Mit o Prometeuszu |Iseult Gillespie

Nasza strona na Patreonie: https://www.patreon.com/teded

Cała lekcja: https://ed.ted.com/lessons/the-myth-of-prometheus-iseult-gillespie

Przed stworzeniem człowieka, greccy bogowie wygrali walkę z gigantami zwanymi tytanami. Wielu tytanów poległo, inni zostali strąceni w otchłań Tartaru. Ale tytan Prometeusz, którego imię oznacza "przewidujący",
przekonał swojego brata, Epimeteusza, żeby razem walczyli po stronie bogów. Iseult Gillespie przedstawia mit o Prometeuszu.

Autor lekcji: Iseult Gillespie, reżyseria: Léa Krawczyk.

Tłumaczenie fragmentu z wstępu P. B. Shelleya do "Prometeusza wyzwolonego": Leszek Elektorowicz, Wydawnictwo Literackie,
Kraków 1982, s. 7.

Dziękujemy sponsorom za wsparcie! Bez Was ten film nie mógłby powstać.
Yalda A., Susan Herder, Andrew Bosco, Craig Sheldon, Javier Aldavaz, Bruno Pinho, Rishi Pasham, Nick Johnson, Alex Kongkeo, Levi Cook, Peter Koebel, Misaki Sato, Runarm, Maxi Kobi Einy, Ilya Bondarik, Darren Toh, Bozhidar Karaargirov, Boytsov Ilya, Marc Veale, Rodrigo Carballo, Humberto A OjedaGomez, Daniel Day, SookKwan Loong, Jhuval, Nik Maier.

Przed stworzeniem człowieka,

greccy bogowie wygrali walkę
z gigantami zwanymi tytanami.

Wielu tytanów poległo,
inni zostali strąceni w otchłań Tartaru.

Ale tytan Prometeusz,
którego imię oznacza "przewidujący",

przekonał swojego brata, Epimeteusza,
żeby razem walczyli po stronie bogów.

W nagrodę Zeus powierzył braciom zadanie

stworzenia wszystkich żywych istot.

Epimeteusz miał rozdzielić
dary bogów między różne istoty.

Niektóre otrzymały dar latania,

inne umiejętność poruszania się pod wodą

lub pośród traw.

Dał zwierzętom lśniące łuski,

miękkie futro

i ostre pazury.

Tymczasem Prometeusz
uformował z gliny pierwszych ludzi.

Stworzył ich na podobieństwo bogów.

Zeus jednak zdecydował,
że ludzie pozostaną śmiertelni

i będą czcić mieszkańców Olimpu z ziemi.

Uważał ludzi za służebne istoty,
bezradne wobec żywiołów

i zdane na opiekę bogów.

Prometeusz jednak miał lepszy plan
względem swoich niedoskonałych stworzeń.

Kiedy Zeus spytał go,
jak będą składane ofiary,

sprytny tytan uknuł podstęp,
który dawał ludziom małą przewagę.

Zabił byka i podzielił go na dwie części,
które pokazał Zeusowi.

Najsmaczniejsze kąski
ukrył z jednej strony,

pod lichą skórą zwierzęcia.

Z drugiej strony, pod grubą
warstwą tłuszczu, schował kości.

Kiedy Zeus wybrał to,
co wyglądało na najlepszy kąsek,

wpadł w szał z powodu
oszustwa Prometeusza.

Wściekły Zeus zakazał
używania ognia na Ziemi,

zarówno do przyrządzania mięsa,
jak i do innych celów.

Prometeusz nie zgadzał się
na odebranie ognia swoim stworzeniom.

Wspiął się na Olimp i ukradł ogień

z kuźni Hefajstosa i Ateny.

Ukrył płomień w pustej łodydze fenkułu
i bezpiecznie zaniósł go ludziom.

Dzięki temu mogli korzystać z dóbr natury

i ostatecznie zapanować
nad naturalnym porządkiem świata.

Dzięki mocy ognia, ludzie mogli
zadbać o pożywienie i ciepło,

ale także tworzyć broń i wszczynać wojny.

Ogień Prometeusza stał się katalizatorem
szybkiego rozwoju cywilizacji.

Kiedy Zeus przyjrzał się życiu ludzi,
uświadomił sobie, co się wydarzyło.

Raz jeszcze sprytny tytan uraził jego dumę

i podważył jego autorytet.

Rozjuszony Zeus wymierzył srogą karę.

Prometeusz został przykuty
do skały na wieczność.

Codziennie sęp miał pożerać jego wątrobę,

która co noc odrastała,
żeby rano znowu mogła być celem ataku.

Pomimo bezustannego cierpienia,

Prometeusz nigdy nie wyraził skruchy
za akt nieposłuszeństwa.

Ze względu na wytrwałość w obliczu ucisku
stał się ulubioną postacią w mitologii.

Ceniono go również
za przebiegłość i dociekliwość

oraz za przekazanie ludziom wiedzy,
władzy i umożliwienie rozwoju.

Jest postacią, która często
pojawia się w literaturze i sztuce.

W dramacie poetyckim
"Prometeusz wyzwolony"

Percy B. Shelley prezentuje Prometeusza
jako romantycznego bohatera,

który uwalnia się z okowów,
uczy empatii i dzieli się wiedzą.

Shelley napisał o swoim bohaterze:

"Prometeusz przedstawia niejako
rodzaj najwyższej doskonałości

moralnej i intelektualnej,

najczystsze bowiem i najszczersze motywy

kierują nim ku najlepszym
i najszlachetniejszym celom".

Mary, żona Shelleya, przedstawiła
historię Prometeusza jako przestrogę.

Swoją powieść zatytułowała: "Frankenstein,
czyli współczesny Prometeusz",

co sugeruje zniszczenie
zniekształconego naturalnego porządku

i stanowi ważny głos w kwestiach etycznych

rodzących się wokół współczesnej nauki.

Jako bohater, buntownik i oszust,

Prometeusz pozostaje symbolem
władzy nad siłami natury

i w ostatecznym rozrachunku

przypomina nam o tym,
że mały kamyk może wywołać lawinę.