hideHelp Amara.org break down language barriers and make media truly global by Donating to the Participatory Culture Foundation (PCF) .
Join us in creating a more inclusive digital world!

< Return to Video

Сургууль бүтээлч сэтгэхүйг устгаж байна

  • 0:02 - 0:05
    Өглөөний мэнд. Сайн байцгаана уу?
  • 0:05 - 0:08
    Дажгүй өдөр байгаа биз?
  • 0:08 - 0:11
    Та бүхэн намайг балмагдуулж орхилоо.
  • 0:11 - 0:12
    Үнэнийг хэлэхэд, би явлаа.
  • 0:12 - 0:15
    (Инээлдэв)
  • 0:18 - 0:22
    Энэ чуулганы туршид бид гурван сэдвийн
    талаар ярилцаж байна.
  • 0:22 - 0:25
    Эдгээр нь миний илтгэлтэй ч бас
    холбоотой.
  • 0:25 - 0:28
    Эхнийх нь бид бүгдэд байдаг гайхалтай
  • 0:28 - 0:33
    бүтээлч чадварын талаар нотолж ярьсан
    илтгэлүүд байлаа.
  • 0:33 - 0:36
    Зөвхөн хоорондоо цар хүрээ,
    хэмжээгээрээ л ялгаатай байсан.
  • 0:36 - 0:39
    Хоёр дахь нь бидний хэний ч
    тааварлаж үл мэдэх,
  • 0:39 - 0:42
    юу ч болж мэдэх
  • 0:42 - 0:43
    ирээдүй.
  • 0:43 - 0:45
    Юу болохыг хэн ч мэдэхгүй.
  • 0:45 - 0:47
    Боловсрол миний сонирхлыг татдаг --
  • 0:47 - 0:51
    үнэндээ миний олж мэдсэн зүйл бол бүгд л
    боловсролд анхаардаг.
  • 0:51 - 0:53
    Үгүй гэж үү? Энэ миний сонирхлыг татдаг.
  • 0:53 - 0:56
    Хэрвээ та аль нэг үдэшлэгт
    очоод өөрийгөө боловсролын
  • 0:56 - 0:58
    салбарт ажилладаг гэж
    танилцуулбал --
  • 0:58 - 1:00
    яг үнэндээ боловсролын салбарт
    ажилладаг хүн
  • 1:00 - 1:03
    үдэшлэгт нэг их очоод байдаггүй л дээ
  • 1:03 - 1:05
    (Инээлдэв) Үнэн шүү.
  • 1:05 - 1:11
    Таныг урьдаг ч үгүй.
  • 1:11 - 1:14
    Тэгээд та ч очьё ч гэж асуудаггүй.
    Хачирхалтай юм шүү.
  • 1:14 - 1:16
    Гэхдээ та уригдлаа гэж бодьё.
  • 1:16 - 1:18
    хэн нэгэн танаас хийдэг ажлыг чинь асуулаа
  • 1:18 - 1:20
    Боловсролын салбарт ажилладаг гэж
    та хариулна.
  • 1:20 - 1:22
    Түүний нүүр хүрэнтэж улайхыг
    харах болно.
  • 1:22 - 1:25
    "Бурхан минь, яагаад би гэж"
  • 1:25 - 1:26
    (инээлдэв)
  • 1:26 - 1:30
    Үдэшлэг ч ингээд өнгөрлөө дөө
    гэж байгаа мэт.
  • 1:30 - 1:32
    Дээрээс нь та түүний боловсролыг асуувал
  • 1:32 - 1:35
    тэр таныг ханан дээр өлгөөд
    зугтахад бэлэн байх болно.
  • 1:35 - 1:37
    Энэ бол эмзэг сэдэв шүү.
  • 1:37 - 1:40
    Шашин, мөнгө болон бусад сэдвийн адил.
  • 1:40 - 1:44
    Боловсрол миний анхаарлыг ихээр татдаг.
    Бүгдэд л адилхан.
  • 1:44 - 1:46
    Яагаад гэвэл боловсрол биднийг огт
  • 1:46 - 1:49
    тааварлаж мэдэх боломжгүй ирээдүй рүү
  • 1:49 - 1:52
    хөтөлдөг болохоор л тэр байх.
  • 1:52 - 1:55
    Энэ жил сургуульд орж байгаа хүүхэд
  • 1:55 - 1:57
    2065 гэхэд тэтгэвэрт гарна.
  • 1:57 - 2:00
    Одоогоос 5 жилийн дараа гэхэд дэлхий
    ямар болох талаар
  • 2:00 - 2:03
    энэ 4 өдөр илтгэл тавьсан эрхмүүдээс өөр
  • 2:03 - 2:05
    хэн ч сайн төсөөлөхгүй л байгаа.
  • 2:05 - 2:08
    Хэдий тийм боловч бид тэдэнд заах л
    хэрэгтэй болдог.
  • 2:08 - 2:10
    Тиймээс миний бодлоор ирээдүйг
  • 2:10 - 2:13
    тааварлаж мэдэхгүй байна гэдэг
    нэг бодлыг гайхалтай.
  • 2:13 - 2:15
    Гуравдах зүйл нь бид бүгдээрээ
  • 2:15 - 2:18
    хүүхдүүдийн шинийг эрэлхийлэгч
  • 2:18 - 2:20
    онцгой
  • 2:20 - 2:22
    инновацийн
  • 2:22 - 2:25
    ур чадварыг хүлээн зөвшөөрдөг.
  • 2:25 - 2:28
    Өчигдөр орой гарсан Сирена,
    Марвел дээр гардаг билүү?
  • 2:28 - 2:30
    Түүний чадварыг хар л даа.
  • 2:30 - 2:31
    Тэр бол гайхалтай.
  • 2:31 - 2:34
    Гэхдээ тэр багадаа яриасаг
    хүүхэд байгаагүй,
  • 2:34 - 2:36
    тэр тусмаа бага байхдаа.
  • 2:36 - 2:38
    Тэр бол өөрийнхөө авьяас чадварыг
  • 2:38 - 2:40
    нээж олж чадсан гайхалтай жишээ.
