Bir jüri üyesinin idam cezası üzerine düşünceleri
-
0:01 - 0:04Bir Perşembe günüydü,
-
0:04 - 0:0723 Haziran 1994.
-
0:11 - 0:12(İç çekiyor)
-
0:12 - 0:15"Eşyalarını topla.
Gitmekte özgürsün. -
0:17 - 0:21Dışarıya çıkarıldığında,
doğrudan arabana git. -
0:21 - 0:24Muhabirlerle konuşma."
-
0:25 - 0:27Başım dönüyor,
-
0:27 - 0:28kalbim hızla atıyor,
-
0:28 - 0:30nefes alamıyorum.
-
0:31 - 0:33Sadece oradan çıkmak istiyorum.
-
0:36 - 0:37Arabama gittiğimde
-
0:38 - 0:39her şeyi arkaya atıyorum
-
0:40 - 0:43ve sürücü koltuğuna çöküyorum.
-
0:44 - 0:45"Bunu yapamam.
-
0:45 - 0:49Bir haftadır görmediğim aileme,
-
0:50 - 0:53evime gidip de
-
0:54 - 0:56mutluymuş gibi yapamam."
-
0:59 - 1:02Onların sevgisi ve desteği bile
-
1:02 - 1:05bana bu anda yardım edemez.
-
1:08 - 1:11Az önce bir adama idam cezası verdik.
-
1:14 - 1:16Şimdi ne olacak?
-
1:17 - 1:19Eve gidip bulaşık mı yıkayacağım?
-
1:21 - 1:24Yani, Mississippi'de
-
1:25 - 1:29idam cezası dile getirilmeyen
kültürümüzün bir parçası. -
1:32 - 1:34Basit mantık şu,
-
1:34 - 1:38eğer birini öldürürseniz,
o zaman idam cezası alırsınız. -
1:40 - 1:45Jüri seçme süreci gerçekleştiğinde
-
1:46 - 1:47bana şunu sordular,
-
1:50 - 1:51"Gösterilen kanıt
-
1:52 - 1:56eğer idam cezasını meşru kılarsa,
-
1:56 - 1:59mantıkla ve tereddüt etmeksizin
-
1:59 - 2:02bir idam cezası
-
2:02 - 2:04verebilir miydiniz?"
-
2:06 - 2:09Cevabım şaşırtıcı bir "evet" idi
-
2:10 - 2:12ve 2 Numaralı Jüri olarak seçildim.
-
2:14 - 2:16Duruşma başladı.
-
2:17 - 2:19Gösterilen kanıtlara
-
2:20 - 2:23ve kurbanın resimlerine
-
2:23 - 2:28verdiğim ilk karşılık şuydu,
"Evet, bu adam bir canavar -
2:28 - 2:30ve idam cezasını hak ediyor."
-
2:32 - 2:37Günlerce oturdum ve ellerine baktım,
-
2:37 - 2:40bıçağı tutan o ellere
-
2:42 - 2:46ve solgun beyaz tenine,
-
2:47 - 2:48gözlerine...
-
2:49 - 2:52Hücresinde sonsuz günler geçirdi,
-
2:52 - 2:54güneş ışığı yoktu,
-
2:54 - 2:58bu yüzden gözleri de
saçları ve sakalı kadar siyahtı. -
2:59 - 3:01Göz korkutucuydu
-
3:02 - 3:07ve suçunda kesinlikle şüphe yoktu.
-
3:09 - 3:11Fakat suçuna bakmaksızın,
-
3:11 - 3:14günler geçtikçe
-
3:14 - 3:18bu canavarı
-
3:19 - 3:21bir insan olarak görmeye başladım.
-
3:22 - 3:26İçimde bir şeyler değişiyordu
ve ben anlayamıyordum. -
3:27 - 3:30O adama idam cezası vermeyi
-
3:30 - 3:34isteyip istemediğim konusunda
kendimi sorgulamaya başlıyordum. -
3:36 - 3:38Jüri düşünmeleri başladı
-
3:39 - 3:43ve hakim bize jüri talimatlarını verdi
-
3:44 - 3:47ve bu, bir karara varma biçimi için
-
3:47 - 3:50bir araç olarak kullanılacaktı.
