-
Kuv zoo siab thiab ua tsaug
-
uas tau tuaj tham rau peb hmo no.
-
Dr. Ma Vaj yog ib tus xib fwb kawm txog haiv neeg Tim University of California Merced
-
Dr. Vang yog tus tswv cuab xub pib tsim.
-
Thiab Dr. Vaj yog ib tug tswv cuab uas tshawb fawb txog neeg tawg rog.
-
Nws yeej koom ntau heev nrog lub zos Merced zej zog tej koom haum thiab yog
-
Ib tus tswj ntawm me nyuam hluas
-
thiab cov hauj lwm kawm ntawv.
-
Nws yog tus neeg sau phau ntawv,
-
eeb kwm khiav teb chaws,
kev zais siab, neeg tawg rog, thiab kev kawm neeg Hmoob tawg rog hom phiaj.
-
ws yog ib tug uas pab kuaj phau ntawv, hais plaub chaw, hais txog koom haum poj niam Hmoob
-
Thiab ib tus neeg pab kuaj phau ntawv, Kev sib ncaim
thiab kev tshiab qhia txog kev kawm neeg tawg rog tseem ceeb
-
Es zaum no kuv yuav muab rau Dr. Ma
-
Ua tsaug rau koj kev zoo pab qhia sawv daws kuv yog leej twg.
-
Cia kuv tso kuv lub screen.
-
Cia kuv tso kuv daim screen kom sawv daws pom tau
-
Ua tsaug nej sawv daws koom lub webinar no txog
-
kev kawm neeg tawg rog.
-
Thiab ua ntej kuv pib, kuv xav hais ua tsaug rau Dr. Marika Manos,
-
Dr. Ger Thao, Tori Phu, Joshua Brown,
-
Matthew O'Donnell, Robin Silver,
-
Thiab pab tso lub hauv paus kev kawm ntawv ua ke.
-
Yeej paub tias muaj ntau ntau yam kom teem
-
thiab ua cov webinars no
-
Thiab pab tso lub hauv paus kev kawm ntawv ua ke.
-
Es kuv thov ua tsaug rau lub cij fim noy
-
tham txog kev kawm neeg tawg rog
-
Tshwj xeeb rau neeg Hmoob tawg rog
-
Kuv koom nrog nej hnub bo ntawm UC Merced,
-
uas nyob ntawm lub thaj chaw ntawm
-
Cov neeg Yokuts.
-
Thiab raws li neeg tawg rog
-
thiab kev kawm txog lawv,
-
yeej tseem ceeb xav txog
-
tej keeb kwm txuas ua ke uas neeg tawg rog mus nyob,
-
thiab nrhiav chaw nyab xeeb
-
Hauv chaw thiab av uas yog peb
-
cov neeg yug hauv teb chaw cov zej zog,
-
tiam sis uas pheej ua nyuab tw thiab ib txwm tw
-
Es yeej tseem ceeb koom nrog teeb meem
-
no uas ib txwm tshwm sim.
-
Aws. Qhia txog kuv ua dab tsi
-
thiab xav li cas me ntsis.
-
Kuv yog ib tus neeg kawm txog haiv neeg,
-
kawm txog neeg tawg rog keeb kwm, kev cai thiab kev ua neeg thaum tsov rog
-
thiab kev sib ntau sib tua rau tej chaws, haiv neeg, poj niam txiv neej thiab txuj ci
-
Tshwj xeeb hais txog tej kev pom tej zej zog
-
uas khiav mus nyob chaw txawv hauv keeb kwm
-
Thiab nyob hauv nrab ntawm kuv tej kev tswj
-
kuv kev tshawb fawb thiab hauj lwm
-
kuv kev tshawb fawb thiab hauj lwm, qhia thiab pab cuam.
-
Ob yam tseem ceeb uas kuv nug kuv tus kheej thiab kuv cov thwj tim yog:
-
Peb paub tej yam uas peb paub li cas?
-
Thiab peb yuav ua li cas thiaj khaws tau tej ntaub ntaw
-
Yog li ntawd, qhov no cuam tshuam
-
qhov peb xav txog nteeg tawg rog,
-
thib thiaj ua kev tshawb fawb ntau txog neeg tawg rog,
-
vim nws tsis yog sua ntaub ntawv xwb
-
hais txog lub neej tawg rog zoo li cas thiab nyob li cas
-
thiab tham qhia txog lawv.
-
Tab sis yuav tau nkag siab tias lub neeg twg rog tiag zoo li cas
-
nyob li cas thiab ntsib dab tsi
-
thiab keeb kwm qhia tias yav tag los peb zoo li cas
-
Cuam tshuam peb kev xav txog lub ntiaj teb uas peb nyob hauv li cas
-
Ntawm tej kev pom ntawm cov
-
neeg uas yuam khiav mus nyob chaw txawv.
-
Kuv tshawb fawb koom nrog kev rov qab xav txog neeg tawg rog
-
tshaj nws ntsiab lus hauv phau ntawv,
-
Es nws muaj nws hauv paus hauv UN Convention txog neeg tawg rog hauv xyoo 1951.
-
Kuv mus koom nrog yam txog zej zog, tsoom fwv,
-
thiab kev cai ntawm neeg tawg rog ua tswv yim tseem ceeb
-
Thiab ib tus neeg koom nrog zej zog uas kuv lub keeb kwm,
-
kev cai thiab kev ua neeg
-
kev cai thiab kev ua neeg zoo mus deb tshaj tej teb chaw lub
-
Hauv paus txog neeg cov txoj cai li neeg tawg rog lub neej uas ci kev txuas neeg mus tswj lwm teb chaws
-
tsov rog thiab tsoom fwv kev ua cai thiab tswj kev nyiaj thoob plaws ntiaj teb.
-
No yog kev xav txog tswv yim ntawm neeg tawg rog ua ib lub cim hauv
-
kuv kev kawm ntawv
-
thiab hauv hauj lwm txog kev kawm tseem ceeb txog neeg tawg rog
-
uas kuv yog ib tus tswv cuab nrhiav
-
kawm paub txog tej chaw ntawd.
-
Ces kom tsis txhob saib neeg tawg rog li lawv
-
yog khoom mus cawm, uas yog kev uas peb yeej nrhiav
-
Feem ntau hauv neeg txoj cai teeb meem sib ceg
-
los yog kev tiv thaiv ntawm txoj cai ua ncav mus dav dav
-
xog neeg yuam khiav mus nyob chaw txawv
-
uas nrhiab chaw nkaum,
-
kuv sib tw tias peb yuav tsum ntseeg tej keeb kwm
-
Ntawm cov neeg mag yuam khiav mus nyob chaw txawv, ntau zaus yog pab neeg,
-
Rau kev siab phem rau haiv neeg, poj niam txiv neej,
-
thiab kev siab phem rau neeg nyiam ob sab poj niam txiv neej
-
thiab kev cuam tshuam txog ib puag ncig
-
uas tsis phim hauv kev nquam uas neeg zoo rau neeg tawg rog
-
lub neej mus nyob tom ntej.
-
Zaum no peb nyob hauv ib lub sij hawm tseem ceeb uas peb yuav tsum rov qab xav txog
-
lub ntsiab lus yog dab tsi ua ib tus neeg tawg rog,
-
Vim muaj yam tseem ceeb nyuaj thiab txawv hais txog tej zej zog mag yuam khiav tawm
-
Hauv kev ua tub rog, koom thoob plaws
-
ntiaj teb thiab kev ywj pheej uas cais hom yooj yim,
-
tsis tau hais yog kev cai nyiaj
-
los yog tsoom fwv cai cuam tshuam neg khiav mus nyob chaw tshiab txawv.
-
Es no yog kev pom me ntsis
-
Ntawm yam kuv yuav tham txog
-
tom ntej hais txog lub hauv paus ntawm neeg tawg rog lub ntsiab lus.
-
Ces hauv lub webinar hnub no,
-
kuv xav qhia neeg tawg rog kev piav dab neeg
-
kom ua kev xyaum ua
-
Thiab pab qhia txog lub hauv paus kawm txog neeg
-
yuam khiav mus nyob chaw tshiab.
-
Thiab txawm peb paub tias tsov rog tsim kev sib ntau sib tua, kev so tsis tau,
-
thiab kev yuam khiav tawm txog khoom tuav tau thiab ntawm lub cev
-
thiab tej ntaub ntawv Kuv sib tw hais tias peb kawm txog
-
tsov rog cov caws pliav
-
thiab dab neeg ntawm kev yuam mus khiav rau chaw tshiab
-
ntawm cov neeg tawg rog thiab tej keeb kwm qhia.
-
Neeg tawg rog muaj kev tshwm sim teeb meem txog lub chaws yog rau lawv
-
thiab lawv kev keeb kwm ploj ceev ceev
-
Thaum kev yuam tawm tag,
-
thiab ntev ntev tag thaum lawv mus nrhiav chaw tshiab nyob
-
los sis rov qab mus rau lawv lub ntiaj teb uas lawv yug,
-
es coob tus neeg kawm ntawv hu no ua "kev ua neej thaum tsov rog tas" los sis "los yog kev tsov rog mus tom ntej"
-
Dab neeg txog lub chaw uas yog rau luag
-
thiab kev ploj mus txuas nrog tsov rog cuam tshuam tias
-
lawv yog leej twg thiab kev paub.
