Birinci tərtibli reaksiyalar | Kinetika| AP Kimya | Khan Academy
-
0:01 - 0:03Deyək ki, hipotetik reaksiyamız var
-
0:03 - 0:06burada reaktant A məhsullara çevrilir və
-
0:06 - 0:10reaksiya A-ya görə birinci tərtiblidir.
-
0:12 - 0:15Reaksiya A-ya görə birinci tərtiblidirsə,
-
0:15 - 0:18sürət qanunu üçün reaksiya sürətinin
düsturunu -
0:18 - 0:20sürət sabiti K vuraq
-
0:20 - 0:23A-nın qatılığı üstü bir kimi yaza bilərik.
-
0:23 - 0:26Həmçinin reaksiyanın sürətini
-
0:26 - 0:29mənfi A-nın qatılığının dəyişməsinin
-
0:29 - 0:31zamanla dəyişməyə nisbəti kimi yaza bilərik.
-
0:33 - 0:35Hər ikisini bərabərləşdirərək,
-
0:35 - 0:37və bəzi hesablamalar edərək,
-
0:37 - 0:39inteqrasiya konsepsiyası da daxil olmaqla,
-
0:39 - 0:41birinci tərtibli reaksiya üçün
-
0:41 - 0:43inteqrasiya olunmuş sürət qanununu tapırıq,
-
0:43 - 0:46bu qanun bizə T müəyyən zamanda
A-nın qatılığının təbii -
0:46 - 0:50loqarifminin KT-yə bərabər olduğunu deyir,
-
0:50 - 0:52burada K sürət sabiti
-
0:52 - 0:55üstəgəl A-nın ilkin qatılığının
loqarifminə bərabərdir. -
0:57 - 0:58İnteqrasiya edilmiş sürət qanunu
-
0:58 - 1:03düz xəttə aid tənlik olan
-
1:04 - 1:07Y funksiyası mx üstəgəl b-yə bərabərdir.
-
1:07 - 1:11Belə ki, A-nın qatılığının loqarifmini qrafikə yazsaq,
-
1:11 - 1:15davam edək və buraya qoyaq,
A-nın qatılığının təbii -
1:15 - 1:19loqarifmini Y oxunda yerləşdirsək
-
1:19 - 1:24və zamanı X oxuna yazsaq
-
1:24 - 1:26düz bir xətt əldə edərik
-
1:26 - 1:29və bu düz xəttin bucaq əmsalı
-
1:29 - 1:32mənfi K-yə bərabər olar.
-
1:32 - 1:34Yəni bu xəttin bucaq əmsalı,
-
1:35 - 1:37bucaq əmsalı mənfi
-
1:37 - 1:39sürət sabiti K-ya və
-
1:39 - 1:43Y oxu A-nın ilkin qatılığının
-
1:43 - 1:45təbii loqarifminə bərabər olardı.
-
1:45 - 1:49Yəni bu xəttin Y oxu ilə kəsişdiyi yerdə
-
1:49 - 1:52bu nöqtə A-nın ilkin qatılığının
-
1:52 - 1:55təbii loqarifminə bərabərdir.
-
1:56 - 2:00Metil izonitrilin asetonitrilə çevrilməsi
-
2:00 - 2:02birinci tərtibli reaksiyadır.
-
2:02 - 2:05Və bu iki molekul bir-birinin izomeridir.
-
2:05 - 2:08Cədvəldə olan məlumatları çevrilmənin
birinci -
2:08 - 2:13tərtibli reaksiya olduğunu
göstərmək üçün istifadə edək. -
2:13 - 2:16Metil izonitrilin əmsalı 1 olduğundan
-
2:16 - 2:20İnteqrasiya edilmiş sürət qanunundan
bu funksiyasından bucaq əmsalının -
2:20 - 2:22mənfi sürət sabiti K-ya bərabər
-
2:22 - 2:24olduğu yerlərdə istifadə edək.
-
2:25 - 2:28Bərabərləşdirilmiş tənlikdə
reaktivin qarşısında -
2:28 - 2:31əmsal olaraq 2 olsaydı,
stoxiometrik əmsal kimi -
2:32 - 2:36onun 1/2 hissəsini daxil etməli idik.
-
2:36 - 2:39İki nisbəti bir-birinə bərabər etdikdə və
-
2:39 - 2:43mənfi KT almaq əvəzinə hesabladıqda
-
2:43 - 2:46mənfi iki KT əldə edə bilərik.
-
2:46 - 2:51Ancaq reaksiyada əmsalımız 2 deyil.
-
2:51 - 2:54Əmsalımız birdir, buna görə də inteqrasiya
-
2:54 - 2:58edilmiş sürət qanununun bu
funksiyasından istifadə edirik. -
3:00 - 3:02Həm də nəzərə alın ki, bu A-nın qatılığı
-
3:02 - 3:06baxımından inteqrasiya edilmiş sürət
-
3:06 - 3:09qanunu funksiyasıdır, lakin məlumat
cədvəlində -
3:09 - 3:10metil izonitrilin qatılığı yox,
-
3:10 - 3:13onun təzyiqi verilib.
