< Return to Video

Belirsiz integral (2. kısım)

  • 0:01 - 0:02
    Tekrar hoşgeldiniz.
  • 0:02 - 0:04
    Bu sunumda polinomların terstürevini veya belirsiz integralini bulmak konusunda örnekler yapacağım. Umarım, bunun çok basit bir işlem olduğunu göreceksiniz.
  • 0:04 - 0:08
    -
  • 0:08 - 0:12
    -
  • 0:12 - 0:14
    -
  • 0:14 - 0:16
    Başlıyoruz.
  • 0:16 - 0:22
    Şöyle karmaşık bir ifade oluşturayım.
  • 0:22 - 0:24
    -
  • 0:24 - 0:28
    -
  • 0:28 - 0:31
    -
  • 0:31 - 0:35
    3 x üzeri eksi 5 eksi 7 x küp artı 3 eksi x üzeri 9'un integralini alalım.
  • 0:35 - 0:54
    -
  • 0:54 - 0:59
    Bu ifade gözünüzü korkutmuş olabilir.
  • 0:59 - 1:02
    Eğer bir önceki sunumu gördüyseniz anlamışsınızdır, belirsiz integral almak zor görünse de, aslında o kadar zor değildir.
  • 1:02 - 1:03
    -
  • 1:03 - 1:04
    -
  • 1:04 - 1:07
    -
  • 1:07 - 1:10
    -
  • 1:10 - 1:12
    Farkına varmanız gereken tek şey, polinomun türevini alırken nasıl terimlerin türevlerini topluyorsak, integral alırken de aynı şekilde toplam alabileceğimizdir.
  • 1:12 - 1:17
    -
  • 1:17 - 1:19
    -
  • 1:19 - 1:24
    -
  • 1:24 - 1:28
    Bu ifadenin terstürevi, teker teker terimlerin terstürevlerinin toplamıdır.
  • 1:28 - 1:32
    -
  • 1:32 - 1:33
    Her terimin terstürevini alıp sonucu buluruz.
  • 1:33 - 1:36
    -
  • 1:36 - 1:38
    Yani bu neye eşit olur?
  • 1:38 - 1:42
    Burada 3 x üzeri eksi 5 var.
  • 1:42 - 1:46
    Üssü alırız, 1 toplarız, yani x üzeri eksi 4, ve 1 bölü yeni üsle çarparız.
  • 1:46 - 1:51
    -
  • 1:51 - 1:58
    -
  • 1:58 - 2:02
    1 bölü yeni üs eşittir eksi 1 bölü 4.
  • 2:02 - 2:09
    3 çarpı eksi 1 bölü 4 eşittir eksi 3 bölü 4.
  • 2:09 - 2:13
    Bakalım. Burada x küp var. 3'ü 1 artıralım. x üzeri 4 elde ederiz.
  • 2:13 - 2:16
    -
  • 2:16 - 2:20
    -
  • 2:20 - 2:22
    Ve katsayıyla çarpıyoruz.
  • 2:22 - 2:24
    Eksiyi tutup katsayı 7'dir diyebiliriz veya katsayı eksi 7'dir deriz.
  • 2:24 - 2:25
    -
  • 2:25 - 2:27
    -
  • 2:27 - 2:31
    Katsayı çarpı 1 bölü yeni üssü alıyoruz.
  • 2:31 - 2:33
    Yeni üs 4 olduğu için, 1 bölü 4 çarpı eksi 7 eşittir eksi 7 bölü 4.
  • 2:33 - 2:42
    -
  • 2:42 - 2:45
    Burası ilginç.
  • 2:45 - 2:47
    3, sadece 3.
  • 2:47 - 2:48
    Peki bunu nasıl uygulayacağız?
  • 2:48 - 2:54
    3, 3 çarpı x üzeri 0'la aynı şey değil mi?
  • 2:54 - 2:56
    Evet, çünkü x üzeri 0 eşittir 1.
  • 2:56 - 2:57
    Böyle düşünmemiz gerekiyor.
  • 2:57 - 3:00
    Bu kuralın çok tutarlı olduğunu görüyoruz.
  • 3:00 - 3:03
    Buna göre, 3'ün terstürevi nedir?
  • 3:03 - 3:07
    3'ü 3 x üzeri 0 gibi düşünürsek, üssü 1 artırınca, x üzeri 1 olur.
  • 3:07 - 3:13
    -
  • 3:13 - 3:14
    x üzeri 1, x demektir.
  • 3:14 - 3:16
    Bunu x olarak bırakırım.
  • 3:16 - 3:20
    Eski katsayıyı, yani 3'ü, 1 bölü yeni üsle çarpıyorum.
  • 3:20 - 3:22
    -
  • 3:22 - 3:26
    -
  • 3:26 - 3:29
    Yeni üs 1 olduğuna göre, 1'in çarpmaya göre tersi 1'dir, böylece bu 3 kalır.