-
Ib kev uas kev ploj tshwm sim
-
rau neeg tawg rog yog thaum lawv cov thwj tim thiab lawv
-
Niam thiab txiv yuav tsum kav lawv
-
kev tsis muaj cai hauv lawv tsev kawm ntawv
-
thiab zej zog thaum lawv ua neeg thiab thwj tim tshiab
-
thiab nrhiav txoj hauv kev los txuas nrog lawv cov keeb kwm
-
thiab nrhiav kev txuas rau lawv keeb kwm thiab kom paub lawv tus kheej rau dab neeg rau teb chaws
-
Yog li ntawd qhov no los ntawm qee qhov
-
No pib ntawm cov tshawb fawb uas neeg kawm ntawv hauv
-
Harvard tsev kawm ntawv tas
-
ntawm kev kawm neeg tawg rog
-
thiab thiab tej yam uas yus tsis muaj
-
Cov thwj tim hauv ib lub chaw tshiab ntsib,
-
Thiab tseem ceeb vim pej xeem
-
Tsis paub los yog nkag siab kev yuam tawm ntawm neeg tawg rog.
-
thiab yam peb paub ua hauv paus
-
hauv kev ua neeg zoo pom,
-
Los yog hauv ib lub teb chaws
-
tsom txog kev tiv thaiv teeb meem
-
Uas neeg tawg rog muaj rau ib lub teb chaws.
-
Ces hauv kev tseem ceeb kawm txog neeg tawg rog
-
Peb muaj kev tseem ceeb rau neeg ntawm tsoom fwv
-
txoj cai pom los yog
-
qhov hais txog neeg tawg rog
-
Ib kev rau neeg tawg rog ua neeg zoo uas peb ua kev kawm
-
neeg tawg rog hauv paus, lawv dab neeg, thiab ua lawv kev txhua yam nce siab tseem ceeb.
-
Peb xav txog pom ib lub ntiaj teb uas tag nrho cov neeg tawg rog txais kev zoo
-
thiab sawv daws pom li neeg xwb
-
Nrog tej txoj cai ncaj ncees
-
thiab txav mus dhau lub ntsiab hauv phau ntawv
-
Leej twg xaiv tau ua neeg tawg rog,
-
peb tso ib lub hauv paus dav dav
-
rau lub ntsiab lus neeg tawg rog
-
Kom muaj tsev nkaum rau neeg nrhiav, neeg tsis tau ua ntaub ntawv,
-
thiab txheeb paub txog tias lawv yog neeg tawg rog
-
Lawv kev txom nyem no tsis tau muaj leej twg paub txawm lawv
-
tias neeg tawg rog zoo li cas.
-
Es ib me chim kuv mam tham txog lub ntsiab no
-
thiab nws tej kev mus tsis tau lawm.
-
Ntxiv mus kuv yuav tham txog ib piv
-
txwv dab neeg tawg rog tseem ceeb,
-
Tshwj xeeb rau neeg tawg rog keeb kwm ntawm neeg Hmoob uas tsim
-
Lawv kev yuam khiav mus.
-
teb chaws Meskas.
-
Ces kuv mam hloov rau neeg tawg rog piav dab neeg thiab
-
keeb kwm yeej qhib tau
-
kev nkag siab neeg tawg rog
-
Ntawm txoj cai thiab mus tshaj ntawv.
-
Pib nrog neeg tawg rog dab neeg
-
thiab keeb kwm mam pab peb nkag dav
-
rau neeg tawg rog khiav mus chaw tshiab
-
thiab keeb kwm txuas rau txoj cai
-
Thiab tej teb chaws lub ciam kev tiv thaiv cov teeb meem,
-
neeg tawg rog koom haum thiab kav ua neeg zoo
-
Txoj cai kom tiv thaiv lawv,
-
thiab kev uas neeg tawg rog ib txwm ua neej nyob
-
thiab txawm muaj kev ntshai thiab kev tsum
-
vim ntshai thiab raug txwv.
-
Yog li ntawd kuv yuav tham me ntsis
-
hais txog kev tshawb fawb txog neeg tawg rog
-
kom pom me ntsis tias ua li cas
-
thiab noj nyob li cas txhua hnub.
-
Ces lub webinar no faib rau peb kem.
-
Thiab feem ntau ntawm
-
cov kuv yuav tham yog muab los ntawm
-
kuv phau ntawv muaj npe hu ua Phau Ntawv Keeb Kwm Khiav,
-
thiab phau ntawv uas kuv pab kuaj nrog kuv cog phooj ywg ua hauj lwm hauv
-
tsev kawm ntawv kawm tseem ceeb txog neeg tawg rog.
-
Ces kuv xav qhib kuv lub siab.
-
Ces kuv qhia rau pab pawg ua ntej
-
lub webinar yuav pib.
-
Hnub no kuv yuav pib piav txawv me ntsis
-
txog ntau zam keeb kwm thiab tham koj luv
-
Ua ntej peb tham txog peb xaiv tias leej twg yog
-
neeg tawg rog li cas thiab ho paub li cas.
-
Ces no yog kev uas peb yuav raws es
-
kuv thiaj xav pib nrog
-
paj lug no.
-
Es yogi b lub paj lug hu ua
-
"Transmigration" es tu sau yog Maiv Dawb Vaj.
-
Thiab no yog daim vis dis aus nws nyeem
-
No yog ib paj lug uas kuv nyiam nyiam tshaj ntawm nws hauj lwm
-
es zaum no kuv mam tham txog paj lug no ntxiv
-
thaum peb saib video nov tas.
-
Yog li.
-
No yog Maiv Dawb Vaj thiab paj lug kuv yuav twm hu ua "Transmigration."
-
Kuv niam thiab txiv los txog teb chaws no
-
es lawv yog neeg Hmoob tawg rog los ntawm Nplog teb
-
thiab txiv neeb ntseeg hais tias
-
Thaum koj ncaim koj lub chaw uas koj twb nyob
-
ntev ntev lawm, koj yuav tsum nco ntsoov
-
Hu koj tus plig mus nrog koj, li tej xwm txheej thaum kom ncaim
-
koj lub ntiaj teb uas koj yug mus ib txhis.
-
Ces no yog paj lug uas piav txog lub tswv yim txog kev ncaim
-
thiab kev hu.
-
Yuam khiav mus tawm hloov.
-
Kuv tus plig, thaum kuv khiav tawm hav zoov koj yuav tsum mus nrog kuv thiab.
-
Kuv mam nqa wb txoj saw nyiaj
-
thiab lub cub tsim ntawm hlau
-
thaum ntuj los nag tas.
-
Ntawm cov fab hav zoo, wb yuav tsum npaj pom cov ua lwj tas.
-
Koj yuav tsum tsis txhob khiav txawm koj hnov tswv nqaij lwj npaum cas.
-
Los yog tsis txhob raw sib tus qub zaub.
-
Kuv tus plig wb nyob hauv no ua ke li cov
-
hnub qub thaum tsaus ntuj.
-
Thaum kuv hla koj yuav tsum tsis mag txhom
-
txawm dej ntws muaj zog npaum cas.
-
Thaum wb mus txog lub yeej yuav muaj neeg coob li coob li wb.
-
Yog kuv mus hauv tsheb dav hlau tau koj yuav tsum raws kuv rau tej kev
-
thiab thaj av uas tos wb hauv Meskas teb.
-
Wb yuav tsis caij Twm cov xub pwg li
-
thaum peb ua pub thaum ub
-
los yog wb yuav tsis mus nrhiav txiv txiv nkhaus taw qab zib tshaj.
-
Kuv yog ib tus neeg tawg rog, koj ib yam thiab. Quaj, tiam sis tsis txhob quaj ntsuag.
-
Wb taug kev tawm qhov rooj.
-
Ua tsaug os.
-
Daim video tshwj xeeb nov nyob hauv YouTube yog nej
-
xav saib ntxiv tom ntej.
-
Tab sis kuv xav kuv xav tham me ntsis txog ntawm nws.
-
Maiv Dawb Vaj yog ib tug neeg Hmoob Meskas sau paj lug
-
uas luam taw mob phau ntawv paj lug.
-
Ib phau yog Afterland, es paj lug no nyob hauv phau ntawv nov.
-
Thiab nws ib phau paj lug ntxiv yog Yellow Rain.
-
Thiab nws muaj yeej tau nuj sua plig Walt Whitman Award rau phau ntawv
-
Afterland book. Nws phau ntawv Yellow Rain,
-
thaum kawg nws tau nuj sua plig Pulitzer nyob rau kev sau paj huam.
-
Tsis ntev no nws tau txais Guggenheim Fellowship.
-
Yog ib yam ua tau zoo heev
-
rau Hmoob Meskas paj huam.
-
Nws li paj huam tham txog Hmoob tawg rog
-
tsis paub yuav mus nyob qhov twg
-
thiab yuav ua cas mus rau yus teb chaws, yus lub cev,
-
thiab tus ntsuj plig.
