Gever Tulley - 5 niebezpiecznych zabaw dla dzieci
-
0:00 - 0:05Witam w "Pięciu niebezpiecznych zabawach, na które powinno pozwolić się swoim dzieciom".
-
0:05 - 0:07Sam nie mam dzieci.
-
0:07 - 0:09Pożyczam dzieci od znajomych, więc...
-
0:09 - 0:12(Śmiech)
-
0:13 - 0:15Traktujcie moje uwagi z przymrużeniem oka.
-
0:15 - 0:18Nazywam się Gever Tulley.
-
0:18 - 0:22Z zawodu jestem informatykiem,
-
0:22 - 0:27ale jestem też założycielem tzw. Szkoły Majsterkowania.
-
0:27 - 0:30Jest to zielona szkoła pomagająca dzieciom nauczyć się,
-
0:30 - 0:33jak konstruować przedmioty, które sobie wymyślą.
-
0:33 - 0:35Więc budujemy wiele rzeczy.
-
0:35 - 0:38Daję urządzenia elektryczne do ręki drugoklasistom.
-
0:38 - 0:42Jeśli więc chcecie posłać dzieci do Szkoły Majsterkowania,
-
0:42 - 0:45to wrócą posiniaczone, podrapane i pokrwawione.
-
0:47 - 0:49Nasz świat podlega
-
0:49 - 0:53coraz surowszym przepisom dotyczącym bezpieczeństwa dzieci.
-
0:53 - 0:59Jak niedorzeczne mogą być te przepisy
-
0:59 - 1:01wydaje się nie mieć granic.
-
1:01 - 1:06Ostrzeżenia przed uduszeniem widnieją na każdym kawałku folii wyprodukowanej w USA,
-
1:06 - 1:08lub sprzedawanej w Stanach wraz z jakąś inną rzeczą .
-
1:08 - 1:10lub sprzedawanej w Stanach wraz z jakąś inną rzeczą .
-
1:10 - 1:13Daje się ostrzeżenia na kubkach do kawy,
-
1:13 - 1:16mówiące, że ich zawartość może sparzyć.
-
1:16 - 1:20Twierdzimy, że każdy przedmiot ostrzejszy od piłeczki golfowej
-
1:20 - 1:22jest zbyt ostry
-
1:22 - 1:24dla dzieci poniżej 10 roku życia.
-
1:24 - 1:28Gdzie leży kres takiego myślenia?
-
1:28 - 1:33Jeśli zaokrąglimy każdy kant i pozbędziemy się każdego ostrego przedmiotu,
-
1:33 - 1:35każdej wystającej rzeczy na świecie,
-
1:36 - 1:40to gdy dzieci pierwszy raz zetkną się z czymkolwiek ostrym
-
1:40 - 1:43lub nie wykonanym z zaokrąglonego plastiku,
-
1:43 - 1:45zrobią sobie tym krzywdę.
-
1:46 - 1:52Gdy kurczą się granice tego, co określamy jako strefę bezpieczeństwa,
-
1:52 - 1:58odcinamy nasze pociechy od cennych możliwości nauczenia się,
-
1:58 - 2:00jak oddziaływać z otaczającym je światem.
-
2:01 - 2:05I pomimo naszych najlepszych chęci i starań
-
2:05 - 2:06dzieciaki zawsze wynajdą sposób,
-
2:06 - 2:09by zrobić najniebezpieczniejszą rzecz, jaką tylko mogą
-
2:09 - 2:11w jakimkolwiek znajdą się otoczeniu.
-
2:12 - 2:18Zatem, mimo prowokacyjnego tytułu, ta prezentacja jest o bezpieczeństwie
-
2:19 - 2:23i o pewnych prostych rzeczach, które możemy zrobić,
-
2:23 - 2:29by wychować nasze dzieci na pomysłowych, pewnych siebie ludzi
-
2:29 - 2:31umiejących radzić sobie z otoczeniem.
-
2:32 - 2:37Pokażę wam fragmenty z pisanej właśnie książki pod tytułem
-
2:38 - 2:40"50 niebezpiecznych zabaw" ("50 Dangerous Things").
-
2:40 - 2:42Teraz powiem tylko o pięciu.
-
2:42 - 2:45Pierwsza z nich - igraj z ogniem.
-
2:45 - 2:50Uczenie się panowania nad jedną z podstawowych sił przyrody
-
2:50 - 2:54jest przełomowym wydarzeniem z dzieciństwa.
-
2:54 - 2:56Czy o tym pamiętamy, czy nie,
-
2:56 - 2:59jest to pierwszy raz,
-
2:59 - 3:02kiedy panujemy nad jedną z tych tajemniczych sił.
