گرامیداشت مسرت‌بخشی از رفاقت زنانه دیرپای

زوج افسانه‌ای جین فونداو لی‌لی تاملین دهه‌هاست که دوست هستند. در گفتگویی از پیش آماده نشده، مهرآمیز و متنوع به میزبانی پت میچل، هر سه به بحث درباره طول عمر، فمنیسم، تفاوتهای بین رفاقتهای مردانه و زنانه می‌پردازند، این که خوب زندگی کردن و نقش زنان در آینده سیاره ما چیست. «من حتی نمی‌دانم بدون دوستان زنم چه کار کنم،» این حرف جین فونداست. « من به خاطر دوستان زن خودم زنده ام»

پت میچل: خب من خیلی درباره
رابطه دوستانه زنانه فکر میکردم،

و البته راستش این دو زن،

بسیار مفتخرم که بگویم،

که دوستان من هم
برای مدت خیلی طولانی بودهاند.

جین فوندا: بله همینطور است.

پ م: و یکی از چیزهایی که درباره
رابطه دوستانه زنانه خواندم

چیزی است که سرروانتس گفته.

به گفته او، «چیزهای زیادی میتوان
درباره شخصی بگویید،»

در این مورد یک زن،

« از روی دوستانی که دارد.»

پس بگذاریید با این شروع کنم--

(خنده)

ج ف: با مشکل بزرگی مواجهایم.

لیلی تاملین: یکی از آن
آبها را به من بده،

حسابی تشنهام.

(خنده)

ج ف: داری وقتمان را هدر میدی.

وقتمان خیلی محدوده--

ل ت: بودن با جین
عمرم آدم را کم میکنه.

(خنده)

ج ف: هنوز که چیزی ندیدید.

بهر حال-- ببخشید.

پ م: خب به من بگویید، در یک دوست
به دنبال چه هستید؟

ل ت: من دنبال کسی هستم
که شوخ طبع هست،

پرجرات باشد،

کسی که بی شیله پیله است
و البته سیاست هم دارد،

کسی که حتی یک کمی هم شور و اشتیاق
برای زمین دارد،

کسی که بانزاکت است و
متعقد به عدالت

و فکر میکند که من ارزشش را دارم.

(خنده)

(تشویق)

ج ف: میدانید، امروز صبح
به این فکر میکردم

من حتی نمیدانم که بدون دوستان زنم چه
کار میکردم.

منظورم این است که،
« دوستانم را دارم، پس هستم.»

ل ت: (خنده)

ج ف: نه، درست نیست.

وجود دارم چون دوستان زنم را دارم. آنها--

تو یکی از آنهایی.

درباره تو نمیدانم. اما به هر حال--

(خنده)

میدانید، باعث میشوند قویتر باشم و زیرکتر،

آنها من را شجاعتر میکنند.

وقتهایی که احتمالا که نیاز به بودن در مسیر درست
را دارم به من تلنگر میزنند.

و بیشتر آنها
خیلی از من اتفاقا جوانترند.

متوجه منظورم هستید؟ این خوبه--
ل ت: متشکرم.

(خنده)

ج ف: نه، من ممنونم. تو را جز این جمع میارم،
چون گوش کن، میدانی--

خوبه کسی را در کنارت داشته باشی که
همبازیت باشه و وقتی داری به

انتها نزدیک میشی ازت یاد بگیره.

من زودتر از تو به آخر خط میرسم.

ل ت: نه، من واقعا از این خوشحالم
که ما موازی هم پیر میشویم.

(خنده)

ج ف: راه را بهت نشان میدهم.

(خنده)

ل ت: خب، بله این کار را قبلا کردی
و بازهم میکنی.

پ م: خب، همانطور که
سنمان بالا میرود،

و همانطور که سفرهای گوناگون زندگی را
پشت سر میگذاریم،

چی باعث میشود که رفاقتهایتان را
سرزنده و حیاتی نگهدارید؟

ل ت: خب باید از کلی آن استفاده کنید--

ج ف: باید به شما بگم که
خیلی من را منزلش دعوت نمیکند.

ل ت: باید کلی از رسانههای اجتماعی استفاده کنم--

الان ساکت باش. والا--

(خنده)

ل ت: و من به ایمیلها نگاه میکنم،
به پیامهایم

تا دوستانم را پیدا کنم،

تا حد ممکن به سرعت جوابشان را بدم،

چون به مشاورهام نیاز دارند.

