< Return to Video

Waarom zou je Charles Dickens moeten lezen? - Iseult Gillespie

  • 0:08 - 0:09
    De uitgehongerde wees,
  • 0:09 - 0:12
    op zoek naar een tweede portie pap.
  • 0:12 - 0:13
    De oude vrijster,
  • 0:13 - 0:15
    wegkwijnend in haar gescheurde trouwjurk.
  • 0:15 - 0:17
    De vrek met het hart van steen,
  • 0:17 - 0:20
    geplaagd door de geest
    van de voorbije Kerstmis.
  • 0:20 - 0:23
    Meer dan een eeuw na zijn dood
  • 0:23 - 0:27
    zijn dit nog altijd herkenbare figuren
    uit het werk van Charles Dickens.
  • 0:27 - 0:29
    Zijn oeuvre is zo indrukwekkend
  • 0:29 - 0:32
    dat het zijn naam verleent
    aan een bijvoeglijk naamwoord.
  • 0:32 - 0:36
    Maar welke kenmerken maken
    Dickens' werken zo speciaal?
  • 0:37 - 0:39
    Dickens' verhalen lopen over van spanning
  • 0:39 - 0:43
    door zwartgallige omgevingen,
    plotwendingen en mysteries.
  • 0:43 - 0:47
    Door deze kenmerken
    bleef het publiek naar meer hunkeren.
  • 0:47 - 0:50
    Bij de eerste publicatie werden
    zijn verhalen als feuilleton uitgebracht,
  • 0:50 - 0:53
    oftewel als opeenvolgende
    losse hoofdstukken
  • 0:53 - 0:55
    in betaalbare literaire tijdschriften,
  • 0:55 - 0:58
    en later pas als boek herdrukt.
  • 0:58 - 1:02
    Dit leidde tot koortsachtige speculaties
    over de cliffhangers
  • 1:02 - 1:04
    en openbaringen die hij beraamde.
  • 1:04 - 1:08
    Het feuilleton maakte literatuur niet
    enkel beschikbaar voor een breed publiek,
  • 1:08 - 1:09
    dat ook trouw bleef lezen,
  • 1:09 - 1:13
    maar verhoogde ook de hype
    rond de auteur zelf.
  • 1:13 - 1:17
    Dickens werd bijzonder populair
    door zijn scherpzinnigheid,
  • 1:17 - 1:21
    die hij in eigenzinnige karakters
    en satirische scenario's vatte.
  • 1:21 - 1:25
    Zijn personages tonen de absolute
    absurditeit van menselijk gedrag
  • 1:25 - 1:29
    en hun namen representeren vaak
    eigenschappen of sociale posities,
  • 1:29 - 1:32
    zoals de onderdrukte Bob Cratchit,
  • 1:32 - 1:34
    de verachtelijke Uriah Heep,
  • 1:34 - 1:36
    en de vrolijke Septimus Crisparkle.
  • 1:38 - 1:40
    Dickens plaatste
    deze kleurrijke personages
  • 1:40 - 1:42
    tegenover de complexe
    sociale achtergronden
  • 1:42 - 1:44
    die de maatschappij
    waarin hij leefde nabootsten.
  • 1:44 - 1:47
    Hij hield bijvoorbeeld vaak rekening
  • 1:47 - 1:49
    met de veranderingen
    door de industriële revolutie.
  • 1:49 - 1:51
    Gedurende deze periode
  • 1:51 - 1:55
    ervoeren de lagere klassen
    deplorabele werk- en leefomstandigheden.
  • 1:55 - 1:58
    Deze ontberingen
    ervoer Dickens als kind zelf
  • 1:58 - 2:02
    toen hij noodgedwongen
    in een schoenenfabriek moest werken
  • 2:02 - 2:05
    nadat zijn vader naar een gevangenis
    voor schuldenaren was gestuurd.
  • 2:05 - 2:09
    Dit beïnvloedde zijn weergave van
    de Marshalsea-gevangenis in Kleine Dorrit,
  • 2:09 - 2:13
    waar de titelpersonage
    voor haar veroordeelde vader zorgt.
  • 2:14 - 2:18
    Gevangenissen, weeshuizen of sloppenwijken
    lijken misschien duister voor een verhaal,
  • 2:18 - 2:20
    maar ze hielpen Dickens
    om een licht te werpen
  • 2:20 - 2:24
    op de leefomstandigheden
    van de onopvallendste mensen.
  • 2:24 - 2:26
    In Nicholas Nickleby
  • 2:26 - 2:29
    neemt Nicholas een baan
    bij hoofdmeester Wackford Squeers.
  • 2:29 - 2:33
    Hij beseft al snel
    dat Squeers een zwendelaar is
  • 2:33 - 2:36
    die ongewenste kinderen van ouders koopt
  • 2:36 - 2:40
    en deze aan geweld
    en verdorvenheid onderwerpt.
  • 2:40 - 2:44
    Oliver Twist gaat ook over de situatie
    van aan de staat toevertrouwde kinderen
  • 2:44 - 2:47
    en beschrijft de gruwelijke
    leefomstandigheden in het armenhuis
  • 2:47 - 2:49
    alwaar Oliver meneer Bumble