-
3:13 - 3:16Amma təzyiq ideal qaz qanunundan qatılıq
-
3:16 - 3:21ilə əlaqəlidir, PV nRT-yə bərabərdir.
-
3:21 - 3:25Hər iki tərəfi V-yə bölsək,
-
3:25 - 3:29onda təzyiqin, n moldur, V isə həcmdir,
-
3:29 - 3:31belə ki, mol bölünsün həcm
molyarlığa bərabər olduğu üçün -
3:31 - 3:34təzyiqin molyarlıq vurulsun R-ə
oda vurulsun T-yə -
3:34 - 3:38bərabər olduğunu görərik.
-
3:38 - 3:41Buna görə təzyiq qatılıq ilə düz
-
3:41 - 3:46mütənasibdir və qaz üçün təzyiqi ölçmək
-
3:46 - 3:48qatılığı əldə etməkdən daha asandır.
-
3:48 - 3:50Tez-tez təzyiq baxımından qazlar üçün
-
3:50 - 3:54məlumatları görəcəksiniz.
-
3:54 - 3:56Buna görə, inteqrasiya olunmuş sürət
-
3:56 - 4:00qanununun bu funksiyasının T
zamanı vurulsun qazın təzyiqinin -
4:00 - 4:04təbii loqarifminə bərabərdir
mənfi KT üstəgəl qazın ilkin -
4:04 - 4:08təzyiqinin təbii loqarifminə
bərabər olduğunu düşünün. -
4:08 - 4:10Buna görə reaksiyanın 1-ci tərtibli
-
4:10 - 4:14olduğunu göstərmək üçün metil izonitril
-
4:14 - 4:18təzyiqinin təbii loqarifmasını Y oxu üzərində,
-
4:18 - 4:21zamanı isə X oxu üzərində qurmalıyıq.
-
4:21 - 4:24Məlumat cədvəlində yeni sütuna ehtiyacımız var.
-
4:25 - 4:28Metil izonitril təzyiqinin təbii
-
4:28 - 4:33loqarifmini yerləşdirməliyik.
-
4:34 - 4:36Məsələn, zaman 0-a bərabər olduqda
-
4:36 - 4:41metil izonitrilin təzyiqi 502 torrdur.
-
4:42 - 4:45Beləliklə, 502-nin təbii loqarifmini götürməliyik.
-
4:45 - 4:49Və 502-nin təbii loqarifmi 6.219-dur.
-
4:55 - 4:57Vaxt itirməmək üçün irəli getdim
-
4:57 - 4:59və son sütunu burada doldurdum,
-
4:59 - 5:02metil izonitrilin təzyiqinin təbii loqarifmi.
-
5:02 - 5:05Zaman artdıqca nələrin baş verdiyinə baxın,
-
5:05 - 5:09zaman artdıqca metil
izonitrilin təzyiqi -
5:09 - 5:14asetonitrilə çevrildiyi üçün azalır.
-
5:14 - 5:17Qrafikdə metil
izonitrilin təzyiqinin -
5:17 - 5:20təbii loqarifmi Y oxunda olacaq.
-
5:20 - 5:24Və X oxunda zaman olacaq.
-
5:24 - 5:26Burada ilk məqama diqqət yetirin,
-
5:26 - 5:28zaman 0 saniyəyə bərabər olduqda,
-
5:28 - 5:33təzyiqin təbii loqarifmi 6.219-dur.
-
5:34 - 5:37Beləliklə, aşağı enib qrafikə baxaq.
-
5:37 - 5:40Buna görə artıq onu qrafikdə göstərmişəm.
-
5:40 - 5:43Və indicə zaman 0 olduqda,
-
5:43 - 5:48ilk nöqtənin 6.219-a bərabər olduğunu gördük.
-
5:48 - 5:53Artıq qrafikdə digər
məlumat nöqtələri də var. -
5:53 - 5:561-ci tərtibli reaksiya üçün
inteqrasiya edilmiş sürət qanununu -
5:56 - 6:01və qatılıq əvəzinə təzyiqləri göstərdim.
-
6:01 - 6:04Beləliklə,metil izonitrilin təzyiqinin
-
6:04 - 6:07təbii loqarifmi y oxunda, zaman
-
6:07 - 6:10isə X oxunda yerləşir,
-
6:10 - 6:13xəttin bucaq əmsalı mənfi sürət sabiti
-
6:13 - 6:16K-ya bərabər olmalıdır.
-
6:16 - 6:19Xəttin bucaq əmsalını
tapmaq üçün çox yol var, -
6:19 - 6:231 yol qrafik kalkulyatorundan istifadədir.
-
6:23 - 6:25Qrafik kalkulyatorundan istifadə etdim
-
6:25 - 6:28və cədvəldən əldə etdiyim
məlumatları yerləşdirdim -
6:28 - 6:31və xəttin bucaq əmsalının
-
6:31 - 6:34mənfi 2.08 vur on üstü mənfi dördə
-
6:37 - 6:42bərabər olduğunu tapdım.