(خنده)

به پشتیبانیام نیاز دارند،

چون بیشتر دوستانم نویسنده هستند
یا فعال اجتماعی یا بازیگر،

و تو هر سه تایش هستی...

و یک رشته طویلی از عبارات تعریفی دیگر،

و میخواهم تا حد ممکن
زودتر به تو برسم،

میخواهم بدانی که من همیشه پشتت هستم.

ج ف: اهل اموجی هستی؟

ل ت: هان؟
ج ف: نه؟

ل ت: واقعا که شرمآوره.
ج ف: من واقعا پایه اموجی هستم.

ل ت: نه من به ابراز--

کلمات خوشحالی و
تبریکات و ناراحتی خودم

را ابراز میکنم.

ج ف: تو درست بیان میکنی--

ل ت: من تک تک حرفها را
هجی میکنم.

(خنده)

ج ف: عجیب طرفدار درست حرف زدنی.

میدانید، همانطور که سنم بالا میرود،

بیشتر به اهمیت رفاقتها پی میبرم،

و بنابراین واقعا تلاش میکنم

که تماس بگیرم و با دوستانم قرار بگذارم--
نگذارم خیلی زمان از دست بره.

کلی کتاب میخوانم

و همانطور که لیلی
هم خیلی خوب میداند

کتابهایی که دوست دارم
را برای دوستانم میفرستم.

ل ت: وقتی فهمیدیم امروز قرار است که
اینجا باشیم

کلی کتاب راجع به زنان،
رفاقتهای زنانه برایم فرستادی،

و من از تعداد بالای کتابهای شگفتزده شدم،

اینکه اخیرا چه میزان
تحقیق انجام شده-

ج ف: و آیا سپاسگذار بودی؟
ل ن: سپاسگذار بودم.

(خنده)

پم: و --

ل ت: صبر کن، نه واقعا مهم است
چون مثال دیگری نیز هست

از این که چقدر زنها نادیده گرفته شده،
به کنار گذاشته شده و به حاشیه رانده میشوند.

تحقیقات بسیاری کمی
بر روی ما انجام شده،

حتی با این که دفعات بسیاری
داوطلب شدهایم.

ج ف: قطعا همینطور است.

(خنده)

ل ت: واقعا هیجانانگیزه،
و همه شما به آن علاقمند خواهید شد.

مطالعات مدرسه پزشکی هاروارد نشان داده

زنانی که رفاقتهای زنانه صمیمی دارند

کمتر دچار صدمه میشوند--

صدمات فیزیکی به هنگام بالا رفتن سن،

و احتمالا زندگی سرزندهتر
و هیجانانگیزتری دارند--

ج ف: و طولانیتر--

ل ت: زندگیهای شاد.

ج ف: ما پنج سال طولانیتر
از مردها زندگی میکنیم.

ل ت: فکر کنم حاضرم سالهای عمرم را
با شادی طاق بزنم.

(خنده)

ل ت: اما مهمترین چیزی که آنها
یافتند--

نتایج بسیار هیجانانگیز و قاطعانه است--

محققان دریافتهاند که

نداشتن دوستان صمیمی مونث برای سلامت
شما زیانبخش است،

به اندازه سیگار کشیدن یا اضافه وزن داشتن.

ج ف: و چیز دیگری هم هست--

ل ت: من سهم خودم را گفتم--

(خنده)

ج ف: باشه، خب به بخش من گوش کنید،
چون یک نکته اضافی هم وجود دارد.

چون آنها تنها--
برای سالها، دههها--

وقتی تلاش در شناخت استرس داشتند
تنها روی مردها تحقیق میکردند،

تنها همین اواخر تحقیقات کردهاندوقتی ما
زنها دچار استرس میشویم چه اتفاقی میفتد،

و معلوم شد
وقتی ما زنها دچار استرس میشویم،

بدنهایمان سرشار از اوکسیتوسین میشود.

که هورمون کاهنده سترس، آرامشبخش
و ایجاد کننده حس خوب است.

که در مشایعت دوستان زنمان
نیز بیشتر میشود.

و فکر میکنم یکی از دلایلی است
که ما طولانی تر زندگی میکنیم.

و برای مردها خیلی ناراحتم
چون از این محرومند.

تستوسترون در مردها
آثار اوکسیتوسین را نابود میکند.

ل ت: خب، وقتی من و تو
و دالی فیلم « ۹ به ۵» را ساختیم...

