< Return to Video

Co działa lepiej: mydło czy płyn do dezynfekcji rąk? - Alex Rosenthal i Pall Thordarson

  • 0:08 - 0:11
    Z bliska ręce wcale nie są gładkie.
  • 0:11 - 0:14
    Mają górki, dołki, fałdy i szczeliny,
  • 0:14 - 0:18
    do których może przyczepić się wirus.
  • 0:18 - 0:22
    Jeśli dotkniesz twarzy taką ręką,
    wirus może cię zarazić.
  • 0:22 - 0:27
    Są jednak dwa niezwykle proste sposoby,
    żeby temu zapobiec:
  • 0:27 - 0:29
    użycie mydła z wodą
    lub płynu do dezynfekcji rąk.
  • 0:29 - 0:32
    Co działa lepiej?
  • 0:32 - 0:35
    Koronawirus, który powoduje
    chorobę COVID-19,
  • 0:35 - 0:38
    jest jednym z wielu wirusów,
    których zewnętrzna powierzchnia ochronna
  • 0:38 - 0:41
    składa się z dwuwarstwowej
    warstwy lipidowej.
  • 0:41 - 0:46
    Te lipidy to molekuły w kształcie szpilek,
    których główki woda przyciąga,
  • 0:46 - 0:49
    a ogonki odpycha.
  • 0:49 - 0:55
    W środowiskach bogatych w wodę
    lipidy naturalnie tworzą taką skorupę,
  • 0:55 - 0:58
    z główkami na zewnątrz
    i ogonkami w środku.
  • 0:58 - 1:04
    Ta reakcja z wodą sprawia,
    że ​​lipidy sklejają się luźno ze sobą,
  • 1:04 - 1:07
    co nazywa się efektem hydrofobowym.
  • 1:07 - 1:12
    Ta zewnętrzna struktura
    pomaga maszynerii molekularnej wirusa
  • 1:12 - 1:16
    przebić się przez błony komórkowe
    i przejąć nasze komórki.
  • 1:16 - 1:20
    Na szczęście ma też
    tysiące słabych punktów,
  • 1:20 - 1:23
    w których właściwe molekuły
    mogą go rozdzielić.
  • 1:23 - 1:26
    Tu właśnie pojawia się mydło.
  • 1:26 - 1:32
    Jedna kropla mydła dowolnej marki
    zawiera kwadryliony związków
  • 1:32 - 1:36
    zwanych amfifilami,
    które przypominają naturalne lipidy.
  • 1:36 - 1:40
    Ich ogonki, które woda podobnie odpycha,
  • 1:40 - 1:45
    konkurują o przestrzeń z lipidami,
    które tworzą powłokę wirusa.
  • 1:45 - 1:50
    Ale są na tyle różne,
    że łamią regularność błony wirusa,
  • 1:50 - 1:54
    powodując jego rozpad.
  • 1:54 - 1:59
    Amfifile następnie tworzą
    bańki wokół cząstek,
  • 1:59 - 2:03
    w tym RNA i białek wirusa.
  • 2:03 - 2:08
    Polane wodą - spływają.
  • 2:08 - 2:11
    Płyny do dezynfekcji rąk
    nie działają jak łom,
  • 2:11 - 2:13
    tylko jak trzęsienie ziemi.
  • 2:13 - 2:16
    Gdy otoczysz koronawirusa wodą,
  • 2:16 - 2:21
    efekt hydrofobowy nadaje siłę
    wiązaniom w błonie.
  • 2:21 - 2:24
    Ten sam efekt utrzymuje też duże białka,
  • 2:24 - 2:28
    które utrzymują w miejscu
    szpilki koronawirusa
  • 2:28 - 2:32
    w kształcie umożliwiającym im
    zainfekowanie komórek.
  • 2:32 - 2:36
    Jeśli wysuszysz wirusa w powietrzu,
    zachowa on swoją stabilność.
  • 2:36 - 2:41
    Teraz polej go wysokim stężeniem alkoholu,
  • 2:41 - 2:46
    takim jak etanol lub izopropanol
    w większości płynów do dezynfekcji.
  • 2:46 - 2:48
    To spowoduje zanik efektu hydrofobowego
  • 2:48 - 2:51
    i da molekułom swobodę ruchu.
  • 2:51 - 2:57
    Ogólny efekt przypomina usunięcie
    wszystkich gwoździ i zaprawy z domu,
  • 2:57 - 2:59
    a następnie wywołanie trzęsienia ziemi.
  • 2:59 - 3:04
    Błona komórkowa zapada się,
    a białka szpilek się kruszą.
  • 3:04 - 3:08
    W obu metodach
    faktyczny proces niszczenia wirusa
  • 3:08 - 3:10
    zachodzi w ciągu sekundy lub dwóch.
  • 3:10 - 3:14
    Ale lekarze zalecają mycie rąk
    przez co najmniej 20 sekund
  • 3:14 - 3:18
    z powodu komplikowanej struktury dłoni.
  • 3:18 - 3:23
    Mydło i środki dezynfekujące muszą
    znaleźć się wszędzie: na dłoniach,