-
Li ntawd Vaj li paj huam thiaj hais tshwj xeeb txog Afterland,
-
piav txog lub nee twg rog
-
tsis muaj ib yam dab tsi
-
txhua yam muab pov tseg tag thaum tawg rog
-
Kom ua tej yam ploj kom nyob no uas mag tshem tawm los yog ploj thaum tsov rog, los yog thaum ya es caw
-
Hmoob lub zog koj rov mus hloov ua tshiab
-
Ces Vaj
-
cov paj lug cov ntsiab tham txog kev ntseeg tias
-
tus ntsuj plig yeej koom nrog tau es luag tus yuav tsum hu
-
Kom nyob ua ke nrog lub cev
-
thaum khiav thiab kev mag lawm.
-
Ces kev hu plig
-
Yog kev xyaum uas koom lub cev thiab
-
tus plig ua ke
-
Li no ces Afterland yog
-
Kev xav txog hu plig uas caw tej yam tseem ceeb
-
ploj mus nrog Vaj Tswv thaum yuam khiav tawm
-
thiab kev mag ua neeg ntshai ntawm neeg tawg rog
-
thiab kev raug mob loj thaum Hmoob tawg rog.
-
Ces no yog cov lus kawg nkaus uas peb
-
nyuam qhuav hnov hauv paj lug.
-
Vaj paj lug no tsim tus plig no ua ib kev kom coj
-
Hmoob keeb kwm thiab dab neeg.
-
Thiab hauv lub video no, nws twm
-
kev khiav, kev khiav dim.
-
Thiab cov neeg Hmoob tawg
-
rog tham nrog lawv
-
tus plig kom mus nrog lawv,
-
Thiab li peb hnov,
-
cov neeg tawg rog hu lawv plig kom mus ua ke.
-
Thaum khiav ces sawv daws ntim lawv cov khoom
-
ntau npaum lawv ntim tau Es yeej tsawg tsawg
-
tab sis lawv yeej hu lawv tu plig thiab.
-
Ces nov hais ncaj rau tus plig kom nws nco ntsoov mus
-
nrog lub cev thiab pov fwm thiab paub tias
-
Nws yog ib tus phooj ywg tseem ceeb.
-
Tus neeg tawg rog xav tias tej yam
-
uas lawv yuav tswhm sim
-
xws li muaj ib txiag neeg twg tuag lwj tag tsheej sab
-
thiab hla niam dej Naj Khoom qhia tus plig kom tsis txhob khiav
-
Thaum nws hnov tsw nqaij lwj lawm
-
los yog caum ib tus qub zaub,
-
tiam sis hais kom nyob ze.
-
Ces cov kab lus no uas nws hais
-
kuv tus plig, wb nyob ua no ua ke.
-
Thaum kuv hla, kom yuav tsum tsis txhob mag txhom
-
Txawj dej ntws muaj zog npaum cas.
-
Koj yuav tsum raws kuv mus rau kev
-
thiab av uas tos wb hauv teb chaws Meskas.
-
Kuv yog neeg tawg rog, koj ib yam thiab. Quaj, tiam sis tsis txhob quaj ntsuag.
-
Kab lus kawg nkaus no
-
Mob siab heev thaum muab xav txog
-
Tus plig ntawm tus neeg tawg rog
-
tsis yog tias tus neeg tawg rog mag yuam khiav tawm xwb,
-
Tiam sis ib tus plig,
-
tab sis cov neeg tawg rog saib xyuas tias
-
Tus plig tsis yuam khiav mus thiab.
-
Ces kuv xav xav txog kev khiav mus chaw tshiab
-
Txawm yog kev yuam ntawm neeg tawg rog
-
Txawm yog neeg tawg rog kam
-
khiav tawm mus los yog lawv mag yuam
-
Txawm yog neeg tawg rog kam
-
khiav tawm mus los yog lawv mag yuam
-
Los yog mag txhom uas yam mus ncig rau,
-
txawm peb tsis saib tseem zoo
-
Ces hauv tus neeg sawv cev rau tus poj niam hu ua Jackie Alexander cov hauj lwm
-
thaum xav txog sab ntsuj plig dab neeg,
-
Nws tham txog piv txwv no uas hla dej hiav txwv Atlanic
-
Ntawm cov neeg Meskas Dub mag txhom yuam mus ua hauj lwm,
-
es nws hais tias tsis yog neeg hla xwb,
-
tiam sis kev quaj ntsuag thiab.
-
Ces li no cov zog ntawm Vaj Tswv hla thiab
-
Es nyob hauv cov dab neeg ntawm cov neeg tawg rog mag yuam,
-
txhais tau tias kev yuam no
-
Coj kev cai ntseeg thiab,
-
es Vaj cov paj lug qhia txog tus plig kev yuam hla ua neeg tawg rog
-
raws li Alexander hais, qhia peb txog
-
cov lub ciam ntawm sab
-
vaj tswv thiab kev tsis ntseeg vaj tswv.
-
Ces hauv kem no ntawm kev piav dab neeg, tias
-
Qhia dab neeg nrog tus plig
-
es tus plig yog
-
ib kem qhia hauv dab neeg
-
ntawm cov neeg tawg rog
-
Uas mob siab nrog kev cai ntseeg thiab kev pom
-
No yog ib dab neeg thib ob los yog piv txwv thib ob.
-
Thiab no los ntawm phau ntawv.
-
Kuv qhib kuv phau ntawv, nrog kev tshiab qhia nrog
-
rooj plaub ploj
-
thiab kuv ua no dua
-
Nyog yog xyoo
-
1980.
-
ces thaum koj ya mus ncig ua si xyoo 1980,
-
tej zaum koj yeej yuav tswhm sim ib daim zoo li no.
-
es zaum no tej zaum yeej txawv.
-
tab sis tsev neeg Hmoob no
-
khiav mus nyob Meskas teb thaum kev nrhiav chaw tshiab,
-
ntawm Bankgok mus St. Paul thiab Minneapolis
-
Tiam sis mus kev ntawm Okinawa thiab San Francisco.
-
thaum lawm tuaj txog,
-
lawv muaj peb lub phib xab ploj lawm.
-
kuv tsis paub xyov
-
muaj khoom hauv,
-
los yog lawv ntsaws lawv khoom hauv los yog tsev neeg ntawv ua.
-
tab sis hauv daim ntawv khaws khoom no
-
Koj yeej pom tau tias cov khoom ploj lawm, hnub thaum lawv txais tau,
-
thiab lub chaw thiab seb cov no
-
kim npaum cas.
-
Es daim duab tshwj xeeb
-
no qhia txog phib xab uas ploj lawm
-
Yeej qhia ntau yam txog
-
neeg taeg rog dab neeg tawg rog.
-
Es koj yeej pom khoom s,
-
ntau uas muaj nqi. Puas yog?
-
vim lawv tshwj xeeb rau Hmoob.
-
Vim yog khaub ncaws Hmoob,
-
nyiaj zig ziag
-
Uas lawv ua ntawm tes,
-
es kuv tham txog thiab siv nov kom xav txog
-
thiab yam kuv siv qhov no los txuas nrog qhov muaj ntsiab lus
-
li koj paub, peb pom daim ntawv khoom ploj
-
Thiab yam ntxiv
-
uas ploj lawm li
-
tus ntsuj plig
-
Uas Vaj lub paj lug sawv cev rau,
-
es tsis yog khoom tuav tau
-
Nws tsis yog tej khoom yus ntsia pom,
-
tab sis peb pom raws li khoom no thaum
-
nws ploj lawm
-
ntawm cov khoom muaj nqis.
-
Es kev ploj ntawm cov khoom no, pab qhia kev rau tsev neeg Hmoob no
-
Tab sis nws qhia tej khoom uas lawv nqa thiab,
-
es feem ntau poj niam Hmoob ua ntawm tes
-
thiab cov poj niam Hmoob nqa.
-
Ces daim ntawv keeb kwm
-
txog khoom ploj no muab ua
-
Zoo li tus ntsuj plig ua muaj yam ploj lawm,
-
ces cov khoom ploj
-
Thaum mus teb chaws Meskas yog khoom hloov rau tej yam ploj,
-
ces tej zaum peb xav txog tias ib cov nos
-
Uas yuav hauv Thaib teb
-
yog khoom hloov rau khoom uas lawv
-
Muaj hauv Nplog teb, khoom uas ploj thaum lawv hla niam dej naj khoom
-
s thaum lawv mus txog lub yeej rau neeg tawg rog Thaib teb.
-
lawv yeej sim hloov rau
-
cov khoom uas ploj tas.
-
Ces no muaj ntsiab tias muaj ntau ntau yam
-
ua kev ploj thiab xiam
-
Ces peb xav txog khoom ploj,
-
tab sis peb yeej khuv xim kawg
-
Txais tau tias cov khoom ploj tseem ceeb li
-
cas kom nkag siab Hmoob neeg tawg
-
rog dab neeg li cas.
-
Thiab kev cuam tshuam, ces Hmoob neeg
-
tawg rog cov dab neeg yeej
-
Hloov ntawm kev ploj thiab kev xiam,
-
es yeej muaj kem khoob
-
Hauv peb kev paub thiab nkag siab
-
uas cov dab neeg no yog dab tsi tiag tiag.