  • 2:40 - 2:42
    Миний хэлэхийг хүсч байгаа зүйл бол
  • 2:42 - 2:43
    хүүхэд бүр гайхалтай авьяастай төрдөг
  • 2:43 - 2:46
    Бид түүнийг хайр найргүй
    сүйтгэж үгүй хийдэг.
  • 2:46 - 2:48
    Тиймээс би боловсролын тухай,
  • 2:48 - 2:50
    мөн бүтээлч сэтгэлгээний талаар
    ярихыг хүсэж байна.
  • 2:50 - 2:54
    Бүтээлч сэтгэлгээ нь хэл бичгийн хичээлээс
    дутахгүй чухал ач холбогдолтой.
  • 2:54 - 2:58
    Бид энэ хоёр хичээлд адилхан
    ач холбогдол өгч сурмаар байна.
  • 2:58 - 3:05
    (Алга ташив) Баярлалаа.
  • 3:05 - 3:10
    Миний илтгэл дууслаа. Маш их баярлалаа.
    (Инээлдэв)
  • 3:10 - 3:14
    Надад 15 минут үлдэж.
  • 3:14 - 3:20
    Би нөгөө тэр газар төрөөд... (Инээлдэв)
  • 3:20 - 3:22
    Би саяхан нэг гайхалтай түүх сонссон юм.
  • 3:22 - 3:23
    Түүнийг ярих их дуртай.
  • 3:23 - 3:25
    6 настай нэг охин ангийн хойно суугаад
  • 3:25 - 3:27
    зургийн хичээлээ хийж байлаа.
  • 3:27 - 3:29
    Тэр охиныг хичээлдээ ерөөсөө анхаарлаа
  • 3:29 - 3:32
    хандуулахгүй байгааг багш нь анзаарав.
  • 3:32 - 3:34
    Багш шалтгааныг мэдэхээр охин дээр очоод
  • 3:34 - 3:37
    "Чи юу зурж байгаа юм бэ?" гэж асуув.
  • 3:37 - 3:39
    Охин "Би Бурханыг зурж байна" гэлээ.
  • 3:39 - 3:41
    Тэгтэл багш нь,
  • 3:41 - 3:43
    "Хэн ч Бурханыг ямар
    харагддагийг мэдэхгүй шүү дээ"
  • 3:43 - 3:46
    Тэгсэн охин "Нэгхэн минут л
    хүлээчих, тэгвэл бүгд мэддэг болно" гэлээ.
  • 3:46 - 3:49
    (Инээлдэв)
  • 3:57 - 3:59
    Миний хүү 4 настай байв.
    Бид Англид байлаа.
  • 3:59 - 4:01
    Үнэндээ тэр бүх газар л
    4 настай байсан л даа.
  • 4:01 - 4:03
    (Инээлдэв)
  • 4:03 - 4:06
    Тодруулахад тэр үргэлж
    4 настан шиг сониуч байдаг.
  • 4:06 - 4:08
    Тэр нэг удаа зул сарын баярын жүжигт
    оролцсон юм.
  • 4:08 - 4:10
    Та нар сонсоогүй юу?
  • 4:10 - 4:13
    Арай ч дээ, маш дуулиантай юм болсон.
  • 4:13 - 4:16
    Ийм юм болсон юм. Мел Гибсон үүнийг
    найруулж байлаа.
  • 4:16 - 4:19
    Зул сарын баярын жүжиг-2.
  • 4:19 - 4:21
    Жэймс Жозефийн дүрд авсанд
    бид бүгд баярлав.
  • 4:21 - 4:24
    Хамгийн оргил хэсэг нь байх байлаа.
  • 4:24 - 4:26
    "Жэймс Робинсон БОЛ Жосеф"
  • 4:26 - 4:29
    гэсэн цамц өмсөөд дэмжиж суулаа.
    (Инээлдэв)
  • 4:29 - 4:31
    Уг түүний хэсэг дээр бараг ярьдаггүй.
  • 4:31 - 4:33
    3 хаан орж ирэх хэсэг байдаг даа.
  • 4:33 - 4:36
    Алт, гүгэлийн тос барьсаар орж ирдэг.
  • 4:36 - 4:38
    Үнэхээр болсон явдал шүү.
  • 4:38 - 4:40
    Тэр гурвыг тайз руу гарахыг
    хараад сууж байлаа.
  • 4:40 - 4:41
    Тэгээд хүүгээсээ асуув.
  • 4:41 - 4:43
    "Чи гараад хэлэх үгээ мэдэж байгаа биз?"
  • 4:43 - 4:45
    "Мэднэ ээ, яасан?".
  • 4:45 - 4:46
    3 хүү тайз руу гарлаа.
  • 4:46 - 4:49
    Толгойгоо цайны алчуураар ороосон 3 хүү
  • 4:49 - 4:51
    хайрцгуудаа газар тавьлаа.
  • 4:51 - 4:53
    Эхний хүү "Би чамд алт авчирлаа".
  • 4:53 - 4:56
    Дараагийн хүү "Би чамд гүгэлийн
    тос авчирлаа".
  • 4:56 - 4:57
    Гэтэл гурав дах хүү
  • 4:57 - 4:59
    "Франк үүнийг чамд өгөөрэй гэсэн"
  • 4:59 - 5:01
    (Инээлдэв)
  • 5:11 - 5:13
    Хүүхдүүд юунаас ч айдаггүй.
  • 5:13 - 5:15
    Хэрэв тэд мэдэхгүй байгаа л бол
  • 5:15 - 5:17
    алтыг авч л орхино.
  • 5:17 - 5:20
    Тийм биз дээ? Тэд буруу хэлэхээс айдаггүй.
  • 5:20 - 5:25
    Буруу хэлэх гэдэг бүтээлч байна гэсэн үг
    бас биш шүү.
  • 5:25 - 5:27
    Хэрвээ алдахдаа бэлтгэлтэй биш байвал
  • 5:27 - 5:30
    та хэзээ ч жинхэнээрээ байж чадахгүй --
  • 5:30 - 5:33
    Хэрэв алдахдаа бэлтгэлгүй бол шүү дээ.
  • 5:33 - 5:35
    Дараа нь нас ахиж том хүн болохдоо
  • 5:35 - 5:38
    ихэнх хүүхдүүд энэ чадвараа алддаг.
