydana gələn
  • 2:39 - 2:41
    anormal protein quruluşlarından qaynaqlanır.
  • 2:42 - 2:45
    İndi bu Lewy cisimləri, həqiqətən, Alfa-sinüklein adlı
  • 2:45 - 2:47
    bir zülalın yığılmış parçalarıdır.
  • 2:48 - 2:50
    Və bunları beyin hüceyrələrində və ya neyronlarınızda
  • 2:50 - 2:52
    asılı vəziyyətdə tapa bilərsiniz.
  • 2:53 - 2:55
    Bu Alfa-sinuklein zülalları beyində
  • 2:55 - 2:57
    geniş yayılmışdır, lakin dəqiq funksiyası
  • 2:57 - 2:59
    hələ tam öyrənilməyib.
  • 3:00 - 3:02
    Bildiyimiz bir şey odur ki, hüceyrələriniz bu zülallarla lazımınca
  • 3:02 - 3:06
    işləyə bilmədikdə yığılmağa və bir növ
  • 3:06 - 3:09
    əmələ gəlməyə başlayırlar bu Lewy body-lərə
  • 3:09 - 3:11
    və nəticədə hüceyrəyə zərər verir.
  • 3:13 - 3:15
    Lewy Body Demensiyasının simptomları arasında
  • 3:15 - 3:17
    düşüncə və yaddaş, hərəkətlər və titrəmə, halüsinasiyalar,
  • 3:17 - 3:21
    hətta yuxu gəzmək, danışmaq və ya
  • 3:21 - 3:23
    yuxulu gəzmək xəyalları fiziki olaraq
  • 3:23 - 3:26
    həyata keçirmək kimi problemlər var.
  • 3:28 - 3:31
    Alzheimerə bənzər şəkildə, elm adamları Lewy Bodies’in
  • 3:31 - 3:33
    bu şəkildə qurulmasının birbaşa və spesifik səbəbinin
  • 3:33 - 3:36
    nə olduğunu hələ araşdırmayıblar
  • 3:36 - 3:37
    və araşdırmalar davam edir.
  • 3:38 - 3:40
    Bildikləri şeyə baxmayaraq, bu Lewy Bodies-ə
  • 3:40 - 3:42
    Alzheimer və Parkinson Xəstəlikləri olan xəstələrdə
  • 3:42 - 3:45
    də rast gəlinir, bu da beynin
  • 3:45 - 3:47
    bu cür zülalları parçalamaqda
  • 3:47 - 3:49
    çətinlik çəkdiyində bəzi oxşarlıqlar
  • 3:49 - 3:50
    ola biləcəyini düşünür.
  • 3:51 - 3:54
  • 3:54 - 3:56
  • 3:56 - 3:59
  • 4:00 - 4:02
  • 4:02 - 4:03
  • 4:04 - 4:06
  • 4:06 - 4:08
  • 4:08 - 4:11
  • 4:14 - 4:17
  • 4:17 - 4:19
  • 4:20 - 4:21
  • 4:21 - 4:24
  • 4:24 - 4:25
  • 4:26 - 4:27
  • 4:27 - 4:30
  • 4:30 - 4:32
  • 4:32 - 4:35
  • 4:37 - 4:40
  • 4:40 - 4:42
  • 4:42 - 4:44
  • 4:46 - 4:48
  • 4:48 - 4:52
  • 4:52 - 4:54
  • 4:54 - 4:57
  • 4:57 - 4:59
  • 4:59 - 5:02
  • 5:05 - 5:07
  • 5:07 - 5:09
  • 5:09 - 5:11
  • 5:11 - 5:14
Title:
Demensiyanın digər növləri | Psixi sağlamlıq | NCLEX-RN | Khan Academy
Description:
more » « less
Video Language:
English
Team:
Khan Academy
Duration:
05:19

Azerbaijani subtitles

Revisions Compare revisions

Our website uses cookies for analysis purposes.