-
Ces ob piv txwv no, daim ntawv qhia khoom ploj
-
thiab Vaj li paj lug, Transmigration,
-
Sawv cev rau kev mob siab uas Hmoob
-
neeg tawg rog yuam tawm khiav mus chaws tshiab
-
khiav thaum lawv mag yuam khiav tawm
-
tiam sis cov kev mob siab no raws tes rau cov kev xiam ntawm tus plig
-
Lawv yog Hmoob neeg tawg rog dab neeg
-
uas coj Hmoob kooj pog yawm txwv kev paub hauv tus plig
-
Thiab lawv ua Hmoob kev pom tseem ceeb txog lawv dab neeg,
-
es yam no kuv xav ua tseem ceeb.
-
Rau ob dab neeg nov kom ua kev twv thiab
-
Neeg tawg rog dab neeg yog dab tsi,
-
Thaum no peb tham txog tias neeg tawg rog zoo li cas?
-
Kev khiav zoo li cas?
-
Tsam no ces koj paub qhov peb tsis paub lawm
-
nyob rau tej yam tsis muaj hauv ntawv,
-
qhov no ua rau peb pom txog qee yam
-
lub neej thaum ub.
-
Hais tias Hmoob lub neej khiav rog zoo li cas.
-
qhia rau neeg ntiaj teb paub tias kev khiav rog zoo li cas
-
nrog rau tej yam tsis tau pom dua
-
thiab tej uas tsis tau paub dua Hmoob nyob dhau los
-
Hmoob mekas cov kws sau ntawv
-
thib Hmoob cov kws txuj
-
thiab Hmoob tej dab neeg tham txog yam no
-
piav txog tej khoom ploj - tsis muaj hnub
-
tau rov qab lawm.
-
Yog li ntawd, kuv tam li yos Hmoob tus kws sau ntawv
-
piav txog hmoob keeb kwm tawg rog
-
thiab tuaj ua neej nyob teb chaws no
-
Thiab feem ntau yog xav txog
-
Kev sau ntawv, kev sau paj huam
-
tam li yog ib txoj kev plam loj
-
Peb pom nyob hauv Vaj li paj huam
-
nyob rau qhov uas
-
piav txog tej neeg tuag lwj
-
thiab hla dej naj khoom
-
Mus rau ntau qhov chaw
-
uas yeej qhia nyob hauv zaj paj huam lawm
-
Thiab qhia tias yeej zoo li ntawd
-
muaj nyob hauv keeb kwm.
-
Thiab lawv li keeb kwm khiav rog.
-
Yog li ntawd thiaj muaj qhia
-
txog ntawm zej zog Hmoob tawg rog
-
mus nyob rau chaw tshiab.
-
Qhia txog tias khiav rog zoo li cas
-
Cov keeb kwm no qhia koj lub zej zog nrog paub
-
los sis paub txog keeb kwm dhau los
-
thiab lub neej kev tsis sib haum xeeb
-
tab sis yog lub chaw
-
Qhia keeb kwm kev khiav rog kom sib tham lawm
-
tab sis kom ua zoo nyob ua ke thiab sib hlub
-
Thiab zaj keeb kwm qhia txog tias zoo li cas
-
tej yam ua pov thawj tsim muaj
-
ua kev paub.
-
Cov dab neeg yog kev paub thiab lawv coj tej dab neeg
-
thiab qhia cov dab neeg dhau los
-
ua kev paub,
-
tsim txoj kev sib txuas thoob teb chaws
-
ntawm phaum neeg tawg rog,
-
phaum neeg thib ob, thiab tom qab ntawd
-
Thiab peb yuav khwv yees tau tias,
-
thaum cov neeg tawg rog qhia lawv li keeb kwm,
-
yuav rov hnov txog lawv txoj kev mob, raug mob,
-
thiab lawv txoj kev ploj tuag.
-
Tab sis yuav txhawb
-
rau lawv txoj kev ua neej nyob.
-
Lawv tej kev piav qhia, tham txoj tej keeb kwm,
-
lawv coj los qhia peb tias nws zoo li cas
-
Nyob rau lub neej khiav rog,
-
uas tsis yooj yim kiag.
-
Xav kom los mloog
-
thiab kawm paub txog tias
-
lub neej khiav rog ntsib dab tsi.
-
Vim nws yog yam kho tsis tau rov qab lawm.
-
Yuav tsum tau mus,
-
ces thiaj li ntsib cov hauv kev zoo li ntawd
-
uas cov mloog los yeej kho tsis tau,
-
Tab sis cov mloog yuav paub tias zoo li cas
-
Ces no yog zaj keeb kwm tiag
-
ntawm yam uas peb xav txog
-
qhia thiab ua tus choj tuam ntawm tej niam txiv mus rau cov me nyuam
-
nrog cov zej zog thiab cov xib fwb
-
Thiab xav txog tias
-
peb pauv los li cas lawm
-
nyob rau kev qhia txog neeg tawg rog
-
mus rau cov tub ntxhais kawm tsis yog neeg tawg rog
-
Yog li kuv xav mus tham txog neeg tawg rog
-
Vaj li paj huam
-
thiab cov thawv phij xab ploj lawm tsis nyob ua ke lawm
-
Nws txuas nrog zaj keeb kwm ntev heev los lawm
-
Tseem ceeb ces yog Hmoob keeb kwm
-
yuav tau ua neeg khiav tawm
-
teb chaws
-
thiab mus nyob lwm qhov
-
vim kev tsov rog.
-
Vim li no thiaj
-
tham tshaj xeeb rau Hmoob keeb kwm.
-
Hmoob raug yuam muab nyob ntau qhov chaw
-
muaj ciam dej ciam av sib txawv tas
-
ntawm Suav teb mus rau sab es xias qab teb
-
vim yog suav, fab kis, nyiv pooj
-
thiab Mekas tej kev sib ntaus sib tua
-
Vim tej keeb kwm zoo li no Hmoob
-
thiab nrhiav txoj kev thaj yeeb
-
thiab muaj kev tswj hwm uas coj zoo
-
thiab txiav txim tau ntiag tug.
-
Hmoob uv tej kev txom nyem
-
thiab tej kev kav tswj ntau yam
-
cuam tshuam nrog kev tsis sib haum xeeb
-
vim muaj qee thaum lawv raug nqua hu mus koom lwm tog neeg.
-
Thiab thaum kawg thiaj pib li no
-
thiaj muaj Hmoob Meskas
-
Hmoob tau tiv fab kev ua phem
-
thiab Meskas kev ua tsov rog
-
thiab muaj kev tawm tsam teb chaws nplog
-
thiab thiaj muaj kev sib tawm tsam
-
ua tsov ua rog.
-
Li tej keeb kwm kuv qhia no
-
Kuv piav txog cov piv txwv ntawm
-
Hmoob kev khiav teb chaws
-
vim yog los ntawm Meskas kev ua tsov rog
-
nyob hauv nplog teb, ces txais Hmoob mus koom nrog lawv
-
ces Meskas ua tus pab txhawb kev ua rog nyob nyab laj teb
-
tsis mub kom cov koos mus niv mus txeem tau Nplog teb.
-
Ntau txhiab tus neeg rau coj mus ua tub rog.
-
Muaj ntau txhiab tus
-
los sis raug yuam kom mus ua li cov thawj coj Hmoob hais.
-
Nai Phoo Vaj Pov, ces yog tus us Meskas CIA txais
-
coj mus ua rog loj
-
ua tsov ua rog nyob hauv
-
keeb kwm.
-
Muaj ob daim duab
-
daim sab lauj yog daim thaum Nai Phooj Vaj Pov tseem hluas
-
ua ntej yuav los ua nai phoo.
-
Ho daim sab xis
-
yog daim thaum Hmoob pib raug txais mus koom nyob rau xyoo 1960.
-
Ces CIA
-
muab kev tso cai rau nom tswv meskas
-
muab riam phom
-
thiab pab nyiaj rau Hmoob
-
thiab Nplog tawm tsam ua rog.
-
Thiaj tej riam phom no ces thiaj zoo li qhov nej pom
-
tsov rog thoob ntuj zaum ob
-
Nom tswv meskas txais neeg coob
-
hmoob ces yog ib co ntawm cov no koom kev sib tua xyoo 1954
-
thiab xyoo 1962 kev sib hais plaub hauv Geneva
-
thiaj muab qhov tsov rog uas tsis qhia twg paub li
-
ces thiaj hu ua tsov rog tsis qhia twg paub
-
txawm nws yuav yog tsov rog tsis qhia twg paub li los,
-
thiab tseem tshuav coob tus nyob Nplog teb.
-
Los sis nyob ntau qhov chaw.
-
Muab hais ces yeej yog qhov tsis qhia lwm tus paub li rau Meskas
-
Lub CIA Tub Rog Tsis Qhia Twg Paub Li muaj haiv neeg xws li Co, Pub Thawj, Khab,
-
thiab peej xeem Nplog coob txog 30,000 tus tub rog,
-
thiab ua hauj lwm nyob qaum teb los tsuas
-
los mus tawm tsam sab nyab laj qaum teb.
