Έχετε μια αλάνθαστη μνήμη: ας το αποδείξουμε | Σεμπαστιάν Μαρτινέζ Martinez | TEDxESSCA

Αυτή η ομιλία έγινε σε μια εκδήλωση TEDx, η οποία χρησιμοποιεί τη μορφή των συνεδρίων TED αλλά διοργανώνεται ανεξάρτητα, από μια τοπική κοινότητα/ομάδα.

Συμβαίνει σε όλους μας να έχουμε μνήμη χρυσόψαρου και συγχρόνως να έχουμε μνήμη ελέφαντα για ασήμαντες λεπτομέρειες. Έχουμε μέσα μας την ικανότητα, χρειάζεται μόνο να κατανοήσουμε τα κλειδιά. Θα δούμε όλοι μαζί ότι η φαντασία είναι μια δυνατή οδός για να ξυπνήσουμε τον ελέφαντά μας.

Καλημέρα!

Είμαι ο Σεμπάστιαν Μαρτινέζ,
είμαι μηχανικός,

και είμαι πρωταθλητής
σε αγώνες μνήμης στη Γαλλία.

Έγινα πρωταθλητής μνήμης
της Γαλλίας, έχοντας δύο μυστικά:

το πρώτο μυστικό είναι
να μάθουμε τα κλειδιά, τις τεχνικές.

Το δεύτερο μυστικό είναι η προπόνηση.

Παρόλ' αυτά, χτες ακόμα,
μπήκα στην κουζίνα μου,

και μετά δεν ήξερα πια
γιατί βρισκόμουν στην κουζίνα μου.

Σίγουρα το έχετε πάθει κι εσείς.

Τι έκανα; Γύρισα πίσω,

και φτάνοντας στο σαλόνι μου,
είδα τον καναπέ και είπα στον εαυτό μου:

«Μα ναι, χυμό πορτοκάλι χρειαζόμουν».

Γύρισα λοιπόν να πάρω τον χυμό μου.

Βλέπετε αυτή τη μνήμη, αυτή την απελπισία,

την έχετε ήδη όλοι ζήσει
κι αυτό συμβαίνει σε κάθε ηλικία.

Θα ονομάσουμε αυτή τη μνήμη,
μνήμη χρυσόψαρου.

Αυτό που πρέπει να ξέρουμε,
είναι ότι την έχουμε όλοι.

Αντίθετα, έχουμε όλοι και μια άλλη μνήμη.

Ξέρετε, υπάρχουν πάντα
λεπτομέρειες στη ζωή μας

που μπαίνουν και δεν θέλουν πια να βγουν.

Εγώ, θυμάμαι πολύ καλά,

την πρώτη φορά που χόρεψα μακαρένα,

φορούσα ένα κόκκινο μπλουζάκι
που είχε ένα σχέδιο με τρολ πάνω.

Δεν τη χρειάζομαι αυτή την πληροφορία,

κι όμως, είμαι σίγουρος πως θα μου μείνει
στο μυαλό μέχρι να πεθάνω.

Αυτή η μνήμη ελέφαντα,
αυτό που μας απελπίζει

είναι ότι έχουμε την εντύπωση
ότι δεν την ελέγχουμε,

ότι δεν μπορούμε να την ελευθερώσουμε
όταν το έχουμε πραγματικά ανάγκη,

επειδή είναι κατά κάποιο τρόπο δέσμια.

Αυτό που θα μοιραστώ με σας
είναι ένα κλειδί που ανακάλυψα,

που μου επέτρεψε να ελευθερώσω
τον ελέφαντα, όταν πραγματικά το ήθελα.

Όταν άρχισα, όταν ήμουν φοιτητής,

δεν είχα μια εξαιρετική μνήμη,

είχα τις προτιμήσεις μου,
όπως όλος ο κόσμος,

εγώ προτιμούσα λοιπόν
τις θετικές επιστήμες,

λάτρευα τα μαθηματικά, τη φυσική,
μου ερχόταν φυσικά.

Αντίθετα, όλα αυτά
που έπρεπε να μάθω απ' έξω,

όπως τα γαλλικά, τα αγγλικά, η ιστορία,

αδύνατο.

Πολύ γρήγορα, ανακάλυψα στρατηγικές,

κι αυτές οι στρατηγικές μού επέτρεψαν
να καταφέρω σήμερα να τις μεταδώσω.

Διότι σήμερα, αυτό που με εμψυχώνει,
είναι στ' αλήθεια να τις μεταδώσω,

και τις μεταδίδω χάρη σε διαλέξεις,

σε επιμορφώσεις, ακόμα και σε βιβλία,

αλλά αυτό που είναι σημαντικό,
αν υπάρχει κάτι να θυμόμαστε,

είναι αυτό το κλειδί,
που εμένα μού άλλαξε τη ζωή,

αυτό το κλειδί είναι η φαντασία.