  • 5:38 - 5:40
    Тэд алдаа гаргахаасаа айж эхэлдэг.
  • 5:40 - 5:42
    Бидний ажилладаг компаниуд ч
    ингэж л шаарддаг.
  • 5:42 - 5:44
    Бид алдааг нүд үзүүрлэдэг.
  • 5:44 - 5:46
    Боловсролын систем ч алдааг бидний
    гаргаж болохгүй
  • 5:46 - 5:49
    хамгийн муу зүйлд тооцдог.
  • 5:49 - 5:51
    Үүний "ач"-аар бид өөрсдийгөө бүтээлч
  • 5:51 - 5:54
    сэтгэлгээгүй болгодог.
  • 5:54 - 5:56
    Пикассогийн хэлсэн үг байдаг.
  • 5:56 - 5:59
    Бүх хүүхдүүд зураач төрдөг.
  • 5:59 - 6:02
    Асуудал нь хүүхдүүд өсч торнихдоо
    зураачаараа үлдэж чадах уу гэдэгт л байна.
  • 6:02 - 6:04
    Би үүнийг зөв гэж боддог.
  • 6:04 - 6:07
    Бид өсч том болох явцдаа
    бүтээлч байдлаа гээдэг.
  • 6:07 - 6:09
    Үнэндээ бидний
    боловсрол үүнийг устгадаг.
  • 6:09 - 6:11
    Яагаад ийм зүйл болдог вэ?
  • 6:11 - 6:13
    Одоогоос 5 жилийн өмнө би
  • 6:13 - 6:15
    Стратфорд-Авонд амьдардаг байлаа.
  • 6:15 - 6:18
    Үнэндээ бид Стратфордоос
    Лос Анжелест нүүж ирсэн.
  • 6:18 - 6:19
    Тэгэхээр ямар том өөрчлөлт гарсныг
  • 6:19 - 6:21
    төсөөлж байгаа байлгүй.
  • 6:21 - 6:22
    (Инээлдэв)
  • 6:22 - 6:24
    Яг үнэндээ, бид Снитерфилд гэдэг газар
    амьдардаг байлаа.
  • 6:24 - 6:26
    Стратфордтой хил залгаа.
  • 6:26 - 6:27
    Шейкспирийн аавын төрсөн нутаг.
  • 6:27 - 6:31
    Танд юу бодогдов?
  • 6:31 - 6:33
    Та Шекспирийг аавтай байсныг
    мэдээгүй биз дээ?
  • 6:33 - 6:34
    Мэдэж байсан уу?
  • 6:34 - 6:37
    Бүр түүний хүүхэд насыг төсөөлж ч
    байгаагүй биз дээ.
  • 6:37 - 6:39
    7 настай Шейкспир. Надад л лав
    төсөөлөгдөхгүй байна.
  • 6:39 - 6:41
    Мэдээж тэр 7 настайдаа
  • 6:41 - 6:43
    хэн нэгэн багшийн англи хэлний хичээл дээр
  • 6:43 - 6:46
    сууж байсан л байж таараа.
  • 6:51 - 6:55
    Ямар хэцүү байх бол?
  • 6:55 - 7:00
    (Инээлдэв)
  • 7:00 - 7:06
    "Хичээлээ сайн хийгээрэй"
  • 7:06 - 7:08
    "За унтдаа миний хүү"
  • 7:08 - 7:10
    Аав нь Шекспирт "Яг одоо орондоо ор,
  • 7:10 - 7:14
    харандаагаа тавь, ингэж ярихаа боль"
  • 7:14 - 7:18
    (Инээлдэв)
  • 7:18 - 7:24
    Төсөөлөхөд амаргүй байгаа биз.
  • 7:24 - 7:28
    За юутай ч бид Стратфордоос Лос Анжелест
    нүүж ирлээ.
  • 7:28 - 7:32
    Уг нь би нүүж ирсэн тухайгаа л
    ярих гэсэн юм л даа.
  • 7:32 - 7:34
    Гэтэл миний хүү ирэхийг хүссэнгүй.
  • 7:34 - 7:36
    Тэр одоо 21-тэй, охин дүү нь 16-тай.
  • 7:36 - 7:39
    Тэр дуртай Лос Анжелестээ ирэхийг
    хүссэнгүй.
  • 7:39 - 7:41
    Учир нь тэр Англид найз охинтой болчихсон.
  • 7:41 - 7:45
    "Энэ насных нь хайр", Сара.
  • 7:45 - 7:47
    Үерхээд сар орчим болсон.
  • 7:47 - 7:50
    Танд гэж хэлэхэд тэд үерхээд 4 жил
    болж байна.
  • 7:50 - 7:52
    Гэхдээ л 16 насанд 1 сар гэдэг
    урт хугацаа шүү.
  • 7:52 - 7:54
    Тэр онгоцондоо маш ууртай суусан.
  • 7:54 - 7:56
    "Би дахиж хэзээ ч Сара шиг охинтой
    учрахгүй"
  • 7:56 - 7:59
    Юу гээч, үнэндээ түүнд нь
    бид их баярласан.
  • 7:59 - 8:08
    Яагаад гэвэл --
  • 8:08 - 8:11
    -- тэр охин биднийг Английг
    орхих болсон гол шалтгаан байсан юм.
  • 8:11 - 8:16
    (Инээлдэв)
  • 8:16 - 8:18
    Америкт ирэхэд биднийг нэг зүйл
    цочирдуулсан.
  • 8:18 - 8:20
    Дэлхийн хаана ч очсон адил зүйл л дээ.
  • 8:20 - 8:23
    Энэ дэлхийн хаана ч боловсролын систем
    адилхан бүтэцтэй байдаг.
  • 8:23 - 8:25
    Бүх хүнд, хаашаа ч очсон ялгаагүй.
  • 8:25 - 8:27
    Үгүй гэж бодож болох юм. Гэхдээ л тийм.
  • 8:27 - 8:29
    Тоо болон хэлний хичээл хамгийн чухал.