-
Kab tsov rog no muaj nyob khab mem teb thiab,
-
npuab nyab laj tsis pub kom cov koos mus niv mus tau
-
ua rog li no
-
thiaj tsis xav pub twg paub li
-
Nws thiaj ua thiab tswj los ntawm thawj pwm tsav ncaj nraim
-
Nov yog CIA li ntaug ntawv
-
hais txog tsov rog hauv av
-
Nej pom nyob nplog teb
-
Dhau dhau mus rau ntau qhov chaw
-
Nai Phoo Vaj Pov lub yeej tub rog nyob looj ceeb
-
Xeev Khuam
-
Nej yuav pom nyob sau hau
-
thiab hauv qab ntawm kob tsov rog
-
tej ntaub ntawv no
-
yeej tsis nthuav qhia pej xeem meskas paub li
-
Rau qhov tias muab zais
-
ces yog li no thiaj hu ua tsov rog tsis qhiaj twg paub
-
Vim meskas
-
xav tias teb chaws Nploj muaj toj roob hauv pes nyuaj
-
thiab tsis yooj yim yuav coj tub rog
-
Meskas mus nqis, lawv thiaj txais cov haiv neeg tsawg
-
thiab ntau cov neeg nyob teb chaws ntawd
-
coj mus ua rog pab meskas
-
tawm tsam tog koos mis niv Nplog
-
los mus thaiv kev sab nyab laj qaum teb.
-
txoj kev Ho Chi Minh, mus rau sab hnub tuaj Nplog teb.
-
Ya dav hlau mus tso npoos uas siv Meskas
-
ua li no
-
thiab thiaj txais neeg mus tsav
-
hauv ntaub ntawv tsis pom muaj neeg meskas mus
-
tua rog hauv nplog li
-
cov neeg tsav dav hlau los kuj tseem yog thaib xwb.
-
dhau qhov ntawd lawm ces yog cov Hmoob mus xyaum tshiab
-
los mus ua cov hauj lwm tso npoos
-
Lawv pov ntau tshaj 270 lab lub npoos
-
txog 2 lab tooj koob pob rau Nplog teb.
-
Nov ces thiaj yog tsov rog tsis pub leej twg paub
-
nyob rau hauv kob tsov rog
-
pab cawm Meskas
-
Mus kab cov meskas tsav dav hlau uas poob dav hlau
-
ces yog qhov hauj lwm tseem ceeb
-
ntawm Hmoob cov tub rog
-
Uas lawv coj mus ua rog
-
thiab ua ntau txoj hauj lwm hauv tshav rog
-
Mus pab cov nyob sab nyab laj qaum teb
-
tawm tsam nyab laj qaum teb cov yeeb ncuab
-
Cia kuv tham me ntsis txog qhov no
-
lub hom phiaj ntawm tub rog Hmoob
-
ces yog mus pob neeg tsav dav hlau Meskas
-
Yog li nyob rau xyoo 2005, thiaj muaj qhov nco txog
-
nej pom ntawm no - Nplog Hmoob Meskas Nco Txog Tsov Rog -
-
qhia txog yav tag
-
thiab nco txog Hmoob qub tub rog
-
raug qhia thiab tawm tsam kob tsov rog Tsis Pub Leej Twg Paub
-
Qhov kev nco txog tau tsim
-
thiab ua los pab txhawb Fresno
-
Mayor Alan Autry - tus ua phab ej, uas tawm
-
TV muaj nws nyob hauv - tej thaum kuj pom nws
-
tuaj hauv zej zog Hmoob hauv Fresno
-
rau saib xyuas Hmoob kev tawm suab rau kev xaiv nom
-
Zej zog hmoob thiaj pab nws los
-
ua thiab tsim qhov kev nco txog
-
tawm phiaj xwm nrhiav nyiaj pab
-
thiab ua tau tus mlom tooj loj 16-foot
-
thiab qhov hauj lwm no siv sij hawm tsib xyoos ua tiav
-
txij xyoo 2000 txog 2005.
-
Qhov no kuj tsis yog ib yam tshiab
-
ntawm kev nco txog, kev hnov qab, nws tsis txawv,
-
tsuas yog qhia ua kom peb paub txog
-
ntawm hmoob keeb kwm
-
qhov nco txog kev tsov rog ua tus coj tuam
-
thiab pom txog kev tsis sib haum xeeb
-
los ntawm kev saib txog Hmoob kev ua hauj lwm
-
rau Meskas, mus pab tub tsav dav hlau Meskas poob
-
tsis hais tseem ciaj los tuag lawm
-
Hmoob ces muab siav ciaj pauv siav tuag rau Meskas
-
Qhov kev nco txog ces thiaj ua rau paub txog Hmoob keeb kwm
-
thiab kev tsis sib haum xeeb dhau los
-
ntawm Meskas nyob rau tib lub sij hawm ntawd
-
uas nom tswv meskas yog cov tsim
-
ua rau Hmoob coob heev tau tag sim neej
-
Phaum neeg no yuav tau nkag siab txog keeb kwm
-
tias Meskas tau ua li cas hauv nplog teb
-
cuam tshuam txog Hmoob lub neej.
-
ua li no ces thiaj
-
muaj qhov qhia txog qub tub rog
-
thiab muaj kev nco txog qub tub rog
-
puas yog.
-
Qhov kev nco txog no ces yog
-
hais txog lawv txo kev tuag
-
Tej duab ntawm tus mlom
-
hais txog hmoob cov "tub rog thaj yeeb,"
-
Mus pab cawm lwm tus, Hmoob tias yog tub rog thaj yeeb
-
tub rog thaj yeeb, ua lub luag hauj lwm mus pab cawm
-
Meskas cov tub tsav dav hlau.
-
Kuv tau xam phaj leej puav cov kuv ua kev tshawb fawb,
-
Kuv tau xam phaj Hmoob cov qub tub rog tsim
-
tus mlom no.
-
Thiab lawv tham txog qhov tseem ceeb
-
tshwj xeeb yog teg hauj lwm
-
mus pab cov tub tsav dav hlau Meskas poob
-
Thiab Ntxawg Vaj,
-
qub tub rog, los yeej piav li no thiab.
-
Ces kuv thiaj hais tau tias:
-
"Qhov tawm qauv qhia txog zaj keeb kwm thaum twg Meskas mus ua hauj lwm
-
rau Nplog teb.
-
thiab cov tub tsav dav hlau raug tua poob. Yog ib tus raug tua poob,
-
nws siv tog xya yim cuaj kaum tus ntawm peb cov tub rog mus pab
-
lawv muab lawv txoj sia mus pauv Meskas.
-
Nws twb tsis xam txog tias xyov tuag lawm tsawg leej tub rog
-
Mam mus caw tau Meskas
-
qhov no ces thiaj yog qhov hwm tshaj plaws"
-
Thiab Hmoob txiaj ntsim.
-
"thiab yog tus nqi hnyav heev. Uas lawv tshaj kaum txoj sia
-
mus pauv ib tus neeg,
-
qhov nuj nqis no ces peb ua tus ev
-
Yog li ntawd thiaj ua qhov kev nco txog (tus nplom nco txog)
-
tam li yog tib neeg
-
uas peb tseem siv tshaj kaum leej txoj sia
-
mus pauv/cawm ib tus txoj sia.
-
Qhov no yeej tsis yooj yim
-
rau kev cawm tub tsav dav hlau Meskas
-
ua rau tub rog Hmoob tuag coob heev
-
kaum leej piv rau ib leej
-
lub hom phiaj ces yog mus cawm neeg
-
tus tseem ciaj
-
los sis mus coj lub cev tuag los,
-
Tsis pub kom Meskas tuag rau yeeb ncua thaj av
-
ces thiaj muab kaum leej Hmoob txoj sia mus pauv ib tus Mekas txoj sia
-
Mus cawm txoj sia los sis mus coj lus cev tuag los
-
ntawm Meskas tub tsav dav hlau
-
tsis hais Hmoob yuav tuag li cas los kav liam
-
thiab tsis paub xyov raug nqi lawm pes tsawg
-
vim tsis paub xyov puas tsuaj lawm pes tsawg
-
ntawm Hmoob cov tub rog
-
Thiaj ua rau muaj qub tub rog Hmoob
-
Pej xeem Hmoob
-
Ces kuv
-
ua teg hauj lwm ntaus nqi li no
-
vim kuv xav tias tseem ceeb
-
yuav tau tham txog Hmoob keeb kwm,
-
thiab tej kev khiav tsov rog
-
Koom pom tau
-
nyeem nkag siab tob
-
Nws tseem ceeb
-
Tseem ceeb yuav tau paub
-
Cov tub ntxhais kawm tseem tsis tau paub
-
kom paub tog zog tuaj
-
Yam peb pom ntwm dlaim plhaub
-
Peb tsuas xav tias cas tus mlom zoo nkauj no xwb
-
Thiab xyov txhais lis cas
-
Tab sis nws yeej muaj zaj keeb kwm
-
uas raug nqi hnyav heev rau Tub Rog Hmoob
-
thiab haiv neeg Hmoob ua rau.
-
Ces tus mlom yog tus qauv
-
Tias Hmoob pab Meskas li cas
-
vim muab lawv tej rov ntshav thiab txoj sia mus
-
cawm kom Meskas ciaj.
-
Ces thiaj ua rau Hmoob tau tawg rog
-
thiab muaj qub tub rog nyob Meskas teb.
