< Return to Video

Joshua Manley: De 3 wetten van Newton, met een fiets.

  • 0:14 - 0:17
    Viel het je ooit op dat het moeilijker is
    om je fiets op gang te krijgen
  • 0:17 - 0:20
    dan met een constante snelheid te rijden?
  • 0:20 - 0:23
    Of vroeg je je ooit af wat je fiets doet vooruitgaan?
  • 0:23 - 0:26
    Of waarom hij vooruit gaat
    in plaats van naar achteren of zijwaarts?
  • 0:26 - 0:29
    Misschien niet, en je bent niet de enige.
  • 0:29 - 0:31
    Pas in de 17e eeuw
  • 0:31 - 0:34
    beschreef Isaac Newton
    de fundamentele wetten van de beweging
  • 0:34 - 0:37
    en begrepen we het antwoord op deze drie vragen.
  • 0:37 - 0:40
    Newton ontdekte dat dingen de neiging hebben
    om te blijven doen
  • 0:40 - 0:43
    wat ze al doen. Dus als je fiets gestopt is,
  • 0:43 - 0:46
    blijft hij staan,
    en wanneer hij beweegt,
  • 0:46 - 0:48
    blijft hij bewegen.
  • 0:48 - 0:50
    Objecten in beweging willen
    in beweging blijven
  • 0:50 - 0:52
    en objecten in rust willen
    in rust blijven.
  • 0:52 - 0:55
    Dat is de eerste wet van Newton.
  • 0:55 - 0:59
    Natuurkundigen noemen het de wet van de traagheid.
    Dat is een mooie manier om te zeggen
  • 0:59 - 1:03
    dat bewegende objecten
    niet spontaan versnellen, vertragen
    of van richting veranderen.
  • 1:03 - 1:09
    Het is de traagheid die je moet overwinnen.
  • 1:09 - 1:12
    Nu je dat weet:
  • 1:12 - 1:14
    waarmee kan je ze overwinnen?
  • 1:14 - 1:17
    De tweede wet van Newton geeft het antwoord.
  • 1:17 - 1:20
    In wiskundige termen zegt de tweede wet van Newton
  • 1:20 - 1:24
    dat kracht het product is van massa en versnelling.
  • 1:24 - 1:27
    Om iets te versnellen,
  • 1:27 - 1:29
    is een kracht nodig.
  • 1:29 - 1:31
    Hoe meer kracht je aanwendt,
  • 1:31 - 1:34
    des te sneller je versnelt.
    En hoe meer massa je fiets heeft,
  • 1:34 - 1:36
    en hoe meer massa jijzelf ook hebt,
  • 1:36 - 1:39
    des te meer kracht moet je gebruiken
    om te versnellen tot dezelfde snelheid.
  • 1:39 - 1:43
    Daarom kan je een fiets van 10.000 kilo
    bijna niet op gang te krijgen.
  • 1:43 - 1:48
    Door de neerwaartse kracht
    van je benen op de pedalen
  • 1:48 - 1:51
    kun je Newtons wet van de traagheid overwinnen.
  • 1:51 - 1:54
    Hoe harder je duwt, hoe groter de kracht
  • 1:54 - 1:56
    en hoe sneller je versnelt.
  • 1:56 - 1:58
    Nu de laatste vraag:
  • 1:58 - 2:00
    wanneer je je fiets aantrapt,
  • 2:00 - 2:02
    waarom gaat hij dan vooruit?
  • 2:02 - 2:05
    Volgens de derde wet van Newton gaat elke actie
  • 2:05 - 2:07
    gepaard met een gelijke en tegenovergestelde reactie.
  • 2:07 - 2:11
    Wat gebeurt er wanneer je een veerkrachtige bal
    laat vallen?
  • 2:11 - 2:13
    Zodra hij de vloer raakt,
  • 2:13 - 2:15
    veroorzaakt hij een neerwaartse kracht op de vloer.
  • 2:15 - 2:17
    Dit is de actie.
  • 2:17 - 2:21
    De vloer reageert door met dezelfde kracht
    tegen de bal te duwen,
  • 2:21 - 2:24
    maar dan in de tegenovergestelde zin - naar boven -
  • 2:24 - 2:27
    waardoor hij terug omhoog stuitert.
  • 2:27 - 2:29
    Samen vormen de vloer
    en de bal het actie-reactiepaar.
  • 2:29 - 2:32
    Als het gaat om je fiets
  • 2:32 - 2:35
    is het een beetje ingewikkelder.
    Als je wielen
  • 2:35 - 2:39
    met de klok mee draaien,
    dan duwen de delen die de grond raken
  • 2:39 - 2:41
    achterwaarts tegen de grond: de actie.
  • 2:41 - 2:45
    De grond duwt met dezelfde kracht naar voren
  • 2:45 - 2:48
    tegen elk van je banden: de reactie.
  • 2:48 - 2:53
    Aangezien je twee fietsbanden hebt,
    vormt elk een actie-reactiepaar
  • 2:53 - 2:56
    met de grond.
    En aangezien de aarde heel, heel groot is
  • 2:56 - 2:59
    in vergelijking met je fiets, beweegt ze nauwelijks
  • 2:59 - 3:02
    door de achterwaartse kracht van je fietsbanden.
  • 3:02 - 3:06
    Maar jij gaat vooruit.
Title:
Joshua Manley: De 3 wetten van Newton, met een fiets.
Description:

Hier zie je de volledige les: http://ed.ted.com/lessons/joshua-manley-newton-s-3-laws-with-a-bicycle

Waarom krijg je een fiets van 10.000 kilo niet aan de gang? Deze eenvoudige uitleg van de drie wetten van Newton verklaren waarom je met een fiets kan rijden.

more » « less
Video Language:
English
Team:
closed TED
Project:
TED-Ed
Duration:
03:33

Dutch subtitles

Revisions Compare revisions