< Return to Video

Dlaczego warto przeczytać „Boską Komedię” Dantego? - Sheila Marie Orfano

  • 0:07 - 0:11
    „Ty, który wchodzisz,
    żegnaj się z nadzieją…”
  • 0:11 - 0:13
    Wyryte nad bramą piekła,
  • 0:13 - 0:17
    te złowieszcze słowa zwiastują
    nieszczęścia Dantego
  • 0:17 - 0:21
    podczas jego wędrówki w głąb piekła.
  • 0:21 - 0:23
    Mimo ponurego tonu
  • 0:23 - 0:28
    przepowiednia jest początkiem
    wspaniałej historii miłosnej,
  • 0:28 - 0:33
    epickiej wędrówki opowiadającej
    o tym, co ludzkie, i tym, co boskie.
  • 0:33 - 0:36
    Żeby jednak Dante uzyskał zbawienie,
  • 0:36 - 0:39
    musi najpierw przedostać się przez piekło.
  • 0:39 - 0:43
    Krajobraz tortur jest
    miejscem akcji "Piekła",
  • 0:43 - 0:46
    pierwszej z trzech części poematu
  • 0:46 - 0:50
    napisanego w XIV wieku
    przez Dantego Alighieri.
  • 0:50 - 0:52
    Jako główny bohater swojego dzieła
  • 0:52 - 0:56
    Dante schodzi coraz
    głębiej w otchłań piekła,
  • 0:56 - 1:01
    doświadczając widoku okropnych kar,
    różnych w zależności od kręgu.
  • 1:01 - 1:09
    Najpierw przechodzi przez Limbo, następnie
    kręgi żądzy, obżarstwa, chciwości, gniewu,
  • 1:09 - 1:13
    herezji, przemocy i oszustwa,
  • 1:13 - 1:16
    kończąc na przerażającym
    dziewiątym kręgu zdrady,
  • 1:16 - 1:20
    gdzie grzesznicy są uwięzieni
    pod czujnym okiem samego Lucyfera.
  • 1:20 - 1:24
    W dwóch kolejnych księgach,
    "Czyśćcu" i "Raju",
  • 1:24 - 1:28
    opisano wędrówkę Dantego
    na wierzchołek czyśćca
  • 1:28 - 1:32
    i drogę przez dziewięć
    sfer niebieskich nieba.
  • 1:32 - 1:38
    Trzyczęściowa "Boska Komedia"
    pisana przez dziesięć lat
  • 1:38 - 1:42
    to alegoryczne wyobrażenie
    podróży duszy do Boga.
  • 1:42 - 1:46
    Ale "Boska Komedia" to coś więcej
    niż tylko religijna przenośnia.
  • 1:46 - 1:51
    To też bystry, cięty komentarz
    na temat włoskiej polityki.
  • 1:51 - 1:57
    Jako żołnierz i mąż stanu z Florencji,
    Dante był bardzo wierny Bogu,
  • 1:57 - 2:00
    choć często krytykował
    Kościół rzymskokatolicki.
  • 2:00 - 2:05
    Nie lubił zwłaszcza częstego
    nepotyzmu i symonii,
  • 2:05 - 2:10
    czyli handlu dobrami duchowymi
    takimi jak darowanie grzechu.
  • 2:10 - 2:14
    Wiele ugrupowań wykorzystywało
    te niemoralne praktyki,
  • 2:14 - 2:19
    ale niewielu popierało je tak bardzo
    jak Guelfi Neri, czyli czarni gwelfowie.
  • 2:19 - 2:22
    Byli oni frakcją polityczno-religijną,
  • 2:22 - 2:26
    która pragnęła zwiększyć
    wpływy polityczne papieża.
  • 2:26 - 2:30
    Dante był członkiem Guelfi Bianchi,
    czyli białych gwelfów,
  • 2:30 - 2:34
    którzy wierzyli, że we Florencji
    trzeba zmniejszyć rzymskie wpływy.
  • 2:34 - 2:37
    Jako przedstawiciel białych gwelfów
  • 2:37 - 2:40
    Dante często występował
    przeciwko władzy papieża,
  • 2:40 - 2:43
    aż do chwili, gdy czarni gwelfowie
    wykorzystali swoją pozycję
  • 2:43 - 2:47
    i w 1302 roku wygnali go z Florencji.
  • 2:47 - 2:48
    Zamiast milczeć,
  • 2:48 - 2:54