-
tshuav lawv tej nuj nqis.
-
Ces tej no thiaj ua rau peb tau tham txog kev tawg rog.
-
Nov yog cov duab
-
uas lawv xav tau
-
peb kev pab
-
Nyob rau kev tham lus, kev hais lus ntawm Meskas
-
los sis Yus Lauv
-
Qhov tseeb los cov neeg tawg rog yeej hais li ntawd
-
Tsis, peb pab koj
-
Thiab pom txog qhov no
-
ib yam li xwm txheej nyob As kas niv tham
-
Twb muaj neeg tawg rog
-
xav tau kev pab cawm txoj sia thiab pab
-
thiab ua li no ces Meskas
-
thiab yuav tau pab cuam
-
thiab sau se Meskas mus pab
-
qhov ntawd ces ua rau peb xav txog
-
Tias lub neej zoo li cas
-
peb puas yuav ua?
-
Yog li ntawd kev nkag siab txog keeb kwm yuav pab tau peb
-
nkag siab
-
yam peb tsis tau paub.
-
Qhov no ces yog keeb kwm yeej mus li ntawd.
-
Hmoob kev ua tub rog.
-
Hmoob kev ua tub rog
-
rau qhov Meskas teeb tsa
-
los mus pab lawv
-
los mus tuaj lawv tog
-
Tab sis tej yam no kuj tsis xwm yeem
-
Tsis yog ib lub teb chaws rau ib lub teb chaws
-
ib lub teb chaw rau ib lub teb chaws tsis xwm yeem
-
Tab sis tseem ceeb ces yog cov neeg ntawm cov teb chaws
-
yeej tsis xwm yeem
-
Ces cov uas mus koom nrog
-
Hmoob cov neeg yeej tsis muaj
-
yeej tsis muaj qhov tias yog lawv li
-
vim lawv tsis muaj sij hawm lawm
-
tsis muaj av, tsis muaj teb chaws
-
Uas ua tub rog yuav ua tau teb chaws
-
Cov tub rog thiaj yog cov tsim teb kho chaw
-
tab sis thaum ntawd lawv ho tsom rau Hmoob
-
muab nws yuav mus rau Nplog teb.
-
thiab coj mus ua hauj lwm teb chaws
-
thiaj ua rau muab kev tsis sib haum xeeb
-
ua rau tub rog Hmoob muaj kev tsis thaj yeeb
-
nrog nom tswv Nplog.
-
thiab tsim kev puas tsuaj loj
-
Rau Hmoob kev coj noj coj ua
-
Dhau ntawd lawm ces Hmoob thiaj dhau mus ua neeg thoj nam tawg rog
-
khiav teb chaws vim kev tsov rog
-
Hmoob kev ua tub rog thiaj cia li zoo li ntawd los lawm
-
ua rau muaj ntau yam nyuaj hauv keeb kwm
-
thiab thiaj muaj qhia ua ntu zus txog peb tej hauj lwm ntawm kev
-
ua nom.
-
Thiab kuv tsuas xav tham
-
me ntsis txog ntawm
-
cov ntsiab lus hais txog tsov rog tsis qhia twg paub
-
thiab ua cas luag tej ho tsis paub.
-
Qhov no tsis qhia rau pej xeem Meskas paub
-
nrog rau muaj lus nug ntau yam
-
yuav tau txheeb qhia.
-
Qhov no kuj yuav ntau tsis tshaj ob phab ntawv
-
ntawm xab phas
-
coj los tham txog teb chaws Nplog rau thawj pwm tsav teb chaws mloog.
-
Qhov no ces yog John F. Kennedy xyoo 1962.
-
Kuv xav qhia tias tej ntaub ntawv tham txog qhov no
-
tseem muaj tsis txhij.
-
Ntaub ntawv ua tsis tiav.
-
Thiab kuv thiaj tau muab kho dua.
-
Ces thaum nws paub meej lawm
-
yuav tau kho tej
-
ntsiab lus.
-
Thiab yuav tau kho tej qhov raug quab yuam
-
Vim yuav tau ua li ntawd
-
tej ntaug ntawv thiaj yuav siv tau
-
Nej yuav pom lwm cov ntaub ntawv,
-
tab sis tsis paub xyov hais dab tsi
-
yam yuav tau kho, kuv yuav tau ua
-
Seb sawv daws ho puas xav tias yuav tau kho
-
tej ntaub ntawv uas muaj tsis txhij uas kuv tau
-
tham ua ntej los no, koj nej hom pom
-
txog qhov tsis sib haum xeeb
-
Nrog rau qhov yeej qhov swb tib si
-
Yog li ntawd qhov muab tshem lawm
-
Nyob rau qhov hais txog muaj tsis txhij
-
nws yog qhov ploj lawm
-
thiab ploj ntau tshooj lawm
-
thiab tseem ceeb yog cov ntaub ntawv uas muab tshem lawm
-
Ploj vim lub teb chaws muab tshem lawm
-
Qhov lub teb chaws muab tshem lawm
-
yog ib feem ntawm keeb kwm
-
uas tseem tsis xav pub kom
-
pej xeem neeg paub txog.
-
Ces thiaj ua rau peb xav
-
txog cov neeg tawg rog tas mus li
-
txoj tej keeb kwm
-
pab peb hais txog ntawm qhov muab tshem tawm lawm
-
thiab cov ntaub ntawv muaj tsis txhij
-
cov ntawv uas ploj lawm
-
nyob rau qhov uas
-
tias tej keeb kwm tseem ceeb tsis tuaj yeem muab rov qab tau lawm.
-
Thiab yam tseem tshuav
-
thiab cov keeb kwm uas tseg cia nrog siab sau ua ke
-
txog yam peb xav txog ntawm cov neeg tawg rog keeb kwm
-
Thiab Hmoob keeb kwm thoj nam tawg rog.
-
Yog li ntawd tej ntaub ntawv sau tseg kuj tsis txaus ntseeg
-
Thiab cov keeb kwm uas coj neej coj tuaj
-
thaum lawv khiav tuaj
-
yog qhov tseeb uas peb paub
-
uas yuav tau saib rau
-
Kom sai txog cov ntaub ntawv no
-
lawv tau muab coj los tham meej nyob rau thaj tsam xyoo 1990
-
vim nws yog ib feem ntawm kev thaj yeeb
-
Tsab Cai Ntaub Ntawv Kev Thaj Yeeb rau ua ntaub ntawv khaws tseg
-
rau Kennedy raug tua tuag.
-
Thiab cov uas FOIA thov,
-
thiab tej ntaub ntawv uas muaj
-
hais txog ntawm qhov nws raug tua tuag
-
dhau los ua tej ntaub ntawv
-
ntawm nws kev kav tswj
-
yog li qhov no
-
raug muab txheeb tias tseem tsis tau saib zoo rau.
-
Ces txoj kev sib swm ntawm tub rog Hmoob thiab Meskas
-
thiaj ua rau lawv raug quab yuam
-
raug txhom raug ntes nyob hauv zaj paj huam
-
thiab plam ntau yam
-
tseg cia khiav ua neeg tawg rog
-
ntau txheeb leej thiaj tau tuaj rau Meskas teb
-
Xyoo 2021 Kev Ntsuam Xyuas Zej Zog Meskas khwv yees tias
-
muaj thaj tsam li 368 txheeb leej Hmoob nyob hauv Meskas teb,
-
uas muaj coob tshaj 96,000 leej nyob rau California.
-
Tso rau ua rau khiav thiab tshais mus nyob qhov chaw tshiab
-
ntau xwm txheej sib txawv thaum pib muaj neeg Es Xias khiav teb chaws
-
tus dhau los ua lawv li ntaub ntawv sau tseg phaum neeg thib 19
-
thiab phaum neeg thib 20 tam li yog kev khiav mus ua hauj lwm deb.
-
Dhau no, muaj kev tawm suab thaj tsam nrab xyoo-1970
-
qhia tias yeej muaj xwm txheej zoo thooj no thaum ntxov rau neeg Es Xias khiav teb chaws,
-
Meskas tsis pom zoo txais cov neeg Es Xias Qab Teb khiav teb chaws.
-
Muaj kev ntxub thiab ua saib tsis taus zoo li Hmoob
-
nrog rau lwm cov neeg sab Es Xias
-
nrhiav hauj lwm ua nyuaj,
-
thiab qav num los tsis muaj zoo ua
-
hais tias lawv yog cov coj kab mob thiab koos mus niv los.
-
Tej no ces nrog lub zej zog
-
thiab nom tswv ntshai txog Hmoob zej zog
-
ntaus nqi tias yuav nkag los, tsim ua rau
-
muaj teeb meem rau neeg tawg rog
-
Thiab ua rau ntshai
-
thiab muaj kev tsis nyiam Hmoob txuas mus
-
tseem ceeb thaum muaj kev sib tham
-
thiab nyob rau tej kev kawm ntawv
-
uas zais tsis qhia txog kev tsis nyiam Hmoob
-
Vim li no
-
Pej xeem Hmoob nyob teb chaws Mekas tseem muaj tsawg
-
dua nyab laj, tab sis yog piv rau khab meem
-
thiab Nplog cov pej xeem neeg tawg rog, Hmoob teem
-
muaj kev koom tes zoo dua nrog nom tswv Meskas,
-
los hais txog tub rog Hmoob
-
los sis qub tub rog, muab piv li tias xwm txheej nyob rau nyab laj qab teb
-
Nws yog yam tham ua ntu zus los
-
ua rau txhaum cai nom tswv Meskas ncua sij hawm tsov rog
-
thiab cia li muab zias cia ntsiag to lawm
-
Yog li, Hmoob kev ua tub rog thiaj ua rau ntsib teeb meem
-
raug tua
-
los sis sib koom ua pej xeem.