-
6:42 - 6:46Davam etsəm və y, mx
üstəgəl b-yə bərabərdir -
6:46 - 6:50yazsam, K sürət sabitini tapmaq üçün
bucaq əmsalının -
6:50 - 6:52mənfisini aradan qaldırmalıyam.
-
6:52 - 6:56Buna görə K, müsbət 2.08 vur
-
6:58 - 7:0210 üstü mənfi dördə bərabərdir.
-
7:02 - 7:04Sürət sabiti üçün vahidləri tapaq,
-
7:04 - 7:06xatırlayaq ki, bucaq əmsalı Y-dəki dəyişiklik
-
7:06 - 7:10bölünsün X-dəki dəyişikliyə bərabərdir.
-
7:10 - 7:14Y-dəki dəyişiklik təzyiqin
təbii loqarifmidir, -
7:14 - 7:19onun vahidi yoxdur və
saniyə ərzində baş verir. -
7:19 - 7:24K-nın vahidi bir bölünsün
saniyə olmalıdır. -
7:25 - 7:28Və nəhayət, düz bir xətt aldığımız üçün
-
7:28 - 7:33təzyiqin təbii loqarifminin
zamandan asılılıq qrafikini qursaq, -
7:33 - 7:37bu məlumatların birinci tərtibli
reaksiyaya görə olduğunu bilərik. -
7:37 - 7:39Buna görə də, metil izonitrilin asetonitrilə
-
7:39 - 7:41çevrilməsinin birinci tərtibli reaksiya
-
7:41 - 7:43olduğunu sübut etdik.
- Title:
- Birinci tərtibli reaksiyalar | Kinetika| AP Kimya | Khan Academy
- Description:
-
Birinci tərtibli reaksiya üçün inteqrasiya edilmiş sürət qanunu A → məhsullar loqarifmdə[A]_t = -kt + ln[A]_0. Bu tənlik y = mx + b funksiyasına malik olduğundan, [A] təbii loqarifmin zaman funksiyası kimi qrafiki düz xətt verir. Reaksiya üçün sürət sabiti -K-ya bərabər olan xəttin əyrisindən müəyyən edilə bilər.
Daha çox dərslərə baxın və ya bu mövzunu tətbiq edin https://www.khanacademy.org/science/ap-chemistry-beta/x2eef969c74e0d802:kinetics/x2eef969c74e0d802:concentration-changes-over-time/v/first-order-reactions
Khan Academy, hər kəsə, hər yerdə pulsuz, dünya səviyyəli təhsil vermək missiyasına sahib olan qeyri-kommersiya təşkilatıdır. Riyaziyyat, biologiya, kimya, fizika, tarix, iqtisadiyyat, maliyyə, qrammatika, məktəbəqədər və daha çox daxil olmaqla müxtəlif akademik mövzularda testlər, suallar, təhsil videoları və məqalələr təqdim edirik. Müəllimlərə şagirdlərinə məktəbdə və xaricində uğur qazanmaq üçün bacarıq, vərdiş və düşüncə tərzini inkişaf etdirmələrinə kömək edə biləcək vasitələr və məlumatlar təqdim edirik. Xan Akademiyası onlarla dilə tərcümə edilib və hər ay dünyada 15 milyon insan Khan Academy -də təhsil alır. 501 (c) (3) qeyri -kommersiya təşkilatı olaraq köməyinizi çox istərdik!
Bu gün ianə edin və ya könüllü olun! Buradan bağışlayın: https://www.khanacademy.org/donate?utm_source=youtube&utm_medium=desc
Buradan könüllü olun: https://www.khanacademy.org/contribute?utm_source=youtube&utm_medium=desc
- Video Language:
- English
- Team:
Khan Academy
- Duration:
- 07:44
![]() |
jam.isa edited Azerbaijani subtitles for First-order reactions | Kinetics | AP Chemistry | Khan Academy | |
![]() |
jam.isa edited Azerbaijani subtitles for First-order reactions | Kinetics | AP Chemistry | Khan Academy | |
![]() |
Hazizade_Gunel edited Azerbaijani subtitles for First-order reactions | Kinetics | AP Chemistry | Khan Academy | |
![]() |
Hazizade_Gunel edited Azerbaijani subtitles for First-order reactions | Kinetics | AP Chemistry | Khan Academy | |
![]() |
Hazizade_Gunel edited Azerbaijani subtitles for First-order reactions | Kinetics | AP Chemistry | Khan Academy | |
![]() |
Hazizade_Gunel edited Azerbaijani subtitles for First-order reactions | Kinetics | AP Chemistry | Khan Academy | |
![]() |
Hazizade_Gunel edited Azerbaijani subtitles for First-order reactions | Kinetics | AP Chemistry | Khan Academy | |
![]() |
Hazizade_Gunel edited Azerbaijani subtitles for First-order reactions | Kinetics | AP Chemistry | Khan Academy |