< Return to Video

Kan jij het paradoxale raadsel van de trol oplossen? - Daniel Finkel

  • 0:08 - 0:11
    Je ontdekte een doorgang
    naar een nieuwe wereld
  • 0:11 - 0:13
    en plots ben je samen met je broer
  • 0:13 - 0:17
    de wonderlijke wereld van Paradoxica
    aan het verkennen.
  • 0:17 - 0:22
    Fantastisch paradoxale wezens kruipen,
    lopen en vliegen om je heen.
  • 0:22 - 0:25
    En dan zie je de trol.
  • 0:25 - 0:29
    Hij is alle wezens aan het vangen
    in zijn enorme net.
  • 0:29 - 0:33
    Dapper stap je naar voren
    en je eist dat hij ze vrijlaat.
  • 0:33 - 0:34
    De trol lacht.
  • 0:34 - 0:37
    "Als je zo'n grote fan bent
    van paradoxen," zegt hij,
  • 0:37 - 0:39
    "dan zal ik je een voorstel doen.
  • 0:39 - 0:43
    Als je iets waars zegt,
    zal ik de wezens vrijlaten."
  • 0:43 - 0:46
    Je wil net zeggen: "Je bent een trol",
  • 0:46 - 0:49
    maar voor je dat kunt,
    grijpt de trol je broer.
  • 0:49 - 0:51
    "Als je iets onwaars zegt," gaat hij door,
  • 0:51 - 0:54
    "dan zal ik je broer vrijlaten.
  • 0:54 - 0:57
    Je antwoord mag maar uit één zin bestaan.
  • 0:57 - 1:01
    En zoals je kan zien,
    haat ik paradoxen het meest van alles.
  • 1:01 - 1:05
    Als je probeert vals te spelen
    door iets paradoxaals te zeggen,
  • 1:05 - 1:07
    zoals 'deze zin is vals',
  • 1:07 - 1:11
    dan eet ik je broer en alle wezens op."
  • 1:11 - 1:14
    Welke ware én onware zin kan je zeggen
    om de trol te dwingen
  • 1:14 - 1:18
    je broer en de paradoxale
    wezens vrij te laten?
  • 1:18 - 1:21
    [Pauzeer de video
    als je het zelf wil bedenken!]
  • 1:21 - 1:23
    [Antwoord in: 2]
  • 1:23 - 1:26
    [Antwoord in: 1]
  • 1:26 - 1:29
    Het lijkt een onmogelijke situatie,
  • 1:29 - 1:31
    maar toch kan je iets zeggen
  • 1:31 - 1:34
    waardoor de trol gedwongen wordt
    om al zijn gevangenen vrij te laten.
  • 1:34 - 1:37
    Dit is een voorbeeld van dwanglogica,
  • 1:37 - 1:42
    uitgevonden door de grote logicus
    en puzzelmaker Raymond Smullyan.
  • 1:42 - 1:46
    De truc die Smullyan bedacht,
    omvat het zeggen van een zin
  • 1:46 - 1:51
    waarvan de juistheid of onjuistheid
    afhangt van wat je wil dat de trol doet.
  • 1:51 - 1:54
    Je zin moet nog altijd
    zeer zorgvuldig gevormd worden.
  • 1:54 - 1:56
    Bijvoorbeeld, als je zou zeggen:
  • 1:56 - 1:59
    "Je gaat mijn broer
    en de wezens vrijlaten",
  • 1:59 - 2:04
    zou de trol kunnen antwoorden:
    "Dat is fout. Ik bevrijd alleen je broer."
  • 2:04 - 2:07
    Hetzelfde geldt als je zou zeggen:
    "Je zal de paradoxen vrijlaten."
  • 2:07 - 2:11
    De trol zou dan kunnen zeggen:
    "Dat is waar", en de paradoxen vrijlaten.
  • 2:11 - 2:16
    Maar kijk wat er gebeurt als je zegt:
    "Je zal mijn broer vrijlaten."
  • 2:16 - 2:20
    Die zin kan niet fout zijn,
    want als dat wel zo was,
  • 2:20 - 2:23
    zou de trol -- volgens zijn eigen
    regels -- je broer moeten vrijlaten.
  • 2:23 - 2:27
    Dat zou de zin paradoxaal
    waar en onwaar maken.
  • 2:27 - 2:32
    Maar de trol haat paradoxen
    en zou er nooit vrijwillig één maken.
  • 2:32 - 2:36
    Dus zijn enige optie is
    dat de zin waar moet zijn.
  • 2:36 - 2:38
    Als 'je zal mijn broer vrijlaten' waar is,
  • 2:38 - 2:40
    dan moet de trol jouw broer vrijlaten.
  • 2:40 - 2:45
    En volgens zijn eigen regels
    moet de trol ook de wezens vrijlaten,
  • 2:45 - 2:47
    omdat jij iets waars zei.
  • 2:47 - 2:51
    Door simpelweg vijf woorden te gebruiken
    als een logisch scalpel,
  • 2:51 - 2:54
    heb je de trol gedwongen
    al zijn gevangenen vrij te laten.
  • 2:54 - 2:56
    Terwijl de trol boos wegstrompelt,
  • 2:56 - 3:00
    juichen de paradoxen voor jou
    omdat je hun vrijheid hebt teruggewonnen
  • 3:00 - 3:03
    en beloven ze om je te leiden
    naar de schat bovenaan de trap.
  • 3:03 - 3:06
    Als je daar kan geraken ...
Title:
Kan jij het paradoxale raadsel van de trol oplossen? - Daniel Finkel
Speaker:
Daniel Finkel
Description:

Bekijk de volledige les hier: https://ed.ted.com/lessons/can-you-solve-the-troll-s-paradox-riddle-dan-finkel

Je broer en jij hebben een andere wereld ontdekt en gaan die nieuwe wonderbaarlijke plek verkennen. Onderweg zie je een trol die wezens vangt in een enorm net. De trol gaat ermee akkoord om de wezens vrij te laten, als je een zin kan bedenken die zowel waar als onwaar is. Kan jij de juiste zin bedenken en de trol dwingen om de wezens vrij te laten? Dan Finkel toont hoe het moet.

Les door Dan Finkel, geregisseerd door Artrake Studio
more » « less
Video Language:
English
Team:
closed TED
Project:
TED-Ed
Duration:
03:00

Dutch subtitles

Revisions

Our website uses cookies for analysis purposes.