  • 8:29 - 8:31
    Тэгээд хүмүүнлэг... урлагийн
    хичээл хамгийн доор
  • 8:31 - 8:33
    Дэлхийн хаана ч адилхан
  • 8:33 - 8:36
    Тэгээд бүтэцдээ урлагийг агуулсан
  • 8:36 - 8:38
    бүх системийн хувьд ч мөн адил.
  • 8:38 - 8:40
    Сургуульд урлаг, хөгжим 2-ыг жүжиг бүжиг
  • 8:40 - 8:42
    2-оос илүүд үзэх тал бий.
  • 8:42 - 8:45
    Дэлхий дээр тооны хичээл заадгийн адилаар
  • 8:45 - 8:47
    бүжиг заадаг сургууль байхгүй.
  • 8:47 - 8:50
    Яагаад? Яагаад байж болохгүй гэж?
  • 8:50 - 8:52
    Миний бодлоор энэ нь илүү чухал.
  • 8:52 - 8:53
    Тооны хичээл чухал, бүжиг ч адилхан.
  • 8:53 - 8:56
    Хэрэв зөвшөөрбөл хүүхдүүд цаг үргэлж
    бүжиглэж байдаг.
  • 8:56 - 8:58
    Бид бүгдээрээ биетэй биз дээ.
  • 8:58 - 9:01
    Би ямар нэгэн уулзалтаас хожигдоогүй биз?
  • 9:01 - 9:02
    (Инээлдэв)
  • 9:02 - 9:04
    Үнэнийг бид хүүхдүүдийнхээ бэлхүүсийг
  • 9:04 - 9:06
    улам өргөн болгох боловсролыг өгдөг.
  • 9:06 - 9:09
    Тэгээд дараа нь толгойд анхаардаг.
  • 9:09 - 9:11
    Ерөнхийдөө нэг талыг л барьдаг гэх үү дээ.
  • 9:11 - 9:13
    Хэрэв та харь гаригийн зочин манай
  • 9:13 - 9:14
    боловсролын системийг харсан бол
  • 9:14 - 9:17
    юуны тулд олон нийтийн сургалтыг заадаг
    юм бэ гэж асуух байсан.
  • 9:17 - 9:19
    Энэ сургалтын үр дүнг хараад,
  • 9:19 - 9:21
    үүгээр амжилтад хүрсэн хүмүүсийг хараад,
  • 9:21 - 9:23
    заасан бүхнийг ёсчлон биелүүлж,
  • 9:23 - 9:24
    том том оноо авч,
  • 9:24 - 9:26
    амжилтад хүрлээ гэе.
  • 9:26 - 9:28
    Эцэст нь олон нийтийн сургалт гэдэг зүйл
  • 9:28 - 9:33
    дэлхий даяар зөвхөн их сургуулийн
    профессоруудыг л бэлддэг.
  • 9:33 - 9:34
    Үгүй гэж үү?
  • 9:34 - 9:36
    Эдгээр хүмүүс нь хамгийн шилдэгт
    тооцогддог.
  • 9:36 - 9:38
    Би ч тэдний нэг л байсан л даа.
  • 9:38 - 9:41
    (Инээлдэв)
  • 9:41 - 9:44
    Би их сургуулийн профессоруудад талтай.
    Гэхдээ л бид тэднийг,
  • 9:44 - 9:48
    бүх хүн төрөлхтний амжилтын дээд нь хэмээн
    тамгалах хэрэггүй.
  • 9:48 - 9:50
    Тэд бол амьдралын нэг л хэсэг шүү дээ.
  • 9:50 - 9:52
    Амьдралын нэгэн хэлбэр. Гэхдээ тэдэнд
  • 9:52 - 9:54
    бусдаас ялгаатай сонирхол татах зүйл бий.
  • 9:54 - 9:57
    Тэдний нэг зүйл анхаарлыг минь
    татдаг байлаа.
  • 9:57 - 10:00
    Тэд тархин дотроо амьдардаг.
  • 10:00 - 10:03
    Тархин дотроо, хазайсан хэлбэртэйгээр
    амьдардаг.
  • 10:03 - 10:06
    Тэдний бие салангид, шууд утгаараа шүү.
  • 10:06 - 10:08
    Тэд өөрийнхөө биеийг харахдаа,
  • 10:08 - 10:11
    энэ бол миний тархийг зөөх эрхтэн
    гэж боддог.
  • 10:11 - 10:16
    (Инээлдэв)
  • 10:16 - 10:18
    Үгүй гэж үү?
  • 10:18 - 10:23
    Тэгснээр тэд уулзалтуудад
    очих боломжтой болдог.
  • 10:25 - 10:27
    Хэрвээ та өөрийн биеийг жинхэнэ утгаар нь
  • 10:27 - 10:30
    ашиглахыг хүсч л байгаа бол хуралд оролцож
  • 10:30 - 10:32
    байгаа бусад ахмадуудын хамтаар сүүлийн
  • 10:32 - 10:35
    орой хажуугийн диско клубт орох л хэрэгтэй
  • 10:35 - 10:37
    (Инээлдэв)
  • 10:37 - 10:38
    Тэнд маш олон нас биед хүрсэн
  • 10:38 - 10:40
    эрэгтэй, эмэгтэйчүүд
  • 10:40 - 10:41
    биесээ ямар ч хараа хяналтгүйгээр,
  • 10:41 - 10:46
    их сонин хөдөлгөж байхыг олж харна.
  • 10:46 - 10:48
    Тэгээд хөгжмийн аяа дуусгаж байж
  • 10:48 - 10:51
    гэртээ харина.
  • 10:51 - 10:54
    Боловсролын систем академик чадварыг
    илүүд үздэг.
  • 10:54 - 10:56
    Тэр нь ч шалтгаантай.
  • 10:56 - 10:59
    19-р зуунаас өмнө үнэндээ дэлхийн
    хаана ч
  • 10:59 - 11:01
    боловсролын систем гэж байсангүй.
  • 11:01 - 11:04
    Аж үйлдвэрийн хувьсгалтай хамт
  • 11:04 - 11:06
    боловсролын систем бий болсон.
  • 11:06 - 11:09
    Тиймээс систем 2 үндсэн үзэл
    санаанд тулгуурладаг.
  • 11:09 - 11:12
    Эхнийх нь, хамгийн ашигтай сэдэв
    чухалд тооцогдоно.
