Jak jeden naukowiec dokonał przewrotu w przemyśle chemicznym - Mark Lytle
-
0:07 - 0:10W 1958 roku Rachel Carson otrzymała list,
-
0:10 - 0:13którego autor opisywał
spadające z gałęzi ptaki. -
0:13 - 0:17Obwiniał za ich śmierć pestycyd DDT,
-
0:17 - 0:20którym spryskiwano pobliskie bagna.
-
0:20 - 0:24List był dla Carson bodźcem
do prześledzenia sprawy DDT. -
0:24 - 0:28Znała już zdanie naukowców
i ekologów, którzy obawiali się, -
0:28 - 0:32że powszechne użycie pestycydów
stanowi zagrożenie dla ryb, ptaków -
0:32 - 0:34i prawdopodobnie dla ludzi.
-
0:34 - 0:37Rozpoczęła od pytań do pracowników rządu,
-
0:37 - 0:40których znała dzięki pracy
w Agencji Rybołówstwa USA. -
0:40 - 0:46Pytała: "Co uciszyło odgłosy wiosny?".
-
0:46 - 0:51W 1962 roku Carson opublikowała
swoje odkrycia w "Milczącej wiośnie". -
0:51 - 0:54Książka dokumentowała
niewłaściwe stosowanie chemikaliów -
0:54 - 0:57oraz ich wyniszczające działanie
na środowisko i zdrowie człowieka. -
0:57 - 1:01"Milcząca wiosna" od razu przyciągnęła
zwolenników jak i zajadłych przeciwników, -
1:01 - 1:04atakujących bezpośrednio samą autorkę.
-
1:04 - 1:10Jak spokojna biolożka i pisarka
wzbudziła tyle kontrowersji? -
1:10 - 1:14Carson rozpoczęła karierę zawodową
już w czasie studiów podyplomowych, -
1:14 - 1:18kiedy to godziła studia biologii
na Uniwersytecie Johna Hopkinsa -
1:18 - 1:19z pracą dorywczą.
-
1:19 - 1:22Musiała jednak porzucić szkołę
przed ukończeniem doktoratu, -
1:22 - 1:25żeby pomóc choremu ojcu i siostrze.
-
1:25 - 1:28Znalazła pracę dorywczą
w Agencji Rybołówstwa, -
1:28 - 1:32gdzie tworzyła audycje radiowe
o biologii morza. -
1:32 - 1:36Jej umiejętności pisarskie przyciągające
uwagę szerokiej publiczności -
1:36 - 1:38zachwyciły jej przełożonych
-
1:38 - 1:43i w 1936 roku została drugą kobietą
zatrudnioną w Agencji na pełny etat. -
1:43 - 1:48W 1941 wydała pierwszą z trzech książek
poświęconych tematyce oceanu, -
1:48 - 1:52w których łączyła naukę z lirycznymi
rozważaniami o podwodnym świecie. -
1:52 - 1:57Prace te zyskały duże grono czytelników.
-
1:57 - 1:59W "Milczącej wiośnie"
Carson zainteresowała się -
1:59 - 2:04działaniami człowieka zagrażającymi
równowadze środowiska. -
2:04 - 2:09DDT stosowano początkowo w czasie II wojny
światowej do ochrony plonów przed owadami -
2:09 - 2:12i ochrony żołnierzy przed chorobami
przenoszonymi przez owady. -
2:12 - 2:17Po wojnie rutynowo opryskiwano nim
pola w celu zwalczania szkodników, -
2:17 - 2:20często z nieprzewidzianymi skutkami.
-
2:20 - 2:23Próba wytępienia mrówek ognistych
w południowych Stanach Zjednoczonych -
2:23 - 2:29zniszczyła całą dziką przyrodę,
ale mrówek nie udało się pozbyć. -
2:29 - 2:33Mimo tych i innych niepowodzeń
Departament Rolnictwa USA -
2:33 - 2:37i spółki chemiczne wychwalały zalety DDT.
-
2:37 - 2:41Wiedza o jego szkodliwości była mała,
niewiele było też regulacji prawnych. -
2:41 - 2:44Tymczasem Carson pokazała,
jak nadużywanie chemikaliów -
2:44 - 2:47prowadzi do ewolucji odpornych gatunków,
-
2:47 - 2:52co z kolei zachęca do produkcji
bardziej zabójczych chemikaliów. -
2:52 - 2:54Ponieważ DDT nie rozpuszcza się w wodzie,
-
2:54 - 2:59twierdziła, że z upływem czasu
będzie odkładało się w środowisku, -
2:59 - 3:03w ciałach owadów, w tkankach zwierząt
żywiących się tymi owadami, -
3:03 - 3:05a nawet w organizmach ludzkich.