    Dante stworzył wiekopomną krytykę.
  • 2:54 - 2:57
    Zhańbiony i pozbawiony nadziei na powrót,
  • 2:57 - 3:02
    mógł swobodnie wyrażać swoje żale
    do Kościoła i włoskiego społeczeństwa.
  • 3:02 - 3:04
    Pisząc „Boską Komedię” po włosku,
  • 3:04 - 3:08
    zamiast tradycyjnie łaciną,
    tak jak wyedukowana elita,
  • 3:08 - 3:14
    Dante zapewnił najszersze grono odbiorców
    swojemu ciętemu komentarzowi politycznemu.
  • 3:14 - 3:16
    W kręgu gniewu "Piekła"
  • 3:16 - 3:19
    Dante przygląda się grzesznikom
  • 3:19 - 3:23
    rozrywającym na strzępy
    czarnego gwelfa, Filippa Argentiego.
  • 3:23 - 3:25
    W kręgu oszustwa
  • 3:25 - 3:30
    Dante rozmawia z tajemniczym grzesznikiem
    smażącym się w najgorętszym ogniu piekieł.
  • 3:30 - 3:33
    Okazuje się on być papieżem Mikołajem III,
  • 3:33 - 3:38
    który mówi, że jego miejsce zajmie dwóch
    kolejnych papieży w momencie ich śmierci,
  • 3:38 - 3:42
    wszyscy trzej są winni symonii i korupcji.
  • 3:42 - 3:46
    Wbrew ponurej i pełnej
    przemocy scenerii "Piekła"
  • 3:46 - 3:50
    "Boska Komedia" to również poemat miłosny.
  • 3:50 - 3:51
    Mimo że Dante miał już zaplanowany ślub
  • 3:51 - 3:55
    z córką wpływowej florenckiej rodziny,
  • 3:55 - 4:01
    od dziewiątego roku życia
    trwał w nieodwzajemnionej miłości
  • 4:01 - 4:03
    do Beatrycze Portinari.
  • 4:03 - 4:08
    Mimo że spotkali się rzekomo dwa razy,
    stała się muzą Dantego na całe życie,
  • 4:08 - 4:12
    służąc jako inspiracja
    i temat dla jego wielu dzieł.
  • 4:12 - 4:18
    To właśnie Beatrycze jest powodem
    wędrówki przez czeluście piekieł
  • 4:18 - 4:21
    aż po szczyty czyśćca.
  • 4:21 - 4:23
    Przedstawiona jako potężna
    i niebiańska postać,
  • 4:23 - 4:28
    prowadzi Dantego
    przez sfery niebieskie "Raju",
  • 4:28 - 4:32
    aż do chwili, gdy staje
    twarzą w twarz z Bogiem.
  • 4:32 - 4:34
    Od kiedy "Boska Komedia" została wydana,
  • 4:34 - 4:38
    jej motywy miłości, grzechu i odkupienia
  • 4:38 - 4:40
    są inspiracją dla wielu artystów,
  • 4:40 - 4:45
    takich jak Auguste Rodin, Salvador Dali,
    Ezra Pound czy Neil Gaiman.
  • 4:45 - 4:51
    Sam poeta został ułaskawiony w 2008 roku,
  • 4:51 - 4:56
    kiedy to Florencja unieważniła
    przestarzałe wygnanie Dantego.
Title:
Dlaczego warto przeczytać „Boską Komedię” Dantego? - Sheila Marie Orfano
Speaker:
Sheila Marie Orfano
Description:

Obejrzyj całą lekcję: https://ed.ted.com/lessons/why-should-you-read-dante-s-divine-comedy-sheila-marie-orfano

„Ty, który wchodzisz, żegnaj się z nadzieją..." Wyryta nad bramą piekła przepowiednia jest początkiem epickiej wędrówki po zbawienie. Trzyczęściowa „Boska Komedia” pisana przez dziesięć lat to alegoryczne wyobrażenie podróży duszy do Boga, ale i cięty komentarz polityczny. Sheila Maria Orfano omawia ponadczasowe motywy miłości, grzechu i odkupienia.

Lekcja: Sheila Marie Orfano, reżyseria: Tomás Pichardo-Espaillat.

more » « less
Video Language:
English
Team:
closed TED
Project:
TED-Ed
Duration:
04:56

Polish subtitles

Revisions Compare revisions