ج ف: اوه--

ل ت: خندیدیم، بله
خیلی خندیدیم،

چیزهایی خیلی مشترکی داریم
و خیلی هم متفاوتیم،

خب اینجا او به یک
عضو سلطنتی هالیوود میماند،

من مثل یک بچه خشن از دیترویت میمانم،

[دالی] بچه جنوب است،
شهری فقیر در تنسی،

و متوجه شدیم بعنوان زن
خیلی با هم مطابقت داشتیم،

و ما بایدهمینطور باشد--

ما خندیدیم-- باید حداقل یک دهه
به طول عمرمان افزوده باشیم.

ج ف: فکر می کنم-- مطمئنا زیاد پاهایمان
را روی هم انداختیم.

(خنده)

اگرمتوجه منظورم بشی.

ل ت: فکر کنم ما همه خوب بدانیم
که منظورت چیست.

(خنده)

پ م: شما الان دههها را
به زندگیهای ما اضافه میکنید.

خب در میان کتابهایی که جین
برای هر دو ما در باب رفاقت زنانه فرستاد

یکی از آنها به زنی تعلق داشت که او را
شدیدا تحسین میکنیم، خواهر جون چیتیستر،

او درباره رفاقت زنانه گفته که

ذاشتن دوستان زن فقط اقدامی اجتماعی نیست،

بلکه اقدامی روحی است.

آیا به دوستیهایتان بعنوان
مفهومی روحی فکر میکنید؟

آیا آنها چیزی روحی به
زندگیهای ما اضافه میکنند؟

ل ت: روحی- مطلقا به نظرم همینطور است.

چون-- مخصوصا آدمهایی را که
برای مدت طولانی میشناسی،

کسانی که زمان زیادی
را با آنها صرف کردهای--

میتوانم جوهره روحی درونیشان را ببینم،

دلسوزی، آسیبپذیری.

در واقع نوعی از عشق هست،
عنصری از عشق در دوست داشتن.

من عمق روحت را میبینم.

پ م: جین، آیا تو اینطور فکر میکنی--

ل ت: اما من نیروهای خاص دارم.

ج ف: خب، انواع مختلف دوست وجود دارد.

رفقای کسب و کار و
رفقای مهمانی.

کلی از آنها دارم.

(خنده)

اما رفاقتهای مولد اکسیتوسین

آنها احساس معنویت میکنند
چون بنوعی گشودن قلب است، نه؟

میدانید ما عمیقتر میشویم. و --

من متوجه شدهام که در حضور
دوستان صمیمی خودم یک عالم اشک میریزم.

نه که غمگین باشم بلکه بسیار
تحت تاثیر قرار میگیرم و الهامبخشم هستند.

ل ت: و تو میدانی که خب یکی از
شما قراره زودتر بره.

(خنده)

پ م: خب، دو نفر از ما در اینجا نشستیم، لیلی،
درباره کدام یک از ما داری حرف میزنی؟

(خنده)

و من همیشه فکر میکنم وقتی
زنها درباره رفاقتهایشان صحبت میکنند،

مردها همیشه کمی مبهوت به نظر میایند.

به عقیده تو چه تفاوتهایی

بین رفاقتهای مردانه و رفاقتهای زنانه هست؟

ج ف: یک عالم فرق هست،

و فکر میکنم کلی همدلی
با مردها باید داشته باشیم--

(خنده)

که فاقد چیزی هستند که ما داریم.

که فکر کنم دلیل زود مردنشان هست.

(خنده)

با مردها خیلی حس دلسوزی دارم،

چون زنها، شوخی نمیکنم، ما--

رفاقتهای زنانه، دوستیهای ما
آشکارسازی کامل است، تا عمق آن پیش میرویم.

آنها مکاشفهای هستند.

ما آسیب پذیری را ریسک میکنیم--
کاری که مردان نمیکنند.

منظورم این است که چند بار من ازت
پرسیدم، « آیا کارم درسته؟»

«آیا خرابکاری نکردم؟»

پ م: کارت را خوب انجام میدهی.

(خنده)

ج ف: اما منظورم این هست
که ما سوالاتی مثل آن

را از دوستان زن خود میکنیم،

و مردها اینطور نیستند.

میدانید مردم روابط زنانه را
رو-در-رو توصیف می کنند،

در حالی که روابط مردانه دوش به دوش است.