-
Txawm tias lawv yuav hla dhau dej Naj Khoom
-
thiab tuaj mus rau Meskas teb
-
Dhau los ua neeg tawg rog
-
thiab keeb kwm neeg tawg rog uas kuv muab tham no
-
nyob rau ntu dhau los,
-
uas yog tham kev ua neeg tawg rog
-
Yog li no neeg tawg rog thiaj txhais li cas? Ua cas ho hu li ntawd?
-
Koom Haum Ntiaj Teb
-
Tab sis kuv xav pib
-
Hais Txog Kev Ncaj Ncees Rau Tib Neeg
-
tsim ua rau peb muaj xwm txheej.
-
Ces Koom Haum Ntiaj Teb
-
Muab Los Hais Txog Kev Ncaj Ncees Rau Tib Neeg
-
uas lees txais nyob rau xyoo 1948, yog ua tus cwj ntsuas
-
kho qhov coj yog thiab coj tsis yog
-
Thiab cog lus tias yuav saib xyuas kev lag luam, zej tsoom, kev nom tswv
-
kab lig kev cai thiab kev ua neej
-
kom ua neej ywj pheej tsis muaj qhov ntshai
-
Lawv tsis tau txais kev coj zoo.
-
Lawv tsis hais txog lub teb chaws,
-
los sis qee qhov chaw raug tshem los sis pawg neeg.
-
Tej no yog yam uas tsis tuaj yeem muab xa mus rau
-
ntawm txhua cov neeg txhua sij hawm thiab txhua qhov chaw.
-
Ntau haiv neeg los ntawm ntau tsav neeg thiab pab pawg neeg me;
-
tsis hais lawv yuav xiam oob qhab los li cas
-
ua pej xeem los sis khiav teb chaws; tsis hais lawv yog neeg dab tsi, lawv yog li cas, lawv nyob li cas
-
lawv tsav neeg, lawv hnub nyoog, kev yog poj niam txiv neej
-
Yog li nov yog yam lus yuav tau hais
-
Thiab muaj ntau lub ncauj lus
-
Qhov no tseem muab ua duab
-
tham txog, tsis yog kuv li
-
Ntau lub ncauj lus
-
rau UN Hais Kev Ncaj Ncees.
-
Thiab kuv xav hais ob qho
-
Ib ntawm qhov no yog
-
Tshooj 13, kev thaj yeeb ntawm kev mus los
-
thiab kev nyob ntawm lub teb chaws
-
los sis kev tawm ntawm lub teb chaws
-
Thiab tshooj 14, txhua leej muaj cai
-
los nrhiav
-
thiab nyob lom zem nrog lwm teb chaws
-
khiav ntawm txog kev raug ua phem
-
Mus loj ywj siab
-
thiab kev muaj cai nrhiav kev thaj yeeb thiab nyab xeeb
-
Nov yog ob lub tshoo lus
-
muab los hais nyob rau UN Kev Sib Tham
-
hais txog neeg tawg rog,
-
uas lees los siv nyob rau xyoo 1951.
-
Thiab lub tswv yim ces yog los tswj
-
cov cai txog tib neeg
-
qib kev ua neeg tawg rog.
-
Nws yog tus qauv cai siv tau thoob ntiaj teb
-
rau pov thaiv cov neeg
-
tus ntsib kev raug ua phem.
-
Thiab no yog txoj cai feem cai
-
tam li yog tus neeg khiav nkaum muaj qhov ntshai
-
thiab yuam kom lawv khiav tawm ntawm lawv lub tsev
-
ces ua rau lawv ntshai.
-
txawm tias UN hais txog kev ncaj ncees los yeej tsuas li
-
koj yeej paub, tias neeg muaj cai mus,
-
qhov no ces thiaj ua rau koj
-
muaj qhov ntshai.
-
Qee qhov uas kuv xav tham
-
Txoj cai no tsuas siv tau tom qab
-
tsov rog ntiaj teb zaum ob, lub Holocaust,
-
qhov uas cov neeg Jew ntsib.
-
cuam tshuam txog lawv kev ntseeg
-
yam lawv ua
-
tej kev cai thiab kev muaj cai
-
cov cov tau txais
-
cov cai thiab kev pov thaiv
-
Qhov tseem ceeb ces yog tsis muaj kev ntxub ntxaug
-
tsis muaj kev nplua
-
thiab muab kev yuam kom rov qab, li ntawd.
-
yuav tsis muaj tus yuam kom khiav mus
-
los sis kom rov qab mus rau lub teb chaws lawv xub tuaj
-
uas lawv twb ntshai txog lawv txoj siab thiab kev ua neej
-
Thiab kam rau neeg tawg rog kom muaj cai mus hauv tsev hais plaub
-
muaj kev kawm, thiab ntaub ntawv, suav nrog ntaub ntawv taug kev
-
yog neeg pej xeem nyob los sis ua xam xaj.
-
Thiab, tag ntawd, lwm yam cai muaj nrog kev mus los
-
kev nyob txuas mus ntxiv
-
thiab lub teb chaws
-
nom tswv ntawm lub teb chaws yuav tsum koom tes nrog UNHCR
-
los siv cov hauj lwm no.
-
Nov ces yog qhov kuv qhia txog lub ntsiab ntawm kev tawg rog
-
nws tsis yog txhua
-
tus zoo ib yam
-
kom tau qib kev muaj cai,
-
Txawm yuav yog Hmoob tawg rog khiav nplog teb tuaj.
-
qhov tseem ceeb ces yog ncua sij hawm tiag.
-
Yog li ntawd koj tau hla dhau niam dej Naj Khoom
-
nyob rau ncua sij hawm ntawd ces
-
yuav tau mus xam phaj thiab tso npe rau UN
-
thiab tau qib ua neeg tawg rog.
-
Tab sis yog koj los tom qab ntawd ces koj yuav tsis tau qib ntawd lawm.
-
Thiab dhau ntawd ces koj yuav dhau mus ua tus neeg
-
Thiab peb pom qhov no
-
nyob hauv cov ntaub ntawv hnub no
-
Yam twg nyuaj rau UN los muab lub ntsiab lus
-
txog qhov tsis muaj kev ncaj ncees rau tib neeg.
-
Los sis qhov tib neeg sib txawv
-
uas txuas mus rau tus neeg sib txawv
-
yog li ntawd txhua leej yuav tsis tau qib kev ua neeg tawg rog
-
nyob havu pab pawg no
-
Los sis lwm pab pawg sib txawv
-
uas muaj nyob ntau lub teb chaws sib txawv
-
tau txais kev kho sib txawv.
-
Koj peb xav txog qhov ntwd, hais, ua piv txwv
-
ntawm teb chaws Yus Khees cov neeg tawg rog
-
thiab cov neeg tawg rog sab Africa
-
Cov neeg tawg rog ntawm Yus Khees Tuaj
-
ntau yam ntxiv
-
muaj kev kho uas xaiv tau puas yog
-
Ces qib kev ua neeg tawg rog
-
thiaj tshwm sim muaj ntau caum xyoo
-
coj mus ntsuam xyuas ntaus nqi lub ntsiab lus
-
Thiab tau muab coj los sim siv
-
vim nws tau tshwm sim lawm
-
tom qab tsov rog ntiaj teb zaum ob hauv yus lauv
-
thiab ua rau muaj neeg tawg ro
-
los sis muaj neeg khiav mus yus lauv
-
Kom tham tau lub ntsiab dav zog tuaj
-
txog yam cov neeg no ntsib
-
nyob rau cov teb chaws nyob sab nrauv ntawm yus lauv
-
nws yog qhov nyuaj rau UN los
-
ua kom tau txais lawv qib ua neeg tawg rog
-
Kom UN muab xam tias yog kev xa rov qab yog ib yam
-
ntawm kev daws teeb meem kev khiav
-
Piv txiv li neeg Pas Lev Xas Tees kev
-
ua neeg tawg rog.
-
Thiab yam uas cov
-
neeg ntsib
-
ntau yam ntawm ib puag ncig muaj qhov hloov pauv.
-
Ua rau pas dej hiav txwv muaj qhov nce siab tuaj Pacific
-
ua rau cov neeg nyob pov txwv Pas Xis Fiv yuav tau khiav mus lwm qhov
-
thaum kev xa rov qab siv tsis tau lawm
-
los sis txaus ntshai lawm
-
Ces nyuaj lawm
-
tseem yuav tau muaj kev cais cov neeg khiav ntawd thiab
-
los ntawm ib puag ncig lawm nyob ua neeg tawg rog.