  • 11:12 - 11:15
    Таны хүүхэд насандаа их хийдэг байсан
  • 11:15 - 11:17
    таны дуртай зүйл
  • 11:17 - 11:19
    ажилд ороход тань тус болохгүй.
  • 11:19 - 11:20
    Тийм биш гэж үү?
  • 11:20 - 11:21
    Хөгжим битгий тогло,
  • 11:21 - 11:23
    хөгжимчин болохгүйгээс хойш,
  • 11:23 - 11:25
    Зураач болохгүй л бол зураг битгий зур.
  • 11:25 - 11:27
    Миний л төлөө зөвлөгөө.
  • 11:27 - 11:28
    Маш том алдаа гаргаж байна.
  • 11:28 - 11:30
    Дэлхий маш хурдан өөрчлөгдөж байна.
  • 11:30 - 11:32
    2-рт бидний оюун ухааныг харах бодлыг
  • 11:32 - 11:34
    дарангуйлагч академик чадвар,
  • 11:34 - 11:37
    учир их дээр сургуулиуд энэ төсөөлөл дээр
    бий болсон.
  • 11:37 - 11:39
    Энэ өнцгөөр харж чадах аваас дэлхий дээр
  • 11:39 - 11:41
    байгаа бүх боловсролын системийн туйлын
  • 11:41 - 11:44
    зорилго нь их дээд сургуульд орох.
  • 11:44 - 11:46
    Үүний харгайгаар маш олон авъяас чадвартай
  • 11:46 - 11:48
    хүмүүс өөрсдийгөө үнэлэхээ больдог.
  • 11:48 - 11:50
    Учир нь тэдний сургуульдаа сайн чаддаг
  • 11:50 - 11:52
    байсан зүйлс бүхэн үнэ цэнэгүй болдог,
  • 11:52 - 11:53
    эсвэл гутаагдахад хүрдэг.
  • 11:53 - 11:56
    Бид ийм байдлыг хүлээн зөвшөөрч болшгүй.
  • 11:56 - 11:58
    ЮНЕСКО-гийн судалгаагаар дараагийн 30 жилд
  • 11:58 - 12:01
    хүн төрөлхтний түүхэнд хамгийн олон хүн
  • 12:01 - 12:03
    их дээд сургууль төгсөх болно.
  • 12:03 - 12:06
    Бидний ярилцсан технологи, ажлын үр дүн
  • 12:06 - 12:07
    улс төрийн газар зүй болон
  • 12:07 - 12:09
    хүн амын өсөлт зэрэг сэдвүүдэд
  • 12:09 - 12:12
    хүмүүс улам их ач холбогдол өгөх болно.
  • 12:12 - 12:15
    Сайн анзаарвал, боловсролын зэрэг тийм ч
    чухал биш болж байна.
  • 12:15 - 12:17
    Тийм биш гэж үү?
  • 12:17 - 12:20
    Намайг оюутан байхад, боловсролтой
    хүн л ажилд орно гэдэг байлаа.
  • 12:20 - 12:22
    Ажилгүй хүн суралцах дургүй байсан гэж
    ойлгогддог байв.
  • 12:22 - 12:25
    Би сургуульд явах дуртай байгаагүй.
    Үнэнээ л хэлье.
  • 12:25 - 12:27
    (Инээлдэв)
  • 12:27 - 12:28
    Тэгвэл боловсрол эзэмшсэн хүүхдүүд
  • 12:28 - 12:31
    видео тоглоом тоглох төлөвлөгөөтэй
    харьдаг болж.
  • 12:31 - 12:33
    Учир нь өмнө нь бакалавр шаарддаг
    байсан ажлууд
  • 12:33 - 12:35
    магистр шаарддаг болж,
  • 12:35 - 12:37
    тэгээд дараа нь доктор.
  • 12:37 - 12:39
    Энэ бол академик хөөрөгдлийн үр дүн.
  • 12:39 - 12:41
    Боловсролын систем нүдний урд
    өөрчлөгдөж байна.
  • 12:41 - 12:43
    Бид оюун ухааныг үнэлдэг үнэлгээгээ
  • 12:43 - 12:44
    өөрчлөх шаардлагтай болжээ.
  • 12:44 - 12:46
    Бид оюун ухааны талаар 3 зүйлийг мэднэ.
  • 12:46 - 12:47
    Нэг. Олон талт байдал.
  • 12:47 - 12:50
    Бид дэлхий олон талаас нь харж,
    туршиж таньж мэддэг.
  • 12:50 - 12:53
    Бид харж сэтгэдэг, сонсож сэтгэдэг,
    хүрэлцэж сэтгэдэг.
  • 12:53 - 12:56
    Бид хийсвэрээр сэтгэдэг, хөдөлж сэтгэдэг.
  • 12:56 - 12:59
    Хоёрдугаарт, оюун ухаан бол динамик.
  • 12:59 - 13:02
    Өчигдрийн маш олон илтгэл дээр гарсанчлан
  • 13:02 - 13:04
    хүний тархины үйл ажиллагааг харах аваас
  • 13:04 - 13:07
    оюун ухаан гэдэг нь гайхамшигтай
    идэвхитэй зүйл.
  • 13:07 - 13:10
    Хүний тархи олон хэсгүүдэд хуваагддаггүй.
  • 13:10 - 13:13
    Үнэндээ, миний тодорхойлж байгаагаар
    үнэ цэнэ бүхий
  • 13:13 - 13:15
    анхдагч санааг олох үйл явц болох
  • 13:15 - 13:18
    бүтээлч сэтгэлгээ нь ямар нэг зарчимлаг
  • 13:18 - 13:22
    хатуу ойлголтуудыг харьцуулснаар
    бий болдоггүй.
  • 13:22 - 13:24
    Хүний тархины хоёр хэсгийг
    хооронд нь
  • 13:24 - 13:26
    холбож байдаг мөчирлөсөн эсүүд байдаг.
  • 13:26 - 13:27
    Түүнийг корпус каллозум гэдэг.
  • 13:27 - 13:29
    Энэ эс эмэгтэйчүүдэд илүү зузаан байдаг.