ل ت: منظورم این است که اکثر اوقات
مردها تمایلی به آشکار کردن عواطفشان ندارند،

آنها میخواهند احساسات
عمیقتر را مخفی کنند.

منظورم این که تفکرعرف رایج این است.

آنها ترجیح میدهند از غار مردانه خود خارج شده
و به تماشای یک مسابقه یا انجام بازی گلف بروند،

یا که درباره ورزش، شکار، اتومبیل یا
داشتن سکس حرف بزنند.

منظور این که این یک جور--
بیشتر رفتار مردانه است.

ج ف: منظورت این است که--
ل ت: بیا راجع به سکس صحبت کنیم.

منظور این که آنها شاید
سکس داشته باشند

اگر بتوانند کسی را به داخل
غار مردانه شان راه دهند.

(خنده)

ج ف: میدانید یک چیزی هم هست که
بنظرم خیلی جالب است--

و دوباره، روانشناسها تا همین اواخر از آن
بی خبر بودند--

این که مردان در زمان تولد
به همان اندازه زنها نسبتی هستند.

اگر به فیلمهای نوزادان پسر و
دختر تازه متولد شده نگاه کنید،

متوجه میشوید که نوزادان پسر
درست مثل دخترها هستند،

که به چشمان مادرشان خیره میشوند،

میدانید به آن تبادل
انرژی نسبتی نیاز دارند.

وقتی مادر نگاهش را برگرداند،
میتوانید شاهد ترس در کودک باشید،

حتی پسر بچه هم به گریه میفتد.

به رابطه نیاز دارند.

بنابراین سوال این است چرا،
همانطور که بزرگتر میشوند، آیا دستخوش تغییر میشود؟

و پاسخ فرهنگ پدرسالارانه است،

که به پسرها و مردان جوان میگوید

نیاز به رابطه، حسش داشتن به کسی
امری دخترانه است.

این که مرد واقعی مسیرها را نمیپرسد یا
نیازی را توضیح نمیدهد.

اگر حالشان بد باشد به دکتر نمیروند.

آنها تقاضای کمک نمیکنند.

نقل قولی هست که واقعا دوست دارم،

«مردها از این که 'ما' شدن
'منیتشان' را بزداید، میترسند.

میدانید بخاطر مفهوم آنها از خود است.

در جاییکه مفهوم زنان از خود
همیشه به نحوی دارای خلل و فرج است.

اما 'ما' برای ما نقطه قوت ما است،

چیزی که باعث قوت ما میشود.

البته به این معنا نیست که
از مردها بهتریم،

ما فقط فاقد مردانگی خویش
برای ثابت کردن هستیم.

ل ت: و، خب--

ج ف: نقل قولی از گلوریا استاینم است.

بنابراین قادر به ابراز انسانیت خویش هستیم--
ل ت: من میدانم گلوریا استاینم کی هست.

ج ف: میدانم تو او را میشناسی،
اما فکر میکنم --

(خنده)

نه اما واقعا فکر میکنم
نقل قول عالی باشه.

ما از مردها بهتر نیستیم،
ما فقط فاقد مردانگی خویش برای ثابت کردن هستیم.

و این واقعا مهم است.

ل ت: اما به مردها چنان از لحاظ
فرهنگی تلقین شده

که در مردسالاری آسایش دارند.

و ما باید باعث شویم اتفاق دیگری بیفتد.

ج ف: رفاقتهای زنانه
مثل یک منبع تجدیدپذیر انرژی است.

ل ت: خب، این نکته هیجانانگیز
درباره این موضوع است.

چون دوستیهای ما--

رفاقتهای زنانه
تنها خیزشی بسوی رابطه خواهری ما میباشد،

و رابطه خواهری ما میتواند
منبع قدرت بسیاری عظیمی باشد،

که به دنیا بدهیم--

تا آنچه را که لازم است بسازیم--

چیزهایی که بشریت مایوسانه نیازمند آنهاست.

پ م: برای همین است که
درباره آن صحبت میکنیم،

چون رفاقتهای زنانه

همانطور که گفتی جین،

یک منبع تجدیدپذیر انرژی هستند.

پس چطور از آن انرژی استفاده کنیم؟

ج ف: خب، زنان سریعترین رشد را از بعد
جمعیت شناسی در جهان دارند،

بویژه زنان مُسن.

و اگر قدرتمان را مهار کنیم
قادر به تغییر جهان خواهیم بود.