  • 3:29 - 3:33
    -
  • 3:33 - 3:38
    3 çarpı 1 bölü 1, 3'tür dedik.
  • 3:38 - 3:40
    Ve son olarak, x üzeri 9 - sanıyorum yönteme alıştınız- üssü 1 artırırız, x üzeri 10. Şimdiki katsayıyı çarparız. Şimdiki katsayı eksi 1. Buraya 1'i yazmadık.
  • 3:40 - 3:41
    -
  • 3:41 - 3:46
    -
  • 3:46 - 3:48
    -
  • 3:48 - 3:50
    -
  • 3:50 - 3:51
    -
  • 3:51 - 3:55
    Eksi 1'i 1 bölü yeni üsle çarparız, yani eksi 1 bölü 10.
  • 3:55 - 4:02
    -
  • 4:02 - 4:03
    İşte bulduk.
  • 4:03 - 4:06
    Terstürevi almak çok zor değildi - yine unuttum. Artı c, öyle değil mi?
  • 4:06 - 4:10
    -
  • 4:10 - 4:11
    -
  • 4:11 - 4:13
    Çünkü herhangi bir sabitin türevini aldığımızda 0 elde ediyoruz, yani yok oluyor.
  • 4:13 - 4:15
    -
  • 4:15 - 4:17
    Artı c, herhangi bir sabit.
  • 4:17 - 4:19
    10 olabilir, milyon olabilir, eksi trilyon olabilir.
  • 4:19 - 4:21
    -
  • 4:21 - 4:23
    Herhangi bir sabit olabilir.
  • 4:23 - 4:26
    İyice anlamak için, bunun türevini alalım ve bu ifadeyi elde ettiğimizden emin olalım.
  • 4:26 - 4:28
    -
  • 4:28 - 4:31
    -
  • 4:31 - 4:33
    Umarım buna alışmışsınızdır.
  • 4:33 - 4:35
    Eğer çözecek sorunuz biterse, soru uydurabilirsiniz. Ben böyle yapıyorum.
  • 4:35 - 4:37
    -
  • 4:37 - 4:38
    -
  • 4:38 - 4:42
    -
  • 4:42 - 4:48
    Video kaydederken de, eğlence olsun diye böyle yapıyorum.
  • 4:48 - 4:49
    Şimdi bunun türevini alalım.
  • 4:49 - 4:51
    Eksi 4 çarpı bu katsayı.
  • 4:51 - 4:55
    Eksi 4 çarpı eksi 3 bölü 4 eşittir 3 x.
  • 4:55 - 5:00
    Ve, bu üsten 1 çıkarıyoruz, eksi 5.
  • 5:00 - 5:08
    Sonra, eksi 7 bölü 4 çarpı 4 eşittir eksi 7.
  • 5:08 - 5:10
    Bu üsten 1 çıkarıyoruz, x küp.
  • 5:10 - 5:12
    Yukarı bakmıyorum bile.
  • 5:12 - 5:14
    Yukarı baktığımı düşünebilirsiniz.
  • 5:14 - 5:17
    Ama hayır, bu türevleri aklımdan buluyorum.
  • 5:17 - 5:20
    Artı 3 x'in türevi.
  • 5:20 - 5:23
    3 x'in türevi 3'tür -buna alışkınız, ama şöyle de yapabiliriz - 3 x üzeri 1.
  • 5:23 - 5:26
    -
  • 5:26 - 5:32
    1 çarpı 3 eşittir 3 çarpı x üzeri 0.
  • 5:32 - 5:35
    Ve 10 çarpı eksi 1 bölü 10.
  • 5:35 - 5:37
    Bu da eksi 1.
  • 5:37 - 5:44
    x üzeri 10 eksi 1, yani x üzeri 9, artı - bir sabitin türevi nedir?
  • 5:44 - 5:46
    -
  • 5:46 - 5:48
    0'dır.
  • 5:48 - 5:50
    Sabiti, sayı çarpı x üzeri 0 olarak düşünebilirsiniz.
  • 5:50 - 5:54
    -
  • 5:54 - 5:55
    Ve türevi aldığınızda, 0 çarpı c elde edersiniz, bu da 0 olur.
  • 5:55 - 5:59
    -
  • 5:59 - 6:01
    -
  • 6:01 - 6:03
    -
  • 6:03 - 6:04
    -
  • 6:04 - 6:06
    Burada 0 olur ve sadeleştirdiğinizde, 3 x üzeri eksi 5 eksi 7 x küp artı 3 eksi x üzeri 9 buluruz.
  • 6:06 - 6:16
    -
  • 6:16 - 6:18
    Sanırım bir soruluk daha zamanımız var.
  • 6:18 - 6:20
    Anladığınızı düşünüyorum.
  • 6:20 - 6:22
    Matematikte öğreneceğiniz en basit konulardan biri, bu.
  • 6:22 - 6:23
    -
  • 6:23 - 6:24