-
3:51 - 3:56Bu aracı kullanmanın sonu
tek bir karara çıkıyordu -
3:56 - 3:57ve o da idam cezasıydı.
-
3:59 - 4:01Bir köşeye çekildim.
-
4:01 - 4:05Kafam ve kalbim birbiriyle çelişiyordu
-
4:05 - 4:07ve idam cezası düşüncesi
-
4:07 - 4:08beni hasta ediyordu.
-
4:11 - 4:16Ancak, jüri talimatlarını takip ederek,
-
4:16 - 4:19yasaya saygı gösteren bir insan olarak
-
4:20 - 4:21pes ettim.
-
4:22 - 4:27Pes ettim ve diğer
11 jüriyle birlikte oy verdim. -
4:29 - 4:30İşte buydu:
-
4:31 - 4:35Çökmüş yargı sistemimiz iş üzerindeydi.
-
4:38 - 4:40Orada arabadayım
-
4:40 - 4:42ve merak ediyorum:
-
4:42 - 4:46Hayatım aynı olmaya nasıl devam edecek?
-
4:47 - 4:52Hayatım; çocuklarım,
işim, kilise, top oyunlarıydı -- -
4:53 - 4:56ortalama, normal, günlük hayatınız.
-
4:57 - 4:59Artık her şey önemsiz hissettiriyordu.
-
4:59 - 5:02Tavşan deliğine giriyordum.
-
5:03 - 5:06Sinir, endişe,
-
5:06 - 5:09suç, depresyon...
-
5:09 - 5:11Üzerime yapışmışlardı.
-
5:12 - 5:16Hayatımın devam etmesi
gerektiğini biliyordum, -
5:17 - 5:19bir danışmanlık hizmeti aradım.
-
5:19 - 5:23Danışmanım bana travma sonrası
stres bozukluğu teşhisi koydu -
5:23 - 5:28ve bunu yenmenin en iyi yolunun
-
5:28 - 5:31travma hakkında konuşmak olduğunu söyledi.
-
5:32 - 5:37Ancak, onun ofisi haricinde
travmadan bahsettiğimde -
5:37 - 5:38veya bahsetmeyi denediğimde
-
5:38 - 5:40birden susturuluyordum.
-
5:40 - 5:43Hiç kimse bu konuyu duymak istemiyordu.
-
5:43 - 5:47O bir katildi. Aş artık bunu.
-
5:48 - 5:53Ben de daha sonra sessiz bir
kazazede olmaya karar verdim. -
5:54 - 5:57On iki yıl sonra, 2006'da
-
5:58 - 6:03Bobby Wilcher'ın
tüm temyizlerinin düştüğünü -
6:03 - 6:07ve idam gününün yaklaştığını öğrendim.
-
6:07 - 6:09Bu karnıma atılmış bir yumruk gibiydi.
-
6:10 - 6:14Örtülü hislerin tamamı
geri gelmeye başlamıştı. -
6:16 - 6:21Huzur bulmayı denemek için
Bobby'nin avukatını aradım ve dedim ki, -
6:21 - 6:23"İdamdan önce Bobby'i görebilir miyim?"
-
6:24 - 6:29İdam gününde hapishaneye doğru giderken
-
6:29 - 6:31zihnimin içinde
-
6:31 - 6:33Bobby deliye dönüyordu.
-
6:34 - 6:38Fakat şaşırtıcı bir biçimde, çok sakindi.
-
6:39 - 6:44İki saat boyunca o ve ben
orada oturduk ve yaşamdan bahsettik -
6:45 - 6:51ve ölümünde parmağım olduğu için
beni affetmesini istedim. -
6:52 - 6:54Bana söyledikleri şunlardı:
-
6:55 - 6:57"Özür dilemek zorunda değilsin.
-
6:57 - 6:59Beni oraya sen koymadın.
-
6:59 - 7:01Bunu kendim yaptım.
-
7:02 - 7:04Fakat daha iyi hissettirecekse,
-
7:04 - 7:05seni affediyorum."