و حدس بزنید موضوع چیست؟
باید این کار را کنیم.

(تشویق)

و لازم است که
آن را زود انجام دهیم.

و یکی از کارهایی
که لازم است انجام دهیم--

و میتوانیم آن را
بعنوان زن انجام دهیم--

برای مثال، بنوعی استانداردهای
مصرفی را تعیین میکنیم.

لازم است که کمتر مصرف کنیم.

ما در جهان غرب لازم است
کمتر مصرف کنیم

و وقتی چیزیی میخریم، لازم است چیزهایی
را بخریم که تولید بومی هستند،

وقتی غذا میخریم، لازم است غذایی را بخریم
که بطور بومی پرورش یافته.

ما کسانی هستند که لازم است
از شبکه برق خارج شویم.

لازم است خود را از
سوختهای فسیلی مستقل کنیم.

و کارخانههای سوخت فسیلی--

اکسون و نفت شِل و سایر آدمهای بد--

چونکه بد هستند--

قرار است به ما بگویند که ما نمیتوانیم
بدون برگشتن به عصر حجر این کار را کنیم.

خب مطلع هستید که این جایگزینها هنوز آنقدر
موجود نیستند،

و البته حقیقت دارد.

کشورهایی در جهان الان هست

که بیشتر از انرژی تجدیدپذیر استفاده میکنند
و مشکلی هم نیست.

و آنها به ما میگویند که اگر
سوخت فسیلی را ترک کنیم

به عصر حجر بر میگردیم،

و در واقع، اگر شروع به استفاده
از انرژی تجدیدپذیر کنیم،

و درقطب حفاری و حفاری نکنیم-

ل ت: اوه، پسر.

ج ف: و در ماسههای نفتی آلبرتا
حفاری نکنیم.

درست است.

با این کار،

صاحب دمکراسی، فرصتهای شغلی
و رفاه بیشتری خواهیم بود،

و این زنان هستند که پیشرو خواهند بود.

ل ت: ما شاید انگیزه برای شروع
یک جنبش فمنیستی موج سوم با

انجمن خواهری خود در کل دنیا را داریم،

همراه با زنانی که نمیبینیم،
زنانی که شاید هرگز ملاقات نکنیم،

اما با این روش بهم ملحق میشویم،

چون--

ارسطو گفته--

اکثر مردم--

مردم بدون رفاقتهای مردانه میمیرند.

و واژه موثر در اینجا «مردانه» بود.

چون اینطور فکر میکردند که
رفاقت باید بین افراد برابر باشد

و زنان برابرتصور نمیشدند.

ج ف: آنها فکر نمیکردند
حتی روح داشته باشیم، امان از این یونانیها.

ل ت: نه، دقیقا. این حرف نشان میدهد
که ارسطو تا چه بسته بوده.

(خنده)

و صبر کنید، بهترین قسمت آن اینجاست.

میدانید مثل این که مردها
الان به زنها نیاز دارند.

زمین به زنها نیاز دارد.

قانون اساسی ایالات متحده
به زنان نیاز دارد.

ما حتی در قانون اساسی
برابر نیستیم.

ج ف: داری درباره لایحه الحاقی ضامن
حقوق برابر زنان صحبت میکنی.

ل ت: درسته.

جاسیس گینزبرگ چیزی مثل این گفته--

هر قانون اساسی که از زمان اتمام
جنگ جهانی دون نوشته شده

شامل مادهای میشد که زنان را
شهروندانی با مقام برابر میدانست،

اما مال ما اینطور نیست.

پس جای مناسبی برای شروع است.

بسیار، بسیار ملایم.

ج ف: درسته.

(تشویق)

و برابری جنسیتی، مثل جزر میماند،

که همه قایقها و نه فقط زنان
را بلند خواهد کرد.

پ م: به الگوهای اصلی جدیدی
در نحوه انجام آن نیاز هست.

چطور دوست بودن،

این که درباره قدرتمان در
اشکال مختف بیاندیشیم،

بعنوان مصرف کننده،

بعنوان شهروند جهان،

و این چیزی است که جین و لیلی را

به الگوی اصلی چگونه
دوست بودن زنان تبدیل میکند--

برای مدتی خیلی طولانی،

و حتی اگر گاهاً با هم مخالف باشند.

متشکرم.

از هر دو شما متشکرم.

(تشویق)

ج ف: متشکرم.

ل ت: متشکرم.

ج ف: متشکرم.

(تشویق)