  • 13:29 - 13:31
    Өчигдрийн Хелений ярианаас ч бодоход
  • 13:31 - 13:33
    мададгүй бүсгүйчүүд олон ажил зэрэг
  • 13:33 - 13:35
    сайн хийж чаддагийн шалтгаан нь тэр байх
  • 13:35 - 13:36
    Үгүй гэж үү?
  • 13:36 - 13:38
    Маш олон судалгаа үүнийг баталдаг.
  • 13:38 - 13:41
    Өөрийнхөө амьдрал дээрх жишээг хэлье.
  • 13:41 - 13:44
    Манай эхнэр гэртээ хоолоо хийж байлаа.
  • 13:44 - 13:46
    Азаар дандаа хийгээд байдаггүй л дээ.
  • 13:46 - 13:48
    (Инээлдэв)
  • 13:48 - 13:49
    Түүнд сайн чаддаг зүйл байгаа--
  • 13:49 - 13:52
    Тэр хоол хийж байхдаа, хүмүүстэй утсаар
    ярина.
  • 13:52 - 13:54
    Бараг зэрэг шахуу хүүхдүүдтэйгээ ярина
  • 13:54 - 13:55
    Ханан дээрээ зураг зурна.
  • 13:55 - 13:58
    Тэгээд энэ тал зүрхний хагалгаа ч хийнэ.
  • 13:58 - 14:00
    Хэрвээ би хоол хийвэл
  • 14:00 - 14:02
    хаалгаа хаагаад, хүүхдүүдээ гаргана.
  • 14:02 - 14:03
    Утас өлгөөтэй, хэрвээ эхнэр орж ирвэл
  • 14:03 - 14:05
    би бухимдаж эхлэнэ.
  • 14:05 - 14:07
    "Терри, гуйя, би энд өндөг шарж байна.
  • 14:07 - 14:08
    Надад битгий саад бол!"
  • 14:08 - 14:18
    (Инээлдэв)
  • 14:18 - 14:20
    Та нар хуучны нэг үгийг мэднэ дээ.
  • 14:20 - 14:22
    Ойд нэг мод уналаа. Түүнийг хэн ч
    сонсоогүй бол
  • 14:22 - 14:24
    үнэндээ мод унасан гэж үү?
  • 14:24 - 14:26
    Хөгшин туулайн бөөрний мод мэднэ биз дээ?
  • 14:26 - 14:28
    Би саяхан нэг мундаг үгтэй цамц харлаа.
  • 14:28 - 14:30
    "Ойд залуу дотроо өөртөө зориулж үг хэллээ
  • 14:30 - 14:32
    Түүнийг бүсгүй сонссонгүй.
  • 14:32 - 14:40
    Түүний буруу биш биз дээ?" (Инээлдэв)
  • 14:40 - 14:42
    Оюун ухааны талаарх гуравдах зүйл бол
  • 14:42 - 14:44
    ялгах чадвар.
  • 14:44 - 14:46
    Би өөрийнхөө авьяас чадварыг нээж
  • 14:46 - 14:48
    илрүүлсэн хүмүүстэй хийсэн ярилцлагуудыг
  • 14:48 - 14:50
    багтаасан "Эпифани" гэдэг
    ном бичиж байгаа.
  • 14:50 - 14:51
    Маш сонирхолтой.
  • 14:51 - 14:53
    Нэгэн гайхалтай эмэгтэйн яриа хамгийн
  • 14:53 - 14:54
    сонирхолтой байсан.
  • 14:54 - 14:57
    Та нар түүний талаар дуулсан уу?
  • 14:57 - 14:58
    Түүнийг Жилиан Линн гэдэг.
  • 14:58 - 15:00
    Зарим нь дуулсан л байх.
    Их алдартай бүжигчин.
  • 15:00 - 15:02
    Бараг бүгд л түүнийг мэддэг.
  • 15:02 - 15:05
    "Муурнууд", "Дуурийн хий үзэгдэл"-д
    тоглож байсан.
  • 15:05 - 15:08
    Тэр алдартай. Би Английн хааны баллетын
    удирдах зөвлөлд байлаа л даа...
  • 15:08 - 15:10
    Ойлгомжтой байгаа биз дээ.
  • 15:10 - 15:12
    За тэр ч яахав. Нэг удаа би өдрийн
  • 15:12 - 15:14
    хоолон дээр түүнээс "Чи яаж яваад бүжигчин
  • 15:14 - 15:16
    болчихвоо" гэж асуусан юм.
  • 15:16 - 15:18
    Тэр маш сурлагатай муутай хүүхэд байж.
  • 15:18 - 15:19
    Багш нар нь түүний эцэг эхэд
  • 15:19 - 15:21
    "Танай хүүхэд огтхон ч суралцах авьяасгүй"
  • 15:21 - 15:23
    "Тэр төвлөрч чаддаггүй.
    Ердөө ч тайван суудаггүй"
  • 15:23 - 15:25
    гэж хүртэл бичиж байв.
  • 15:25 - 15:27
    Одоо үүнийг "Хэт хөдөлгөөнтөх эмгэг"
    гэж оношлоно.
  • 15:27 - 15:29
    Гэтэл 1930 он гээд бодоод үз дээ.
  • 15:29 - 15:31
    Энэ эмгэгийг нээж ч амжаагүй байсан юм.
  • 15:31 - 15:34
    Тиймээс оношлох боломжгүй байлаа.
  • 15:34 - 15:38
    (Инээлдэв)
  • 15:38 - 15:42
    Оношлох боломжтой гэдгийг ч
    мэддэггүй байсан юм чинь.
  • 15:42 - 15:44
    Юутай ч түүнийг
  • 15:44 - 15:47
    эмчид үзүүлэв.
  • 15:47 - 15:50
    Тэр ээжийн хамт царс модон ханатай өрөөнд,
  • 15:50 - 15:52
    булангийн сандал дээр 20 минут суух зуур
  • 15:52 - 15:55
    эмч ээжтэй нь түүний сургууль дээр юу
  • 15:55 - 15:57
    болдог, тэр бусдыг хэрхэн бухимдуулдаг
  • 15:57 - 16:00
    гэрийн даалгавраа дандаа оройтож хийдэг,
  • 16:00 - 16:04
    мөн өөр бусад зүйлсийг ч
    орхилгүй ярилцлаа.