-
3:05 - 3:10Zasugerowała, że ekspozycja na DDT
może wywołać zmiany w strukturze genów, -
3:10 - 3:14których konsekwencji dla przyszłych
pokoleń nie można przewidzieć. -
3:14 - 3:17"Milcząca wiosna" wywołała burzę.
-
3:17 - 3:21Dla wielu książka była wezwaniem
do nałożenia regulacji na substancje -
3:21 - 3:23zdolne do wyrządzania
katastrofalnych szkód. -
3:23 - 3:27Przeciwnicy podkreślali,
że Carson pominęła rolę DDT -
3:27 - 3:30w ograniczaniu zagrożenia,
jakie stanowią dla ludzi owady. -
3:30 - 3:35Były Sekretarz Rolnictwa
Ezra Taft Benson chciał wiedzieć, -
3:35 - 3:40"dlaczego bezdzietna stara panna
tak bardzo interesuje się genetyką" -
3:40 - 3:45i lekceważąco uznał Carson
za "prawdopodobną komunistkę". -
3:45 - 3:50Prawnik producenta pestycydów
określił Carson i jej zwolenników -
3:50 - 3:56jako "złowrogie siły" dążące
do nadania firmom miana "niemoralnych". -
3:56 - 4:00W rzeczywistości Carson skupiła się
na zagrożeniach związanych z chemikaliami, -
4:00 - 4:04ponieważ nie były powszechnie znane,
w przeciwieństwie do ich zalet. -
4:04 - 4:05Odrzucała panujące przekonanie,
-
4:05 - 4:09że ludzie powinni i mogą
kontrolować naturę. -
4:09 - 4:12W zamian zachęcała do pracy
-
4:12 - 4:17nad "rozwojem i doskonaleniem,
nie natury, ale siebie samych". -
4:17 - 4:20Carson zmarła na raka w 1964 roku,
-
4:20 - 4:24zaledwie dwa lata
po wydaniu "Milczącej wiosny". -
4:24 - 4:29Jej praca dała początek pokoleniu
działaczy na rzecz środowiska. -
4:29 - 4:32W 1969 roku w wyniku presji
ze strony ekologów -
4:32 - 4:36Kongres przyjął ustawę o krajowej polityce
ochrony środowiska - NEPA, -
4:36 - 4:42która wymagała od agencji federalnych
oceny wpływu ich działań na środowisko. -
4:42 - 4:43W celu egzekwowania ustawy
-
4:43 - 4:47Prezydent Richard Nixon utworzył
Agencję Ochrony Środowiska - EPA. -
4:47 - 4:54W 1972 roku EPA wprowadziła
częściowy zakaz stosowania DDT. -
4:54 - 4:58Nawet po śmierci Rachel Carson
wspierała środowisko -
4:58 - 5:01dzięki nieprzemijającej sile
swoich publikacji.
- Title:
- Jak jeden naukowiec dokonał przewrotu w przemyśle chemicznym - Mark Lytle
- Speaker:
- Mark Lytle
- Description:
-
Obejrzyj całą lekcję: https://ed.ted.com/lessons/how-one-scientist-took-on-the-chemical-industry-mark-lytle
W 1958 roku po otrzymaniu listu opisującego śmierć ptaków spowodowaną pestycydem znanym jako DDT, Rachel Carson rozpoczęła badania nad niewłaściwym zastosowaniem chemikaliów i ich wyniszczającym wpływie na środowisko. W 1962 roku opublikowała swoje odkrycia w „Milczącej wiośnie”. Książka natychmiast przyciągnęła zarówno zwolenników jak i zajadłych przeciwników. Mark Lytle sprawdził, jak biolożka i pisarka wzbudziła tak wiele kontrowersji.
- Video Language:
- English
- Team:
closed TED
- Project:
- TED-Ed
- Duration:
- 05:03
![]() |
Barbara Guzik approved Polish subtitles for How one scientist took on the chemical industry | |
![]() |
Barbara Guzik accepted Polish subtitles for How one scientist took on the chemical industry | |
![]() |
Barbara Guzik edited Polish subtitles for How one scientist took on the chemical industry | |
![]() |
Barbara Guzik edited Polish subtitles for How one scientist took on the chemical industry | |
![]() |
Barbara Guzik edited Polish subtitles for How one scientist took on the chemical industry | |
![]() |
Barbara Guzik edited Polish subtitles for How one scientist took on the chemical industry | |
![]() |
Barbara Guzik edited Polish subtitles for How one scientist took on the chemical industry | |
![]() |
Ola Goczoł edited Polish subtitles for How one scientist took on the chemical industry |