-
7:07 - 7:09Eve dönerken
-
7:09 - 7:13bir restoranda durdum
ve bir margarita aldım. -
7:13 - 7:17(Gülüşmeler)
-
7:17 - 7:19Bir tanesinin sakin olmayı
denememe -- -
7:19 - 7:20(Gülüşmeler)
-
7:20 - 7:22yetecek kadar
büyük olmadığını düşünüyorum. -
7:23 - 7:25Telefonum çaldı.
-
7:26 - 7:28Bobby'nin avukatıydı.
-
7:29 - 7:32İdamının iki dakikası içerisinde,
-
7:32 - 7:34ona biraz zaman vermişlerdi.
-
7:36 - 7:40Bu zaman da Bobby'e ulaşmam için
-
7:40 - 7:42bana süre verdi.
-
7:43 - 7:45Kulağa ne kadar çılgınca gelse de
-
7:45 - 7:47biz arkadaş olduk.
-
7:49 - 7:51Üç ay sonra,
-
7:51 - 7:54Mississippi Eyaleti
tarafından idam edildi. -
7:55 - 8:00Sizlere hikayemi anlatmak için buradayım,
-
8:01 - 8:06çünkü tam olarak 22 yıl sonra,
-
8:06 - 8:10bir arkadaşım beni cesaretlendirdiğinde
-
8:11 - 8:13bu konu hakkında
konuşabilecek kadar açıldım. -
8:14 - 8:18"Hey, belki de diğer jürilerle
konuşman gerekiyordur. -
8:18 - 8:21Hepiniz aynı tecrübeyi yaşadınız."
-
8:22 - 8:25Neyin peşinde olduğumdan emin olmayarak
-
8:25 - 8:26onlarla konuşmam gerekiyordu.
-
8:27 - 8:29Araştırmak için yola koyuldum
-
8:31 - 8:33ve aslında çoğunu da buldum.
-
8:33 - 8:35Buluştuğum ilk jüri,
-
8:36 - 8:38Bobby'nin hak ettiğini
bulduğunu düşünüyordu. -
8:39 - 8:40Diğer jüri --
-
8:41 - 8:45şey, idamın gerçekleşmesinin
bu kadar uzun sürmesine -
8:45 - 8:47biraz pişmanlık duyuyordu.
-
8:47 - 8:50Bir sonraki jüri,
sorunu neydi bilmiyorum, -
8:50 - 8:53ama duruşma hakkında
hiçbir şey hatırlamıyordu. -
8:53 - 8:54(Gülüşmeler)
-
8:54 - 8:56Pekala,
-
8:57 - 8:59zihnimin içinde düşünüyorum,
-
8:59 - 9:03"Vay, herkesten bu tepkiyi mi alacağım?"
-
9:04 - 9:07Allen için Tanrı'ya şükürler olsun.
-
9:08 - 9:10Allen kibar bir ruha sahipti.
-
9:11 - 9:15Onunla konuştuğumda kararımız konusunda
-
9:15 - 9:17canıgönülden üzgündü.
-
9:17 - 9:22Bana o gün hakkında,
perişanlığın içine oturduğunu -
9:22 - 9:25ve bunun onu çarptığını anlattı.
-
9:26 - 9:28Radyo dinliyordu ve radyoda
-
9:28 - 9:34Parchman Hapishanesi'nde
idam edilecek adamların -
9:34 - 9:35bir listesi vardı.
-
9:37 - 9:39Bobby'nin adını duydu
-
9:39 - 9:43ve ondan sonra,
gerçekten ne yaptığını fark etti. -
9:43 - 9:48Dedi ki, "Biliyorsun, o adamın
ölümünde sorumluluğum vardı." -
9:49 - 9:52Şimdi işte burada,
20 bilmem kaç yıl sonra -
9:52 - 9:55ve Allen hala bu konuyla uğraşıyor.
-
9:56 - 10:00Hiç kimseye de asla
bundan bahsetmedi, eşine bile. -
10:02 - 10:03Ayrıca bana
-
10:04 - 10:07Mississippi Eyaleti idam cezasını
muhafaza etmek isteseydi, -
10:07 - 10:12o zaman hey, jüriler için
danışmanlık sağlamak zorundaydı dedi. -
10:13 - 10:16Buluştuğum sonraki jüri Jane'di.