  • 16:04 - 16:06
    Эмч энэ бүгдийн дараагаар
  • 16:06 - 16:08
    "Жилиан, би чиний талаар бүгдийг дууллаа"
  • 16:08 - 16:12
    "Хоёулаа тусдаа уулзаж болох уу"
    гэж асуув.
  • 16:12 - 16:14
    "Эндээ хүлээж байгаарай. Бид удахгүй" гэж
  • 16:14 - 16:16
    хэлээд ээжийг нь түр үлдээжээ.
  • 16:16 - 16:18
    Эмч өрөөндөө ороод ширээн дээр байсан
  • 16:18 - 16:20
    радиог асаав. Тэгээд өрөөнөөс гарч ирээд
  • 16:20 - 16:24
    ээжид хандан
    "Та охиноо нэг хар даа" гэж хэлэв
  • 16:24 - 16:26
    Тэр өрөөнд байхдаа охин нь
  • 16:26 - 16:30
    хөгжмийн аянд тохируулан бүжиж байв.
  • 16:30 - 16:32
    Тэд охиныг хэдэн минутын туршид
    хамт ажиглангаа,
  • 16:32 - 16:33
    эмч ээжид хандан,
  • 16:33 - 16:38
    "Хатагтай Линн, Жилиан өвчтөй биш, харин
    бүжигчин хүн байна.
  • 16:38 - 16:40
    Түүнийг бүжгийн сургуульд
    оруул" гэж хэлэв.
  • 16:40 - 16:42
    "Тэгээд юу болсон?" гэж намайг асуухад,
  • 16:42 - 16:43
    "Ээж эмчийн хэлснийг биелүүлсэн"
  • 16:43 - 16:45
    Ямар гайхалтай байсан гээч,
  • 16:45 - 16:46
    Намайг явж ороход надтай адилхан
  • 16:46 - 16:48
    хүмүүс өрөөгөөр дүүрэн байсан.
  • 16:48 - 16:50
    Зүгээр зогсож чаддаггүй,
  • 16:50 - 16:52
    хөдөлж байж сэтгэдэг хүмүүс.
  • 16:52 - 16:54
    хөдөлж байж сэтгэдэг.
  • 16:54 - 16:56
    Тэд баллет, бас товшуур бүжиг бүжиглэдэг.
  • 16:56 - 16:58
    Тэд жааз тоглодог. Модерн хийдэг.
  • 16:58 - 17:00
    Түүнийг хааны баллетын сургуульд
    шалгуулсан.
  • 17:00 - 17:02
    Тэрээр гайхалтай соло бүжигчин болсон.
  • 17:02 - 17:04
    Түүний карьер Хааны баллетэд цэцэглэсэн.
  • 17:04 - 17:06
    Тэр Хааны баллетээс гарч
  • 17:06 - 17:08
    "Жилиан Линний бүжгийн компани" нэртэй
  • 17:08 - 17:09
    хувийн компаниа байгуулж
  • 17:09 - 17:10
    Эндрью Вебертэй учран,
  • 17:10 - 17:12
    Тэр түүхэн дэх хамгийн хариуцлагатай
  • 17:12 - 17:14
    хөгжмийн жүжгүүдийг тайзнаа амилуулж,
  • 17:14 - 17:17
    сая сая үзэгчдэд баяр баясал авчирсан
    тэрбумтан болсон.
  • 17:17 - 17:19
    Гэтэл магадгүй түүнд эмчилгээ хийж,
  • 17:19 - 17:21
    хөдлөхийг нь зогсоож болох л байсан.
  • 17:21 - 17:23
    Тэгэхээр, миний бодлоор ...
  • 17:23 - 17:28
    (Алга ташив)
  • 17:28 - 17:30
    Миний хэлэхийг хүсэж буй зүйл бол,
  • 17:30 - 17:32
    өмнөх өдөр Эл Горийн хэлсэн үг,
  • 17:32 - 17:34
    Рэчел Карсоны илтгэсэн
  • 17:34 - 17:37
    экологи ба хувьсгал.
  • 17:37 - 17:39
    Ирээдүйн цор ганц итгэл найдвар бол
  • 17:39 - 17:40
    хүний экологид
  • 17:40 - 17:42
    цоо шинэ ойлголтыг бий болгох,
  • 17:42 - 17:44
    хүний чадамж асар баялаг болох ойлголтыг
  • 17:44 - 17:48
    дахин шинэчлэх явдал юм.
  • 17:48 - 17:50
    Бидний боловсролын систем
  • 17:50 - 17:51
    бидний оюун ухаанд
  • 17:51 - 17:53
    дэлхийн уурхайн баялгийг ухаж гаргах л
  • 17:53 - 17:55
    ухааныг суулгаж байна.
  • 17:55 - 17:57
    Тэгвэл ирээдүйд энэ бидэнд тус болохгүй.
  • 17:57 - 18:00
    Бид үр хүүхдүүдээ сурган хүмүүжүүлж буй
  • 18:00 - 18:02
    боловсролын системээ эргэн харах цаг болж.
  • 18:02 - 18:05
    Йонас Салкийн хэлсэн
    нэгэн мэргэн үг байдаг.
  • 18:05 - 18:09
    "Хэрэв дэлхий дээрх бүх шавьж устах аваас,
  • 18:09 - 18:13
    50 жилийн дараа гэхэд дэлхий дээр амьдрал
    устах болно.
  • 18:13 - 18:17
    Харин бүх хүн төрөлхтөн устах аваас
    50 жилийн дараа
  • 18:17 - 18:20
    дэлхий дээр амьдрал цэцэглэх болно"
  • 18:20 - 18:22
    Тэр зөв хэлсэн.
  • 18:22 - 18:26
    TED хүний баялаг төсөөллийг хөгжүүлж байна.
  • 18:26 - 18:29
    Бид энэ бэлгийг маш ухаалгаар хэрэглэж,
  • 18:29 - 18:31
    өмнө ярилцсан
  • 18:31 - 18:32
    зарим нөхцөл байдалд
  • 18:32 - 18:33
    хүрэхгүй байхыг
  • 18:33 - 18:35
    хичээх хэрэгтэй.