Όταν λέω φαντασία,
ας ορίσουμε λίγο ξανά τον όρο.

Υπάρχουν πολλές πιθανότητες:

η πρώτη πιθανότητα,
ο ορισμός της φαντασίας.

Σύμφωνα με τον ορισμό
του λεξικού Petit Larousse:

«Είναι η ικανότητα που έχουμε
να αναπαριστούμε νοερά

ένα αντικείμενο πραγματικό
ή μη πραγματικό».

Αυτή την ικανότητα θα σας καλέσω
να τη χρησιμοποιήσουμε μαζί.

Εξάλλου, πολύ συχνά, οι άνθρωποι μού λένε:

«Πώς γίνεται να έχεις μνήμη
και γενικές γνώσεις;»

Στη Γαλλία, τρελαινόμαστε
για γενικές γνώσεις,

για παράδειγμα, ας αποδεχτούμε
την πρόκληση να απομνημονεύσουμε

τις πρωτεύουσες των χωρών του κόσμου.

Λοιπόν, έχουμε εκατό,
της Αλβανίας, είναι τα Τίρανα.

Αν χρησιμοποιήσουμε τη φαντασία μας,
τα Τίρανα, τι μου θυμίζουν;

Ο ήχος με παραπέμπει σε πιράνχα.

Λοιπόν, θα σας αφήσω
να φανταστείτε ένα πιράνχα.

Έχετε αυτό το πιράνχα;

Τώρα θα το συνδέσουμε με το επόμενο,

δηλαδή την Αλβανία.

Λοιπόν, η Αλβανία, ηχητικά,
μπορεί να περιέχει τη λέξη bannir,

δηλαδή εξορίζω, εξορίζομαι.

Λοιπόν, έχουμε αυτό το μικρό πιράνχα
που συμμετέχει σε μια φυλή,

και εξορίζεται από αυτή τη φυλή.

Έτσι, θα το έχετε στον νου σας,

αυτό το πιράνχα που εξορίζεται.

Αφεθείτε να σας οδηγήσει η φαντασία σας

και κάντε συνδέσεις με κάθε αίσθηση.

Με κάτι οπτικό, ίσως,
ή με την αίσθηση της αφής,

ζέστης, κρύου, φανταστείτε ήχους.

Όσο αυτή η πληροφορία αποκτά ζωή
στον νου σας, στη φαντασία σας,

τόσο περισσότερο
θα εντυπωθεί στη μνήμη σας.

Καταλάβατε; Θα συνεχίσουμε
με άλλα παραδείγματα, πολύ συγκεκριμένα.

Θα συνεχίσουμε με τη φαντασία,
τις γενικές γνώσεις:

η Αλβανία βρίσκεται στην Ευρώπη,
συνορεύει με την Ελλάδα,

και βλέπετε το σχήμα,
μπορεί να μας θυμίζει ένα καρότο,

βλέπετε, όλο το μήκος,

και θα συνδέσουμε
αυτό το σχήμα με ένα καρότο,

θα το προσθέσουμε στο σχέδιό μας,
στον νου μας, στη φαντασία μας,

και στη φυλή μας με τα δικά μας πιράνχας
που τρώνε ένα καρότο.

Συνεχίζοντας αυτή την περιπέτεια, τώρα,
άλλοι άνθρωποι, μου λένε:

«Πώς μαθαίνουμε λεξιλόγιο
και πώς μαθαίνουμε μια γλώσσα;»

Ας πάρουμε κάτι ποιητικό
στα αλβανικά, ας πούμε: «σ' αγαπώ»,

που λέγεται: «Të dua».

Βεβαίως, δεν μιλάω αλβανικά,

αλλά, πρέπει να θυμηθούμε τη μετάφραση:
«Të dua», tes doigts, τα δάχτυλά σου.

Εγώ, φαντάζομαι την αγαπημένη μου,

ότι χαϊδεύω το πρόσωπό της
με τα δυο μου δάχτυλα.

Λοιπόν «Të dua», τα δάχτυλα:
λένε σ' αγαπώ.

Αφήστε αυτές τις εικόνες
να έρθουν στον νου σας,

και αυτό θα παγιωθεί στη μνήμη σας.

Θα συνεχίσουμε με άλλα παραδείγματα,
και πάλι από μια γλώσσα,

αυτή τη φορά, τα κινεζικά,

που είναι πιο πολύπλοκα στη μορφή.

Αν βλέπετε αυτό το σχήμα
που σημαίνει «άνθρωπος»,

αυτή το σχήμα θα σας κάνει να σκεφτείτε
ένα καπέλο, ίσως μπαγκέτες, ή και πόδια.