-
10:16 - 10:19Jane şu anda idam cezasına
tamamen karşı. -
10:19 - 10:21Sonraki de Bill.
-
10:21 - 10:27Bill haftalarca
bu yıkıcı depresyonu yaşadığını -
10:27 - 10:29ve sonra işe döndüğünü söyledi,
-
10:29 - 10:32iş arkadaşları ona
şöyle şeyler söylüyormuş, -
10:32 - 10:34"Hey, onu kızarttın mı?"
-
10:34 - 10:36Onlar için bu yalnızca bir şakaydı.
-
10:37 - 10:39Daha sonra Jon var.
-
10:39 - 10:43Jon, kararının ona ağır geldiğini
-
10:43 - 10:45ve her gün sıkıntı çektiğini söyledi.
-
10:47 - 10:50Konuştuğum son jüri Ken'di.
-
10:50 - 10:52Ken jüri başkanıydı.
-
10:53 - 10:55Konuşmak için oturduğumuzda
-
10:56 - 11:03yapmamız gereken şey konusunda
derinden üzgün olduğu belliydi. -
11:03 - 11:08Adliyeyi terk ettiği gün rahatlamıştı
-
11:08 - 11:10ve arabasıyla eve döndü
-
11:10 - 11:13ve anahtarı kapıya götürüp kilidini açtı
-
11:13 - 11:16ve gerçekten yıkılmıştı.
-
11:18 - 11:21Bobby'nin suçlu olduğunu bildiğini,
-
11:21 - 11:24fakat aldığı kararın
-
11:24 - 11:27doğru karar olup olmadığını
bilmediğini söyledi. -
11:28 - 11:31Bunu kafasında defalarca
canlandırdığını söyledi. -
11:32 - 11:34Doğru şeyi mi yapmıştık?
-
11:35 - 11:37Doğru şeyi mi yapmıştık?
-
11:38 - 11:41Doğru şeyi mi yapmıştık?
-
11:44 - 11:45(İç çekiyor)
-
11:46 - 11:48Onca yıl geçti
-
11:49 - 11:54ve ben sonunda tek üzgün jüri
olmadığımı fark ettim. -
11:55 - 11:58Potansiyel jürilerle,
-
11:58 - 12:02tecrübemizi paylaşmak konusunda konuştuk,
-
12:03 - 12:07onlara bekleyecekleri şey
hakkında öngörü vermek için -
12:08 - 12:11ve ilgisiz olmayın demek için;
-
12:12 - 12:15inandığınız şeyi bilin demek için;
-
12:15 - 12:18durduğunuz yeri bilin
ve hazırlıklı olun demek için, -
12:19 - 12:25çünkü bir sabah jüri olarak içeriye girip,
-
12:25 - 12:29duruşma sonunda bir katil gibi
hissederek çıkmayı istemezsiniz. -
12:31 - 12:35Hayatımdaki bu fırtına boyunca,
biraz ilham bulabildim -
12:35 - 12:37ve bu ilham bana, torunlarımla geldi.
-
12:39 - 12:4114 yaşındaki torunum Maddie
-
12:42 - 12:45okul için idam cezasıyla ilgili bir
kompozisyon yazıyordu -
12:45 - 12:47ve bana sorular soruyordu.
-
12:48 - 12:51Bu çocuğun da benim gibi
-
12:51 - 12:55aynı kısasa kısas kültüründe
-
12:56 - 12:58büyüyor olduğu fikri
-
12:58 - 12:59kafama dank etti.
-
13:00 - 13:04Ona tecrübemi şöyle açıkladım:
-
13:05 - 13:09Bir jüri olarak görev yaparken
-
13:10 - 13:12birisine idam cezası vermiştim.
-
13:12 - 13:14Ona sordum,
-
13:14 - 13:16"Bu beni katil yapar mı?"
-
13:18 - 13:19Cevap veremedi.
-
13:20 - 13:24Daha sonra bu konunun tartışmaya
açık olması gerektiğini biliyordum. -
13:24 - 13:26Bilin bakalım ne oldu?
-
13:27 - 13:30Geçenlerde kölelik karşıtı bir topluluk
-
13:30 - 13:33beni konuşmaya davet etti.