  • 18:35 - 18:37
    Ингэх цорын ганц зам бол
  • 18:37 - 18:39
    бид бүтээлч чадварыг хөгжүүлж,
  • 18:39 - 18:41
    итгэл найдвар болсон үр хойч үеэ
  • 18:41 - 18:42
    бэлдэх явдал юм.
  • 18:42 - 18:43
    Тэдэнд өөрсдийн ирээдүйгээ
  • 18:43 - 18:44
    итгэл дүүрэн угтахад
  • 18:44 - 18:47
    хэрэг болох зүйлсийг л заах хэрэгтэй.
  • 18:47 - 18:49
    Эцэст нь хэлэхэд, бид ирээдүйг харж
    чадахгүй байж болно.
  • 18:49 - 18:51
    Тэд харах болно.
  • 18:51 - 18:53
    Тэднийг харж чадахад л тусалцгаая.
  • 18:53 - 18:56
    Баярлалаа.
Title:
Сургууль бүтээлч сэтгэхүйг устгаж байна
Speaker:
Кен Робинсон
Description:

Сэтгэл хөдөлгөм, хөгжилтэй илтгэлээрээ Кен Робинсон бүтээлч сэтгэхүйг хөгжүүлдэг (устгадаггүй) боловсролын системийг бий болгохыг уриалж байна.

more » « less
Video Language:
English
Team:
closed TED
Project:
TEDTalks
Duration:
19:00
Amaranta Heredia Jaén approved Mongolian subtitles for Do schools kill creativity? Jan 13, 2015, 7:23 AM
Indra Ganzorig edited Mongolian subtitles for Do schools kill creativity? Dec 22, 2014, 2:33 PM
Indra Ganzorig edited Mongolian subtitles for Do schools kill creativity? Dec 22, 2014, 2:33 PM
Indra Ganzorig edited Mongolian subtitles for Do schools kill creativity? Dec 22, 2014, 2:33 PM
Indra Ganzorig accepted Mongolian subtitles for Do schools kill creativity? Dec 22, 2014, 2:32 PM
Chinzorig Enkhtaivan edited Mongolian subtitles for Do schools kill creativity? Dec 22, 2014, 9:16 AM
Chinzorig Enkhtaivan edited Mongolian subtitles for Do schools kill creativity? Dec 22, 2014, 9:16 AM
Chinzorig Enkhtaivan edited Mongolian subtitles for Do schools kill creativity? Dec 22, 2014, 9:08 AM
Show all

Mongolian subtitles

Revisions Compare revisions

  • Revision 33 Edited
    Indra Ganzorig Dec 22, 2014, 2:33 PM
  • Revision 32 Edited
    Chinzorig Enkhtaivan Dec 22, 2014, 9:16 AM
  • Revision 31 Edited
    Chinzorig Enkhtaivan Dec 22, 2014, 9:08 AM
  • Revision 30 Edited
    Chinzorig Enkhtaivan Dec 22, 2014, 6:58 AM
  • Revision 29 Edited
    Chinzorig Enkhtaivan Dec 22, 2014, 3:59 AM
  • Revision 28 Edited
    Chinzorig Enkhtaivan Dec 22, 2014, 3:56 AM
  • Revision 27 Edited
    Indra Ganzorig Dec 19, 2014, 3:46 PM
  • Revision 26 Edited
    Indra Ganzorig Dec 19, 2014, 3:11 PM
  • Revision 25 Edited
    Chinzorig Enkhtaivan Dec 19, 2014, 1:14 AM
  • Revision 24 Edited
    Indra Ganzorig Dec 18, 2014, 6:12 AM
  • Revision 23 Edited
    Indra Ganzorig Dec 13, 2014, 9:07 AM
  • Revision 22 Edited
    Indra Ganzorig Dec 13, 2014, 9:02 AM
  • Revision 21 Edited
    Indra Ganzorig Dec 3, 2014, 6:00 AM
  • Revision 20 Edited
    Indra Ganzorig Dec 1, 2014, 6:09 AM
  • Revision 19 Edited
    Chinzorig Enkhtaivan Nov 30, 2014, 1:30 PM
  • Revision 18 Edited
    Chinzorig Enkhtaivan Nov 30, 2014, 1:21 PM
  • Revision 17 Edited
    Chinzorig Enkhtaivan Nov 30, 2014, 1:11 PM
  • Revision 16 Edited
    Chinzorig Enkhtaivan Nov 25, 2014, 1:32 AM
  • Revision 15 Edited
    Chinzorig Enkhtaivan Nov 23, 2014, 11:32 PM
  • Revision 14 Edited
    Chinzorig Enkhtaivan Nov 17, 2014, 11:38 PM
  • Revision 13 Edited
    Chinzorig Enkhtaivan Nov 17, 2014, 11:12 PM
  • Revision 12 Edited
    Chinzorig Enkhtaivan Nov 14, 2014, 12:15 AM
  • Revision 11 Edited
    Chinzorig Enkhtaivan Nov 14, 2014, 12:10 AM
  • Revision 10 Edited
    Chinzorig Enkhtaivan Nov 14, 2014, 12:07 AM
  • Revision 9 Edited
    Chinzorig Enkhtaivan Nov 14, 2014, 12:00 AM
  • Revision 8 Edited
    Chinzorig Enkhtaivan Nov 13, 2014, 11:59 PM
  • Revision 7 Edited
    Chinzorig Enkhtaivan Nov 13, 2014, 11:56 PM
  • Revision 6 Edited
    Chinzorig Enkhtaivan Nov 13, 2014, 11:54 PM
  • Revision 5 Edited
    Chinzorig Enkhtaivan Nov 10, 2014, 11:53 PM
  • Revision 4 Edited
    Chinzorig Enkhtaivan Nov 2, 2014, 1:40 AM
  • Revision 3 Edited
    Chinzorig Enkhtaivan Nov 2, 2014, 1:10 AM
  • Revision 2 Edited
    Chinzorig Enkhtaivan Oct 27, 2014, 4:42 AM
  • Revision 1 Edited
    Chinzorig Enkhtaivan Oct 19, 2014, 3:35 AM
Our website uses cookies for analysis purposes.