Αν εσείς φανταστείτε
τα πόδια ενός προσώπου,

πάντα μέσα στον νου σας,
γι' άλλη μια φορά, αυτό εντυπώνεται.

Ακόμη ένα παράδειγμα στα κινεζικά.

Αυτό το σχήμα μού θυμίζει
ένα παράθυρο, μια σκάλα ή μια καρέκλα,

κι αν μέσα από αυτό το παράθυρο
φαντάζεστε να βλέπετε έναν ήλιο,

έχετε τη μετάφραση: ένας ήλιος, μια μέρα,

και το συγκρατείτε.

Κάτι τελευταίο που μας απελπίζει,

και με απελπίζει κι εμένα,

είναι να συγκρατώ τα ονόματα
και τα πρόσωπα των ανθρώπων.

Χρησιμοποιούμε και πάλι τη φαντασία,

αυτό το κλειδί, για να ξυπνήσουμε
αυτόν τον ελέφαντα.

Ας πάρουμε αυτόν τον νεαρό
που λέγεται Τομά,

προσωπικά, το όνομα Τομά,
μου θυμίζει τομάτα.

Βλέπετε;

Στο πρόσωπο αυτού του ανθρώπου,
ας πάρουμε μια λεπτομέρεια που μας μένει,

ας πάρουμε για παράδειγμα το μούσι του
που εξέχει, ας φανταστούμε πως είναι τραχύ

και υπάρχει μια τομάτα που γλιστρά
πάνω σ' αυτό το μούσι.

Έχετε αυτή τη σύνδεση,
αυτή την εικόνα που δημιουργείται.

Λοιπόν, ακόμα μία τελευταία,
και μετά θα το δοκιμάσουμε όλοι μαζί:

Κατρίν.

Η Κατρίν που έχει αυτά τα μαλλιά,
αυτά τα μαλλιά που πέφτουν προς τα κάτω,

η Κατρίν μου φέρνει στον νου μια γάτα,

βλέπετε: «cat», Κατρίν, μια γάτα,

και θα βάλουμε στον νου μας
μια γάτα στο κεφάλι της Κατερίνας.

Όταν το φανταστούμε, μπορεί
να μας κάνει να γελάσουμε,

είναι καλό, γιατί εντυπώνεται.

Τώρα, ας το δοκιμάσουμε
κι ας επισκεφτούμε ξανά τη φαντασία,

αυτές τις συνδέσεις που δημιουργήσαμε.

Είχαμε πάνω στον γεωγραφικό χάρτη
ένα σχήμα που μοιάζει με καρότο,

που το έφαγε η Αλβανία.

Μετά, είχαμε αυτό το σχήμα,

Κοινό: Άνθρωπος.

Σεμπαστιάν Μαρτίνεζ:
Άνθρωπος, πολύ καλά.

Μετά, είχαμε αυτόν τον νεαρό άνδρα
με μια τομάτα: Τομά, πολύ καλά.

Τα Τίρανα που είναι
η πρωτεύουσα της Αλβανίας.

Κοινό: Ο ήλιος.

ΣΜ: Το σύμβολο του ήλιου. Μπράβο.

Σ' αγαπώ.

Κοινό και ΣΜ: Të dua.

Κοινό και ΣΜ: και η Κατρίν.

ΣΜ: Προφανώς, μια μικρή λεπτομέρεια,

όσο πιο προσωπικές είναι
αυτές οι συνδέσεις,

τόσο πιο δικές σας θα γίνουν,

τόσο πιο δυνατές θα γίνουν
και θα έχουν διάρκεια στη ζωή σας.

Αύριο, όταν θα επιστρέψετε στη ζούγκλα,

μέσα σε αυτό τον ζωολογικό κήπο
με πληροφορίες που σας περικυκλώνουν,

έχετε δύο επιλογές:

είτε να βολευτείτε και να μείνετε
με το χρυσόψαρο,

ή να αφυπνίσετε αυτή τη δυνατότητα,
αυτόν τον ελέφαντα που είναι αλυσοδεμένος,

αυτή τη μνήμη ελέφαντα.

Εκείνη τη στιγμή, μπορείτε
να βγάλετε το κλειδί σας,

το κλειδί της φαντασίας σας,

αλλά προσοχή, γιατί αυτή η δύναμη,
λίγη από τη μνήμη του ελέφαντα,

πρέπει να σκεφτείτε
ότι ανοίγει τεράστιες πόρτες.

Όλες αυτές οι πόρτες, εξαρτάται από εσάς,
να διαλέξετε ποιες θα ανοίξετε

και ποιο νόημα θα δώσετε στη ζωή σας.

Αυτό το νόημα σας αφήνω
να το φανταστείτε.

Σας ευχαριστώ.

(Χειροκρότημα)