-
3:02 - 3:04Te tajemnice odkrywają tylko ci,
-
3:04 - 3:06którzy mają okazję się nimi pobawić.
-
3:06 - 3:09Zatem - zabawa z ogniem.
-
3:09 - 3:15Ogień jest jedną z tych wielkich rzeczy, które odkryliśmy.
-
3:15 - 3:18Bawiąc się nim, dzieci uczą się podstawowych praw,
-
3:18 - 3:22uczą się o zużyciu tlenu, procesie spalania i spalinach.
-
3:22 - 3:24Ogień działa w oparciu o te trzy składowe,
-
3:24 - 3:27które trzeba znać, by dobrze go kontrolować.
-
3:27 - 3:32Można myśleć o otwartym ogniu jako o laboratorium.
-
3:32 - 3:34Nigdy nie wiadomo, czego się przy tej zabawie nauczą.
-
3:34 - 3:39Pozwólmy dzieciom bawić się na ich własnych zasadach
-
3:40 - 3:42a, wierzcie mi, poznają rzeczy,
-
3:42 - 3:47których nie nauczą się od zabawek z serii "Dora poznaje świat".
-
3:48 - 3:51Punkt drugi - miej własny scyzoryk.
-
3:51 - 3:55Scyzoryki powoli odchodzą z naszej świadomości kulturowej
-
3:56 - 3:58i jest to rzecz straszna.
-
3:58 - 4:01(Śmiech)
-
4:02 - 4:07Scyzoryk jest pierwszym uniwersalnym narzędziem, które się otrzymuje.
-
4:07 - 4:10Można nim coś podważyć, jest szpachelką,
-
4:10 - 4:13jest śrubokrętem czy wreszcie nożem.
-
4:13 - 4:18Jest potężnym i dającym poczucie siły narzędziem.
-
4:18 - 4:21W wielu kulturach noże daje się dzieciom,
-
4:21 - 4:23które dopiero uczą się chodzić.
-
4:23 - 4:27To są eskimoskie dzieci odkrawające tłuszcz wielorybi.
-
4:27 - 4:31Pierwszy raz ujrzałem je w kanadyjskim filmie edukacyjnym mając 10 lat
-
4:31 - 4:35i wywarły na mnie niezatarte wrażenie.
-
4:35 - 4:39To pokazuje, że dzieci potrafią rozwijać poczucie siebie dzięki narzędziu
-
4:39 - 4:41i to już w bardzo młodym wieku.
-
4:41 - 4:43Ustala się kilka prostych zasad -
-
4:44 - 4:49ostrze zawsze kieruj od ciała, nie używaj tępego ostrza, nie rób nic na siłę -
-
4:49 - 4:52dzieci potrafią zrozumieć te zasady i kierować się nimi.
-
4:52 - 4:53Oczywiście w końcu się skaleczą.
-
4:53 - 4:56Sam mam na nogach okropne blizny po nożu.
-
4:57 - 4:59Ale dzieciom rany szybko się goją.
-
4:59 - 5:03(Śmiech)
-
5:03 - 5:05Punkt trzeci - rzucaj oszczepem.
-
5:06 - 5:10Okazuje się, że nasze mózgi są zaprogramowane do rzucania.
-
5:10 - 5:15Podobnie jak mięśnie, jeśli części mózgu są nieużywane,
-
5:15 - 5:17to z czasem zanikają.
-
5:18 - 5:21Ale jeśli je trenujesz,
-
5:21 - 5:23każdy mięsień umacnia całe ciało
-
5:23 - 5:25i tyczy się to również mózgu.
-
5:26 - 5:30Wykazano, że gdy ćwiczy się rzucanie,
-
5:30 - 5:33pobudzane są płaty czołowe i ciemieniowe,
-
5:33 - 5:38które odpowiadają za ostrość wzroku, myślenie przestrzenne,
-
5:38 - 5:43czy całościowe podchodzenie do problemów.
-
5:43 - 5:47Pomaga to rozwinąć zdolności obrazowania i przewidywania.
-
5:48 - 5:53Rzucanie jest połączeniem umiejętności rozumowych i fizycznych,
-
5:53 - 5:57więc jest to ćwiczenie ogólnorozwojowe.
-
5:57 - 6:03Ćwiczenia z celem pomagają dzieciom również
-
6:03 - 6:08rozwijać zdolność skupienia uwagi i koncentracji.
-
6:08 - 6:10Są więc znakomite.
-
6:10 - 6:14Punkt czwarty - rozkręcaj urządzenia.
-
6:14 - 6:18Można znaleźć mnóstwo ciekawych rzeczy wewnątrz swojej zmywarki.
-
6:18 - 6:23Następnym razem, gdy będziesz chciał wyrzucić urządzenie -- nie rób tego.