-
13:34 - 13:36Oradayken bir tişörtüm vardı.
-
13:37 - 13:39Üzerinde "İdamları Durdurun" yazıyordu.
-
13:40 - 13:44Eve gittiğimde 16 yaşındaki
torunum Anna oradaydı -
13:45 - 13:47ve dedi ki "Bu tişörtü alabilir miyim?"
-
13:48 - 13:50Babasına baktım --
-
13:51 - 13:52babası benim oğlum --
-
13:53 - 13:57ve onun hala bu idam meselesiyle
uğraştığını biliyordum. -
13:58 - 14:00Anna'ya döndüm ve ona şöyle dedim,
-
14:01 - 14:02"Bunu giyecek misin?"
-
14:03 - 14:06Döndü ve babasına baktı ve dedi ki,
-
14:06 - 14:09"Baba, hislerini anlıyorum,
-
14:09 - 14:11ama ben idam cezasına inanmıyorum."
-
14:12 - 14:15Oğlum bana baktı,
-
14:15 - 14:18kafasını salladı ve şöyle dedi,
-
14:20 - 14:21"Teşekkürler anne."
-
14:22 - 14:25Bunun güzel bir "teşekkürler anne"
olmadığını biliyordum. -
14:26 - 14:27(Gülüşmeler)
-
14:28 - 14:32Hayatın bana bazı dersler
öğrettiğini öğrenmiştim. -
14:34 - 14:39O jüride görev almamış olsaydım,
-
14:40 - 14:44hâlâ aynı zihniyette
olabileceğimi öğretti. -
14:45 - 14:48Bana, torunlarımın gözünden
-
14:48 - 14:52bakabilme güvenini de verdi,
-
14:52 - 14:57genç jenerasyonun bu zor,
sosyal meselelerle mücadele etmeye -
14:57 - 15:01istekli ve yetenekli olduklarını gösterdi.
-
15:02 - 15:05Tecrübemden ötürü de
-
15:05 - 15:06torunlarım artık
-
15:07 - 15:12kendi ayakları üzerinde durma konusunda
-
15:12 - 15:14ve kültürel inançlara güvenmek yerine
-
15:14 - 15:19kendileri için düşünmek
konusunda daha donanımlı. -
15:20 - 15:21Yani:
-
15:22 - 15:26Tutucu, Hristiyan bir aileden,
-
15:26 - 15:31Birleşik Devletler'in çok tutucu bir
eyaletinden gelen birisi olarak -
15:32 - 15:34burada sizlere
-
15:34 - 15:39idam cezasının yeni düşmanları
olduğunu söylemek için bulunuyorum. -
15:40 - 15:41Teşekkürler.
-
15:41 - 15:45(Alkış)
- Title:
- Bir jüri üyesinin idam cezası üzerine düşünceleri
- Speaker:
- Lindy Lou Isonhood
- Description:
-
Lindy Lou Isonhood, idam cezasının hayatın bir gerçeği ve dile getirilmeyen kültürün bir parçası olduğu bir şehirde büyüdü. Fakat büyük bir cinayet davasında jüri üyeliği yaptıktan sonra -- ve suçlu adama ölüm cezası verme oylamasında "evet" oyu verdikten sonra -- içinde bir şeyler değişti. Bu merak uyandıran ve kişisel konuşmada Isanhood, davadan bugüne dek geçen 25 senede kendisine sorup durduğu soruyu düşünüyor: ben bir katil miyim?
- Video Language:
- English
- Team:
closed TED
- Project:
- TEDTalks
- Duration:
- 16:00
![]() |
Cihan Ekmekçi approved Turkish subtitles for A juror's reflections on the death penalty | |
![]() |
Cihan Ekmekçi edited Turkish subtitles for A juror's reflections on the death penalty | |
![]() |
Figen Ergürbüz accepted Turkish subtitles for A juror's reflections on the death penalty | |
![]() |
Figen Ergürbüz edited Turkish subtitles for A juror's reflections on the death penalty | |
![]() |
Gözde Zülal Solak edited Turkish subtitles for A juror's reflections on the death penalty | |
![]() |
Gözde Zülal Solak edited Turkish subtitles for A juror's reflections on the death penalty |