    İlerideki sunumlarda, terstürevin faydalarını da anlatacağım.
  • 6:24 - 6:30
    -
  • 6:30 - 6:32
    Şu anda belirsiz integrali öğreniyoruz, ama birkaç sunum sonra, belirli integrali öğrendiğimizde, eğri altındaki alan veya döndürülme ile oluşan bir cismin hacmini hesaplayabileceğiz.
  • 6:32 - 6:34
    -
  • 6:34 - 6:36
    -
  • 6:36 - 6:39
    -
  • 6:39 - 6:41
    -
  • 6:41 - 6:43
    Neyse, kafanızı fazla karıştırmak istemiyorum.
  • 6:43 - 6:46
    Bir soru daha yapalım.
  • 6:46 - 6:48
    Bunu bir önceki kadar zor yapmayacağım.
  • 6:48 - 7:06
    Eksi 1 bölü 2 x üzeri eksi 3 artı 7 x üzeri 5.
  • 7:06 - 7:09
    Bu terimle başlayalım.
  • 7:09 - 7:15
    Üssü 1 artırırız, yani x üzeri eksi 2, çünkü eksi 3'e 1 ekledik.
  • 7:15 - 7:19
    -
  • 7:19 - 7:22
    Sonra, eski katsayıyı 1 bölü bu yeni üsle çarparız.
  • 7:22 - 7:24
    -
  • 7:24 - 7:25
    Tüm adımları yazayım.
  • 7:25 - 7:31
    Eski katsayı, eksi 1 bölü 2.
  • 7:31 - 7:34
    Bu, eksi 2.
  • 7:34 - 7:42
    Eksi 2, yani eski katsayı çarpı eksi 1 bölü 2.
  • 7:42 - 7:44
    -
  • 7:44 - 7:49
    Artı, üssü 1 artıralım, x üzeri 6, ve eski katsayıyı 1 bölü yeni katsayıyla çarpalım, çarpı 1 bölü 6.
  • 7:49 - 7:53
    -
  • 7:53 - 8:01
    -
  • 8:01 - 8:03
    Yani cevap nedir?
  • 8:03 - 8:05
    Eksi 1 bölü 2 çarpı eksi 1 bölü 2 nedir?
  • 8:05 - 8:11
    1 bölü 4 x üzeri eksi 2.
  • 8:11 - 8:13
    Ve tabii ki artı c.
  • 8:13 - 8:16
    Quizlerde bu c yüzünden puan kaybettiğimi tahmin etmişsinizdir.
  • 8:16 - 8:21
    -
  • 8:21 - 8:31
    1 bölü 4 x üzeri eksi 2 artı 7 bölü 6 x üzeri 6 artı c.
  • 8:31 - 8:32
    İşte böyle.
  • 8:32 - 8:35
    Türevi almak isterseniz, eksi 2 çarpı 1 bölü 4 eşittir eksi 2 bölü 4, yani eksi 1 bölü 2 x üzeri eksi 3. Ve, 6 çarpı 7 bölü 6 eşittir 7 x. Üssü 1 azaltırız, x üzeri 5.
  • 8:35 - 8:40
    -
  • 8:40 - 8:44
    -
  • 8:44 - 8:46
    -
  • 8:46 - 8:47
    -
  • 8:47 - 8:50
    Sabitin türevi de 0'dır.
  • 8:50 - 8:53
    Ve başlangıçtaki ifadeyi buluruz.
  • 8:53 - 8:57
    Umarım, artık polinom türevi ve terstürevi almak konusunda kendinizi rahat hissedersiniz.
  • 8:57 - 8:59
    -
  • 8:59 - 9:02
    -
  • 9:02 - 9:04
    -
  • 9:04 - 9:07
    Artı c'yi unutmayın.
  • 9:07 - 9:08
    Ve umarım neden bu sabiti buraya koymamız gerektiğini anlıyorsunuz.
  • 9:08 - 9:14
    Çünkü terstürev aldığınızda orijinal fonksiyonun burada bir sabiti olup olmadığını bilmiyorsunuz. Sabitin türevi 0 olduğu için, türevde sabiti göremezsiniz.
  • 9:14 - 9:17
    -
  • 9:17 - 9:21
    -
  • 9:21 - 9:22
    Umarım bu son cümleyle kafanızı karıştırmışımdır.
  • 9:22 - 9:24
    Bir sonraki videoda görüşürüz.
  • 9:24 - 9:26
    Size zincir kuralının tersini almayı göstereceğim.
  • 9:26 - 9:28
    Yakında görüşürüz.
Title:
Belirsiz integral (2. kısım)
Description:

Polinomlarla ilgili belirsiz integral (terstürev) örnekleri

more » « less
Video Language:
English
Duration:
09:28

Turkish subtitles

Revisions