-
6:23 - 6:26Rozbierz je na części ze swoim dzieckiem lub przyślij je do nas,
-
6:26 - 6:28a my je z nim rozłożymy.
-
6:28 - 6:30Nawet gdy się nie wie, co to za części,
-
6:30 - 6:33kombinowanie, do czego mogą służyć,
-
6:33 - 6:36jest świetnym zajęciem dla dzieci.
-
6:36 - 6:42Poczują, że mogą rozebrać coś na części,
-
6:42 - 6:44i nieważne, jak złożone coś jest,
-
6:44 - 6:48mogą zrozumieć działanie tych części, a w końcu
-
6:48 - 6:50mogą zrozumieć całość.
-
6:50 - 6:53Chodzi o to poczucie, że da się coś pojąć.
-
6:54 - 6:57Te czarne skrzynki, które uważamy za coś oczywistego,
-
6:57 - 7:01są obiektami złożonymi, ale stworzonymi przez innych ludzi
-
7:01 - 7:03i można je zrozumieć.
-
7:03 - 7:07Punkt piąty - podwójny.
-
7:07 - 7:09Łam ustawę DMCA o prawach autorskich w cyfrowych mediach.
-
7:09 - 7:12(Śmiech)
-
7:12 - 7:15Poza przepisami bezpieczeństwa są inne prawa,
-
7:15 - 7:18które ograniczają nasze możliwości oddziaływania z przedmiotami,
-
7:18 - 7:20które posiadamy - np. z nagraniami cyfrowymi.
-
7:21 - 7:28To bardzo proste ćwiczenie - kup piosenkę na iTunes, zapisz na CD,
-
7:28 - 7:31zgraj ją do formatu MP3 i odsłuchaj na tym samym komputerze.
-
7:31 - 7:33Właśnie złamałeś prawo.
-
7:33 - 7:37Zasadniczo w USA można cię skazać za złamanie praw autorskich.
-
7:37 - 7:39Ważne jest by dzieci zrozumiały,
-
7:39 - 7:43że niektóre z tych praw są łamane przez przypadek
-
7:43 - 7:45i że prawo trzeba interpretować.
-
7:45 - 7:48Często rozmawiamy o tym z dziećmi,
-
7:48 - 7:52gdy bawimy się różnymi rzeczami, otwieramy je,
-
7:52 - 7:55rozkładamy je i używamy do innych rzeczy,
-
7:55 - 8:00a także gdy prowadzimy samochód.
-
8:01 - 8:05Prowadzenie auta daje dziecku poczucie kontroli,
-
8:05 - 8:07jest to szczyt do osiągnięcia.
-
8:07 - 8:09(Śmiech)
-
8:09 - 8:13Ci, którzy nie chcą łamać prawa,
-
8:13 - 8:16mogą prowadzić samochód ze swoim dzieckiem.
-
8:16 - 8:19Jest to dla dzieci wspaniały etap.
-
8:19 - 8:21Dzieje się to mniej więcej wtedy,
-
8:21 - 8:24gdy zaczynają fascynować się dinozaurami,
-
8:24 - 8:26i innymi wielkimi rzeczami z zewnętrznego świata,
-
8:26 - 8:28które próbują zrozumieć.
-
8:28 - 8:33Auto to podobny przedmiot, a dzieci mogą wsiąść do niego i kierować nim.
-
8:33 - 8:37Pozwala im to kontrolować świat w sposób
-
8:37 - 8:42który normalnie jest dla nich niedostępny.
-
8:42 - 8:44I jest to zupełnie legalne.
-
8:44 - 8:46Znajdź pustą działkę, upewnij się, że nic na niej nie ma
-
8:46 - 8:50i że jest własnością prywatną, i pozwól im prowadzić.
-
8:50 - 8:52Właściwie jest to bardzo bezpieczne.
-
8:52 - 8:54I sprawia frajdę całej rodzinie.
-
8:54 - 8:56(Śmiech)
-
8:56 - 8:58Zobaczmy.
-
8:58 - 9:01To chyba wszystko. Punkt pięć i pół.
- Title:
- Gever Tulley - 5 niebezpiecznych zabaw dla dzieci
- Speaker:
- Gever Tulley
- Description:
-
Gever Tulley, twórca Szkoły Majsterkowania, mówi o pięciu niebezpiecznych zabawach, na które powinno się pozwolić swoim dzieciom. Zaprezentowano na TED University 2007.
- Video Language:
- English
- Team:
closed TED
- Project:
- TEDTalks
- Duration:
- 09:01
![]() |
Krystyna Wasilewska edited Polish subtitles for 5 dangerous things you should let your kids do | |
![]() |
Krystyna Wasilewska edited Polish subtitles for 5 dangerous things you should let your kids do | |
![]() |
Jeremi Ochab added a translation |