    om extra eten vraagt.
  • 2:50 - 2:54
    Wanneer hij naar Londen vlucht,
    raakt hij in de criminaliteit verstrikt.
  • 2:55 - 2:58
    Deze verhalen beschrijven
    het Victoriaanse leven vaak
  • 2:58 - 3:00
    als groezelig, corrupt en wreed.
  • 3:00 - 3:05
    Maar Dickens zag zijn tijd ook
    als één waarin oude tradities vervaagden.
  • 3:06 - 3:09
    Londen veranderde in de broedkamer
    van de moderne wereld
  • 3:09 - 3:12
    door veranderingen in de industrie,
    handel en sociale mobiliteit.
  • 3:13 - 3:16
    Het Londen van Dickens
    is daarom dualistisch:
  • 3:16 - 3:21
    een harde wereld die tegelijkertijd
    vol verwondering en mogelijkheden is.
  • 3:21 - 3:24
    Het enigma van Grote Verwachtingen
  • 3:24 - 3:27
    centreert zich bijvoorbeeld
    rond het potentieel van Pip,
  • 3:27 - 3:30
    een door een anonieme weldoener
    uit de vergetelheid geplukte wees
  • 3:30 - 3:32
    die zich in de hogere kringen begeeft.
  • 3:32 - 3:34
    In zijn zoektocht naar een doel,
  • 3:34 - 3:38
    wordt Pip het slachtoffer van de ambities
    die anderen voor hem hebben
  • 3:38 - 3:41
    en hij moet onderhandelen
    met een keur aan schimmige personages.
  • 3:41 - 3:43
    Zoals bij veel van Dickens protagonisten
  • 3:43 - 3:47
    raakt de positie van de arme Pip
    telkens weer in disbalans;
  • 3:47 - 3:49
    slechts een van de redenen
    waarom Dickens' werken
  • 3:49 - 3:51
    voor de lezer het beste der tijden zijn,
  • 3:51 - 3:54
    terwijl ze voor de personages
    het slechtste der tijden zijn.
  • 3:55 - 3:59
    Dickens gaf aan het eind van zijn romans
    meestal een duidelijke openbaring;
  • 3:59 - 4:02
    een uitzondering hierop is
    'Het Geheim van Edwin Drood.'
  • 4:02 - 4:07
    De roman vertelt breedvoerig over de
    mysterieuze verdwijning van de wees Edwin.
  • 4:07 - 4:10
    Dickens stierf echter
    voordat hij de roman klaar had
  • 4:10 - 4:13
    en hij liet geen notities achter
    die het mysterie oplosten.
  • 4:14 - 4:16
    Lezers blijven vurig discussiëren
  • 4:16 - 4:19
    over wie Dickens
    als moordenaar voor ogen had
  • 4:19 - 4:23
    en of Edwin Drood
    überhaupt wel vermoord is.
  • 4:24 - 4:26
    Doorheen de vele bewerkingen,
    literaire hommages
  • 4:26 - 4:28
    en de pagina's van zijn romans
  • 4:28 - 4:33
    weerklinkt Dickens' sprankelende taal
    en panoramische wereldbeeld.
  • 4:33 - 4:36
    Tegenwoordig impliceert
    het bijvoeglijk naamwoord 'dickensiaans'
  • 4:36 - 4:39
    vaak erbarmelijke
    werk- of leefomstandigheden.
  • 4:39 - 4:43
    Maar het is meestal lofspraak om
    een roman als dickensiaans te beschrijven,
  • 4:43 - 4:47
    omdat het doet denken aan een verhaal
    waarin avontuur en ontdekking
  • 4:47 - 4:50
    zich op de meest
    onverwachte plaatsen voordoen.
  • 4:50 - 4:53
    Hoewel Dickens vaak
    sombere thema's behandelde
  • 4:53 - 4:55
    faalde Dickens' scherpzinnigheid nooit
  • 4:55 - 4:58
    in het vinden van licht
    op de donkerste plaatsen.
Title:
Waarom zou je Charles Dickens moeten lezen? - Iseult Gillespie
Speaker:
Iseult Gillespie
Description:

Bekijk de volledige les: https://ed.ted.com/lessons/why-should-you-read-charles-dickens-iseult-gillespie

De uitgehongerde wees, op zoek naar een tweede portie pap. De oude vrijster, wegkwijnend in haar gescheurde trouwjurk. De vrek met het hart van steen, geplaagd door de geest van voorbije Kerstmis. Meer dan een eeuw na zijn dood zijn dit nog altijd herkenbare figuren uit het werk van Charles Dickens. Maar welke kenmerken maken Dickens' werken zo speciaal? Iseult Gillespie onderzoekt het.

Les door Iseult Gillespie, geregisseerd door Compote Collective.
more » « less
Video Language:
English
Team:
closed TED
Project:
TED-Ed
Duration:
05:17

Dutch subtitles

Revisions Compare revisions

Our website uses cookies for analysis purposes.