-
Nws los kuj
-
yuav tau muab ua zoo xav
-
txog ntau feem xyuam ntawm kev khiav teb chaws
-
yog li,
-
yuav tau muaj kev tsim kho ntawm yam tsis xwm yeem
-
thiab hav neeg, tsav neeg, thiab kev coj
-
thiab fab kev ntseeg
-
uas yuav xav txog ntawm
-
tej kev sib txuas ua ntu zus
-
Uas cov neeg tseem ntsib mus ntxiv
-
ntawm kev quab yuam uas tsis saib raws
-
qhov tsis sib haum tshwm sim tshiab.
-
Yog li ntawd kev quab yuam tseem muaj mus ntxiv li no
-
yam tsis paub txog.
-
Peb yuav xav txog cov ua piv txwv xws li tias
-
neeg tawg rog feem ntau tuaj sab as fiv kas tuaj
-
yeej yog cov coob
-
kev ua neeg tawg rog yam tsis muaj ntaub ntawv
-
vim lawv hais tias lawv khiav tuaj vim txoj kev txom nyem
-
kev muaj neeg phem dhau lawm
-
nyob hauv UN kev muab ntsiab lus tsis hais tias ntshai
-
ntawm kev raug ua phem, tab txawm tias yeej ntshai kev raug ua phem
-
Tab sis tsis yog ntshai kev raug ua phem cuam tshuam nrog tsov rog thiab kev tsis sib haum.
-
Thiab ib zaug ntxiv,
-
kev cai lij choj tso cai rau lub teb chaws ua tus txiav txim
-
txog ntawm tsab cai neeg tawg rog.
-
Yog li nws thiaj yog Meskas Teb.
-
thaij siv tsab cai ntawm neeg tawg rog
-
Thiab yog tias Meskas tsis siv
-
UN los yeej ua tsis tau
-
Kom ua li ntawd
-
Vim rau qhov tias nws yog
-
lub teb chaws thiaj muaj cai.
-
Thiab lub teb chaws ua tus pab
-
nyiaj ntxiv
-
rau UNHCR,
-
ua li ntawd
-
yuav muab cov neeg tawg rog ceev cia rau cov teb chaws tab tsim kho
-
kom txhob mus txog ciam teb
-
cov teb chaws nyob rau yav Sab Qab Qaum Teb.
-
Ces qhov no thiaj yog ib feem ntawm kev ua phem rau tib neeg
-
uas cuam tshuam nrog kev ua phem rau neeg tawg rog
-
Ces qhov no thiaj yog qhov kuv tham txog
-
yog qhov sib txawv ntawm neeg tawg rog
-
thiab neeg khiav teb chaws
-
Thiab ib feem ntawm qhov kev hais tsis zoo txog tsab cai neeg tawg rog yog
-
qhov sib txawv ntawm neeg nkag teb chaws
-
thiab neeg khiav teb chaws yog yam tsis meej tseeb
-
vim yog ob yam no puav leej muaj qhov tsis meej
-
rau kev ruaj ntseg ntawm lub teb chaws
-
yog li ntawd kuv yuav tso daim vis dis aus
-
Tracy K. Smith nyeem nws niam daim paj huam
-
"Teb Chaws Meskas Txais Tos Koj" mus nyob,
-
zaj paj huam tham txog kev lis ntaub ntawv
-
kev mus nyob los sis kev ua neeg tawg rog.
-
"Teb Chaws Meskas Txais Tos Koj"
-
Ua cas koj thaij raug xa tuaj?
-
Kom pom dab tsi koj xav nyiag dab tsi?
-
Ua cas thiaj seev cev?
-
Ua cas koj lub cev tsaus thaij nqus tag tej duab ci?
-
Koj xav kom peb hnov tau zoo li cas?
-
Koj puas tau nyiag dab tsi?
-
Dab tsi nyob ntawm koj lub hauv siab?
-
Koj lub zeem muag yog dab tsi?
-
Koj puas yuav qhia tias koj tau ua?
-
Koj puas tau ua tej yam dab tsi ua rau peb muaj qhov phom sij?
-
Ces ua cas koj ho ntshai?
-
Thiab ua cas koj ho tawm tsam peb hmo no?
-
tsa tes, so qhov muag, ntsiag to li cov dab puas yog?
-
Puas mauj tej yam dab tsi koj xav qhia qhov tseeb?
-
Puas yog tej hom ntawm kev sim?
-
Yuav ua cas yog peb ua tsis tau?
-
Yuav ua cas thiab leej twg daws peb qhov tsis zoo siab?
-
Yog li Smith
-
ua tus sau paj lug ntawm Meskas qee qhov.
-
Nov yog cov ntsiab lus zaj nkauj, kuv hais txog cov kab ntawv
-
rau nws li paj huam
-
Koj yuav pom
-
tus piav tam li yog lub xeev
-
Ces thiaj yog tej yam ntawm hluav taws kub ceev
-
ntawm tus neeg nrhiav chaw nkaum thiab kev nyab xeeb.
-
Thiab qhov no, kuv xav tias ua ib qho rau peb
-
xav txog tias yuav ua li cas
-
cov neeg tawg rog thiab cov neeg thiab kev cai lij choj
-
Thaum kev cai lij choj hais tias
-
peb yuav ua kom koj ntshai
-
Thiab cov lus nug no
-
Tab sis qhov tiag ces qhov ntshai zoo li rab ntaj ntse ob sab
-
rau cov neeg tawg rog thib cov neeg khiav teb chaws tsis muaj ntaub ntawv
-
vim lawv tau cov lus rau nws lawm.
-
Tab sis lawv tseem ntshai
-
vim qhov yuav tsim kev phom sij rau lub teb chaws.
-
ces lawv thiaj khiav nkaum.
-
ves qhov no zoo li rab ntaj ob sab ntse
-
uas cov neeg khiav nkaum ntsib
-
lawv yuav tsum saib kev cai lij choj
-
Thiab qhov uas yuav ua rau
-
neeg tawg rog ntsib teeb meem
-
dhau ntawm qhov teeb meem uas ntsib tiag
-
uas cov neeg tawg rog yuav ntsib
-
thiab nrhiab kev nyab xeeb
-
Yog li no ces kuv yuav xaus lus
-
nrog rau ua tsaug ntau
-
txog ntawm kev tshawb fawb hnyav hais txog neeg tawg rog
-
uas tau muab lub ntsiab lus kho tshiab los ntawm UN
-
cov neeg tawg rog yog tib neeg uas raug yuam khiav
-
nyob rau hauv los sis sab nrauv ntawm lawv thaj av
-
ntawm kev ua phem, kev tsis sib haum, tsov rog, kev sib tua, kev txeeb chaw/kev tawm tsam
-
kev sib tub rog, kev mus txeeb nyob, kev kav tswj thib ib puag ncig
-
thiab cuam tshuam rau huab cua hloov phem, yam
-
tsis xam txog lawv qib nyob raug cai.
-
Cov neeg tawg rog yuav paub txog lawm tus kheej
-
thiab feem ntau lawm txawm muaj neeg paub los paub tsawg
-
txog cov ntsiab lus siv thoob ntiaj teb
-
thiab lub xeev cov cai lij choj.
-
Thib peb
-
xav txog ntawm cov neeg tawg rog dhau ntawm qhov nws coj
-
thiab tsis yog tus raug teeb meem los sis tsuas yog feem cai lij choj
-
tab sis kuj zoo tam daim iav tsom.
-
Yog li ntawd thaum peb saib rau keeb kwm neeg tawg rog
-
thiab tej kev ntsib dhau los, yuav ua rau peb pom lub teb chaws
-
thiab tej cai lij choj siv. Nws ua rau peb pom tsov rog
-
thiab qhov tsis sib haum xeeb tshwm sim
-
Thiab lawv nyob rau qhov chaw tsis sib haum xeeb li cas
-
ntawd tsis yog qhov lawv tsim.
-
Thiab yog feem xyuam uas peb ua
-
txog cov neeg thoj nam tawg rog kev ua neej nyob
-
Kom pom txog cov neeg tawg rog kev ua neej
-
Kev ua neeg, kev ntshaw thiab lub neej tom ntej. Yam cov neeg tawg rog ntshai
-
Yog li kuv xav xaus nrog lo lus hais los ntawm Antonia Maldonado,
-
tus twg yog tus nrhiav chaw nkaum los ntawm Honduras.
-
Thiab xyoo 2020 nws raug xam phaj
-
thiab nws tau hais tias, "Kuv xa ua neej li qhov kuv ntshaw. Kuv tsis yog thov kom kuv muaj nyiaj.
-
Nws nrhiav chaw nkaum rau ntawm ciam teb Meskas
-
tab sis nws raug yuam rov qab
-
kom rov mus rau yeej thov nam tawg rog nyob Mexico
-
txawm nws yuav nrhiav chaw nkaum los xij
-
Feem ntau lawm, nrhiav chaw nkaum uas kam rau koj nyob
-
thiab koj thov nkaum
-
Tab sis nyob rau ntau qhov tsis ntev no, ntau cov keeb kwm dhau los
-
cov neeg nrhiav chaw nkaum nyob tsis tau Meskas teb.
-
Yog li kuv tso tseg ntawm no
-
Thiab ua tsaug rau qhov nej mloog
-
No yog kuv cov ntawv uas koj tiv tauj kuv tau.
-
Es muaj li no xwb