  • 3:23 - 3:27
    opuszkach palców, na grzbietach dłoni
    i między palcami,
  • 3:27 - 3:29
    żeby móc nas dobrze chronić.
  • 3:29 - 3:32
    Jeśli chodzi o wybuch
    pandemii koronawirusa,
  • 3:32 - 3:37
    lekarze zalecają jak najczęstsze
    mycie rąk mydłem i wodą.
  • 3:37 - 3:41
    Mimo że oba podejścia
    są równie skuteczne w zabijaniu wirusa,
  • 3:41 - 3:44
    mydło i woda mają dwie kluczowe zalety:
  • 3:44 - 3:49
    Po pierwsze zmywają wszelkie zabrudzenia,
    które mogłyby ukryć cząsteczki wirusa.
  • 3:49 - 3:50
    A, co ważniejsze,
  • 3:50 - 3:54
    po prostu łatwiej jest w pełni
    pokryć ręce mydłem i wodą
  • 3:54 - 3:56
    przez 20 sekund.
  • 3:56 - 4:01
    Oczywiście, płynu do dezynfekcji rąk
    łatwiej używać w podróży.
  • 4:01 - 4:06
    W przypadku braku umywalki
    należy zaaplikować go jak najdokładniej
  • 4:06 - 4:09
    i pocierać ręce do sucha.
  • 4:09 - 4:13
    Niestety, miliardy ludzi nie mają dostępu
  • 4:13 - 4:15
    do czystej wody pitnej,
  • 4:15 - 4:20
    co zawsze stanowi ogromny problem,
    a zwłaszcza w czasie epidemii.
  • 4:20 - 4:22
    Badacze i grupy pomocy
  • 4:22 - 4:25
    pracują nad znalezieniem
    rozwiązań dla tych ludzi.
  • 4:25 - 4:27
    Jednym z przykładów jest urządzenie,
  • 4:27 - 4:30
    wykorzystujące sól, wodę
    i akumulator samochodowy
  • 4:30 - 4:34
    do produkcji chlorowanej wody,
    która zabija szkodliwe patogeny
  • 4:34 - 4:37
    i jest bezpieczna do mycia rąk.
  • 4:37 - 4:38
    Dlatego jeśli to możliwe,
  • 4:38 - 4:41
    zaleca się stosowanie mydła i wody
    w przypadku koronawirusa,
  • 4:41 - 4:44
    ale czy to oznacza,
    że jest to najlepsze rozwiązanie
  • 4:44 - 4:46
    w przypadku każdego wirusa?
  • 4:46 - 4:47
    Niekoniecznie.
  • 4:47 - 4:51
    Wiele typowych przeziębień
    wywołują rinowirusy,
  • 4:51 - 4:55
    mające geometryczną strukturę białkową
    zwaną kapsydem
  • 4:55 - 4:57
    zamiast błony lipidowej.
  • 4:57 - 5:00
    Kapsyd nie ma aż tylu słabych punktów,
  • 5:00 - 5:03
    w których mydlane związki mogą go rozbić,
  • 5:03 - 5:06
    więc trzeba myć ręce mydłem nieco dłużej.
  • 5:06 - 5:10
    Jednak niektóre z jego białek
    powierzchniowych są nadal wrażliwe
  • 5:10 - 5:13
    na destabilizujące działanie
    płynu do dezynfekcji rąk.
  • 5:13 - 5:15
    W takich przypadkach
  • 5:15 - 5:18
    płyn do dezynfekcji rąk
    może być bardziej skuteczny,
  • 5:18 - 5:23
    zwłaszcza jeśli potem
    zmyjesz resztki cząstek.
  • 5:23 - 5:25
    Żeby dowiedzieć się,
  • 5:25 - 5:27
    czego użyć w przypadku danej epidemii,
  • 5:27 - 5:31
    postępuj tak, jak przy każdej chorobie:
  • 5:31 - 5:35
    słuchaj zaleceń
    uznanych specjalistów medycznych.
Title:
Co działa lepiej: mydło czy płyn do dezynfekcji rąk? - Alex Rosenthal i Pall Thordarson
Speaker:
Alex Rosenthal i Pall Thordarson
Description:

Zobacz całą lekcję: https://ed.ted.com/lessons/which-is-better-soap-or-hand-sanitizer-alex-rosenthal-and-pall-thordarson

Z bliska ręce wcale nie są gładkie. Mają górki, dołki, fałdy i szczeliny, do których może przyczepić się wirus. Jeśli dotkniesz twarzy taką ręką, wirus może cię zarazić. Są jednak dwa niezwykle proste sposoby, żeby temu zapobiec: użycie mydła z wodą lub płynu do dezynfekcji rąk. Co działa lepiej? Alex Rosenthal i Pall Thordarson zgłębiają ten temat.

Lekcja: Alex Rosenthal i Pall Thordarson, reżyseria: Artrake Studio.
more » « less
Video Language:
English
Team:
closed TED
Project:
TED-Ed
Duration:
05:36

Polish subtitles

Revisions

Our website uses cookies for analysis purposes.